Yabancı dil nasıl öğretilir?

Ayca_Guler

Forum Yöneticisi
Katılım
23 Tem 2012
Mesajlar
670
Tepkime puanı
5
Puanları
0
Bölüm:
Türk Dili ve Edebiyatı
Şehir:
Çanakkale
Ilginizi cekebilicegi dusuncesi ile radikal sayfasinda karsilastigim bir yaziyi sizinle paylasmak istedim.

Yabancı dil nasıl öğretilir?​


Bir yabancı dili iyi öğretebilmek için öğretmenin, hem amaç dili hem de anadilini iyi bilmesi; her iki dilin söz varlığı, sesbilgisi ve sözdizimi açısından ayrılıklarının ayırdında olması gerekir

Dr. Veysel Kiliç

Ülkemizde yabancı dil öğretimini başarılı kılmak için öncelikle o dili öğreten öğretmenlerin niteliklerinin artırılması ya da nitelikli öğretmenlerin görevlendirilmesi daha akılcı bir yol olur.
Yurtiçinde yabancı dil öğretmeni yetiştiren kurumlar; edebiyat fakültelerinin yabancı dil bölümü ile eğitim fakültelerinin yabancı dil öğretmenliği bölümleridir. Edebiyat fakültelerinin asıl amacı öğretmen yetiştirmekten çok, edebiyatçı, yazar, şair yetiştirmektir. Oysa bu okulları bitirenlerin çoğu yabancı dil öğretmenliği yapmaktadırlar. Bunların büyük bir bölümü kuşkusuz çok iyi öğretmenlerdir. Bu okulları bitirenlerin 'mesleki formasyon' dersleri alarak öğretmen olmaları çok iyi, ancak bölümlerinde okutulan ders izlenceleri yabancı dil öğretmeni olmalarını sağlayacak biçimde düzenlenmiş değil.
Yurtiçindeki ikinci kaynak eğitim fakültelerine bağlı 'yabancı dil bölümleridir'. Bu okulların amacı yabancı dil öğretmeni yetiştirmektir. İzlenceleri yabancı dil öğretmeni yetiştirecek biçimde düzenlenmiş olan bu okulların öğretmenlik derslerinin yanında dil derslerinin niteliği, izlence, öğretici, araç gereç açısından güçlendirilirse daha nitelikli yabancı dil öğretmeni yetiştireceklerinden kimsenin kuşkusu olmaz kanısındayım.
Bu yazının asıl amacı ülkemizde yabancı dil öğretmenliği yapan yabancı öğretmenlerin yani o dili anadili olarak kullanan öğretmenlerin niteliğidir.
Yurtdışından gelen öğretmenler, çoğunlukla özgeçmişleri ve deneyimleri göz önünde bulundurulmaksızın okullarımızda görevlendirilmektedirler. Oysa bu öğretmen adaylarında kesinlikle şu iki özellik aranmalıdır; a) Üniversite eğitimlerinin İngilizce Dili ve Edebiyatı alanında olması, b) Öğretmenlik için yeterlilik belgesine sahip olmaları.
Türkiye'ye gelenlerin çoğu öğretmenlik için gerekli olan yeterlilik belgesini bir biçimde almış olarak geliyorlar. Bu belgeler genellikle kimi üniversitelerin düzenlemiş olduğu üç ya da dört haftalık kurslar sonunda verilmektedir. Bu belgelerin öğretmenin niteliği açısından çok da sağlıklı olduğu söylenemez.
Yabancı dil öğretiminde amaçlar belirlendikten sonra o amaçlara uygun ya da o amaçları gerçekleştirecek araç gereç, yer, yöntem ve öğretmen seçiminin yapılması en mantıklısıdır, çünkü toplumda yabancı dil öğrenmek isteyen bireylerin amaçlarının ve beklentilerinin farklı olması çok doğaldır.
Örneğin, kimileri yalnızca yazılı metinleri okuyup anlamak ya da çevirmek için bir yabancı dil öğrenirler. Bu amaç için yabancı dil öğrenen kişilerin dilin öteki bileşenleri yok gibi gözükür ilk bakışta. Ancak doğası gereği dilin kendisi karmaşık bir makineyi andırdığı için onu oluşturan bileşenler arasında çok dengeli bir uyum vardır. Bu bileşimlerin birisini ötekilerden soyutlamak olanaksızdır. Başka bir deyişle bir dili öğrenmek ya da bilmek demek, söylenenleri duyup anlamak, okuduğunu anlamak, düşüncelerini sözlü ve yazılı olarak anlatmak, dinlemek/anlamak, konuşmak, okumak/anlamak ve yazmak gibi dört temel beceriyi içerir.
Yabancı dil öğretmeni görevlendirirken şöyle bir varsayımı da çok gözardı etmememiz gerekir. Bir yabancı dili iyi öğretebilmek için o dili öğreten öğretmenin hem amaç dili, hem de anadilini iyi bilmesi, söz konusu iki dili karşılaştırması, her iki dilin söz varlığı, sesbilgisi, sözdizimsel açıdan ayrılıklarının ve benzerliklerinin ayırdında olması öğretmenin işini kolaylaştırdığı gibi dil öğretiminde de başarılı olmasını sağlar.
İki dili de iyi bilmek
Bu varsayıma göre yabancı dil öğretmeninin iki dilli olmasını düşünmek mantıklı olur. Yalnızca amaç dili bilen bir öğretmen o dili yabancı dil olarak öğretmekte güçlük çeker. Çünkü iki dil arasındaki ayrım ve benzerlikleri bilemediği gibi öğrencilerin amaç dilde en çok zorlandıkları alanları kestiremez, kendisi böyle bir deneyimden geçmemiştir.
Yabancı teknolojinin transferi, ortaöğrenim ve yükseköğrenimdeki kimi okulların öğretim dili olarak İngilizceyi seçmiş olmaları, adına küreselleşme denilen, dünyada giderek tek dillilik, tek kültürlülük, tek patronluk gibi bir olgunun kendisini her gün biraz daha duyurması birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de İngilizce bilmeyi öncelikli bir gereksinim olarak karşımıza çıkarmıştır. Bu gereksinimi karşılayacak yabancı öğretmen isteği, yeteri kadar Türk asıllı İngilizce öğretmeninin bulunamayışı ya da okullardaki veli istekleri, okulların kendi reklamlarını yapmaları uğruna adı geçen kurumlar yurtdışından, çoğunun niteliği tartışılır öğretmenler getirmek durumunda kalmaktadırlar.
Dil ile o dilin içinde oluştuğu ekin (kültür) birbirinden soyutlanamaz bir bütündür. Bu nedenle bir yabancı dil öğrenilirken aslında öğrenilen şey yalnızca dil dizgesi değil, onunla birlikte dil dizgesinin ardındaki ekindir, yaşama biçimidir. Bu varsayımla yola çıkıldığında yabancı öğretmenleri İngilizceyi daha iyi öğreteceklermiş gibi, bilimsel olarak doğruluğu kanıtlanmamış bir sonuca götürür insanı. Yabancı dil öğrenme olgusuna kısaca, öğrencinin yabancı dilin, konuşucusunun kalıplarını ve değer yargılarını edinmesidir diyebiliriz.
Türkiye'de İngilizcenin yabancı dil olarak öğretilmesi giderek daha gerçekçi ve etkili olma eğilimindedir. Ancak İngilizce öğretimi aracılığı ile Türkiye'nin ve Türk insanının yabancı dil toplumsalekinin (sosyokültürün) insafına bırakılmaması için Milli Eğitim Bakanlığı'nın gerekli önlemleri alması yerinde olur. Bu şu demektir, yabancı düzgü ve değer yargılarını ön planda tutan dil öğretme modellerine daha az yer verilmeli, daha çok 'ekinsel olarak tarafsız', seçkinci olmayan, öğrenci katılımının daha çok olduğu modeller benimsenmelidir.


Dr. Veysel Kılıç: Beykent Üniversitesi
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst