ders notları

serdar güç

Yeni Üye
Katılım
1 Eyl 2010
Mesajlar
11
Tepkime puanı
1
Puanları
0
Şehir:
Ankara



1.ÜNİTE
İNKILAP (DEVRİM) KAVRAMI



AİLE : İnsanoğlu aklını kullanıp geliştirirken kendi benliğininde farkına
varmaya başladı ve aile kavramı ortaya çıktı.

-Aile à İlk toplumsal birlik.
Not: İlk ailelerde yeni doğan çocuğun bütün topluluğun ortak malı sayılmasıaile kavramının ortaya çıkmadığını gösterir.

KABİLE (BOY) : Ailelerin ortak çıkarlar doğrultusunda tek bir güçlü ailenin
egemenliği altına girmesi ile oluşmuştur.

-Kabile à İlk siyasal birlik.

DEVLET : Belirli bir kültür düzeyine erişmiş toplumların ortaya çıkardığı
siyasal yapıdır.

Öğeleri à 1-Ülke

2-Halk

3-Egemenlik

KÜLTÜR : Bir insan topluluğunun belirli bir zamanda her alanda ürettiği maddi
manevi değerler toplamıdır. Ekonomi-Bilim-Sanat-Din öğeleridir.

UYGARLIK (MEDENİYET) : Kültürün yerleşik düzene geçerek kentleşmiş toplumlarda
üretilmesi ve belli toplulukların bu tür kültürlerin arasında benzerlik
bulunmasına uygarlık adı verilir. Tarihte bilinen ilk devlet SÜMERLER’dir.
Ardından MISIRLILAR gelir. Bu devletlerin ortak özellikleri din devleti
olmalarıdır.

NOT : Bir devletin en önemli görevi hukuk kuralları koyarak vatandaşlarının can
güvenliğini korumasıdır.

NOT : Roma imparatorluğu küçük bir devlet den avrupa ve kuzey afrikada
toprakları olan ve hukuk kurallarının egemen olduğu büyük bir devlet haline
geldi.

AYDINLANMA ÇA?ININ SEBEPLERİ : Batıda ortaçağın sonlarına doğru bir uyanış
başlamıştır. Bu uyanışta ;

1. Kapalı ve içine dönük ekonomik yaşamın coğrafi keşiflerinin etkisiyle
kırılması.

2. Batı insanının para ekonomisine geçişi

3. ilk çağın büyük düşünürlerinin yapıtlarının tekrar değerlendirilmesi.

4. Aklın gidere özgürleşmesi.

AYDINLANMA ÇA?ININ ÖZELLİKLERİ :

1. Temelinde eşitlik vardır.

2. İnsanların devlet gücü üzerinde hakkı olduğu görüşü ortaya çıktı.

3. Bu döneme en büyük katkıyı fransız düşünürleri yapmıştır.

Var olan duruma ilk tepki bir ingiliz kolonisi olan kuzey amerikalılardan
geldi.

AMERİKALILAR :

· İlk bağımsızlık savaşı

· İlk (yazılı) anayasa

· Tarihin bilinen en uzun ömürlü anayasası

FRANSIZLAR :

· 1789 Fransız ihtilali

· Milliyetçilik (ulusculuk) akımı doğdu



İNKILAP MODELLERİ :

İHTİLAL : Halkın bazı güçlü önderlerin öncülüğünde mevcut siyasal düzeni zorla
yıkmasıdır.

İNKILAP (DEVRİM) : İhtilalle birlikte yıkılan düzenin yerine gelişmeye açık ve
çağın gerçeklerine uygun yeni bir düzen kurulması.

BÜTÜN İNKILAPLARDA ORTAK OLAN ÖZELLİKLER :

1. Şiddet zorlama. 2. Yenileşme yada topyekün değişme.

NOT : İhtilal inkılabın ön aşamasıdır.

RUS DEVRİMİ : 1917’de yaşanan bu devrim toplumun bütün kesimlerince
benimsenmediği için başarılı olamamıştır.

TÜRK DEVRİMİ : Karmaşık bir yapı vardır. Bir taraftan kurtuluş savaşı
yürütülürken diğer taraftan ulusal bir devlet kuruldu. İhtilal ve inkılap
süreci birlikte yaşandı.

NOT : Türk devrimi diğer devrimlerden etkilenmekle beraber yapılanlar ulusal
bir kalıba dökülüp yeni bir model oluşturmuştur.

EVRİM : Toplumsal kurumların kendiliğinden hissedilmeden zaman koşullarına
uygun olarak değişmesidir.

REFORM YADA ISLAHAT : Devlet yapısının bazı alanlarda işlerliğini yitirmesi
sonucunda yapılan düzeltmelerdir.

HÜKÜMET DARBESİ : Yönetim kadrolarının iş göremez hale gelmesi sonucunda askeri
gücü elinde bulunduranların mevcut yönetimi değiştirip zorla iş başına
gelmesidir.

NOT : İnkılaplarda büyük bir kültür değişikliği hedeflenir
bilim,sanat,ekonomi,hukuk ve siyaset topyekün değişime uğrar fakat din ve ahlak
öğesi devrim dışı kalır.



2.ÜNİTE TÜRK İNKILABINA YOL AÇAN NEDENLER

TÜRKLER

İSLAMİYETTEN ÖNCE İSLAMİYETTEN SONRA

-Orta asyada yaşıyorlardı -Türkler, Emeviler döneminde

-Göktanrı inancı vardı. İslamiyeti kabul etmek istedilersede

-Devlet kardeşler arasında ortak Emevilerin Arap milliyetçiliği dolayı-

yönetilmekteydi. Sıyla benimseyemediler

-Yöneticilere KA?AN yada -Türkler islamiyet’i Abbasiler döne-

HAKAN adı veriliyordu. Minde kabul ettiler.

-İslamiyeti benimseyen Türklerin

dukları ilk devlet SELÇUKLU

devletidir.

-Ardından ANADOLU SELÇUKLU

devleti kurulmuştur.

Not: Bu dönemde engin hoşgörü

Ortamında YUNUS EMRE, HACI

BEKTAŞ VELİ, MEVLANA gibi

Düşünürler yetişmiştir.

-Anadolu Selçuklu devleti Moğol

istilaları dolayısıyla yıkılınca,

BEYLİKLER dönemi başladı Bunlar

İçinde en önemlisi OSMANLI

BEYLİ?İDİR.

OSMANLI TOPLUM VE DEVLET DÜZENİ : Osmanlı devleti toplum düzeni olarak Anadolu
Selçuklu modelini benimsemişlerdir. Bunun dışında bizans vesasani devletleride
model alınmıştır.

OSMANLI DEVLETİ YAPISI :

· Yöneticilere BEY yada SULTAN denilirdi.

· YILDIRIM BEYAZIT döneminden itibaren şehzade kendine rakip gördüğü
kardeşlerini öldürmeye başladı.

· FATİH SULTAN MEHMET döneminden itibaren budurum yasallaşarak saltanat yasası
yada KANUNNAME, haline geldi.

· Padişahın yanında, onun mührünü taşıyan fakat hiçbir can ve mal güvencesi
olmayan sadrazam yada veziriazam bulunmaktaydı.

· Osmanlı devletinde din işlerinden sorumlu kişiye şeyhülislam adı verilirken,
din bilginlerine genel olarak ulema adı verilmekteydi.

· Fatih döneminde başlanan saltanat yasası uygulaması 17.yy’dan sonra
değiştirilerek devletin en yaşlı kişisinin padişah olmasına karar verildi.

OSMANLI EKONOMİSİ : Osmanlı devletinde bütün topraklar devletin malı sayılırdı.
Devlet toprağı işletmek için sipahi adı verilen bir kişiyi görevlendirirdi.

· Sipahi devletten maaş almaz köylüden topladığı vergilerle geçinirdi
kazancının bir kısmıylada devlete asker yetiştirirdi köylüde devlete vergi
vermezdi.

OSMANLI TOPLUM DÜZENİ : Osmanlı devletinde halk Müslümanlar ve Müslüman
olmayanlar (gayrimüslim) olmak üzere ikiye ayrılırdı. İki halk arasında büyük
bir ayrım olmamakla beraber gayrimüslim erkekler cizye adı verilen bir vergi
verirlerdi.

NOT ®DEVŞİRME USULÜ : Ailelerine bazı ayrıcalıklar tanınarak Müslümanlaştırılıp
osmanlı hizmetine alınan gayrimüslim erkek çocuklardır.

OSMANLI DEVLETİNİN GERİLEME NEDENLERİ :

· Coğrafi keşiflerin olumsuz etkisi.

· Rönesans (Bilim) ve Reform(Din) hareketleri

· 1648 Vestfalya ant, ile Avrupa’da din birliği sağlandı. (30 yıl Savaşları
bitti)

· Rusya’nın açık ve sıcak denizlere inme politikası

· Denetim gücünün zayıflaması ile AYAN denilen kişilerin DİRLİK denilen büyük
toprakları ele geçirmesi (Toprak sisteminin bozulması)

· 18 yy’da Rusya,Avusturya,Venedik ve İran’la devam eden savaşlar.

· Fransız ihtilalinden sonra ortaya çıkan milliyetçilik akımı.

NOT : Osmanlı devletinden ayrılan ilk ulus 1812’de Sırplar (özerk ordular)

- 1829 Edirne Antlaşması ilede yunanlılar tam bağımsız oldular.

- Araplarda Vahhabi Ayaklanmalarını çıkardılar.

OSMANLI DEVLETİNDE ISLAHAT HAREKETLERİ : Osmanlı devletinde yeniliklere yönelme
düşüncesinin ilk denemesi matbaanın kullanılması olmuştur.

· Osmanlı devletinde ıslahat hareketlerinin temel amacı devleti parçalanmaktan
kurtarmaktı. Özellikle ordu düzeltilmeye çalışıldı.

3. SELİM :

· Kurmak istediği düzene NİZAM-I CEDİT (Yeni düzen) adını verdi.

· Modern bir ordu kurdu.

· Avrupada diplomatik temsilcilikler açtı.

2. MAHMUT : 2. MAHMUT tahta çıkınca ayanlarla SENED-İ İTTİFAK denilen (1808)
bir sözleşme imzaladı. Fakat daha sonra belgeyi dikkate almayarak ayanların
siyasal güçlerini yok etti.

İÇ OLAYLAR :

· 1826’ da Yeniçeri Ocağını kapattı.

· Bakanlıklar Kuruldu.

· İtfaiye örgütü kuruldu.

· Posta teşkilatı kuruldu.

· Harbiye ve tıbbiye açıldı.

· Memurların can ve malları devlet güvencesi altına alındı.

DIŞ OLAYLAR :

· 1806-1812 Osmanlı – Rus savaşı

· 1812 Sırbistan’ın özerk olması.

· Yunanistan’ın bağımsızlığı

· Sırp, Yunan, Arnavutluk ayaklanmaları

· Mısır valisi Mehmet Ali paşa’nın ayaklanmaları.

ABDÜLMECİT DÖNEMİ :

TANZİMAT FERMANI (3.KASIM.1839) :

Amaç : Yurttaş ile devlet arasındaki ilişkiyi sağlamlaştırmaktı.

Özellikleri :

· Hukuk devletine doğru bir gidiş başladı.

· Tüm yurttaşları kapsayan bir ceza yasası yapıldı.

· Vergi adaleti sağlandı.

· Askerlik süresi kısaltıldı.

· Bağımsız mahkemelerin kurulması gündeme geldi.

· Hukuk devleti için ön şart olan vatandaşın can güvenliği devlet garantisi
altına alındı.

ISLAHAT FERMANI (1856) : 1853-1856 Yılları arasında devam eden kırım savaşında
rusyaya karşı ingiltere ve fransadan yardım alarak savaşı kazandık bunun
üzerine gerek dışardan gelen istekler gerekse borçluluk duygusundan ıslahat
fermanı ilan edildi. Bu fermanla müslüman ve gayri müslim vatandaşlar arasında
tam eşitlik sağlandı. (Vergi adaleti sağlandı gayrimüslimler devlet hizmetine
alınmaya başlandılar.)

MEŞRUTİYET DÖNEMİ :

Paşidaşın yetkilerini anayasa ile sınırlaması.

NOT : Islahatların istenilen sonuca ulaşmaması siyasal niteliğe sahip
olmamalarından kaynaklanıyordu. Abdülmecitten sonra tahta geçen Abdülaziz
yenilik tarafları bir kişi olmadığından döneminde ortaya çıkan genç osmanlılar
adlı örgüt Abdülazizi tahtan indirdi. Abdülazizin taht dan indirilmesi modern
Türk ordusunun siyasal yaşama ilk müdahalesi olarak bilinir.

GENÇ OSMANLILARIN ÖZELLİKLERİ :

· Anayasalı bir monarşi istiyorlardı.

· Halkın yönetime katılması ile bir osmanlılık ruhu doğacağından ve böylece
insanların devlet birliğini bozma girişimlerinin biteceğini düşünüyorlardı.

· Padişahın yanında halkın seçtiği bir meclisin bulunup yönetime katılmasını
istiyorlardı.

· Türk tarihinde siyasal özgürlükler uğruna ilk mücadeleyi veren gruptur.

2. ABDÜLHAMİT :

1. MEŞRUTİYET (23.ARALIK.1876) :

· 1876 Tarihinde KANUN-İ ESASİ adıyla bir anayasa ilan edildi.

Anayasanın Özellikleri :

· Egemenlik Osmanlı ailesine aitti.

· Son söz padişaha aitti.

· Yurttaşların siyasal parti kurma ve toplantı özgürlükleri yoktu.

· Meclis-i Mebusan ve Meclis-i Ayan olmak üzere iki kanatlı bi meclis açıldı.
Meclis-i Mebusan ‘ın üyelerini halk, Meclis-i Ayan’ın üyelerini padişah
seçerdi.

· Yasama,yürütme,yargı yetkileri padişaha aitti.

· Yargı güvenliği kesin değildi (113.madde sebebiyle)

1877-1878 tarihleri arasında çıkan osmanlı-rus savaşını rusyanın istanbul’a
kadar girmesi

üzerine osmanlı devleti savaşı kaybettiğini kabul etti. 1878 yılında önce
Ayastefanos (Yeşilköy) Aynı yıl hafifletilerek Berlik Antlaşması imzalandı.

BERLİN ANTLAŞMASI (1878) :

· Balkanlarda Makedonya ve Arnavutluk ile Bulgaristan küçük bir bölümü bize
kaldı.

· Sırbistan, Romanya ve Karadağ tam bağımsız oldu.

· Kıbrıs Adası’nın yönetimi İngilizlere bırakıldı.

· Bosna-Hersek ‘in yönetimi Avusturya-Macaristan İmp’na bırakıldı.

· Kars, Arkadah, Batum Ruslara bırakıldı.

· Bulgasitan hemen hemen tam bağımsız oldu.

İSTİBDAT DÖNEMİ : 1877-1878 Osmanlı Rus savaşını bahane eden ikinci
Abdülhamitin baskı yönetimi dönemidir. 30 yıl süren bu dönemde meclis tatilde
olduğu için Abdülhamit yetkilerini kullanarak diktatörlük kurdu.

Bu dönemde,

· Doğu Rumeli girit ve mısır kaybedildi.

· Düyün-i Umumiye (genel borçlar) idaresi kuruldu. (Bu idare alacaklı devletler
tarafından kuruldu.)

· Batı esaslarına göre öğretim yapan okullar açıldı.

İstibdat rejimine karşı Jöntürkler adlı bir grup ortaya çıktı. Daha sonra bütün
gizli

Örgütleri çatısı altında toplayarak ittihat ve Terakki Cemiyeti haline dönüştü.


2.MEŞRÜTİYET (23.TEMMUZ.1908) : 1908 Yılında Rus çarı ile İngiliz kralı Revalde
Osmanlı topraklarını paylaşmak amacıyla görüşmeye oturdular. (Reval
görüşmeleri). Bu durumun duyulması üzerine ittihat ve terakki cemiyeti üyeleri
bir ayaklanma başlattı. Padişah ayaklanmayı bastıramayınca meşrutiyeti tekrar
ilan etmek zorunda kaldı.

31.MART OLAYI : Meşrutiyetin tekrar ilanı üzerine durumdan rahatsız olan
İngiltere İstanbul gazeteleinden birisi olan volkan gazetesine soktuğu casus
Derviş Vahdet ‘i yoluyla meşrutiyetin şeriata aykırı olduğunu yaydı.
31.MART.1909 tarihinde ayaklanmayı padişah bastıramadı ittihatçıların
selanikten gönderdiği Hareket ordusu bastırdı. Padişah suçlu bulunarak taht
‘dan indirildi.

NOT : 31 Mart ayaklanması Türk tarihinde bilinen rejime karşı ilk ayaklanmadır.


1909 Anayasa Değişiklikleri :

· Siyasal parti kurma ve toplantı hakkı tanındı.

· Mebusan meclisinin yetkileri artırıldı.

· Hükümetin meclise karşı sorumluluğu kabul edildi.

· Yargı güvensizliği yaratan 113.Madde kaldırıldı.

· Padişahın yasama yetkisi daraltıldı.

1911 TRABLUSGARP SAVAŞI :

Sebep : İtalyanın sömürge arayışı sırasında Trablusgarp ‘ı işgal etmesi.

Gelişme : Osmanlı devleti sadece olayı protesto etti. Çünkü Trablusgarp ‘a
gönderebileceği bir donanması yoktu. Başta Mustafa Kemal olmak üzere bazı genç
subaylar Trablusgarp ‘a gittilersede balkan savaşlarının başlaması üzere geri
çağırıldılar ve savaşı kaybettik.

Sonuç : 1912 Yılında İtalya ile UŞİ antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre

· Trablusgarp İtalyanlara bırakıldı.

· Rodos ve 12 adanın yönetimi balkan savaşları bitinceye kadar İtalya ‘ya
bırakıldı.

NOT : Bu antlaşma ile kuzey Afrikadaki son toprağımızda kaybedildi.



BİRİNCİ BALKAN SAVAŞI (1912) :

Neden: Sırplar , Bulgarlar , Karadağlılar ve Yunanlıların Makedonyayı ele
geçirmek istemesi.

Gelişme : Osmanlı devleti dört cephede savaşmak durumunda kaldığı için
başarısız oldu.

Sonuç :

· Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti.

· Makedonya ve Trakya balkan devletleri arasında paylaşıldı.

· 1913 yılında londra ön barışı imzalandı. Buna göre,

1. Batı sınırımız midye ve enes çizgisine çekildi.

2. İmroz ve Bozcaada dışındaki bütün ege adaları Yunanlılara verildi.

İKİNCİ BALKAN SAVAŞI :

Birinci balkan savaşına katılan devletlerin içinde bulunduğu grup fazla pay
alan Bulgaristan’a savaş açtı.Osmanlı devleti karışıklıktan yararlanarak Edirne
ve Kırklareli’yi geri aldı.

NOT : Birinciye katılmayıp ikinciye katılan devlet ise Romanya’dır.

İTTİHAT VE TERAKKİ PARTİSİNİN DİKTATÖRLÜ?ÜNÜN BAŞLAMASI :

Birinci Balkan savaşındaki toprak kayıplarından yöneticileri sorumlu tutan
ittihatçılar 23.Ocak.1913 tarihinde hükümet binasını basarak ele geçirdiler. Bu
olaya Bab-i Ali baskını adı verilir.
3.
ÜNİTE :


OSMANLI DEVLETİNİN SONA ERME SÜRECİNE GİRMESİ :

1. DÜNYA SAVAŞI :

Türkçülük Akımı : İttihat Terakki partisinin savunduğu bir akımdır. Partililer
Osmanlı bir toplum yapısını benimsiyorlar fakat her türlü yeniliğin Türkçülüğün
ışığı altında yapılmasını savunuyorlardı.

NOT : Bu akımın önde gelen lideri Ziya GÖKALP’ tir.

NOT : Türkçülük akımı ilk önce dil alanında başlamıştır.

İslamcılık Akımı : Devletin başına gelen bütün felaketlerin sebebinin İslam
kurallarından uzaklaşmak olduğunu savunanların ortaya çıkardığı bir akımdır.

Osmanlıcılık Akımı : Tanzimat ile uygulamaya konulan fakat köklerini 2.Mahmut
zamanında bulan bir akımdır. Saray ve çevresi tarafından desteklenmiştir. Bu
akıma göre dinleri ulusları inançları ne olursa olsun herkez osmanlı sayılırdı.




Kişisel Girişim ve Yerinde Yöneticilik Akımı (Teşebbüs-i Şahsi ve Adem-i
Merkezcilik) :

Prens Sabahattin tarafından ortaya atılan bu akım kişisel girişime değer
veriyordu. Osmanlı insanına her türlü özgürlüklerin tanınması ve halkın
federasyona benzer bir yapı içinde yaşaması öneriliyordu.

Almanya’ya Yanaşma : Almanya Ortaçağda parçalanmış fakat Milliyetçilik akımının
etkisiyle 1800’lerin sonlarında tekrar birleşmişti. Bu devletler arasında en
güçlüsü olan Prusya başbakanı Bismark’ın önderliğinde birleşik Alman
imparatorluğunu kurdular.

NOT : Almanyanın birleşmesi sırasında Fransa ve Avusturya ile önemli savaşlar
yapılmıştır. Alman imparatorluğu kurulduktan sonra imparator olan 2.Wilhelm
Almanyanın deniz aşırı ülkelere açılmasını ve yeni pazarlar elde etmesini
savunmuştur. 2.Wilhelm Osmanlı devleti üzerinde egemenlik kurmak istedi.

Amaçları :

· İngiliz sömürgelerinde yaşanan müslümanları halefinin gücünü kullanarak
kışkırtmak ve huzursuzluk çıkarmak.

· Süveyş kanalını ve ortadoğudan asyaya uzanan yolları denetim altına almak.

· Fazla Alman nüfusunu batı Anadolu’ya yerleştirerek Anadoluda bir Alman
kolonisi kurmak.

Bu amaçları gerçekleştirmek amacıyla Osmanlıyı kendi yanına çekti özellikle
Osmanlı ordusundaki pek çok birliğin Alman subayların denetimi altına
verilmesini sağladı.



BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI :

Nedenleri :

· Alman imparatorluğunun kurulması İngiltere ve Fransa’nın kurdukları dengeyi
bozdu.

· Almanya’nın denizlere egemen olması İngiltere ve Fransa’nın gerginliğini
artırdı.

· Rusyanın balkanlarda izlediği Panslavizm ve Panortodoksluk politikası. Sılav
ırakları : Ruslar,Polonyalalılar,Çekler,Slovaklar,Slovenler,Hırvatlar,Sırplar
ve Bulgarlar’dır.

· Sırpların Bosna Hersek’te ayaklanma çıkarması Rusya’nın Avusturya Macaristan
imparatorluğu ile arasının açılmasına sebep oldu. İngiltere Rusya’yı Almanya
Avusturya Macaristan’ı destekledi.

· Fransa’nın Alsa-Loren bölgesini Almanyadan geri almak istemesi.

· İtalya ve Alman’ya arasındaki yakınlaşma



İTİLAF (ANLAŞMA) İTTİFAK (BA?LAŞMA)

-İNGİLTERE -ALMANYA

-FRANSA -AVUSTURYA-MACARİSTAN İMP.

-RUSYA -İTALYA

-(İtalya sonrasında taraf değiştiriyor.)

Savaşı başlatan kıvılcım Avusturya ve Macaristan Veliahtının Saray Bosna’da
Sırplılar tarafından öldürülmesi oldu.

Avrupa Cepheleri : Batıda Almanlar Fransa İngiltere karşısında zorlanıyorlardı
özellikle İtalya’nın taraf değiştirmesi Avusturya Macaristan ordularının kuzey
İtalya’da yayılmalarına sebep oldu ve cepheler genişledi.



OSMANLI DEVLETİNİN SAVAŞA GİRMESİ :

NOT : İtilaf devletleri Osmanlı’nın savaşa giremsini istemiyorlardı hatta
Kapütilasyonların kaldırılmasına razı oldular.

Sebep : Enver Paşa Almanya ile gizli bir anlaşma imzalamıştı bunun üzerine
Akdenizde tatbikat yapan iki Alman savaş gemisi İngilizler den kaçarak
Osmanlı’ya sığındılar Osmanlı gemileri satın aldığını açıkladı Karadenize
açılıp Rus limanlarını bombalattı.



OSMANLI ÜLKESİNDE AÇILAN CEPHELER :

1. Doğu (Kafkas) Cephesi : Bu cephede Ruslar ile savaşılmıştır. Enver Paşa
Kars,Ardahan ve Batum’u geri almak ve Kafkasyadaki Müslümanları birleştirmek
istiyordu. Hazırlıksız yapılan saldırılar 100.000 askerin donarak Şehit
olmasına sebep oldu Ruslar Erzurum,Muş,Bitlis,Trabzon ve Erzincan’ı işgal
ettiler fakat Rusya’da ihtilal çıkınca savaştan çekilmek zorunda kaldılar.
3.Mart.1918 tarihinde Brest-Litowsk Antlaşması imzalandı. Buna göre ,

· Doğu Cephesi kapandı.

· Ruslar Kars Ardahan ve Batumu geri verdiler.

2. Çanakkale Cephesi :

Amaç : İngiltere ve Fransa’nın Rusya’ya yardım götürme isteği.

Rusya’ya yardım götürürken boğazlardan geçilirse İstanbul düşecek Osmanlı
devletide tarihe karışacaktı. İngiltere ve Fransa bu amaçla önce denizden
saldırıya başladılar fakat Nusret mayın gemisinin boğaza mayın döşemesiyle
başarısız olup geri çekildiler daha sonra sonra gelibolu yarımadasından karaya
çıkmaya çalıştılar.

NOT : Osmanlı devletinin başarılı olabilmesi için Almanya’dan yardım alması
gerekiyordu bu yardım Bulgaristan’ı savaşa çekerek mümkün olabilirdi. Bunun
için Dimetoka’yı Bulgaristan’a bırakmak zorunda kaldık. Bu olaydan sonra Almanya’dan
yardım gelmeye başladı antlaşma devletleri Çanakkale’yi boşaltmak zorunda
kaldılar.

Sonuç :

· Savaşın süresi uzadı.

· Rusya’ya yardım ulaştırılamadığı için ihtilal başarılı oldu.

3. Irak Kanal Filistin Cepheleri :

· Irak Cephesi : Savaşın ilk yıllarında İngilizlere karşı başarılı olunmuştur
fakat İngilizlerin karşı harekatıyla Osmanlı ordusu elde ettiği yerlerden
çekilmiş ve bağdat’ı İngilizlere bırakmıştır.

· Kanal ve Filistin Cepheleri : Kanal cephesi Almanlar’ın isteği üzerine
açılmıştır. İngilizler’le savaşılmıştır fakat Araplar’ın ihaneti üzerine
başarısız olunmuştur. Bu sırada ateşkes imzalanarak savaşta bitmiştir.

4. Baliçya Cephesi : Almanya ve Avusturya Macaristan ordularının Ruslar’la
yaptığı savaşlarda destek amacıyla katıldığımız cephedir.

SAVAŞIN BİTİŞİ : Rusya’nın savaştan çekilmesi ile Almanya’nın planları
gerçekleşemedi çünkü anlaşma grubunda Yunanistan savaşa katılmıştı Almanya
kurduğu denizaltı filosuyla İngiltere ve Fransa’ya malzeme taşıyan Amerikan
gemilerini batırmaya başladı. Bunun üzerine 1917 yılında ABD Anlaşma grubunda
savaşa katıldı. Savaşa girdikten sonra ABD cumhurbaşkanı kendi adı ile ünlenen
Wilson ilkelerini yayınladı bu ilkeler ;

· Savaştan sonra hiçbir devlet savaşı kazansada toprak kazancı sağlamayacak.

· Başka devletlerin egemenliği altında yaşayan uluslar kendi geleceklerini
tayin edebilecekler.

· Yenenler yenilenlerden savaş tazminatı almayacak.

· Bütün bu işleri düzenleyecek uluslar arası bir örgüt kurulacaktı. (Milletler
cemiyeti)

Bu ilkelere güvenen Bulgaristan ilk bırakışmayı imzalayarak savaştan çekildi,
ikinci bırakışmayı Osmanlı devleti, üçüncüyü Avusturya Macaristan İmp. Son
olarak Almanya imzalayarak savaş bitti. Sonuçta sadece yenen değil yenilen
devletlerdede ağır toplumsal ve ekonomik bunalımlar meydana geldi.



4.ÜNİTE :

OSMANLI DEVLETİNİN PARÇALANMAYA BAŞLAMASI VE BUNA İLK TEPKİLER :

1. Rus Çarlığı : Çarlık rejimi yıkılınca Rusya’da tarihteki ilk sosyalist
devlet kuruldu.

2. Alman İmp. : İmp. Çöktü Almanya’da cumhuriyet ilan edildi yeni yönetim
anlaşma devletleri ile Versay anlaşmasını imzalayarak pek çok toprağını
kaybetti bu durum Almanya’da rejim değişikliğine sebep olarak faşizmin
egemenliğine girildi.

NOT : Versay anlaşması ikinci dünya savaşına sebep olan anlaşmadır.

3. Avusturya Macaristan İmp. : İmp. Dağıldı Avusturya Sen Jermen anlaşmasını
imzaladı. Cumhuriyet ilan edildi. Macaristan Trianon anlaşmasını imzaladı.
İmparatorluktan ayrılan topraklarda Çekoslavakya, Yugoslavya ve Polonya
devletleri kuruldu. Romanya Macaristan’dan İtalya Avusturyadan toprak aldı.

4. Bulgaristan : Nöyyi anlaşmasını imzalayarak savaştan çekildi en az zararı
gördü.

5. Osmanlı İmp. : İmparatorluk tarihe karıştı Osmanlı hükümetiyle önce
30.Ekim.1918 tarihinde Mondros ateşkes antlaşması daha sonra 10.Ağustos.1920’de
Sevr barışı imzalandı.

OSMANLI DEVLETİNİ PAYLAŞMA ANLAŞMALARI :

Birinci Dünya Savaşı Öncesi :

· Üç İmparator Ant à Rusya, Avusturya-Macaristan ve Almanya arasında yapıldı.

· Doğu İşleri için üçlü Birleşme Ant à İngiltere,Avusturya-Macaristan,İtalya
arasında yapıldı.

· Reval Görüşmeleri à İngiltere ve Rusya arasında yapıldı. Rusya Osmanlı
topraklarında serbest bırakıldı.

Birinci Dünya Savaşı Sırasında :

· Londra Sözleşmesi à İtalya’nın Bağlaşma grubundan Anlaşma grubuna geçtiği
anlaşmadır.

· Sykes-Picot Ant. à Osmanlı ülkesinin Arap topraklarının İngiltere ve Fransa
arasında paylaşmasını öngören anlaşmadır.

· Saint-Jean de Maurienne à Sykes-Picot Ant’na İtalya’nın katılmasıyla
imzalanmıştır.

RUSLARIN PAYI : Doğu Trakyanın yarısı Ruslara verilmiştir. (Midye enez
çizgisinin doğusu) İstanbul ve marmara denizinin güneyi ve sakarya ırmağına
kadar uzanan bölgede ruslarındı. İstanbul ve Çanakkale boğazları ile İmroz ve
Bozcaadada Ruslara verilmiştir. Doğu Anadoludaki önemli bölgeleride almışlardı.


İNGİLİZLERİN PAYI : Bugünkü ırak ‘ın büyük bir bölümü ile Ürdün İngilizlere
verilmiştir.

FRANSIZLARIN PAYI : Mersinin doğusundan başlayarak bütün çukurova ve Sivas’a
kadar İç Anadolu, Lübnan’ı içine alan sahil şeridi.

İTALYANLARIN PAYI : Bütün Ege bölgesi ile Akdeniz bölgesinin Silifkeye kadar
uzanan kesimi verilecekti. Ege bölgesinin kuzeyinden Bursa’ya kadar uzanan
yerlerde İtalya’nın koruyuculuğuna bırakıldı.

Rusların savaştan çekilmeleri gizli paylaşma planlarını (anlaşmalarını) ortaya
çıkmasına sebep oldu bunun üzerine İstanbul ve Boğazlar üzerinde anlaşma
devletleri ortak yönetim kurmayı kararlaştırdılar doğu anadolu ise ikiye
ayrıldı güneyi İngiliz koruyuculuğuna bırakılırken kuzeyi ermenistana verildi.

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI :

Ateşkes : Savaşta çarpışmalar sürerken zaman zaman geçici olarak yada belli bir
bölgede savaşan birlikler veya bütün cephelerdeki ordular kısa süreli bir
anlaşma yapabilirler çarpışmaların kısa süre için durdurulmasına ateşkes
denilir.

Anlaşmanın İçeriği : İttihat terakki partisi hükümeti sadrazam talat paşaya
ateşkes imzalama yetkisi verdi fakat Talat paşa kısa bir süre sonra istifa
etti.

Not : Savaş suçlusu nitelemelerinden rahatsız olan enver,cemal ve talat paşalar
gizlice İstanbuldan kaçmışlardır.

Talat paşanın yerine sadrazamlığa getirilen Teyfik paşa ateşkesi
imzalayamayınca yerine Ahmet izzet paşa sadrazam oldu. 30.Ekim.1918 tarihinde
Limni adasının Mondros limanında anlaşma devletleri adına İngiliz amiral
Calthorpe Osmanlı hükümeti adına Rauf bey Anlaşmayı imzaladı.

Not : Osmanlı devleti Wilson ilkelerine güveniyordu.

a) Osmanlı devletinin egemenlik haklarını sınırlayan hükümler :

· Boğazlar derhal açılacak ve orda bulunan Müstahkem mevkiler işgal edilecek.

· Anlaşma devletleri güvenliklerini tehdit eden herhangi bir duruma düşerlerse
istedikleri noktayı işgal edebileceklerdi (7.Madde)

· Doğu anadoluda bulunan 6 ilde karışıklık çıkarsa anlaşma devletleri o
bölgeleride işgal edebileceklerdi. (Ermenistana verilmesi düşünülüyordu)

· Ülkedeki bütün haberleşme anlaşma devletlerinin denetimi altına alındı.

b) Askeri hükümler :

· Asahişi sağlamak için gereken bir miktar asker dışında osmanlı orduları
terhis edilecek.

· Bütün savaş gemilerine cephaneye toplara ve diğer silahlara el konulacak.

· Osmanlı vatandaşı olupta ayaklandıkları için tutuklanan ermeniler dahil
herkez serbest bırakılacak.

· Brest-Litowsk anlaşmasından sonra kafkasyaya giren osmanlı birlikleri geri
çekilecek.

· Anadolu dışında bulunan osmanlı birlikleri anlaşma devletleri komutanlarına teslim
olacaklar.

c) Ekonomik Hükümler :

· Ülkenin bütün limanlarından anlaşma devletleri yararlanacak.

· Kömür ve petrol yatakları anlaşma devletlerinin ihtiyaçlarına tahsis
edilecek.

· Demiryolları anlaşma devletlerinin denetimine alınacak.

YUNANİSTAN :

Yunanistan anlaşma devletleri grubunda yer aldığı için osmanlı topraklarından
taleplerde bulundu Rauf bey durumdan rahatsız olduğu için Yunanlıların işgal
eylemlerine karıştırılmamasını istedi. Amiral Caltorf söz verdi fakat anlaşma
metnine geçmediği için geçerli olmadı.

Parçalanma Sürecinin Başlaması ve İşgaller :

Anlaşma devletleri birlikleri ateşkes anlaşmasının 7.Maddesine dayanarak
13.Kasım.1918 tarihinde bir filo ile İstanbul’a gelip işgallere başladılar.

İşgaller :

1. İngiliz-Fransız-İtalyan işgalleri :

İngilizler à Batum,Antep,Maraş,Urfa ve Kars illerini,Konya istasyonunu

Fransızlar à Dörtyol,Mersin,Adana civarını,Afyon Karahisar istasyonunu

İtalyanlar à Antalya,Kuşadası,Fethiye,Bodrum,Milas,Marmaris civarını işgal
etmişlerdir.

Ermeni İşgallleri à Ermeniler mondros ateşkesine dayanarak Rusya’nın desteği
ile doğu Anadoluda Fransanın desteği ile çukurovada işgallere başlamışlardı.

Yunan İşgalleri à Birinci dünya savaşında Yunanistan anlaşma grubunda yer
aldığı için Osmanlı topraklarından pay istiyordu dayanakları ise ege bölgesinde
Rum nüfusunun fazla olması ve Yunan uygarlığının ege bölgesinde doğmuş
olmasıydı.

Paris Barış Konferansı (1919) :

Amaç : Yenenlerle yenilenler arasında yapılacak barışların ilkelerini
saptamaktı. Konferansta planlanan durumun dışında gizli paylaşım planlarına
dayalı problemler ortaya çıkmaya başladı özellikle İngiltere ege ve akdeniz
bölgelerinin İtalya’da kalmasından rahatsız olduğu için bölgelerin Yunanistan’a
verilmesini önerdi böylece Mondros ateşkes anlaşmasının 7.maddesine dayanarak
Yunanlılar 15.Mayıs.1919’da İzmir’i işgal ettiler bu pay değişikliğinin iki
büyük sonucu oldu,

1. İşgal olayına Yunanistanda ortak edildi.

2. İtalya ile bağlaşıklarının arası açıldı.

İşgallere Karşı İlk Tepkiler :

Azınlıkların Olumsuz Tepkileri : Osmanlı devletinde yaşayan azınlıklar
Rumlar,Ermeniler,Yahudiler ve araplardır.

Rumlar : İşgallere iki dernek kurarak destek verdiler.

Mavri Miraà Ege bölgesi doğu trakya istanbul ve marmara rumlarının yunanistanla
birleşmesi için çalışan bir dernekti. Bu dernek fenerdeki rum ortadoks
patrikliği tarafından destekleniyordu.

Pontus Derneğià 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından ortadan kaldırılan
pontus rum devletini yeniden kurmak amacıyla kurulmuştur.

Ermeniler : Doğu anadoluyu ve çukurovayı işgal edip oradaki Türkleri katletmeye
başlamışlardı.

Yahudiler : İşgallere tepkisiz kalıp filistinde kendi devletlerinin
kurulmasıyla ilgilendiler.

Araplar : İngilizlerin tarafını tuttular.

Bazı Türklerin Olumsuz Etkileri : Bunlar iki grupta değerlendirilmektedir.
Birinci grupta bulunanlar yurtsever kişiler olup umutlarını kaybedenlerdi
ikinci grupta yer alanlar ise anlaşma devletlerine özellikle ingiltere’ye
sığınmayı isteyenlerdi.

Olumlu Tepkiler : Yurtsever kişiler tarafından haksızlıklarla mücadele etme
kararı alan kişilerdi






ÜNİTE 5

MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN OLAYLARI DE?ERLENDİRMESİ VE TUTUMU

1.DÜNYA SAVAŞINDA MUSTAFA KEMAL :

1.Mart.1914’de yarbaylığa yükseltilen Mustafa Kemal 1.Dünya savaşı çıktığı
sırada Sofyada askeri ateşe olarak görevini sürdürüyordu. Yarbay Mustafa Kemal
25.Nisan.1915’de arıburnuna asker çıkaran anlaşma devletleri birliklerini
durdurdu.. Bu başarısından dolayı 1915’de albaylığa yükseltildi ve anafartalar
grubu komutanlığına atandı. 1916’da Edirnede bulunan 16.kolordu komutanlığına
getirildi. Aynı yıl tuğgeneralliğe yükseltildi ve doğu cephesine gönderildi.
Muş ve Bitlis’i Ruslardan kurtaran Mustafa Kemal 1917’de önce ikinci ordu sonra
7.Ordu Komutanlığına atandı. Burada ingilizleri durdurarak ünü iyice yayılan
Mustafa Kemal veliaht vahdettin ile beraber almanya ziyaretinde bulundu.
Mondros ateşkes anlaşmasının imzalanmasından 1 gün sonra 31 Ekim de Suriyedeki
yıldırım orduları grubu komutanlığına atandı. Bulunduğu bölgenin ateşkes
anlaşması hükümlerine aykırı işgal edilmesine karşı geldiği için görevinden
alındı ve 13 Kasım 1918’de istanbul’a döndü.

Not : Enver paşa ile Mustafa Kemal’in arasının açık olmasının sebebi Enver
paşa’nın gizli bir kızgınlık ve kıskançlık duymasıydı. Bu sebeple Mustafa
Kemal’i Tekirdağ’da mevcut olmayan 19.Tümenin komutanlığına atadı.

Yıldırım orduları grubu komutanı alman general Liman Von Sanders idi.

Osmanlı Hükümetlerinin Durumu : Ahmet İzzet paşanın sadrazamlıktan istifa
etmesinden sonra yerine teyfik paşa getirildi. Bu dönemde Osmanlı mebusan
meclisi padişah tarafından dağıtıldı. Teyfik paşada padişahla anlaşmazlığa
düşüp görevinden ayrılınca yerine ingiliz hayranı damat Ferit Paşa getirildi.
Bu dönemde yunanlılar izmir’i işgal ettiler. Damat Ferit bu olaya ses
çıkarmadığı gibi izmir’in yurtsever valisi Nurettin paşayı görevinden alarak
kendi adamı İzzet paşayı valiliğe getirdi. Genel olarak işgallere karşı oluşan
tepkileri önlemek içinde nasihat heyetleri adı verilen grupları anadoluya
göndermeye başladı. Bu heyetler halka padişah ve hükümetlerine bağlı
kalmalarını ve bozgunculara inanmamalarını söylüyorlardı.

Mustafa Kemal’in İstanbul Çalışmaları (13.Kasım.1918’de ist.geldi.) :

Mustafa Kemal istanbul’a görev almaya geldikten sonra bir asker olarak
çalışmalara başladı. Arkadaşlarıyla toplantılar yaparak fikirlerini öğreniyor
ve hükümet içine sızabilmek için harbiye nazırı olmayı düşünüyordu. Fakat Damat
Ferit sadrazam olunca bu düşüncesinden vazgeçti ve uygun bir görev beklemeye
başladı bu arada Kazım Karabekir paşa erzurumdaki 15.Kolordu Komutanlığına Ali
Fuat paşada Ankaradaki 20.Kolordu Komutanlığına getirilmişlerdi. Mustafa Kemal
bu arkadaşlarından birliklerini terhis etmemelerini isteyerek anadoluya geçmeye
çalıştı.

Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’ Çıkışı :

Doğu Karadeniz bölgesindeki rumların saldırılarına karşı Türkler tepki
göstermeye başlamıştı. İngilizler Osmanlı hükümetine doğu karadenizde asayişin
sağlanmasını yoksa daha kötü şeyler yapabileceklerini söyleyince padişah
Mustafa Kemal’i 9.Ordu müfettişliğine getirerek Samsun’a göndermeye karar
verdi. Mustafa Kemal’den istenilen görevler şunlardı;

1. Yetki bölesindeki Huzurun sağlanıp sürekli kılınması.

2. Ordu ve halkın elinde bulunan silah ve cephanelerin toplanıp güvenli
depolarda bekletilmesi.

3. Türklerin kurduğu direnme örgütlerinin ortadan kaldırılması.

19.Mayıs.1919’a kadar yurttaki direniş hareketleri :

1. İslam İhtilali Komutası : Mondros ateşkes anlaşmasından sonra
oluşturulmuştur işgale uğrayan yörelerde ve özellikle rum çetelerinin bulunduğu
yerlerde silahlı mücaleye girişmişlerdir.

2. Kars İslam şurası : Atatürk İstanbula gelmeden 5.Kasım.1918’de başlayan bu
ulusal örgütlenme doğu anadoluya özellikle ermeniler tarafından yöneltilecek
tehtidleri göğüslemek için askeri ve siyasi bir kuruluş hazırlığı içine
girmişti.

3. Trakya Paşaeli Müdafaa-i Heyet Osmaniyesi : Edirnede kurulmuştur.

4. Vilayat-ı Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti (Doğu illerinin ulusal
haklarını koruma derneği) : Müdafaa-i hukuk derneklerinin ilke olup kısa bir
süre sonra erzurumda çalışmalara başlamıştır. İstanbulda kurulmuştur.

5. İzmir Müdafaa-i Hukuk-i milliye Derneği : İzmirin kaybedileceği endişesinin
büyümesi üzerine kurulmuştur. Ardından büyük izmir kongresi toplanarak Redd-i
ilhak kararı alınmıştır.

1-Not : Bu derneklerin amacı sadece yaşanılan bölgeyi kurtarmak ve yörede
siyasal bir otorite oluşturmaktı.

2-Not : Kurtuluş savaşının ilk cephesi güneyde fransızlara karşı mersin tarsus
osmaniye yöresinde açılmıştır.

İzmirin işgalinden sonra ayvalıkta düşmana karşı ilk savunma denemeleri
yapılmıştır.

Mustafa Kemal Paşanın Samsundaki Çalışmaları :

Mustafa Kemal Samsun’a vardığında ingilizlerden rahatsız olarak havzaya geçme
kararı aldı. Havzaya geçtikten sonra bir genelge yayınladı (havza genelgesi) bu
genelgede ;

1. Askeri alanada alınacak önlemler : Askeri önlem olarak askerin terhislerinin
önlenmesini istedi.

2. Yurtta direniş azmini yaygınlaştırmak için alınan önlemler : Askeri ve sivil
yöneticilere telgraflar çekerek izmirin işgalinin miting ve benzeri
gösterilerle protesto edilmesini istedi.

Not : Mustafa Kemal Havzadan harbiye nezaretine çektiği telgrafla anadoluda
neler yapabileceği konusunda ilk ipuçlarını vermişti.

Havza genelesinden sonra istanbula geri çağrıldı fakat emre uymadı amacı Kazım
Karabekir’in emrindeki 15.Kolorduya ulaşmak ve erzurumda bulunan merkeze
ulaşmaktı.

Amasya Tamimi :

Hazırlanışı Ve Duyurulması : Mustafa Kemal 20.Kolordu komutanı Ali fuat paşa ve
eski bahriye nazırı Rauf Bey’de Amasya’ya gelmişti.

Mustafa Kemal 22.Haziran.1919’da hazırladığı genelge metnini arkadaşlarına
gösterdi. Rauf bey içeriği itibariyle son derece devrimci olan bu metni hemen
imzalamadı Ali Fuat paşanın hemen imzalaması üzerine Refet bey imzalayınca Rauf
beyde imzalamak zorunda kaldı. Metin Kazım Karabekir ve mersinli Cemal
Paşanında onayını alarak yayınlandı.

Amasya Tamimi Özetle Şöyledir :

1. Vatanın bütünlüğü ve ulusun bağımsızlığı tehlikededir.

2. İstanbul hükümeti sorumluluğunun gereklerini yerine getirmemektedir.

3. Ulusun bağımsızlığını yine ulusun azim ve kararı kurtaracaktır.

4. Ulusun sesini duyurabilmesi için sivasta bir kurul toplanacaktır. Her
livadan(bölge) ulusun güvenini kazanmış üçer temsilci seçilip sivas’a
gönderilecektir.

5. İstanbul hükümeti ulusal derneklerin telgraflarını çektirmeme kararı
almıştır. Bu karar dinlenmeyecektir.

6. Komutanlar birliklerini terhis etmeyeceklerdir.

Amasya Tamiminin niteliği : Belgede içerik açısından üç temel öğe vardır.

· Vatanın parçalanması ve bağımsızlığının ortadan kalkması tehlikesi karşısında
Osmanlı hükümeti hiçbir girişimde bulunmuyor. Bu hükümetin kararları
geçersizdir.

· Ulus kurtuluş kararını kendisi vermelidir.

· Bunu sağlamak için bir kurul oluşturulup gereken kararları almalıdır.

Genelgenin üçüncü maddesi egemenliğe gidiş yolunun açıldığını gösteriyor halkı
sürü gören zihniyet dışlanıyor.

Not : Amasya genelgesi bir ihtilal bildirisidir. Bu belgeyle beraber ulus
egemenliğine dayanan yeni bir devlet kurmanın temel taşı atılmıştır.

Not : Mustafa Kemal Nutukta “Artık istanbul anadoluya hakim değil tabi olmak
mecburiyetindir” Cümlesiyle istanbul’un anadoluya bağlandığını göstermektedir.



ÜNİTE 6 KONGRELER
YOLUYLA ÖRGÜTLENME VE KUVAİ MİLLİYE

Kongre : Belli bir amaca ulaşmak isteyen kişilerin bir araya gelerek sorunları
görüşmeleri ve hedefe varabilmek için kararlar almaları yolunda düzenledikleri
toplantıdır.

Not : Bu döneme kadar düzenlenen kongreler osmanlı dernekler yasasına göre
yapılmıştır.

Dernekler ve kongreler sadece Türktler tarafından düzenlenmemiştir. Anlaşma
devletlerince işgal edilen arap ülkelerinde suriyenin bağımsızlığı için
toplanan genel suriye kongresi örnektir.

Kurtuluş İçin kurulan Dernekler ve Kongreler şöyledir.

· Sadece ufak belli bir yöreyi kurtarmak amacıyla (Balıkesir Kongreleri)

· Anadolu içinde büyük bir coğrafi bütünü bir bölgeyi kurtarmak amacıyla
(Alaşehir kongresi)

· Bütün yurdu içine alacak nitelikte olan (Sivas kongresi)

Erzurum Kongresine kadar Gelişim : Amasya tamiminin duyurulmasına kadar toplam
8 kongre toplanmıştır. Bunlardan sadece birinde bütün ulusu birleştirici bir
nitelik vardı. Bu kongre 29.Kasım.1918’de istanbulda göz hekimi esat paşanın
girişimi ile toplanan milli kongredir. Bu kongrede ;

1. Yurdun savunulması için bütün ulusal güçlerin toparlanması.

2. Osmanlı devletinin uluslar kurumuna alınması.

3. Yurt dışına kurullar gönderilerek Türklerin uğradığı haksızlıkların
anlatılması amaçlanmıştır.

Not: Bu kongre bir dernek yada örgüte sahip olmadığı için başarılı olamamıştır.


Ayrıca istanbulda toplanmış olmasıda etkendir. Aynı sebepten dolayı başarısız
olan bir başka örgütte Vahdet-i milliye Heyeti (Milli Blok)’tur.

Erzurum kongresi sırasında (27.Haziran-30.Temmuz) Balıkesir kongreside toplanmıştır.


Bu kongrede ;

· Yunan işgaline karşı cepheler kurulması.

· Ulusal birlikler oluşturulması için her türlü yola başvurulacağı kararları
alınmıştır.

Not : Yerel nitelikli kongreler ve kararları ulusal birleşme ve bütünleşme
sürecini geciktirebileceği için Mustafa Kemal bu kongreleri tek çatı altında
toplamak istiyordu.

ERZURUM KONGRESİ :

Toplanış Nedeni : Doğu anadolu bölgesi özellikle ermeni tehditi ile karşı
karşıya idi istanbulda toplanmış olan vilayet-i Şarkiye Müdafaa-i Milliye
cemiyeti etkinliğini doğu anadoluya kaydırmıştı. İngilizler Kars’ı ermenilere
teslim edince Erzurum dada endişe oluştu 15. Kolordu komutanı Kazım Karabekir
ateşkes hükümlerinin uygulanıp uygulanmadığını denetlerken İngiliz Subay
Rawlinson’u oyalıyordu aynı günlerde Mustafa Kemal doğu karadeniz ve doğu
anadoluyada gitmek zorunda olduğundan kongreye katılmaya karar verdi. Erzurum
kongresinin dört açıdan yararı olabilirdi.

1. Erzurumdaki 15.kolordunun yurttaki tek derli toplu güç olduğundan hareketle
Kazım Karabekir’in yardımıyla bütün yurda örnek olabilecek bir örgütlenme
modelini oluşturabilirdi.

2. Erzurumla birlikte önemli bazı doğu illeri henüz işgal edilmemiş olduğundan
kongre güven içinde toplanabilirdi.

3. Doğu anadolunun tehdit altında bulunması nedeniyle kongre sonucu oluşacak
örgüt 15.Kolorduya maddi yardım sağlayabilirdi.

4. Erzurum kongresinin başarısı sivas kongresi için moral olabilirdi.

Kongre Arifesinde Mustafa Kemal paşa ile istanbul Hükümeti ilişkileri :

Mustafa Kemal Erzurum’a giderken yolda elazığ valisi ali galip’in komplosu ile
karşılaştı fakat sivas valisi reşit paşanın yardımıyla atlattı. Erzurum’a
vardığı sırada damat ferit paris barış konferansına çağrılmış fakat hiçbir
varlık gösteremeyerek aşağılanmıştı. Görüşmelerdeki başarısızlığını Mustafa
Kemal’in anadoludaki olumsuz davranışlarına bağlıyordu bu yüzden görevden
alınmasına karar verildi. Fakat Mustafa Kemal kendi isteği ile istifasını
bildirdi ve Erzurum kongresi öncesinde askerlik görevinden istifa etti İstanbul
hükümeti haberi Takvim-i Vekayi den Mustafa Kemal’in görevine son verildi
şeklinde duyurdu istifa olumsuz bir etki yapmadı 23.Temmuz.1919’da Kongre
açıldı.

Alınan Kararlar : Kongre açılınca Mustafa Kemal başkan seçildi yaptığı
konuşmada gerçek amacını sezdiren Şu sözleri söyledi ;

· Ulusal bir kurul oluşturulması.

· Gücünü ulusal iradeden alan sorumlu bir hükümet oluşturulması.

· Bu hükümetin anadoluda kurulması.

Not : Mustafa Kemal konuşmasıyla bölgesel niteliği olan kongreye ulusal bir
nitelik vermek istemiştir. Ayrıca istanbuldan ayrı yeni bir devlet kurulacağını
üstü kapalıda olsa sezdirmiştir.

Kongrede Beliren Görüş :

· Yurdun bütünlüğünü sağlamak için ulusal bir iradenin belirmesi gerekir.

· Bu ulusal iradenin varlığı padişahlık ve halifelik makamını kurtaracaktır.

· Bölgedeki azınlıklar tam bir güvenlik içindedir.

· Sömürüye yol açmaması koşulu ile dışardan yardım alınabilir.

Doğu anadoludaki bütün direnme örgütleri Şarki Anadolu Müdafaa-i Hukuk dernegi
olarak bir araya getirildi. Yeni derneğin işlerini görebilmek amacıyla Heyet-i
Temsiliye oluşturuldu. Başkanlığına Mustafa Kemal getirildi.

Erzurum Kongresinin Sonuçları ;

· Kongre ile yöresel direniş hareketlerinin tek çatı altında birleşebileceği,
yurt severlerin tek amaç çerçevesinde toplanmalarının mümkün olduğu kamu oyuna
ilk kez gösterildi.

· Sivas kongresinin toplanması kolaylaşmıştır.

· Kongre sürerken Mustafa Kemal ve rauf bey’in tutuklanıp istanbul’a
gönderilmesi emri verildi.

· Kongre sonunda Mustafa Kemal’in önderliği kamuoyunda giderek benimsendi.

Not: Erzurum kongeresi Toplanış amacı açısından bölgesel alınan kararlar
açısından ulusal bir kongredir.

ERZURUM’DAN SİVAS’A :

1. İkinci Balıkesir kongresi : Egeli yurtseverler yunan işgalinin yayılması
üzerine erzurum kongresi sürerken 26,30 Temmuz tarihleri arasında kongreyi
topladılar. Kongrede yerel nitelikte olmakla birlikte temsilciler genel
kapsamlı istekler öne sürüp ulusal bazı dileklerde bulunmuşlardı. Kongre
sonunda ;

· Egedeki direniş bir ölçüde örgütlendi.

· Kuva-i Milliye güçlendirildi.

2. Birinci Nazilli Kongresi : Nazilliyi kurtarmak için yörenin kuva-i milliye
birlikleri yörük Ali efe ile Demirci Mehmet efe komutasında bulunuyordu bu
efeler arasında uyumsuzluk vardı. Uyumsuzluğun giderilmesi için bölgeye Galip
Hoca takma adıyla Celal Bayar gönderildi. Muğlada bir kongre toplandı bu
kongrede ;

· Osmanlı hükümetine yardımcı olmak esası altında Kuva-i Milliye birlikleri
arasında uyum sağlamak

· Bu milis güçlerine asker sağlamak kararları alınmıştır.

3. Alaşehir Kongresi : Balıkesir nazilli ve erzurum kongrelerinin sonuçları
görüşüldü kongrede alınan kararlar.

· En büyük düşman yunanlılardır onları engellemek için asker toplanacak ve
vergi alınacaktır.

· İstanbul hükümetine bağlı yarı özerk bir siyasal kuruluş fikri belirdi.

· Yunanlıları yurttan kovalayabilmek için anlaşma devletleri ile görüşmeler
yapılabilir.

Not : Bu kongre şu ana kadarki en geniş kapsamlı toplantı olduğu için bir
ölçüde ulusallık niteliğide taşır



 

rma

Yeni Üye
Katılım
11 May 2011
Mesajlar
1
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Bölüm:
Türk Dili ve Edebiyatı
Şehir:
Adana
valla gerçekten çok güzel olmuş teşekkürler......
 

angeldevil13

Yeni Üye
Katılım
2 May 2010
Mesajlar
2
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Şehir:
Adana
eline sağlık çok güzel olmuş çok yardımcı oldu devamı varsa beklerim
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst