only roses
Özel Üye
- Katılım
- 28 Ocak 2010
- Mesajlar
- 4,562
- Tepkime puanı
- 15
- Puanları
- 0
- Bölüm:
- MEZUN
- Şehir:
- Konya
> Tanım
BIOS: 'Basic Input / Output System' (Temel Giriş / Çıkış Sistemi) kelimelerinin baş harflerinin birleşmesiyle meydana gelmiştir. Anakartınızın özelliklerini ve üzerine takılı olan donanımların çalışması için gereken parametreleri, kullandığınız işletim sistemine aktaran, minik bir işletim sistemidir. ROM adını verdiğimiz 'Read Only Memory' (Sadece Okunabilir Bellek) bir çipiçine depolanmıştır. Yeni teknoloji ile birlikte anakartların çoğunda şimdilerde kullanıcılar tarafından kolayca güncellenebilen 'Flash BIOS' olarak da bilinen EEPROM 'Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory' (Elektrikle Silinebilir Programlanabilir Sadece Okunabilir Hafıza) kullanılmaktadır. (Daha önceki BIOS ların çipleri güncellenebilmek için anakarttan fiziksel olarak çıkartılır ve daha yenisi ile değiştirilirdi.)
> Kullanımı ve İşlevleri& Üstlendiği Görevler
Bilgisayarı ilk açtığımızda çalıştırılan ilk program BIOS'dur. İlk olarak bilgisayarın donanımını tarar ve test eder. (Bu işlem Power On Self Testveya POST olarak adlandırılır.)
BIOS içindeki bilgiler bazı zamanlar CMOS diye de adlandırılan SETUP programı ile değiştirilebilir. Run Time Service olarak adlandırılan aynı zamanda BIOS‘ un bir fonksiyonu olan komut kümesi bilgisayarın donanımını kontrol etme işleminde işletim sistemine ve uygulama programlarına yardım eder.
BIOS, bilgisayarın donanımı hakkında tüm bilgiye sahip olur ve bu donanımların birbirleri ile haberleşmelerini üstlenir. Örneğin; parçaları üzerine takılı barındıran anakartlarda; anakartınızın üzerine takılı donanımların bilgisini BIOS verir. Anakart üzerinden desteklenen herhangi bir donanım rahatlıkla BIOS üzerinden iptal edilebilir. Diğer taraftan BIOS; bir yazılım olduğundan; anakartın dengeli ve performanslı çalışması için kullanıcılara ayar yapma olanağı sağlar.
> BIOS Firmaları
Çeşitli BIOS üreten firmalar vardır. Bunlar; AWARD, AMI ve Phoenix BIOS.'tur. Phoenix BIOS ile AWARD BIOSbirleşerek, bazı anakartlarda ikisinin ortak ürünü olan BIOS`lar kullanılmaktadır.
> BIOS Güncellemeleri
Tıpkı işletim sistemlerinde olduğu gibi BIOS`larda hata içerebilir. Eğer anakartınız bir donanım ile çalışmayı reddediyorsa veya uyumsuzluk yapıyorsa, bu sorunları ve(ya) hataları BIOS güncellemeleriile gidermek mümkündür. Kısacası BIOS güncellemesi, anakartınızın üreticisinin çıkardığı daha yeni BIOS sürümünü, kullandığınız BIOS sürümü ile değiştirmektir. Ortada bir sorun yokken BIOS güncellemek pek mantıklı değildir. Ama yeni özellikler gelmiştir, kritik sorunlar giderilmiştir, ozaman BIOS’u güncelleriz. BIOS güncelleme sadece sorunları gidermek için yapılan bir işlem değildir. Örneğin; yeni bir işlemci çıktı, anakartımız teorik olarak bu işlemciyi destekliyor. Ama işlemciyi taktığımızda, işlemcinin yanlış algılandığını görüyoruz. Bu durumda BIOS ‘u güncelleriz ve yeni işlemcimizin tam olarak algılandığını görürüz. Bu güncelleme işini, BIOS yazılımının türüne göre veya anakart üreticisine göre farklı farklı yazılımlar ile yapabilmemiz mümkündür. Örneğin, AWARD BIOS kullanan bir kişi, BIOS güncelleme yaparken AWDFLASH programını kullanır. Anakart üreticine göre de değişir demiştik. Asus anakartlar AWARD BIOS kullanmasına rağmen, AFLASH adında kendilerine has bir program kullanırlar.
> BIOS Güncelleme İşlemi İçin Gerekli Bilgiler
BIOS güncelleme işlemi; eğer kurallara uyulmazsa riskli bir iştir. Kurallara uyarsanız basit bir işlem olduğunu göreceksiniz. Eğer anakartınızın üreticisinin sayfasında yazanlara harfiyen uymazsanız; BIOS yazılma işlemi başarısız olduğu için sisteminiz bir daha açılmayabilir. BIOS güncelleme işlemine başlamadan önce; anakart üreticisinizin yazdığı tüm uyarılara tam olarak uyun. Gerekli olanlara göz atalım
- Anakartınızın Markası & Modeli,
- Anakart Üreticisinin web sitesi,
- Anakartınız için gereken BIOS dosyaları ve sistem disketi.
> AWARD BIOS güncelleme
Önce sistemi boot edebilecek bir disket hazırlamamız gerekiyor. Bununiçin disket sürücünüze boş birdisket koyup; Başlat / Ayarlar / Denetim Masası / Program Ekle- Kaldır / Başlangıç Disketi yolunu izleyip, bir açılış disketi oluşturun.
PC'yibu disket ile açmamız gerektiğinden; BIOS'a girip ADVANCED BIOSFEATURES menüsünden; boot sırasında birinciliği disket sürücüsüneverin. Böylece sistemi disketten boot etmiş olacağız.
Anakartınızınmodeline göre, kutucukta belirtilen BIOS dosyalarının adresine gidip,sizin anakartınız için en güncel olan BIOS dosyasını çekin. Ayrıca;AWDFLASH programını çekin ve diskete kopyalayın.
Daha sonra BIOS`a girerek, önemli ayarları bir kenara not edin. Bilgisayarı disketten açtıktan sonra komut satırına awdflash.exe yazıp entere basın. File Name To Program kısmına anakartınızın üreticisinin web sitesinden indirmiş olduğunuz yeni BIOS bilgilerini içeren .BIN uzantılı dosyanın diskinizdeki tam yolunu yazın. Bu işlemi yaptıktan sonra anakartınızın Flash tipi okunacak ve ekranda görülecektir. Flash tipi “Winbond 29C020 / 5V “ olarak ekrana gelmiştir. Daha sonra en alt kısımda size "Do You Want To Save BIOS? " şu anda kullandığınız BIOS`u kayıt edip etmeyeceğinizi sorulur. "Y" tuşuna basarak bunu kabul edin.
Dahasonra sizden şu anki BIOS dosyanızı bir yere yedeklemeniz için birdizin ve dosya ismi girmeniz istenecektir. Örneğin; dosya ismi olarakESKIBIOS.BIN ismini verebilirsiniz. Bu işlemi yaptıkran sonra enter'abastığımızda 'Now Backup System BIOS to a file' uyarı yazısı gelecektir.
Bu işlemden sonra alt bölümde ikinci bir soru belirecek: “Are you sure to program?” BIOS’u güncellemek istediğinize emin olup olmadığınız sorusuna “Y”tuşuna basıp devam edin. BIOS güncellenecek ve bilgisayarınız otomatikolarak tekrardan başlatılacaktır. Post ekranında iken ilgili tuşa(ekranın alt bölümünde bulunur) basarak BIOS'a girin ve LOAD SETUP DEFAULTSseçeneğini uygulayın. Eğer değiştirmek istediğiniz ayar varsadeğiştirerek kayıt edin. Açılışta sağ üst köşede göreceğiz kiBIOSumuzun versiyonu değişmiştir.
> AMI BIOS güncelleme
AWARDBIOS güncellemede anlattığım gibi bir sistem disketi oluşturarak işebaşlıyoruz. İnternetten çekeceğimiz ROM uzantılı dosyayı disketekopyalıyoruz. Aynı diskete yine internetten Ami703e.com dosyasınıkopyalayın. ROM uzantılı bu dosyanın bir kopyasını da başka bir disketekopyalamanızda fayda var. Dosya ismini AMIBOOR.ROM olarak değiştirin.AWARD BIOS'da anlattığım gibi sistem disketi ile sistemi açın veşunları yazın;
AMI703E xxxxxx.ROM (xxxxxx olan yere BIOS dosyasının ismini yazacaksınız.)
'Y'tuşuna bastığımızda, güncelleme işlemi başlayacaktır. Programlamabaşarılı olursa, 'Flash EEPROM Program Successful' yazısı ekrandabelirecektir. Bir tuşa bastığımızda da sistem tekrar başlayacak veBIOS'un güncelleme işlemi son bulacaktır.
> AWARD BIOS ile güncelleme işlemi benzer olan AMI BIOS için AWARD BIOS'un güncelleme işlemine de göz atabilirsiniz.
Başarısız bir güncellemenin ardından ne olur? BIOS kurtarılır tabii ki de...
Daha önceki iki yazımda değindiğim ve ayrıntılı olarak inceleme fırsatı bulduğumuz üçüncü yazımda BIOS'u kurtarıyoruz.
> Intel Flash ROM ‘lu Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
Eğer Intel marka bir anakarta sahipseniz diğer anakart kullanıcılarına göre şanslısınız. Zira, INTEL FLASH ROM’un Boot Block denilen bölgesi için yazma korumasına sahip. Boot Block, BIOS çipinde çok ufak bir yer kaplayan, bilgisayarın açılabilmesi için bir takım lgoritmalara sahip sistemciktir. Dolayısı ile aslında bu bölümün güncellenmesi gerekmiyor.
INTEL, kendi ürettiği FLASH ROM (BIOS çipi)’ larda bu boot block koruma özelliğini koymuş ve bu FLASH ROM’u kullanan anakartlarda, BIOS Güncellemesi sonucunda sorun yaşama ihtimali yok denecek kadar az.
BIOS güncelleme esnasında elektrikler kesilse bile BIOS’unuzun Boot Block bölümü hasar görmediğinden, bilgisayarınız yine açılacaktır ve güncelleme işlemini tekrardan yapmanız istenecektir. Çünkü, BIOS Güncelleme olayının ilk bölümünde, BIOS çipindeki bilgiler silinir, ikinci adımda ise bilgiler tekrar yazılır. Yani yarıda kalan işlem sonucunda tekrar BIOS güncelleme yapmalısınız. İntel marka anakartlarda herhangi bir sorunla karşılaşıldığında uygulanması gereken yöntemler şunlardır:
1. INTEL anakartların üzerindeki “flash recovery” olarak tanımlanan jumper’ı bulun ve kurtarma (recovery) pozisyonuna getirin.
2. Daha önce, INTEL anakartlar için hazırladığınız disket ile sistemi açın. (Önceki yazılarımda ayrıntılı olarak anlattım.)
3. Görüntü alamayacaksınız, fakat bu sorun değil. Çünkü; işlemleri bip sesleriyle yapacaksınız. Bip sesi duyduğunuz anda Disket Sürücünüzün ışığı yanıyor ise, işlem başlamış demektir. Floppy ışığı söndüğünde işlem bitmiştir.
4. Sistemi kapatın ve jumper'ı eski konumuna getirin.
5. Sisteminizi tekrar açın ve güncelleme işlemine başlayın.
> AWARD BIOS Kurtarma
AWARD BIOS'a sahip anakartlarda işe yarayan otomatikleştirilmiş bir olayı anlatacağım. Örneğin; BIOS güncelleme sırasında elektrik kesintisi ile karşılaştınız ve bilgisayarınız açılmıyor. Kasayı koltuk altınıza alıp tabii ki bilgisayarcı yoluna düşmüyoruz. (Ama yine de sizbilirsiniz.) Panik yapmadan hemen internet erişimi olan başka bir bilgisayar bulun ve işlemlere başlayalım.
1. İlk olarak bir sistem disketi oluşturulaım: format
2. Anakartınızın üreticisinin web adresine gidin ve anakartınız için olan yeni BIOS dosyasını indirin. AWDFLASH programını ve BIOS dosyasını ve siteminizdeki Autoexec.bat dosyasını diskete kopyalayın. Disket sürücüsünün içindeyken; Autoexec.bat dosyasına sağ tıklayın ve tüm satıları silerek şunları yazın:
A:AWDFLASH dosya_adı.xxx /SN /PY /CP /CD /CC
Örneğin; A:AWDFLASH W6334VMS.bin /SN /PY /CP /CD /CC Bu arada yukarıda AWRDFLASH programının AWRDFLASH.EXE şeklinde bulunacağını varsaysam da aynı program AWDFL770 gibi isimlerde de bulunabiliyor. Yani komut sistemini programın ismine göre doğru bir şekilde değiştirmeniz gerekiyor. Değişiklikten sonra dosyayı kaydedin.
3. Bu disket ile, sistemi açın. Ekrana görüntü gelmeyecektir. Bip sesisyle başlayan işlem 1,5-2 dk. sürer ve ışık söner. Ve sisteminizi artık başlatabilirsiniz. Fakat; bu yöntem her anakartta çalışmayabilir.
> AMI BIOS Kurtarma
AMI BIOS'lar için genelde ortak bir kurtarma yöntemi kullanılır.
1. AMI BIOS'unuzu kullanan anakartınızın üreticisinin web sitesine bağlanın. Anakartınızın markasına göre yeni BIOS dosyanısını çekin. Muhtelemen A54MS10.ROM isimli bir dosya olacaktır. Bu dosyanın ismini AMIBOOT.ROM olarak değiştirin ve boş bir diskete kopyalayın.
2. Diskete sistem dosyalarını transfer etmeyin. Diskette sadece AMIBOOT.ROM dosyası olmalıdır. Disketi sürücüye yerleştirdikten sonra; CTRL+HOME tuşlarını basılı tutarak sistemi açın. Disket sürücüsünün ışığı yandığı zaman elinizi tuşlardan çekin.
3. Sistem, BIOS Güncelleme olayınıyaklaşık 35-40 saniye içinde bitirecek. İşlem bittiğinde birkaç bipsesi çıkacaktır. Daha sonra sisteminizi açabilirsiniz!
BIOS hata sinyallerinde paniklemenize gerek yok. Önemli olan hatayı doğru kavramak.Konumuz; BIOS hata sinyalleri ve anlamları...
> Giriş
Bilgisayarlarımızın nabzını tutan BIOS bile bazen çığrından çıkarak bize bir şeyler anlatmak istercesine değişik sinyaller verir. Fakat kimi zaman kullanıcılar bu sinyallerin ne anlama geldiğini anlamaz ve yanlış müdahalelere sebebiyet verebilir.
BIOS'un çıkardığı seslerin her biri aslında bir anlam içerir. Bip kodları sistemde bir sorun olduğunu ya da sistemin düzgün çalıştığını belirtir. Genelde sistemin anlaşılması ile ilgili sorunlarda teknik servise bir ön bilgi sağlamak amacını taşır. BIOS`umuzdan çıkan bip sesleri bazılarımıza anlamsız gelse de, aslında bilgisayarımızda oluşan bir sorunu iletme amacı taşır.
> AWARD BIOS'lar hata sinyalleri ve anlamları
1 uzun: Bellek Problemi. Bellek modüllerinin yerine oturup oturmadığını kontrol etmek, bellek modüllerini farklı bir yuvaya takmak, bellekleri değiştirmek çözüm olabilir.
1 uzun 2-3 kısa: Görüntü hatası. BIOS ekran kartına ulaşamıyor olabilir. Ekran kartının yerine oturup oturmadığını kontrol etmek gerekebilir.
Sürekli bipleme: Bellek ya da görüntü hatası. Genel bir problem olduğunu gösterir. (İşlemci ısısının yükselmesi de olabilir.) Diğer donanımları da kontrol etmek gerekir.
> AMI BIOS'lar hata sinyalleri ve anlamları
1 Bip: Bellek tazeleme hatası
2 Bip: Bellek parite devre hatası
3 Bip: 64 "base" RAM hatası
4 Bip: Sistem saati hatası
5 Bip: İşlemci hatası
6 Bip: Klavye denetlemeisi hatası
7 Bip: İşlemci ya da anakart hatası
8 Bip: Görüntü kartı belleği hatası
9 Bip: BIOS yongası hatası
10 Bip: CMOS Hatası
11 Bip: Önbellek Hatası
BIOS: 'Basic Input / Output System' (Temel Giriş / Çıkış Sistemi) kelimelerinin baş harflerinin birleşmesiyle meydana gelmiştir. Anakartınızın özelliklerini ve üzerine takılı olan donanımların çalışması için gereken parametreleri, kullandığınız işletim sistemine aktaran, minik bir işletim sistemidir. ROM adını verdiğimiz 'Read Only Memory' (Sadece Okunabilir Bellek) bir çipiçine depolanmıştır. Yeni teknoloji ile birlikte anakartların çoğunda şimdilerde kullanıcılar tarafından kolayca güncellenebilen 'Flash BIOS' olarak da bilinen EEPROM 'Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory' (Elektrikle Silinebilir Programlanabilir Sadece Okunabilir Hafıza) kullanılmaktadır. (Daha önceki BIOS ların çipleri güncellenebilmek için anakarttan fiziksel olarak çıkartılır ve daha yenisi ile değiştirilirdi.)
> Kullanımı ve İşlevleri& Üstlendiği Görevler
Bilgisayarı ilk açtığımızda çalıştırılan ilk program BIOS'dur. İlk olarak bilgisayarın donanımını tarar ve test eder. (Bu işlem Power On Self Testveya POST olarak adlandırılır.)
BIOS içindeki bilgiler bazı zamanlar CMOS diye de adlandırılan SETUP programı ile değiştirilebilir. Run Time Service olarak adlandırılan aynı zamanda BIOS‘ un bir fonksiyonu olan komut kümesi bilgisayarın donanımını kontrol etme işleminde işletim sistemine ve uygulama programlarına yardım eder.
BIOS, bilgisayarın donanımı hakkında tüm bilgiye sahip olur ve bu donanımların birbirleri ile haberleşmelerini üstlenir. Örneğin; parçaları üzerine takılı barındıran anakartlarda; anakartınızın üzerine takılı donanımların bilgisini BIOS verir. Anakart üzerinden desteklenen herhangi bir donanım rahatlıkla BIOS üzerinden iptal edilebilir. Diğer taraftan BIOS; bir yazılım olduğundan; anakartın dengeli ve performanslı çalışması için kullanıcılara ayar yapma olanağı sağlar.
> BIOS Firmaları
Çeşitli BIOS üreten firmalar vardır. Bunlar; AWARD, AMI ve Phoenix BIOS.'tur. Phoenix BIOS ile AWARD BIOSbirleşerek, bazı anakartlarda ikisinin ortak ürünü olan BIOS`lar kullanılmaktadır.
> BIOS Güncellemeleri
Tıpkı işletim sistemlerinde olduğu gibi BIOS`larda hata içerebilir. Eğer anakartınız bir donanım ile çalışmayı reddediyorsa veya uyumsuzluk yapıyorsa, bu sorunları ve(ya) hataları BIOS güncellemeleriile gidermek mümkündür. Kısacası BIOS güncellemesi, anakartınızın üreticisinin çıkardığı daha yeni BIOS sürümünü, kullandığınız BIOS sürümü ile değiştirmektir. Ortada bir sorun yokken BIOS güncellemek pek mantıklı değildir. Ama yeni özellikler gelmiştir, kritik sorunlar giderilmiştir, ozaman BIOS’u güncelleriz. BIOS güncelleme sadece sorunları gidermek için yapılan bir işlem değildir. Örneğin; yeni bir işlemci çıktı, anakartımız teorik olarak bu işlemciyi destekliyor. Ama işlemciyi taktığımızda, işlemcinin yanlış algılandığını görüyoruz. Bu durumda BIOS ‘u güncelleriz ve yeni işlemcimizin tam olarak algılandığını görürüz. Bu güncelleme işini, BIOS yazılımının türüne göre veya anakart üreticisine göre farklı farklı yazılımlar ile yapabilmemiz mümkündür. Örneğin, AWARD BIOS kullanan bir kişi, BIOS güncelleme yaparken AWDFLASH programını kullanır. Anakart üreticine göre de değişir demiştik. Asus anakartlar AWARD BIOS kullanmasına rağmen, AFLASH adında kendilerine has bir program kullanırlar.
> BIOS Güncelleme İşlemi İçin Gerekli Bilgiler
BIOS güncelleme işlemi; eğer kurallara uyulmazsa riskli bir iştir. Kurallara uyarsanız basit bir işlem olduğunu göreceksiniz. Eğer anakartınızın üreticisinin sayfasında yazanlara harfiyen uymazsanız; BIOS yazılma işlemi başarısız olduğu için sisteminiz bir daha açılmayabilir. BIOS güncelleme işlemine başlamadan önce; anakart üreticisinizin yazdığı tüm uyarılara tam olarak uyun. Gerekli olanlara göz atalım
- Anakartınızın Markası & Modeli,
- Anakart Üreticisinin web sitesi,
- Anakartınız için gereken BIOS dosyaları ve sistem disketi.
> AWARD BIOS güncelleme
Önce sistemi boot edebilecek bir disket hazırlamamız gerekiyor. Bununiçin disket sürücünüze boş birdisket koyup; Başlat / Ayarlar / Denetim Masası / Program Ekle- Kaldır / Başlangıç Disketi yolunu izleyip, bir açılış disketi oluşturun.
PC'yibu disket ile açmamız gerektiğinden; BIOS'a girip ADVANCED BIOSFEATURES menüsünden; boot sırasında birinciliği disket sürücüsüneverin. Böylece sistemi disketten boot etmiş olacağız.
Anakartınızınmodeline göre, kutucukta belirtilen BIOS dosyalarının adresine gidip,sizin anakartınız için en güncel olan BIOS dosyasını çekin. Ayrıca;AWDFLASH programını çekin ve diskete kopyalayın.
Daha sonra BIOS`a girerek, önemli ayarları bir kenara not edin. Bilgisayarı disketten açtıktan sonra komut satırına awdflash.exe yazıp entere basın. File Name To Program kısmına anakartınızın üreticisinin web sitesinden indirmiş olduğunuz yeni BIOS bilgilerini içeren .BIN uzantılı dosyanın diskinizdeki tam yolunu yazın. Bu işlemi yaptıktan sonra anakartınızın Flash tipi okunacak ve ekranda görülecektir. Flash tipi “Winbond 29C020 / 5V “ olarak ekrana gelmiştir. Daha sonra en alt kısımda size "Do You Want To Save BIOS? " şu anda kullandığınız BIOS`u kayıt edip etmeyeceğinizi sorulur. "Y" tuşuna basarak bunu kabul edin.
Dahasonra sizden şu anki BIOS dosyanızı bir yere yedeklemeniz için birdizin ve dosya ismi girmeniz istenecektir. Örneğin; dosya ismi olarakESKIBIOS.BIN ismini verebilirsiniz. Bu işlemi yaptıkran sonra enter'abastığımızda 'Now Backup System BIOS to a file' uyarı yazısı gelecektir.
Bu işlemden sonra alt bölümde ikinci bir soru belirecek: “Are you sure to program?” BIOS’u güncellemek istediğinize emin olup olmadığınız sorusuna “Y”tuşuna basıp devam edin. BIOS güncellenecek ve bilgisayarınız otomatikolarak tekrardan başlatılacaktır. Post ekranında iken ilgili tuşa(ekranın alt bölümünde bulunur) basarak BIOS'a girin ve LOAD SETUP DEFAULTSseçeneğini uygulayın. Eğer değiştirmek istediğiniz ayar varsadeğiştirerek kayıt edin. Açılışta sağ üst köşede göreceğiz kiBIOSumuzun versiyonu değişmiştir.
> AMI BIOS güncelleme
AWARDBIOS güncellemede anlattığım gibi bir sistem disketi oluşturarak işebaşlıyoruz. İnternetten çekeceğimiz ROM uzantılı dosyayı disketekopyalıyoruz. Aynı diskete yine internetten Ami703e.com dosyasınıkopyalayın. ROM uzantılı bu dosyanın bir kopyasını da başka bir disketekopyalamanızda fayda var. Dosya ismini AMIBOOR.ROM olarak değiştirin.AWARD BIOS'da anlattığım gibi sistem disketi ile sistemi açın veşunları yazın;
AMI703E xxxxxx.ROM (xxxxxx olan yere BIOS dosyasının ismini yazacaksınız.)
'Y'tuşuna bastığımızda, güncelleme işlemi başlayacaktır. Programlamabaşarılı olursa, 'Flash EEPROM Program Successful' yazısı ekrandabelirecektir. Bir tuşa bastığımızda da sistem tekrar başlayacak veBIOS'un güncelleme işlemi son bulacaktır.
> AWARD BIOS ile güncelleme işlemi benzer olan AMI BIOS için AWARD BIOS'un güncelleme işlemine de göz atabilirsiniz.
Başarısız bir güncellemenin ardından ne olur? BIOS kurtarılır tabii ki de...
Daha önceki iki yazımda değindiğim ve ayrıntılı olarak inceleme fırsatı bulduğumuz üçüncü yazımda BIOS'u kurtarıyoruz.
> Intel Flash ROM ‘lu Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
Eğer Intel marka bir anakarta sahipseniz diğer anakart kullanıcılarına göre şanslısınız. Zira, INTEL FLASH ROM’un Boot Block denilen bölgesi için yazma korumasına sahip. Boot Block, BIOS çipinde çok ufak bir yer kaplayan, bilgisayarın açılabilmesi için bir takım lgoritmalara sahip sistemciktir. Dolayısı ile aslında bu bölümün güncellenmesi gerekmiyor.
INTEL, kendi ürettiği FLASH ROM (BIOS çipi)’ larda bu boot block koruma özelliğini koymuş ve bu FLASH ROM’u kullanan anakartlarda, BIOS Güncellemesi sonucunda sorun yaşama ihtimali yok denecek kadar az.
BIOS güncelleme esnasında elektrikler kesilse bile BIOS’unuzun Boot Block bölümü hasar görmediğinden, bilgisayarınız yine açılacaktır ve güncelleme işlemini tekrardan yapmanız istenecektir. Çünkü, BIOS Güncelleme olayının ilk bölümünde, BIOS çipindeki bilgiler silinir, ikinci adımda ise bilgiler tekrar yazılır. Yani yarıda kalan işlem sonucunda tekrar BIOS güncelleme yapmalısınız. İntel marka anakartlarda herhangi bir sorunla karşılaşıldığında uygulanması gereken yöntemler şunlardır:
1. INTEL anakartların üzerindeki “flash recovery” olarak tanımlanan jumper’ı bulun ve kurtarma (recovery) pozisyonuna getirin.
2. Daha önce, INTEL anakartlar için hazırladığınız disket ile sistemi açın. (Önceki yazılarımda ayrıntılı olarak anlattım.)
3. Görüntü alamayacaksınız, fakat bu sorun değil. Çünkü; işlemleri bip sesleriyle yapacaksınız. Bip sesi duyduğunuz anda Disket Sürücünüzün ışığı yanıyor ise, işlem başlamış demektir. Floppy ışığı söndüğünde işlem bitmiştir.
4. Sistemi kapatın ve jumper'ı eski konumuna getirin.
5. Sisteminizi tekrar açın ve güncelleme işlemine başlayın.
> AWARD BIOS Kurtarma
AWARD BIOS'a sahip anakartlarda işe yarayan otomatikleştirilmiş bir olayı anlatacağım. Örneğin; BIOS güncelleme sırasında elektrik kesintisi ile karşılaştınız ve bilgisayarınız açılmıyor. Kasayı koltuk altınıza alıp tabii ki bilgisayarcı yoluna düşmüyoruz. (Ama yine de sizbilirsiniz.) Panik yapmadan hemen internet erişimi olan başka bir bilgisayar bulun ve işlemlere başlayalım.
1. İlk olarak bir sistem disketi oluşturulaım: format
2. Anakartınızın üreticisinin web adresine gidin ve anakartınız için olan yeni BIOS dosyasını indirin. AWDFLASH programını ve BIOS dosyasını ve siteminizdeki Autoexec.bat dosyasını diskete kopyalayın. Disket sürücüsünün içindeyken; Autoexec.bat dosyasına sağ tıklayın ve tüm satıları silerek şunları yazın:
A:AWDFLASH dosya_adı.xxx /SN /PY /CP /CD /CC
Örneğin; A:AWDFLASH W6334VMS.bin /SN /PY /CP /CD /CC Bu arada yukarıda AWRDFLASH programının AWRDFLASH.EXE şeklinde bulunacağını varsaysam da aynı program AWDFL770 gibi isimlerde de bulunabiliyor. Yani komut sistemini programın ismine göre doğru bir şekilde değiştirmeniz gerekiyor. Değişiklikten sonra dosyayı kaydedin.
3. Bu disket ile, sistemi açın. Ekrana görüntü gelmeyecektir. Bip sesisyle başlayan işlem 1,5-2 dk. sürer ve ışık söner. Ve sisteminizi artık başlatabilirsiniz. Fakat; bu yöntem her anakartta çalışmayabilir.
> AMI BIOS Kurtarma
AMI BIOS'lar için genelde ortak bir kurtarma yöntemi kullanılır.
1. AMI BIOS'unuzu kullanan anakartınızın üreticisinin web sitesine bağlanın. Anakartınızın markasına göre yeni BIOS dosyanısını çekin. Muhtelemen A54MS10.ROM isimli bir dosya olacaktır. Bu dosyanın ismini AMIBOOT.ROM olarak değiştirin ve boş bir diskete kopyalayın.
2. Diskete sistem dosyalarını transfer etmeyin. Diskette sadece AMIBOOT.ROM dosyası olmalıdır. Disketi sürücüye yerleştirdikten sonra; CTRL+HOME tuşlarını basılı tutarak sistemi açın. Disket sürücüsünün ışığı yandığı zaman elinizi tuşlardan çekin.
3. Sistem, BIOS Güncelleme olayınıyaklaşık 35-40 saniye içinde bitirecek. İşlem bittiğinde birkaç bipsesi çıkacaktır. Daha sonra sisteminizi açabilirsiniz!
BIOS hata sinyallerinde paniklemenize gerek yok. Önemli olan hatayı doğru kavramak.Konumuz; BIOS hata sinyalleri ve anlamları...
> Giriş
Bilgisayarlarımızın nabzını tutan BIOS bile bazen çığrından çıkarak bize bir şeyler anlatmak istercesine değişik sinyaller verir. Fakat kimi zaman kullanıcılar bu sinyallerin ne anlama geldiğini anlamaz ve yanlış müdahalelere sebebiyet verebilir.
BIOS'un çıkardığı seslerin her biri aslında bir anlam içerir. Bip kodları sistemde bir sorun olduğunu ya da sistemin düzgün çalıştığını belirtir. Genelde sistemin anlaşılması ile ilgili sorunlarda teknik servise bir ön bilgi sağlamak amacını taşır. BIOS`umuzdan çıkan bip sesleri bazılarımıza anlamsız gelse de, aslında bilgisayarımızda oluşan bir sorunu iletme amacı taşır.
> AWARD BIOS'lar hata sinyalleri ve anlamları
1 uzun: Bellek Problemi. Bellek modüllerinin yerine oturup oturmadığını kontrol etmek, bellek modüllerini farklı bir yuvaya takmak, bellekleri değiştirmek çözüm olabilir.
1 uzun 2-3 kısa: Görüntü hatası. BIOS ekran kartına ulaşamıyor olabilir. Ekran kartının yerine oturup oturmadığını kontrol etmek gerekebilir.
Sürekli bipleme: Bellek ya da görüntü hatası. Genel bir problem olduğunu gösterir. (İşlemci ısısının yükselmesi de olabilir.) Diğer donanımları da kontrol etmek gerekir.
> AMI BIOS'lar hata sinyalleri ve anlamları
1 Bip: Bellek tazeleme hatası
2 Bip: Bellek parite devre hatası
3 Bip: 64 "base" RAM hatası
4 Bip: Sistem saati hatası
5 Bip: İşlemci hatası
6 Bip: Klavye denetlemeisi hatası
7 Bip: İşlemci ya da anakart hatası
8 Bip: Görüntü kartı belleği hatası
9 Bip: BIOS yongası hatası
10 Bip: CMOS Hatası
11 Bip: Önbellek Hatası