Istatistik Konu özeti*

BospHoruS

Özel Üye
Katılım
21 Tem 2008
Mesajlar
639
Tepkime puanı
1
Puanları
0
Şehir:
İstanbul
İstatistik: Belirlenen amaç ya da amaçlar doğrultusunda gözlenen yığın olaylardan derlenen sayısal verilerin işlenerek, ilgili olayların oluşturduğu yığınların bilimsel olarak incelenmesinde kullanılan teknik ve yöntemler bilimine istatistik denir.
İstatistik yığın olaylar ile ilgilenir.
Yığın olay: bir olay kümesinde tek bir olayın diğerlerini bağlı olarak da ait olduğu olayı temsil edemeyen olaylara yığın olay denir.
Tipik olay: eğer olaylar kümesinde tek bir olay tüm olaylar kümesini temsil edebiliyor ise bu tür olaylara tipik olaylar denir. Örneğin suyun 100 c de kaynaması gibi.
Veri derlemesi: deney ya da gözlemlere konu olan olayın ilgilenilen özellik ya da özelliklerin belirlenmesi sonrada bunların sayılması ya da ölçülmesine verileri toplama veya verilerin derlenmesi adı verilir.
Birim: yığın olay niteliğindeki her olaya birim denir. Tüm canlı ve cansız varlıklar birer istatistik birimidir. Bir olayın birim ola bilmesi ölçülmeye ve tartılmaya elverişli olmalıdır.
Birim türleri:
Maddesel varlığa sahip birimler: eğer birim insan araba ve benzeri gibi canlı ve cansız varlığa sahip ise bu tür birimler maddesel varlığa sahip birimler denir.
Maddesel varlığa sahip olmayan birimler: eğer birimler doğum ölüm trafik kazası ve benzeri gibi olay niteliğinde ise maddesel varlığa sahip olmayan birim adı verilir.
Sürekli ya da ani birim:
Sürekli birim: belirli bir zaman aralığı içinde her hangi bir alanda gözlene bilen istatistiksel birimler sürekli birimler adı verilir. Örneğin: insan bina ticaret vs.
Maddesel varlığa sahip birimler sürekli birimlerdir.
Ani birim: zaman içinde dağılmış olarak ortaya çıkmış birimlerdir. Boşanma trafik kazası gibi bir olay ya da fiil biçiminde ortaya çıkan birimler oldukça kısa ömürlüdürler. Ani birimler maddesel varlığa sahip olmayan birimlerdir.
Doğal birim: nitelikleri açısından bir bütün oluşturan parçalanmaları ya da birleştirilmeleri hallerinde niteliklerini kaybeden birimlere doğal birim denir.
Örneğin otomobil parçalandığında otomobil olma özelliğini kaybeder ve her parçasından daha küçük bir oto olmaz.
Doğal olmayan birimler: nitelikleri açısından bir bütün olma özelliği göstermeyen birimlere doğal olmayan birim denir. Bu tür birimler birleştirildikleri veya parçalandıkları halde özelliklerini kaybetmeyen şeylerdir. Örn. bir arsa parçalarsan arsa özelliğini kaybetmez küçük bir arsa olur.
Gerçek ya da varsayımsal birimler: gerçekte var olan birimlere gerçek birim denir. Bir birim gerçek birim ola bilmesi için mutlaka maddesel varlığa sahip olması gerekmez. Örneğin ev arsa insan bi***let doğum ölüm vs.
Varsayımsal birimler: on öğrenci arasında üçer öğrenciden oluşacak her grup da bir birim olarak görülürler. Bu tür birimlere de “varsayımsal birimler adı verilir”.
Değişken (özellik): istatistik birimlerin sahip olduğu özelliklere değişken denir. Değişkenlerin aldıkları değere ise şık denir.
Değişken türleri:
Mekân değişkeni: bir değişken şıkları mekâna göre oluşuyor ise bu tür değişkenler mekân değişkenidir. Örneğin: doğum yeri veya üniversitenin bulunduğu şehir.
Zaman değişkeni: bir değişkenin şıkları zamana göre oluyor ise zaman değişkenidir. Örnek: doğum yılı kuruluş yılı zaman değişkenine örnektir.
Maddesel değişken: insanların medeni durumları işletmelerin birim değişken maliyetler gibi.
İstatistik kütle ( ana kütle): yığın olay niteliğinde ve aynı cins birimlerin oluşturduğu topluluğa istatistik kütlesi veya ana kütle denir. Ancak istatistik kütleden bahis edebilmek için öncelikle kütleyi oluşturan birimlerin aynı genel nedenlerin etkisinde olması gerekir. Örneğin belli bir bölgedeki evler, bir yıl süresince belirli bir yerleşim merkezinde gözlemlenen doğumlar ölümler trafik kazaları istatistik kütleler için örnekler oluşturur.
Kütle türleri
Gerçek kütleler: gerçek birimlerin oluşturdukları kütlelere gerçek kütle denir. Örnek bir yıldaki trafik kazaları gerçek kütledir.
Varsayımsal kütle: henüz olmamış ancak oluşturulması mümkün olan kütleler varsayımsal kütledir. 10 kişilik bir öğrenci grubundan 3 öğrencinin seçilmesi varsayımsal bir kütledir.
Sonlu kütle: bir kütledeki birimler sayılı bilirse sonlu belirli kütledir. Örnek: bir ilde yaşayan insan sayısı bir sonlu kütledir.
Sonsuz kütle: bir kütledeki birimler sayılamıyor ise sonsuz kütledir. Örnek: bir ildeki kuşlar sayısı.
Sürekli kütle: parçalandıkları ya da birleştikleri zaman niteliklerini kaybetmediklerinden doğal olmayan birimler den oluşan kütleler sürekli kütlelerdir.
Süreksiz kütleler: parçalandıkları ya da birleştirdikleri zaman niteliklerini kaybettikleri zaman özelliğini kaybedenler ise süreksiz kütledir.
Veri derleme: belirli bir amaç doğrultusunda gözlemlenecek birimlerin ölçülmesi ya da sayılması sonrada bunların ilgilenilen değişkenlere göre hangi şıklara sahip olduğunun belirlenmesi ve kayıt edilmesi işlemidir.
Birim seçimi: belirlenen amaç ya da amaçlar doğrultusunda ilgilenilen yığın olayların tanımlanmasına birim seçme denir.
Veri derleme türleri:
Ani veri derleme: eğer gözlemlenecek kütledeki birimler sürekli değerde ise istenilen anda gözlemlene biliyor ise bu tür birimlere gözlenmesi ve kaydedilmesi işlemine “ani veri derleme” denir. Nüfus sayımları ve iş sayımları.
Sürekli veri derleme: belirli bir zaman aralığında gözlenmeleri ve kayıt edilmeleri gerekir. Bu tür işlemlere sürekli veri derleme denir. Örnek: belirli bir bölgede ve zaman aralığında evlenmeler boşanmalar trafik kazaları.
Genel veri derleme: hakkında veri derlenmek istenen kütlenin tamamının gözlenmelerine genel veri derleme denir.
Kısmi veri derleme: hakkında veri derlenmek istenen kütleyi oluşturan birimler arasında belirlenen amaçlar doğrultusunda yalnızca bir kısmın seçilip gözlenmesine kısmi veri derleme denir.
Not: kısmi veri derleme genel veri derlemenin pahalı oluşu zaman alışı gözlem birimlerin fiziksel zarar görmesi gibi nedenler ile yapılmak istenmektedir. Kısmi veri derleme iki kısıma ayrılır:
Rassal örneklem: ana kütledeki birimlerin hepsine örneklem gire bilmek için eşit şans verilir ise oluşturulan örneklemlere rassal örneklem denir.
İradi örneklem: bir örneklem oluşturulurken kütledeki tüm birimlere eşit şans verilmez ise iradi örneklem adı verilir.
Örneklem: ana kütleden uygun tekniklerle seçilen birimlerin oluşturduğu alt topluluğa örneklem adı verilir.
Ünit two
İstatistik seriler
İstatistik serisi: derleme sonucunda elde edilen veriler bir veri yığını oluşturur. Verilerin büyüklüklerine göre sıralanması sonucu elde edilen rakamlar dizisine istatistik serisi adı verilir.
Geniş anlamda istatistik serileri: gözlem değerlerinin büyüklüklerine göre sıralanması ile oluşur.
Seri türleri:
Zaman serileri: gözlem sonuçları yıl ay hafta gibi zaman değişkenin sıklarına göre sıralanmasına zaman serisi adı verilir. Örnek: günün saatlerine göre trafik kazaları.
Mekân serileri: eğer gözlem sonuçları ülke bölge şehir ya da köy gibi bir mekân değişkenin şıklara göre sıralanmasına mekân serisi denir.
Dağılma serileri: gözlem sonuçların maddesel bir değişken şıklarına göre sıralanması ile oluşan serilere dağılma serileri denir.
Liste: eğer derlenen veriler ilgilenilen konunu dışında başka bir yönde örneğin gözlem sırasına göre sıralanmış ise bu sıralanmaya “liste” adı verilir.
Basit seri: liste belirlenen amaçlar doğrultusunda düzenlenirse başka bir anlatımla bir frekans dağılımı oluşturulur ise istenilen sonuçlara daha kısa sürede oluşulması ile elde edilen istatistik serisine “basit seri” denir.
Frekans serisi: verilerin daha kolay kavranması açısından gözlem değerlerinin yanına gözlem değerinin kaç kez tekrarlandığı kaydedilerek oluşturulan seriye “frekans seri” denir. Tekrarlara ise frekans denir.
Sınıflandırılmış( gruplandırılmış seriler) seriler: deney ya da gözlem sayıları çok iken deney ya da gözlem sonuçlarının belirli aralıklar ( sınıflar) içinde kalan şıklara göre düzenlenmesiyle oluşturulan istatistik serisine sınıflandırılmış seri denir.
Sınıf aralığı: bir sınıfın alt ve üst sınırları arasında ki farklara sınıf aralığı denir.
Açık sınıflar: başlangıç ve bitiş sınırları belirtilmeyen bu tür sınıflar açık sınıf denir.
Birikimli seri: her sınıfın frekansına bir önceki sınıfın frekansı eklenerek oluşturulan serilere birikimli seri denir. Bu tür oluşturula frekanslara da birimli frekans denir.
Birleşik seriler: birimlerin birden fazla değişkene göre dağılımlarının bir arada gösteren serilere birleşik seri denir. Birleşik serilerin grafiklerine serpilme diyagramı denir.
Sınıflandırılmış serilerin grafikte gösterilmesi:
Sınıflandırılmış seriler “histogram ya da frekans” poligonu adı verilir.
Histogram: alanı ile ilgili sınıfın frekansına ve tabanı da ilgili sınıfın aralığına eşit birbirine bitişik dikdörtgen lerden oluşan bir gösterimdir.
Frekans poligonumu: frekans poligonumu histogramın tepe orta noktaların birleştirilmesiyle elde edilen sınıflandırılmış serilere ilişkin grafik türüdür.
Ünit tree
Merkezi eğilim ve değişkenlik ölçüleri(ortalamalar)
Duyarlı ortalama: serilerdeki tüm gözlem değerlerinden etkilenen ortalamalardır.
Aritmetik ortalama: aritmetik ortalama bir seriyi oluşturulan gözlem değerleri toplamlarının gözlem sayısına oranı olarak tanımlanır.
Örnek: 3.5.7.9 sayılarının aritmetik ortalamasını bulalım.
X=3+5+7+9=24/4=6 bulunur.
Not: gözlem değerlerinin aritmetik ortalamadan cebirsel sapmalarının toplamı sıfırdır.
Tartılı aritmetik ortalama:
Gözlem değerleri arasında ki önem derecelerine göre farklar ortalama hesaplanırken göz önüne alınmak istenir ise tartılı ortalama denir.
Geometrik ortalama: seriyi oluşturan gözlem değerlerinin çarpımının gözlem değeri eşit mertebeden kökü alınarak tanımlanır.
Kareli ortalama: seriyi oluşturan gözlem değerlerinin kareli toplamlarının gözlem sayısına oranın karekökü alınarak hesaplanır.
Duyarlı olmayan ortalamalar:
Medyan: bir serinin medyanı ilgili seriyi tam eşit iki kısma bölen gözlem değeridir. Seriler küçükten büyüğe sıralanır.
Not: süreksiz serilerde medyanın hangi sıradaki gözlem değeri olduğu n serideki gözlem sayısını göstermek üzere (n+1)/2 ile bulunur. Örnek: 150 adet gözlemden oluşan bir seride medyan; 150+1/2=75,5 bulunur.
Mod:
Bir seride en çok tekrarlanan değere mod adı verilir.
Örnek: 2 5 3 2 4 2 6 2 serisinin modunu bulalım?
Önce seriyi sıralayalım
2 2 2 3 4 5 6 seride en çok tekrarlanan değer iki olduğundan mod=2 dir.
Değişkenlik ölçütleri: bir seriyi oluştururken gözlem değerlerinin değer itibari ile birbirlerinden ya da ortalamalardan uzaklıkları esas alınarak oluşturulan ölçütlere değişkenli ölçüt denir.
Değişim aralığı: bir serideki en küçük değer ile en büyük değer arasındaki farktır.
D.A=X max-Xmin ile ifade edilir.
Örnek:
X
12
14
16
18
20 serinin değişim aralığı? D.A=20–12=8 dir.
Standart sapma: bir seriyi oluşturan gözlem değerlerinin aritmetik ortalamasında farklarının kareleri ortalamaları olarak tanımlanır. Sigma ile gösterilir.
 

rainbow

Özel Üye
Katılım
16 Şub 2009
Mesajlar
1,147
Tepkime puanı
6
Puanları
0
Şehir:
Malatya
Teşekkürlerr....
 

tembelkız

Yeni Üye
Katılım
17 Ağu 2009
Mesajlar
2
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Şehir:
Adana
ben size birşey sormak istiyorum biz şimdi istatistik sıbnavına girdiğimizde bu kitabın arkasındaki alan tablosunu ezberlememiz imkansız ne yapıcaz bana bir cvp verirseniz çok sevinirim
 

kardelenimro

Yeni Üye
Katılım
20 May 2009
Mesajlar
1
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Şehir:
Adana
ben size birşey sormak istiyorum biz şimdi istatistik sıbnavına girdiğimizde bu kitabın arkasındaki alan tablosunu ezberlememiz imkansız ne yapıcaz bana bir cvp verirseniz çok sevinirim
sınav kitapçıgında o listeler oluyor zaten.
 

dderviss

Yeni Üye
Katılım
19 Mar 2009
Mesajlar
79
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Bölüm:
İşletme
Şehir:
Adana
soru kac ay once sorulmus :) cvp yerine ulastimi acaba :):)
 

ILoveYou

Banned
Katılım
24 May 2010
Mesajlar
15
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Şehir:
Adana
Ulaştı ulaştı, ben az önce aradım söyledim.
 

ILoveYou

Banned
Katılım
24 May 2010
Mesajlar
15
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Şehir:
Adana
Ben her şeyi anladım da, "ünit two" nedir abicim. Euheahaeuhaeuhae
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst