Türkiye'deki Saat Kuleleri ve Tarihçeleri

co1era

Özel Üye
Katılım
2 Ocak 2008
Mesajlar
311
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Randevular saat kuleleri altında verilir, burada beklenir... Yön, adres tarifleri saat kulesine göre yapılır, hatıra fotoğrafları onun önünde çekilir... Saat kuleleri... Çoğu günümüze gelebilmiş, bazısı da yangın, deprem gibi çeşitli nedenlerle kartpostallarda, sararmış fotoğraflarda kalmış... Zamanın dilimlerini hiç aksatmadan insanlara bildiren bu kuleler, değişik mimari özellikleriyle kentlerin simgesi olmuş... hepsinin ortak özelliği ise ayrı bir öyküsünün bulunması... Zamanın ölçü birimi saatler; ilginç saat makineleri, süslü kule yapılarıyla günümüzde de hem zamanı okumaya, hem de zamana karşı direnmeye devam ediyorlar.

Osmanlı'dan bu yana Türkiye'nin her yanına inşa edilmiş zarif saat kuleleri özellikle saatçiliğe meraklı olan Sultan 2.Abdülhamit devrinde yaygınlaşmış. Geçmişten günümüze gelen bu kule saatleriyle; İstanbul'dan başlayıp, Anadolu'ya uzanan bir Türkiye turuna çıkıyoruz.



Dolmabahçe Saat Kulesi

İstanbul'da hala çalışmayı sürdüren başlıca kule saatleri; Dolmabahçe, Şişli Etfal Hastanesi, Tophane Nusretiye ve Yıldız... Saray girişinde deniz kenarında yer alan Dolmabahçe Saat Kulesi, 2. Abdülhamit'in emriyle 1890 yılında yapımına başlanıp, 1895'te tamamlandı. Saray mimarı Sarkis Balyan'ın tasarımı olan kule, Neobarok ve Ampir mimari çizgilerinin izlerini taşıyor. 27 metre yükseklikteki kulenin çevresini, 12 metre uzunlukta bir kare platform çevreliyor. Kara ve deniz cephelerinde Sultan 2.Abdülhamit'in tuğraları bulunan Dolmabahçe Saat Kulesi'nin taş basamaklarla çıkılan saat odası dördüncü katta yer alıyor. Kulenin, dört yana bakan Arap rakamlı saat kadranı, ağırlık sistemiyle çalışan Paul Garnier markalı saati, 1929'da elektronik sisteme dönüştürüldü. Bazı ilave cihazlarla hava koşullarını ölçebilir özelliğe de sahip olan Dolmabahçe Saat Kulesi, önünde en çok fotoğraf çektirilen, filmlerde sıkça görülen İstanbul'un simgesel eserlerinden biri.




Yıldız Saat Kulesi


Yıldız'daki Hamidiye Camii bahçesinde bulunması nedeniyle de Hamidiye Saat Kulesi adıyla da anılan Yıldız Saat Kulesi, 1889-1890 yılları arasında yaptırıldı. Gelişmiş uzun boylu ağaçlar arasında göz zevkini okşayan bir mimariye sahip olan kule, üç kattan oluşuyor. Yukarı çıkıldıkça küçülen katları arasında Barometre ve termometre bulunan sekizgen planlı kulede, saat odası üçüncü katta yer alıyor. Zirvesinde rüzgar gülü taşıyan Yıldız Saat Kulesi, oldukça süslü bir çatıyla kaplı.




Nusretiye Saat Kulesi

Salıpazarı'ndaki Tophane Kasrı ve Nusretiye Camii'nin deniz tarafında bulunan Nusretiye Saat Kulesi, "Amerikan Pazarı" denilen dükkanların arkasındaki gümrük sahasında kaldığı için günümüzde yoldan geçenlerin dikkatini fazla çekemiyor. Sultan Abdülmecit tarafından inşa ettirilen kule, neoklasik yapısı itibariyle farklı mimari yapıya sahip. Giriş kapısında Abdülmecit'in tuğrasını taşıyan Nusretiye Saat Kulesi, üç kattan oluşuyor. Kare kenarının uzunluğu 4.35 metre olan kulenin yüksekliği 15 metre. Nusretiye Saat Kulesi, birinci katta çift sütunları, ikinci katta sütunların iyonik düzenli gelişmesi ve üçüncü katta ise yivli dönüşümü ile etkileyici bir görünüme sahip. Ancak günümüzde çevresi depo olarak kullanılan kule, ne yazık ki bakımsızlıktan harap bir halde.




Etfal Hastanesi Saat Kulesi

Sultan II. Abdülhamid'in üçüncü ikbali Fatma Pesend Hanım'dan doğan kızı Hatice Sultan 12 Şubat 1898 de sekiz aylıkken difteriye yakalanır ve kurtulamaz. II. Abdülhamid, ölen kızı için bir hayır yapmak üzere, Hatice Sultan'ın hastalığını teşhis edip fakat tedavi
fırsatı bulamayan Bahriye Kolağası Dr. İbrahim Bey'in önerisi üzerine bir hastane yapma kararı alan Sultan, 17 Şubat 1898 de çocuk hastanesinin inşaat emrini verir.

6. Haziran 1899'da hizmete açılan "Hamidiye Etfal Hastanesi" ne 1907 de II. Abdülhamid bir de cami-i şerif ve saat kulesi inşası emir buyurmuş. 19 Ağustos 1923 (1907)'de bitirilen saat kulesi ile mescit 150 m2 alanda hizmete girmiş. Kule kenarları, 4,30 metre uzunlukta kare plan üzerinde 20 metre yükselirken, kule üzerine zarif bir şerefe yapılmış. İnşaatında mermer ve Hereke taşlarının kullanıldığı kulenin saat odasına çıkış döner demir merdivenle sağlanmış. Saat Kulesinin ön yüzünde, Sultan Abdülhamid'in tuğrasının yer aldığı 4 kitabe bulunuyor.




İzmir Saat Kulesi

İzmir'in en işlek ve en kalabalık mekanlarından Konak Meydanı'nda yer alan, aynı zamanda kentin simgesel yapılarından biri sayılan İzmir Saat Kulesi, Osmanlı saat kuleleri içinde en estetik görünüşlü ve en zarifi olarak kabul edilmekte. İzmirliler'in randevulaşıp, çevresinde dolaşıp dinlendikleri kule, etrafı betonlaşıp daralsa da güzelliğinden hiçbir şey kaybetmeden tüm heybetiyle ayakta duruyor. Sultan 2.Abdülhamit'in tahta çıkışını 25. yıldönümüne yetiştirilmek üzere 1901'de bazı parçaları yurt dışından getirilerek bir Belçika firmasının projesiyle inşa edilen kulenin saati ise Alman İmparatoru 2.Wilhelm tarafından hediye edildi. 25 metre boyundaki mücevher görünümlü İzmir Saat Kulesi'nin mermer kubbeli çeşmeleri ve dört giriş üzerinde 68 sütunu bulunuyor. İki katın çevresi sekizgen balkonla çevrili ve sekizgen kuleyle yükseliyor. Osmanlı armalı, Sultan Abdülhamit tuğralı kulenin metal çatısı 12 sütunlu, zirvesi ise alemle nihayetleniyor. 1985 yılında ışıklandırılıp, İzmir Belediyesi'nce bakımı yapılan kulenin saati de Elektronik sisteme çevrilmiş bulunuyor.







Çanakkale Saat Kulesi

İskele yanındaki tarihi kule, 1896 yılında Çanakkale Sancak Beyi Cemil Paşa tarafından yaptırıldı. 5 kattan oluşan kule, kare planlı ve kenarlarının uzunluğu 4.5 metre. Yapımında pembe renkte granit taşı kullanılan kulenin saat odası güney cephesinin dördüncü katında yer alıyor. Çanın bulunduğu beşinci katın üstü kurşun kaplı bir kubbeyle son bulan Çanakkale Saat Kulesi'nin kuzey yönünde bir çeşme üzerinde de bir kitabe bulunuyor. Çanakkale'nin asırlık kulesindeki saatin finansmanı için levanten tüccarlarından İtalyan asıllı Vitali Gaptirole'nin 10.000 altın verdiği de söyleniyor.







Kocaeli/İzmit Saat Kulesi


İzmit "Saraybahçe"Sultan Abdülaziz Kasrı çevresinde ki parkta yer alan saat kulesi, zarif görünüşü ile Neoklasik mimari özelliklere sahiptir ,65x3,65 m ölçülerindeki kare planlı kulenin üç yüzü, mermer motifli çeşmelerle süslenmiş olup dört katlı kule ikinci katındaki seyir balkonundan itibaren daralarak yükselmektedir.Seyir balkonu altında ağırlık taşımayan sadece süsleme amacına yönelik yivli sütunlar dikkat çeker.1318 (1902) tarihini taşıyan ve Sultan II. Abdülhamit in tahta çıkışının 25. yılı nedeniyle İzmit Mutasarrıfı Musa Kazım Bey tarafından yaptırıldığı belirtilen çeşme üstü kitabeleri görülebilir.Kulenin dördüncü katında saat odası,dört cephesin de ise 80 cm çapında saat kadranı göze çarpar.Kule üç pencereli üzeri kurşun kaplı saçaklı bir çatı ile son bulurken , tarihi İzmit saat Kulesi 1970 yılında restorasyon görmüştür.






Balıkesir Saat Kulesi

Günümüzde kullanılan saat kulesi, 1902 yılında Mutasarrıf Ömer Ali Bey tarafından inşa ettirilmiştir. 3,5 x 3,5 metre ölçülerinde kare tavanlı bir plan üzerinde kesme taşlarla yükselen saat kulesi 5 katlıdır. 3. katın dört yanında demir korkuluklu çıkma balkon ve kapılar bulunur. 5. katta dört yönde birer kadran yer almaktadır. Ağırlıkla çalışan mekanik kule saatinin çan sesinin rahatça duyulması için son kat dört tarafı açık, sütunlu, kurşun kaplı kubbeli bir çatı ile kaplanmıştır. Saat çanı, saat başlarında ve yarımlarda iki dakika ara ile tekrarlanan vuruşlar yapmaktadır. Kulenin güneye bakan kapısı üzerine 1985 yılında yerleştirilen kitabede şu satırlar okunmaktadır:
1 - 1827 (1243)'de Silistre Valisi Giridizade Mehmet Paşa tarafından Galata Kulesinin aynı olarak yaptırılmıştır.
2 - 1897 (1313)'de büyük zelzelede yıkılmış, Mutasarrıf Ömer Ali Bey tarafından bugünkü kule inşa ettirilmiştir.
3 - 1962'de belediye tarafından onarılmıştır.
4 - 1985'de belediye tarafından restore edilmiştir.





Bilecik Saat Kulesi

Bilecik Anadolu Lisesi bahçesinde yer alan Bilecik Saat Kulesi, Ertuğrul Mutasarrıfı (Bir sancağın en büyük yönetim görevlisi) Musa Kazım tarafından 1907 yılında yaptırıldı. Kare planlı kulenin ilk iki katında kesme taş, devamında ahşap malzeme kullanırken, saat odası kurşun kaplı sivri çatının altındaki dördüncü katta bulunuyor. 1987'de Valilik tarafından restore edilen 16 metre yüksekliğindeki kuleye ahşap basamaklarla çıkılıyor. Bilecik Saat Kulesi'nin de orijinal saatinin yerine elektronik sistem monte edildi.








Merzifon Saat Kulesi

Merzifon'un neresine giderseniz gidin göz göze gelebileceğiniz saat kulesi, Ziya Paşa Merzifon Çelebi Mahmet Medresesi, anıtsal giriş kapısı üzerinde 1866'da inşa edildi. Çemberlerle çevrili yuvarlak kule, yapılı saatin gövdesinde bir de şerefe bulunuyor. Ağırlık sistemiyle çalışan kule saatlerinden kabul edilen Merzifon Saat Kulesi, günümüzde de zamanı göstermeye devam ediyor.








 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst