Muhasebe Notları

rainbow

Özel Üye
Katılım
16 Şub 2009
Mesajlar
1,147
Tepkime puanı
6
Puanları
0
Şehir:
Malatya
MUHASEBE VE İŞLETME KAVRAMI


Muhasebe : Ekonomik faaliyetlerde bulunan işletmelerin, finansal (parasal) karakterdeki bütün işlem ve değerlerini kaydetme ve sınıflama ilmidir. Bu çeşit işlem ve değerlerin anlamlı özetlerini hazırlama , analiz etme, yorumlama ve yetkili kişilere sonuçları açıklama sanatıdır.

Doğal olarak insanoğlunun hayatta kalabilmesi ve varlığını devam ettirebilmesi için ;yaşamın kendisine sunduğu sayısız mal ve hizmet olanaklarını kullanmakta ve tüketimine bir sınır koymamaktadır. Bir insanın hayatını sürdürmek için kullandığı bu sonsuz sayıdaki mal ve hizmeti tek başına meydana getirerek yine kendisinin kullanımına sunması olanaksızdır. Bunun sonucu olarak da bu mal ve hizmetler ,toplumda farklı kişiler ve kuruluşlar tarafından meydana getirilmekte ve başkalarının kullanımına sunulmaktadır. İşte insanların yaşamına sunulan bu mal ve hizmetleri İŞLETME diye tanımladığımız iktisadi birimler karşılamaktadır. Diğer bir deyişle işletme ; Para,işgücü,araç-gereç ve malzemeleri sistemli bir şekilde bir araya getirip mal ve hizmet üreten iktisadi birimlerdir. Bu iktisadi birimler mal veya hizmet üretmek için , ticari faaliyetlerine başladığında, ortada parasal karakterde bir değer hareketi meydana gelmekte ve muhasebe işlevi bu sırada devreye girmektedir.



MUHASEBENİN AMACI VE YARARLARI
Muhasebede amaç ,işletme veya kuruluşun faaliyetlerinin anlaşılması esas olan bilgilerin toparlanması ve ilgililere aktarılmasıdır. Muhasebenin bir çok yararı olmakla birlikte en önde gelenleri şunlardır ;

-İşletmenin sahip olduğu kıymetlerin tespitini sağlar

-İşletmede meydana gelen dönem içi faaliyetlerle, dönem sonunda ulaşılan sonuçların anlaşılmasını kolaylaştırır.

-İşletme ile iş yapan üçüncü şahısların ekonomik ve sosyal durumlarının bilinmesini sağlar.

-Üçüncü şahıslarla işletme arasında meydana gelen hukuki anlaşmazlıklarda devir teşkil eder.

-İşletmede çalışan personel ve görevlilerin su istimaline karşı işletme varlığını korur.

-İşletme sahibinin vergi karşısındaki durumunu hesap üzerinden kontrol edilip incelenmesini sağlar.


MUHASEBE BİLGİLERİ İLE İLGİLENEN TARAFLAR
1-Yöneticiler : İşetme faaliyetlerini sevk ve idare eden kişilerdir. Muhasebe servisinden her an faaliyetlerle ilgili bilgi isteyebilir.

2-İşletme sahibi veya Ortaklar : Teknolojik ve Ekonomik gelişmeler , işletme faaliyetlerinde kişilerin tek başına yeterli olmadığını ortaya koymuştur. Dolayısıyla birkaç kişi emek ve sermayelerini birleştirerek ortak olup şirketleşme yoluna gitmişlerdir. Şirket ortakları Faaliyetleri sonucunda Kar elde etmeyi ve büyümeyi düşünürler. Yönetimin başarısını öğrenmek ve faaliyetlerin karlılığını bilmek için onlarda muhasebe departmanından rapor isteyebilirler.

3-İşletmede Çalışanlar :İşletmede çalışan personel ve memurlar da o işletmedeki durumu yakından izlerler. Çalışanlar işlerinin sürekliliğini öğrenip geleceğe güvenle bakmak isterler. Onlarda muhasebe bilgilerine başvurabilirler.

4-İşletmeye Borç Verenler : Kısa ve Uzun vadede borç verecek olanlar ; işletmenin borç ödeme gücünü ve karlılık durumunu bilmek isterler ve muhasebe raporlarına başvururlar.

5-Devlet : İşletmelerin faaliyetleri üzerinden elde ettikleri karlar, devleti yakından ilgilendirir. Ödenecek vergilerin doğru hesaplanması devlet için önemlidir. Devlet, kontrol elemanları ve diğer denetleme mekanizmaları ile işletmelerin gelir ve gider durumlarını incelerken muhasebe raporlarından faydalanırlar.



YETKİLİ MUHASEBECİ OLABİLMENİN ŞARTLARI

Finansal nitelikteki işlemlere ait bilgileri kaydeden,sınıflandıran ve onu rapor olarak özetleyen kişiye muhasebeci denir.
Muhasebe mesleği mensupları Üç guruba ayrılmıştır.
1-Serbest Muhasebeci : Konusu , Gerçek ve Tüzel kişilere ait muhasebe defterlerini tutmak,Mali tablolar hazırlamak ve Vergi beyannamelerini düzenlemektir. Serbest muhasebeci olabilmek için en az Ticaret Lisesi mezunu olmak ve 6 yıl staj yapmak zorunluluğu vardır.

2-Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ; Konusu ,Serbest Muhasebecilerin yaptığı tüm faaliyetleri yapabilmenin yanında ; işletmelerin muhasebe sistemlerini kurmak ve geliştirmek Finans ve Mali mevzuat konularında danışmanlık yapmaktır. Mali tabloları,raporları ve beyannameleri düzenlemesinin yanında , bilirkişilikte yapabilir. Serbest muhasebeci Mali Müşavir olabilmek için; İşletme, İktisat, Hukuk, Bankacılık, Kamu Yönetimi vb. dallarından birinde 4 yıllık lisans eğitimini tamamlayan kişiler 2 yıllık muhasebe stajının yanı sıra Meslek Sınavını da başarmış olmak zorundadır.

3-Yeminli Mali Müşavir;Yeminli Mali Müşavirler ,serbest muhasebeci mali müşavirlerin yaptığı danışmanlık ve denetim faaliyetleri yanında , tasdik işlemlerini de yapma yetkisine sahiptirler. Tasdik faaliyeti özellikle Vergi beyannameleri ile ekleri ve mali tablolarla ilgili olarak yapılır. Yeminli mali müşavir olabilmek için en az 10 yıl Serbest muhasebeci Mali Müşavir olarak çalışmış olmak ve Mesleki sınavını kazanmış olmak şartı aranır. Yeminli Mali müşavirler Muhasebe işlemi yapamazlar.



ŞİRKETLER

Şirket :En az iki tane gerçek veya tüzel kişinin , ortak bir amacı gerçekleştirmek için; sermaye , zeka ve emeklerini birleştirmeleri hususunda sözleşme imzalamalarıyla oluşturdukları işletmelere şirket denir.

Bir işletmenin şirket olabilmesi için şu özelliklerin bulunması gerekir ;

-Şirket kuracak en az iki kişinin bulunmalıdır,

-Ulaşılmak istenen ortak bir amaç bulunmalıdır,

-Bu amaca ulaşmak için ortaklar bir sözleşme hazırlamalıdır,

-Amacın gerçekleşmesi için ,ortaklar sermaye ve emeklerini ortaya koymalıdır,

Gerçek Kişi : Adından da anlaşılacağı üzere ; İsim ve soyad'dan meydana gelen kişiliktir.

Örneğin Ahmet Özkan Gerçek bir kişidir.

Tüzel Kişi : Gerçek kişilerin bir araya gelerek kurdukları şirketlerin kişiliğidir.

Örneğin BT Bilgs.Eğitim Danış. Ltd.Şti. tüzel kişidir.

Türk Ticaret Kanununa göre Ticaret şirketleri iki ana grupta toplanır. Bunlar ;

1-) ŞAHIS ŞİRKETLERİ

a-Kollektif şirket

b-Komandit Şirket

2-) SERMAYE ŞİRKETLERİ

a-Anonim Şirketi

b-Limited Şirketi

c-Sermayesi paylara bölünmüş Komandit şirketi,

DİĞER ŞİRKETLER

-Kooperatifler

-Adi Şirketler

Türk Ticaret Kanununa göre ticaret şirketlerinin en önemli özellikleri şunlardır ;

-Ticaret şirketleri kurulurken sözleşmenin yazılı olması şarttır.

-Ticaret şirketlerinin Tüzel kişilikleri vardır.

-Ticaret şirketleri bir ticaret ünvanı almak zorundadır.

-Ticaret şirketleri iflasa tabidir.

-Ticaret şirketleri Ticaret Siciline kayıt olmak zorundadır.

-Ticaret şirketleri , Ticari defter tutmak zorundadır.

1-) ŞAHIS ŞİRKETLERİ : Şirketin bir tüzel kişiliği olmakla birlikte, gücünü ve piyasa itibarını kurucu şahıslardan alır. Şirketin kendi sermayesi yanında, kurucu ortakların şahsi sermayeleri , üçüncü şahıslar nezdinde, şirketin itibarı bakımından önemli rol oynar.

a-Kollektif Şirket : Ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla , gerçek kişiler arasında kurulan ve ortakların hiçbirinin sorumululuğu şirket alacaklılarına karşı sınırlandırılmamış şirkete Kollektif Şirket denir. Tüzel kişiler kollektif şirket kuramazlar ve kurulmuş olan bir Kollektif şirkete de ortak olamazlar. Kollektif şirkette şirket ortakları üçüncü şahıslara karşı bütün mal varlıkları ile sorumludur.

b-Komandit şirket : Ticari bir işletmeyi bir ticaret ünvanı altında işletmek amacıyla kurulan ve şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir veya bir kaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış olan şirkettir.

Sorumlulukları sınırlı olmayan ortaklar Komandite ,

Sorumlulukları sınırlı olan ortaklara Komanditer denir.

Tüzel kişiler komandit şirketlere , komanditer ortak olarak ortak olabilir. Gerçek kişiler hem komandite , hem de komanditer ortak olarak Komandit Şirkete ortak olabilir. Komanditer ortak kişisel emeğini sermeye olarak koyamaz. Komandit şirketlerde Temsil ve yönetim yetkisi komandite ortaklar aittir.

2-SERMAYE ŞİRKETLERİ ; Sermaye şirketlerinde şirket güç ve itibarını Sermayesinden alır. Şirketin üçüncü şahıslar nezdindeki itibarı, iyi yönetimi ve sermaye yapısıyla yakından alakalıdır. Şirket ortaklarının üçüncü şahıslara karşı sorumluluğu koymuş oldukları sermeye ile orantılıdır.

a-Anonim Şirket : Bir ünvana sahip, esas sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan borçlarından dolayı yalnız mal varlığı ile sorunlu olan şirkettir. Ortakların üçüncü şahıslara karşı sorumluluğu taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlıdır.

Anonim şirket kanunlarda aksine bir hüküm olmadıkça ,en az beş tane gerçek veya tüzel kişi tarafından kurulur. Ortak sayısında bir üst sınır yoktur. En az 5.000.000.000(Beş milyar) Liralık bir Sermaye ile kurulur. Anonim şirketlerde kişisel emek Sermaye olarak konulamaz.

Anonim şirket ANİ ve TEDRİCİ olmak üzere iki şekilde kurulur.

Ani kuruluş : Ortakların şirket sermayesinin tamamını taahhüt etmeleriyle gerçekleşen kuruluştur. Anonim şirketlerde şirket kuruluş işlemleri şu şekilde özetlenebilir ;

-Kurucu ortakların Sermayelerini taahhüt ederek yazılı bir sözleşme hazırlaması ve notere tasdik ettirmesi,

-Sanayi ve Ticaret Bakanlığına müracaat ederek izin alınması,

-Kuruluşun Ticaret sicilinde Tescil ve ilanı

Tedrici kuruluş : Şirket sermayesinin bir kısmının ortaklar tarafından taahhüt edilip geri kalan için ise halka başvurulması suretiyle gerçekleşen kuruluş biçimidir.

Tedrici kuruluş işlemlerinde Türk Ticaret Kanunu ile Sermaye piyasası kanunu hükümleri uygulanmaktadır. Tedrici kuruluşta Sanayi ve Ticaret Bakanlığının yanında Sermaye Piyasası Kurulundan da izin almak şartı vardır.

Aile Anonim Şirketi ; Ortak sayısı 250’yi geçmeyen ve hisse senetleri halka arz edilmemiş şirketlere Aile anonim şirketi denir.

b-Limited Şirket : İki veya daha fazla gerçek yada tüzel kişi tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulan ve ortaklarının sorumlulukları koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı ve esas sermayesinin alt sınırı yasa ile belirlenmiş olan şirketlerdir. Bankacılık ve sigortacılık dışındaki alanlarda faaliyet gösterirler. Limited şirketlerinin tüzel kişilik kazanması ticaret siciline tesçil ve ilan ile gerçekleşir. Limited şirketlerde 500.000.000 lira asgari sermaye koyma şartı vardır. Ortakların hisse oranları 25 milyon ve katları şeklindedir. Limited şirketlerde ortak sayısı 2'den az , 50'den fazla olamaz.

KOOPERATİFLER : Ortakların belirli ekonomik çıkarlarını ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karşılıklı yardım ve dayanışma suretiyle sağlayıp korumak amacıyla kurulan şirketlerdir. Yürürlükteki kanunlarda aksine bir hüküm olmamak şartıyla Kooperatifler; gerçek ve tüzel kişiler ile il özel idareleri,belediyeler,köyler, cemiyetler ve dernekler tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulabilir. Değişir ortaklı ve değişir sermayeli teşekküllerdir.Kooperatifler Kurumlar Vergisi’nden muaftır.

Kooperatifler amaçlarına göre değişik kısımlara ayrılırlar ;

a-Üretim kooperatifleri ,

b-Yapı kooperatifleri,

c-Kredi kooperatifler,

KURUMLAR VERGİSİ

Sermaye şirketlerinin bir dönemde elde ettikleri kâr üzerinden; Devlete ödediği vergiye Kurumlar Vergisi denir. Kurumlar vergisi ; “Kurumlar Vergisi Beyannamesi”ile devlete Beyan edilir. Beyan ,Tacirin imzası ile yetkili muhasebeci tarafından yapılır.Muhasebeci Beyannameyi , hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ay (Nisan ayı) içinde mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine vermek zorundadır.Kurumlar vergisi 3 eşit taksitte ödenir.İlk Taksit Nisan ayı içinde ,ikinci taksit Temmuz ayında ve üçüncü taksit ise Ekim ayı içindedir.
Tüzel Kişi Tacirlerin(Şirketlerin),Ticari Faaliyetlerine Başlaması : Öncelikle şirketi kuracak olan gerçek veya tüzel kişiler bir araya gelerek, ticari faaliyette bulunmak istedikleri alanı tespit edip noter kanalıyla bunu imzalarlar. Daha sonra notere tasdik ettirdikleri bu sözleşmelerle Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bağlı, ilgili il Müdürlüğünden şirketin kuruluşu için yasal izni alırlar. Şirket Ticaret siciline kaydolur ve Tesçil ile birlikte Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde ilan olunur. Tescil işlemleriyle birlikte aynı zamanda maliyeye de dilekçeyle müracaat edilerek vergi numarası alınıp ve Vergi levhası tasdiklenerek Tacir sıfatı kazanılır.Tacir sıfatının kazanılmasıyla da ticari faaliyete başlanabilir.

GELİR VERGİSİ

Şahıs firmalarının bir dönemde elde ettikleri kâr üzerinden Devlete ödediği vergiye GELİR VERGİSİ” denir.Gelir Vergisi “Gelir Vergisi Beyannamesi” ile devlete ödenir.Beyan mükellefin imzası ile yetkili muhasebeci tarafından yapılır.Muhasebeci beyannameyi,hesap döneminin kapatılmasını takip eden üçüncü ay(Mart Ayı) içinde , ilgili vergi dairesine vermek zorundadır. Gelir vergisi 3 eşit taksitte ödenir.Birinci taksit Mart ayı içersinde , ikinci taksit Haziran ayında ve üçüncü taksit ise Eylül ayı içindedir.

Gerçek Kişilerin Ticari Faaliyetlerine başlaması ; Ticari faaliyetine başlamak isteyen gerçek şahıs öncelikle hangi adreste ve ne tür bir faaliyette bulunacağına dair bilgileri , Vergi dairesine (Maliyeye), bir dilekçeyle bildirir. Daha sonra belirtilen adrese maliyeden bir yoklama memuru gelip tutanak tutar. O tutanağa istinaden ilgili gerçek şahısa Vergi sicil numarası verilir ve vergi levhası maliye tarafından tasdiklenir. Vergi levhasının tasdiklenmesiyle Tacir sıfatı kazanılır ve ticari faaliyete başlanabilir.

Resmi Evrakların Kullanımı ve Yasal izin :Tacir sıfatını kazanan mükellefler ; Ticari faaliyetlerinde kullanacakları Fatura , İrsaliye,Gider pusulası,Serbest meslek makbuzları gibi resmi evrakları matbaaya bastırabilmeleri için önce Dilekçeyle Maliyeye müracaat ederler. Maliye , bahsi geçen evraklardan kaçar cilt bastırabileceklerine dair yazılı belgeyi mükellefe verir. Tacirler maliyeden aldıkları bu yazılı izin belgesini , Maliye Bakanlığı ile anlaşmalı olan ilgili matbaa firmasına ibraz ederek evraklarını bastırırlar ve Ticari faaliyetlerinde kullanmaya başlayabilirler..

Perakende Satış Yapan Tacirlerin Yazarkasa Kullanma Zorunluluğu:perakende satış yapan tacirler,Ticari faaliyetlerinde yazar kasa kullanmak zorundadırlar .Bu yüzden Perakende satış yapan tacirler ; faaliyetlerine başladıkları tarihten itibaren en geç 1 ay içersinde Yazar kasa almak için Maliyeye müracaat etmek zorundadırlar. Müracaat dilekçeyle yapılır. Maliyeden gerekli izin alındıktan sonra da Yazar kasa satın alınıp, işyerinde kullanmaya başlanır.Yazarkasa fişi düzenleme sınırı 50.000.000(Ellimilyon)liradır.

GENEL TANIMLAR

TİCARET : Kar amacı ile kendi veya başkası hesabına mal veya hizmet alıp-satma işlemidir.

TOPTAN TİCARET :Fabrika veya üretim işletmelerinden alınan malların büyük partiler halinde Perakendeci işletmelere satılması ile yapılan ticaret şeklidir.

PERAKENDE TİCARET : Mal veya hizmetin Nihai tüketicilere satılması ile gerçekleşen ticaret şeklidir.

DÖNEM : Faaliyetlerin belirli sürelerde ölçülmesi ve kontrol edilmesi için Temel alınan ve genellikle 12 ay uzunluğunda olan bir takvim yılıdır.1 ocak’ ta başlar,31 aralıkta biter . İlk defa işe başlayanlar için ,işe başlanılan tarih,hesap döneminin başlangıcıdır.

FATURA :Satılan emtia(mal) veya yapılan hizmet karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.

Faturanın Şekli ve Nizamı:

-Tarih, seri ve sıra numarası takip edilerek en az 2 nüsha olarak düzenlenir.1.nüshası(aslı) , malı veya hizmeti teslim alan Alıcıya verilir. Diğer nüsha faturayı düzenleyen firmada kalır.Birden fazla suret düzenlendiği takdirde her birine kaçıncı nüsha olduğu işaret edilir.Ayrıca faturada iş sahibinin veya namına imzaya yetkili olanların imzası bulunur.

-Müşterinin adı,ticaret ünvanı, adresi,Vergi dairesi ve Vergi numarası yazılır.

-Malın veya hizmetin nev’i miktarı,birim fiyatı ve tutarı belirtilir.

-Teslim tarihi ve İrsaliye numarası da yazılır.

-Fatura malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren on gün içinde düzenlenir. Bu süre içinde düzenlenmeyen fatura hiç düzenlenmemiş sayılır.

Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde Satıcının;

Teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde Alıcının; taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsalliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.

Fatura;Faturayı düzenleyen için Satış(Gelir),faturayı alan için ise Alış(Gider) hükmündedir.

Açık Fatura : Kaşe ve imzanın faturanın üst kısmında olması haline açık fatura denir. Faturadaki bedelin tahsil edilmediğini(ödenmediğini) gösterir.

Kapalı Fatura : Kaşe ve imzanın faturanın alt kısmında olması halidir. Faturadaki bedelin peşin olarak tahsil edildiğini(ödendiğini) gösterir.

Fatura Kullanma Mecburiyeti: Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ;kazancı basit usulde tespit olunanlarla,defter tutmak zorunda olan çiftçiler ;

1-Birinci ve İkinci Sınıf tüccarlara;

2-Serbest meslek erbabına;

3-Defter tutmak mecburiyetinde olan Çiftçilere;

4-Vergiden muaf esnafa ;

sattıkları mallar veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlarda fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.

PROFORMA FATURA: Satılmak istenen ya da imal edilecek olan malın cinsini,fiyatını ve özelliğini tanıtmak amacıyla , satıştan önce teklif mektubu niyetinde verilen faturadır.

İRSALİYE :Malı bir yerden başka bir yere sevk ederken kullanılan ve mal teslimini gösteren resmi belgedir. Malı taşıyan tarafından 3 nüsha olarak düzenlenir. Bir asıl ve bir suret malı alana verilir. Diğer nüsha ise firmada kalır. İrsaliye ;

-Tarih,seri ve sıra numarası takip edilerek kesilir.

-İrsaliyenin düzenlenmesinden itibaren 10 gün içinde Faturası kesilmek zorundadır

Ayrıca sevk olunan malların cinsi,miktarı ,nereden nereye sevk olunduğu ve malın fiili teslim tarihi belirtilir.Fatura ; İrsaliyenin düzenlendiği ay ve düzenlendiği yıldan , farklı bir ay ve yıla kesilemez. Örneğin ; 25 Ocak 1999 tarihinde düzenlenen irsaliyenin faturası en geç 31 Ocak 1999 tarihinde kesilmek zorundadır. Şubat ayına sarkıtılamaz. Veya 22 aralık 1998 tarihli bir irsaliyenin faturası en geç 31aralık 19998 tarihinde kesilmek zorundadır. 1999 yılının Ocak ayına sarkıtılamaz.

TAHSİLAT MAKBUZU : İşletmelerin belirli bir tutarı tahsil ettiğini gösterir belgedir. İki Nüsha olarak düzenlenir. Bir nüshası müşteriye verilir. Diğer nüshası firmada kalır. Müşteriler açısından paranın ödendiğine dair ispat vesikasıdır. Tahsilat makbuzunda;

-Makbuzu düzenleyen firmanın adı,ünvanı,adres,vergi dairesi ve numarası,

-Makbuzun düzenleme tarihi

-Müşterinin adı-soyadı ve ünvanı

-Tahsil edilen miktar,

-Tahsilatı yapan kişi adı-soyadı yazılmalı ve imzası attırılmalıdır.

TEDİYE MAKBUZU : Firmanın ; mal veya hizmet satın aldığı işletmeye , Belirli bir tutarı ödediğini gösteren evraktır. Tediye makbuzu da Tahsilat makbuzundaki bilgileri içerir.

SERBEST MESLEK MAKBUZU : Serbest meslek sahibi kişilerin, mesleki faaliyetlerinden doğan tahsilatları için iki nüsha halinde düzenledikleri belgedir. Bir nüshası müşteriye verilir. Serbest meslek makbuzlarında,

-Serbest meslek sahibinin adı-soyadı ,ünvanı,adresi,vergi dairesi ve numarası,

-Müşterinin adı-Soyadı,Ünvanı,Adresi,vergi dairesi ve numarası

-Alınan Miktar,

-Tarih

-Serbest meslek sahibinin imzasına dikkat edilir. Seri ve sıra numarası takip edilerek kesilir. Serbest meslek makbuzunda,Brüt ücret üzerinden % 15 KDV hesaplanır. Ve yine brüt ücret üzerinden % 20 oranında Gelir vergisi kesintisi yapılır. Gelir vergisi üzerinden % 10 Fon payı hesaplanır. Kesilen bu gelir vergisi ve fon payı ,müşteri tarafından maliyeye, Muhtasar Beyanname ile ödenir.

GİDER PUSULASI : Birinci ve İkinci Sınıf Tacirlerle defter tutan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin ;

-Vergiden muaf esnafa , yaptırdıkları işler ve bunlardan satın aldıkları mallar için düzenlemiş oldukları ve söz konusu kişilere imzalattırdıkları belgedir. Fatura hükmündedir.Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların,zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları Altın,mücevher gibi kıymetli eşya içinde tanzim edilir.

Gider pusulasında ;

-İşin mahiyeti, cinsi adedi,fiyatı tutarı,toplamı kesinti oranı ve net tutarı belirtilir.

-Her iki tarafında adı-soyadı ve adresi yazılır.

-Tarih,seri ve sıra numarası takip edilir.

Gelir Vergisi kanununa göre Gider pusulalarından ;

-Mal alışlarında % 5

-Hizmet alışlarında % 10 , oranında gelir vergisi kesintisi yapılır. Ayrıca bu gelir vergisi üzerinden %10 Fon Payı hesaplanır. Hesaplanan bu gelir vergisi ve Fon payları, Gider pusulasını düzenleyen Firma tarafından,Muhtasar beyanname ile Maliyeye (Vergi dairesine) ödenir.



SENET : Satılan mal veya hizmetin bedelinin peşin olarak ödenmeyip gelecekteki bir tarihte ödenmesi için düzenlenen belgedir. Belli bir Parayı ihtiva eden senetlere binde altı (6/1000 ) oranında Damga Pulu yapıştırılır.

ÇEK : Herhangi bir firmanın bankadaki parasını, Ticari faaliyetleri sırasında,borçlandığı kimselere ödemesi için bankaya gönderdiği yazılı emir belgesine ÇEK denir. Çeklerde bulunması gereken bilgiler ;

-Çekin Düzenlendiği yer ve tarih,(Keşide yeri ve Keşide tarihi)

-Çek adı,ödemeyi yapacak banka adı ve şube adresi

-Ödenecek para tutarı,

-Parayı alacak kişinin adı ve soyadı

-Çeki düzenleyen kişinin adı-Soyadı ve İmzası

Çekte iti taraf vardır. Birisi Çekin borçlusu (Keşideci), diğeri parayı ödeyecek olan banka(Muhatap)’ dır.
Çeklerin İbraz süresi :

- Çek düzenlendiği(Keşide edildiği) Şehirde ödenecekse muhataba 10 gün içinde düzenlendiği (Keşide edildiği) Şehirden farklı bir şehirde ödenecekse 1 ay içinde, düzenlendiği (Keşide edildiği) kıtadan farklı bir kıtada ödenecekse 3 ay içerisinde muhataba(parayı ödeyecek olana) ibraz etmek zorundadır.



CİRO : Çek veya senedi elinde bulunduran kişinin haklarını başkasına devretmek için çekin arkasını imzalaması olayına denir.

PROTESTO :Senet veya Çekin Ödeme gününde ödenmemesi durumunda , bu durumun alacaklı tarafından Noter aracılığı ile tespit ve ihtar edilmesi olayıdır.

ÖZ SERMAYE : Kuruluş sermayesini ve işletme sahiplerine verilmeyipte işletmede bırakılan karları ve işletme sahiplerinin haklarını ifade eder.

GELİR (HASILAT) : Genellikle varlık veya hizmet satışlarından , faiz, kira ve benzerinden elde edilen nakit veya diğer aktiflerin brüt tutarıdır. Öz Sermayedeki artışı ifade eder.

GİDER:Gelir elde etmek için yapılan harcamalardır.Aktif varlıklarda bir azalma meydana getirir

KÂR : Gelir ile gider arasındaki olumlu farktır. İşletme sahiplerinin varlıklar üzerindeki haklarının artışını ifade eder. Öz Sermayenin artmasıdır.

ZARAR : Gelir ile gider arasındaki olumsuz farktır. Öz Sermayenin

azalmasıdır.

VADE : Borcun son ödeme tarihidir.

DEKONT : Bankaya yaptırılan hizmetler karşısında alınan makbuzdur.

TANZİM TARİHİ :İlgili evrağın düzenleme tarihi,

ENTEGRE :Modüller arası otomatik bağlantı,



ESNAF : Türk Ticaret kanununa göre ister gezici olsunlar , ister bir sokağın başında sabit bulunsunlar iktisadi faaliyeti , nakdi sermayesinden ziyade ,bedeni çalışmasına dayanan ve kazancı ancak geçimini sağlamaya yetecek kadar az olan sanat ve ticaret sahiplerine esnaf denir.

Esnaf Tacir değildir.



TACİRLER

Bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye TACİR denir.

Tacirin taşıması gereken özellikler :

-Faaliyette bulunacak bir ticari işletmenin mevcut olması ,

-Ticari işletmenin tacir tarafından veya tacir adına işletilmesi,

-Tacirin ticari ehliyetinin olması(Ticari işlerde uğraşanlarda , Kanunun aradığı şartlara Ticari ehliyet denir.)

Ticari ehliyette aranan şartlar ;

-Reşit olmak(18 yaşını doldurmak)

-Kısıtlı olmamak(Mahkumiyet veya silah altında bulunmamak),

-Akli dengesinin veya sıhhatinin çalışmaya elverişli olması,

-Kamu kuruluşlarında görevli memur olmamak

Tacirin görevleri :

-Ticaret ünvanı seçmek ve kullanmak. Ticaret ünvanında işin niteliği ve önemini , işletmenin mali durumunu belirten ek ve ilaveler bulunabilir. Gerçek kişilerin ad ve soyadları Ticaret ünvanı sayılabilir. Ayrıca Türk Ticaret Kanununa göre Türk, Türkiye,Cumhuriyet,Milli kelimelerini bulundurulması Bakanlar kurulunun izni ile olur.

-İşletmelerini Ticaret siciline kayıt ve ilan ettirmek

-Defter tutmak zorunluluğu,



Defter tutma bakımından Tacirler ikiye ayrılır ;

1.Sınıf Tacirler

2.Sınıf Tacirler

1.Sınıf Tacirler : (Vergi Usul Kanunu 177.Maddeye Göre , )

1.Bent : Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımları tutarı 15.000.000.000 TL' yi ; veya Yıllık satışları tutarı 18.000.000.000 TL' yi aşanlar,

2.Bent : Birinci bentte yazılı olan işler dışındaki işlerle uğraşıp da, bir yıl içinde elde ettikleri Gayri safi iş hasılatı 7.500.000.000. TL' yi aşanlar

3-1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde , 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 15.000.000.000 TL' yi aşanlar,

4.Bent : Her türlü ticari şirketler,

5.Bent:Kurumlar vergisine tabi diğer tüzel kişiler,

6.Bent:İhtiyari olarak Bilanço esasına göre defter tutmayı tercih edenler,



2.Sınıf Tacirler : (Vergi Usul kanunu 178.maddeye göre)

1-)177.Maddenini dışında kalanlar ikinci sınıf tacirdir.

2-) Kurumlar vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığı’nca müsaade edilenler.



NOT:Yeniden işe başlayan tüccarlar yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar 2.sınıf tüccar gibi hareket edebilirler.



Tacirlerin Sınıf Değiştirmesi



A-) 1.Sınıftan 2.Sınıfa geçiş :İş hacmi bakımından 1.sınıfa dahil olan tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyduğu takdirde,bunlar, bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak, 2.sınıfa geçebilirler ;

1-)Bir hesap dönemin iş hacmi 177’nci madde de yazılı hadlerden %20’yi aşan nisbette düşük olursa, veya;

2-)Arka arkaya üç dönemin iş hacmi 177’nci madde de yazılı hadlere nazaran %20’ye kadar bir düşüklük gösterirse.



B-) 2.Sınıftan 2.Sınıfa Geçiş: İş hacmi bakımından 2.sınıfa dahil tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyduğu takdirdebunlar, bu şartların tahakkukunu takib eden hesap döneminden başlayarak 1.sınıfa geçerler.

1-)Bir hesap döneminin iş hacmi 177’nci madde de yazılı hadlerden %20’yi aşan bir nisbette fazla olursa, veya;

2-)Arka arkaya 2 hesap döneminin iş hacmi 177’nci madde de yazılı hadlere nazaran %20’ye kadar bir fazlalık gösterirse.



C-)ihtiyari olarak Sınıf Değiştirme : 2.sınıf tüccarlar diledikleri takdirde bilanço esasına göre defter tutabilirler.Bu suretle 1.sınıfa dahil olanlar hakkında evvelki maddenin hükümleri cari olur.



TACİRLERİN DEFTER TUTMASI

Tacirler ticari faaliyetlerinde ,Kanunun emrettiği şekilde Resmi defter tutmak zorundadırlar.

Tacirler Muhasebe açısından iki türlü defter tutarlar.

1.)Bilanço esasına göre defter tutma: 1.Sınıf tacirler bilanço esasına göre defter tutarlar.

1.Sınıf Tacirler Yevmiye defteri,Defter-i Kebir, Envanter defteri tutmak zorundadır. Kasa defteri

ve Kambiyo(Çek/Senet) defteri tutmak zorunlu değildir.

YEVMİYE DEFTERİ : Günlük Defter de denir.Kayda geçirilmesi icap eden muamelelerin tarih sırasıyla ve madde halinde tertipli olarak yazıldığı defterdir.Yevmiye defteri müteselsil sıra numaralı olur.

DEFTER-İ KEBİR : Yevmiye defterine geçirilmiş olan muameleleri buradan alarak usulüne göre hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplara toplayan defterdir.

ENVANTER VE BİLANÇO DEFTERİ: Envanter defterine , işe başlama tarihinde ve müteakiben her hesap döneminin sonunda çıkarılan envanterler ve Bilançolar kaydolunur ve bu güne Bilanço Günü denir.Envanter defteri Ciltli ve müteselsil sıra numaralı olur.



2-)İşletme esasına göre defter tutma : 2.Sınıf tacirler işletme defteri tutarlar.işletme defterinin sol tarafına gider,sağ tarafına hasılatlar yazılır.

Gider kısmına, Satın alınan mallar veya yaptırılan hizmetler karşılığında ödenen veya borçlanılan paralar ile işletme ile ilgili diğer bütün giderler.

Hasılat Kısmına, Satılan mal bedeli veya yapılan hizmet karşılığı olarak tahsil edilen paralarla , tahakkuk eden alcaklar ve işletme faaliyetinden elde edilen diğer bütün hasılatlar kaydolunur.

Gayri menkuller ve tesisat gibi gibi amortismana tabi olan kıymetler işletme hesabına intikal ettirilmez.Ancak bunlar için ayrılacak olan Amortismanlar gider kaydolunabilir.

Resmi Defterlerin Tasdik Zamanı :

1-Öteden beri ticari faaliyetlerine devam etmekte olanlar, defteri kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;

2-Hesap dönemleri Maliye Bakanlı tarafından tespit edilenler,defterin kullanılacağı hesapdöneminden önce gelen son ayda;

3-Yeniden işe başlayanlar, işe başlama ;

Sınıf değiştirenler,sınıf değiştirme tarihinden önce;

Yeni bir mükellefiyete girenler ise mükellefiyete girme tarihinden önce;

Vergi muafiyeti kalkanlar,muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde ;

4- Tadike tabi defterlerin dolması dolaysıyle veya sair sebeplerle yıl içinde defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce ;

herhangi bir notere tasdik ettirmek zorundadır.

Örneğin ; X firması, 12 Şubat 1999 tarihinde iş başlayacak ise resmi defterlerini en az 11 Şubat 1999 Tarihinde notere tasdik ettirmek zorundadır.2000 yılında kullanacağı defteri ise 1999 yılının Aralık ayı içersinde notere tasdik ettirecektir.1999 yılında kullandığı defteri 2000 yılında da kullanmaya devam edecek ise o zaman da 2000 yılının Ocak ayı içinde Ara Tasdik yaptırmak mecburiyetindedir.

Defter ve Vesikalrın Muhafazası: Defter tutmak mecburiyetinde olanlar,tuttukları defterleri ve ticari faaliyetlerinde kullandıkları resmi belgeleri,Vergi usul Kanununa göre 5 yıl, Türk Ticaret Kanununa göre 10 yıl muhafaza etmek mecburiyetindelerdir.Çünkü tacirler Maliye müfettişleri tarafından her an incelemeye tabi tutulabilirler. İnceleme sırasına tacir, bu resmi defterlerini ve belgelerinin müfettişe ibraz etmek zorundadır.



KATMA DEĞER VERGİSİ : Yapılan mal ve hizmet teslimlerinde , mal veya hizmeti teslim alanın, teslim edene ödediği vergidir.Katma Değer Vergisi, “Katma Değer Vergisi Beyannamesi”

İle devlete beyan edilir.Beyanname ; mükellefin imzası ile yetkili muhasebeci tarafından ilgili Vergi dairesine Takib eden Ayın “Yirmibeşi”ne kadar verilmek zorundadır.

Türkiyede yapılan, aşağıdaki satışlar Katma Değer vergisine tabidir :

1-Ticari,sınai,zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler.

2-Her türlü mal ve hizmet ithalatı.

3-Diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler ;

a-Posta,telefon,telgraf,teleks,ve bunlara benzer hizmetler ile radyo ve televizyon hizmetleri.

b-Spor-toto oynanması,Piyango tertiplenmesi,At yarışları ve talih oyunları tertiplenmesi,oynanması .

c-Profesyonel sanatcıların yer aldığı gösteriler ve konserler

d-Müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışlar.

Katma değer vergisi oranlarını belirlemeye maliye bakanlığı yetkilidir.





Burada; Mal veya hizmeti teslim alanın ödediği KDV ; kendisi için 191 nolu İndirilecek Katma Değer Vergisi, hesabı altında ,

</
 

meleeek

Yeni Üye
Katılım
8 Mar 2009
Mesajlar
688
Tepkime puanı
3
Puanları
0
Şehir:
Sivas
çok teşekkürler seneye işime yarar inş...........
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst