İnsanın toplumsal sistemle kaybettiği şey; kendisi olma becerisidir. İnsanın kendisi olabilmesi için bir şeyler hayal edebilmesi ve bu hayalleri denemesi gerekir. Ne olup olmadığımızı bu hayalleri denerken öğrenebiliriz. Ancak öyle bir sistem kurulmuş ki, bizi her yönden bağlamış ve esir almış. İnsanın zincirlerini kırabilmesi için cesarete ve yüreklendirilmeye ihtiyacı var. Hayallerimiz bile basmakalıp. Öğrencim ve radyo programı ortağım Lale Günaydın’ın söylediği bir şey var: “Piyangodan büyük ikramiye çıksa ne yaparsın diye sorulduğunda, insanlar dünya turuna çıkarız, diyorlar. Halbuki birçok insanın evi, arabası, yazlığı var. Gerçekten istese bir tanesini satar ve dünya turuna bir ülkeye giderek başlayabilir. Hayalimiz sandığımız şeyler bile bizim değil.” Bir insanın hayal kurmayı öğrenmesi, değişik deneyimlerle birlikte gerçekleşir. Örneğin, hiç klasik müzik konserine gitmemiş birisi, bir klasik müzik konseri vermeyi hayal etmez. İhtiyaç duyduğumuz şey, yeni deneyimlerdir. Yeni deneyimler içinse ihtiyaç duyduğumuz şey cesarettir. Her yeni deneyimle elde ettiğimiz öğrenme, bize yeni deneyimler için cesaret verir.
İLETİŞİMİN SIRLARI
İletişimin temelinde dinlemek ve mesaj vermek vardır. Diksiyon ve konuşma kursları iletişim kurmak isteyenlere pek yardımcı olmaz. İletişimin temelinde dudaklar değil, mesaj vardır. Ancak düşünen, farklı bakabilen, değerlendirme yapabilen kişilerin başka insanlara verebilecekleri mesajlar vardır. Yeni deneyim yaşayan insanlar, yeni kitaplar okuyanlar ve yeni bir şeyler öğrenenler yeni mesajlara sahip oluyorlar. İnsanlar, farklı bir şey yapıp sonuç alırlarsa kendilerini başarılı hissediyorlar ve mutlu oluyorlar. Mutlu bir insan çevresine olumlu elektrik verir. Bu tür insanların iletişimlerinin gelişmesinde önemli bir nokta da, katılımcıların genellemelerden ve önyargılardan arınmalarıdır. Yaratıcılığın ve öğrenmenin önündeki en büyük engel önyargılar ve genellemelerdir. Önyargılar ve genellemeler de, aslında başkaları tarafından okul, medya eş dost tarafından kafamıza pompalanmıştır. Önyargıları ve genellemeleri olan insanlar başkalarının söylediklerini duymazlar; sadece kendi kafasındaki yargılara uygun olan sözleri duyarlar.
GERÇEK ZENGİNLİK
Zenginlik paraya sahip olmak değil, seçeneğe sahip olmaktır. Yaşadığımız yerler binlerce seçenekle bezenmiştir; ama siz bir seçeneği deneyinceye kadar o seçenek sizin olmaz. Hiç girmediğiniz bir sokakta sizin çok seveceğiniz ve kesenize uygun restoran olabilir. O sokağa girip o restorana gittiğinizde o seçenek sizin olur. Deneme kültürünü alan ve daha önce denemediklerini deneyenler bugün daha mutlular. Bununla birlikte, deneme kültürünü alıp hiçbir şey denemeyen insanlar da vardır. Deneme kültürüyle ilgili edinilen bilginin kuluçka süresi, kişiden kişiye değişiyor. Bazı insanlar, bilgiyi alır almaz uygulamaya geçiyorlar. Bazıları ise altı ay ya da bir yıl sonra.
KARAR ALMAK
Toplumsal sistemimiz insanları pasifleştiriyor. Yapabileceklerini yapamaz kılıyor. Kendi yaşamını seçmek isteyen insanların karar alıp yeni bir şey yapması gerekli. Öğrencim Ahmet Özken’in özetlediği gibi “dün yaptıklarımı tekrar ederek yarınki yaşamımızı değiştiremem.” Kişisel gelişimin ve yeni bir hayat kurmanın temelinde yarınımız için bir proje oluşturmak ve bu projeyi başarmak için harekete geçmek gerekiyor. Eğer projenizi başarmak için yurtdışına gitmek gerekiyorsa yurtdışına gidersiniz.
Kim olduğumuzu anlamamızın yolu, yeni deneyimler karşısındaki davranışımızı öğrenmemizden geçiyor.
İLETİŞİMİN SIRLARI
İletişimin temelinde dinlemek ve mesaj vermek vardır. Diksiyon ve konuşma kursları iletişim kurmak isteyenlere pek yardımcı olmaz. İletişimin temelinde dudaklar değil, mesaj vardır. Ancak düşünen, farklı bakabilen, değerlendirme yapabilen kişilerin başka insanlara verebilecekleri mesajlar vardır. Yeni deneyim yaşayan insanlar, yeni kitaplar okuyanlar ve yeni bir şeyler öğrenenler yeni mesajlara sahip oluyorlar. İnsanlar, farklı bir şey yapıp sonuç alırlarsa kendilerini başarılı hissediyorlar ve mutlu oluyorlar. Mutlu bir insan çevresine olumlu elektrik verir. Bu tür insanların iletişimlerinin gelişmesinde önemli bir nokta da, katılımcıların genellemelerden ve önyargılardan arınmalarıdır. Yaratıcılığın ve öğrenmenin önündeki en büyük engel önyargılar ve genellemelerdir. Önyargılar ve genellemeler de, aslında başkaları tarafından okul, medya eş dost tarafından kafamıza pompalanmıştır. Önyargıları ve genellemeleri olan insanlar başkalarının söylediklerini duymazlar; sadece kendi kafasındaki yargılara uygun olan sözleri duyarlar.
GERÇEK ZENGİNLİK
Zenginlik paraya sahip olmak değil, seçeneğe sahip olmaktır. Yaşadığımız yerler binlerce seçenekle bezenmiştir; ama siz bir seçeneği deneyinceye kadar o seçenek sizin olmaz. Hiç girmediğiniz bir sokakta sizin çok seveceğiniz ve kesenize uygun restoran olabilir. O sokağa girip o restorana gittiğinizde o seçenek sizin olur. Deneme kültürünü alan ve daha önce denemediklerini deneyenler bugün daha mutlular. Bununla birlikte, deneme kültürünü alıp hiçbir şey denemeyen insanlar da vardır. Deneme kültürüyle ilgili edinilen bilginin kuluçka süresi, kişiden kişiye değişiyor. Bazı insanlar, bilgiyi alır almaz uygulamaya geçiyorlar. Bazıları ise altı ay ya da bir yıl sonra.
KARAR ALMAK
Toplumsal sistemimiz insanları pasifleştiriyor. Yapabileceklerini yapamaz kılıyor. Kendi yaşamını seçmek isteyen insanların karar alıp yeni bir şey yapması gerekli. Öğrencim Ahmet Özken’in özetlediği gibi “dün yaptıklarımı tekrar ederek yarınki yaşamımızı değiştiremem.” Kişisel gelişimin ve yeni bir hayat kurmanın temelinde yarınımız için bir proje oluşturmak ve bu projeyi başarmak için harekete geçmek gerekiyor. Eğer projenizi başarmak için yurtdışına gitmek gerekiyorsa yurtdışına gidersiniz.
Kim olduğumuzu anlamamızın yolu, yeni deneyimler karşısındaki davranışımızı öğrenmemizden geçiyor.