Oyun nedir?

OYUN
TANIM:
Oyun, çocuğa hiç kimsenin öğretemeyeceği konuları,kedindi deneyimleri ile öğrenmesi yöntemidir. Oyun, sonucu düşünülmeden, eğlenmek amacıyla yapılan hareketlerdir. Oyun,”iş”in karşıtı olarak düşünülmektedir; çünkü “iş” te belli sonuç söz konusudur. Oyun, çocuğun fiziksel, zihinsel, dil ve sosyal kapasitesinin gelişmesine fırsat vererek toplum içindeki sosyal rolünün, özdeşiminin ve kendini diğer bireylerden ayıran özelliklerin farkına varmasını sağlar. Çocuk oyun sırasında kendisini ve çevresiyle ilgili bilgileri ifade etme olayıdır.
Oyun, çocuğa kurallara uymayı, sorumluluk almayı, işbirliğini ve diğer insanlara saygılı olmayı öğretir. Ayrıca girişimci olma, tehlikeyi göze alma, karar verme ve problem çözme yeteneğinin gelişmesine yardımcı olan önemli bir unsurdur. Bunların yanı sıra, oyun sırasında çocuğun kendisine güvenini geliştirme, duygusal ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamada, kendi kendine yeterli olabilme gibi nitelikler kazandırır.Çocuğun benlik gelişiminde ve sosyalizasyonunda oyun etkili bir gelişimsel süreçtir. Oyun, çocuğun dikkatinin yoğunlaştırılması ve bunun sürdürülmesine olanak sağlar. Oyun sırasında dikkatini bir noktaya toplama deneyimleri yapan çocuk bunu günlük yaşantısına da aktaracaktır.Oyun oynayan çocuk, zaman ve mekan kavramlarına ait bilgileri çok doğal bir ortam içinde öğrenir. Grup oyunlarında bekleme, devam etme, başlama, bitirme, gibi durumlar zaman kavramının yaşam içinde özümlenmesini sağlar. Ayrıca, bahçede, sınıfta değişik köşelerde yapılan etkinlikler de mekan kavramının gelişimini destekleyici niteliktedir. Bunların yanı sıra, çocuk oyun içinde oyun materyallerini değişik durumlarda kullanarak, renkleri birbirine karıştırarak, nesneleri bir kaba doldurup boşaltarak materyallerin niteliksel ve niceliksel özellikleri hakkında bilgi edinir.
Dr. Hülya Ercan, Doç Dr. Songül Yalçın
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
Oyun, çocuğun kendi deneyimleriyle öğrenmesini, hayal gücünü kullanmasını sağlayan, eğlence amaçlı yapılan hareketlerdir. Oyun, çocuğun birikmi , enerjisini ve saldırganlık dürtüsünü atması için bir fırsattır.
Aynı zamanda;
• Çocuğun duygu ve gereksinimlerini ifade etmesi için de iyi bir yoldur.
• Çocukluk döneminin temel amacıdır.
• Öğrenme, yaratma, deneyim kazanma, iletişim kurma ve yetişkinliğe hazırlanma aracıdır.
• Yorgunluk ve sıkıntılardan kurtuluştur.
• Özgürce ve kendiliğinden yapılan, haz veren, mutluluk kaynağı olan, çocuğu geliştiren ve eğlendiren bir etkinliktir.
• Çocuğun zihinsel yetenekleri kadar, tüm gelişim yüzlerini uyaran, duygularını ve duyularını geliştiren etkinliklerin tümüdür.
Çocukları gözlemleyenler onların ne denli çok oyun oynadıklarını fark ederler. Özellikle de çocuk okulöncesi dönemdeyse... Uyanmalarından akşam yatmalarına kadar sürekli olarak oyun oynayabilirler. Her şey bir oyuncak halini alabilir.

Kimi zaman ebeveynler “Tüm gün oyun oynuyor, başka hiçbir iş yapmıyor” şeklinde şikayet ederler. Aslında çocukların özellikle de okulöncesi yaşlarda yapmaları gereken bir iş varsa bu da “oyun oynamaktır”.

Oyun yararlı mı?

Bilim adamlarının yaptığı her araştırma oyunun çocuğun çok yönlü gelişiminde ne kadar önemli olduğunu bir kez daha kanıtlamaktadır. Oyun çocukların bedensel, zihinsel, sosyal ve duygusal gelişimlerinin tümünü olumlu olarak etkiler. Hatta en basit oyun bile çocuğun gelişimini etkiler. Bazı örnekler:

Evcilik oynarken: Çocuklar evcilik oynarken değişik rollere girerler, böylece hayattaki değişik rolleri anlamaya başlarlar (Sosyal gelişim). Oyundan önce ve oyun süresince plan yapar ve bu plana göre hareket ederler (Zihinsel gelişim). Oyun sırasınca oyun arkadaşları ile iletişim kurmak zorundadırlar, bu nedenle anlaşılır şekilde konuşmak, başkalarını dinlemek ve makul bir diyaloğu sürdürmek zorundadırlar (Dil gelişimi ve sosyal gelişim). Oyun sırasında oyuncaklarını paylaşırlar (Sosyal gelişim). Oyunda gerçek hayatta kendilerini tedirgin eden temaları işler ve bunu oyunda canlandırdıkça rahatlarlar (Duygusal gelişim)

Top oynarken: Bedenlerini koordineli ve kontrollü bir şekilde kullanmayı öğrenirler (Bedensel gelişim). Oyunun kurallarına uymaya çalışırlar (Sosyal gelişim). Arkadaşlıklar kurarlar (Duygusal ve sosyal gelişim). Hızlı-yavaş, yukarı-aşağı, yana- ortaya gibi kavramlara hakim olurlar (Zihinsel gelişim). Oyun sırasında pek çok kez sinirlerine hakim olmayı öğrenmek zorunda kalırlar( Sosyal gelişim). Yenilmeyi de öğrenmeye başlarlar (Sosyal gelişim)

Bloklarla kule yaparken: Ellerini ustaca kullanırlar (Bedensel gelişim). Yeni yeni denemeler yapar, ısrarcı olmayı öğrenirler (Zihinsel gelişim). Hayatta gerekli olan pek çok beceri ve kavramı keşfederler (Zihinsel gelişim). Sakin sakin kendi başlarına bir şeyler yaparak mutlu olmayı öğrenirler (Duygusal gelişim) .