3.Ünite Sosyal çalişma mesleğinin kurami

AOFDESTEK

ADMİN
Yönetici
Admin
Katılım
9 Şub 2011
Mesajlar
6,041
Tepkime puanı
25
Puanları
48
Bölüm:
İşletme
Şehir:
Bursa
ÜNİTE 3 - SOSYAL ÇALIŞMA MESLEĞİNİN KURAMI

Sosyal hizmet yaklaşımlarının odağı, özünde, toplumsal yapıyla ilgili sorunların tanımlanması-sorunların çözümü ve çözüme ilişkin bilimsel bilgi üretimiyle ilgilidir. Kuramsal bütünlüğün birinci gövdesi, sosyal çalışmanın mesleksel bilgisidir. Diğer bir deyişle, sosyal çalışmanın genel kuramıdır. Kuramın ikinci gövdesi ise, sosyal çalışmanın insan ve toplum üzerine odaklaşması nedeniyle, disiplinlerarası düzeyde değerlendirilen, toplumsal bilimlere ilişkin kuramlardır. Sosyal çalışmayı meslek yapan yaklaşımlar nelerdir?
1. Genel Yaklaşımlar:
a. Psiko-sosyal yaklaşım (psycho-social approach),
b. İşlevsel yaklaşım (functional approach),
c. Sorun çözme yaklaşımı (problem solving approach),
d. Davranışsal yaklaşım (behavioral approach).

2. Ara Yaklaşımlar:
a. Aile tedavisi yaklaşımı (family therapy approach),
b. Kriz yaklaşımı (crisis intervention approach),
c. Toplumsallaşma yaklaşımı (socialization approach),
d. Görev merkezli yaklaşım (task-centered approach),
e. Ekolojik-çevreci yaklaşım (ecological approach) sayılabilir.

Sistem kuramının de apayrı biryeri vardır. (Turan, 1999, 247).Rol, sosyal tabakalaşma, toplumsal değişme gibi kuramlar da sosyolojik anlamda sosyal çalışmanın yararlandığı kuramlardır. Sosyal hizmette kullanılan diğer psikodinamik modeller arasında fonksiyonel kuram, sorun çözme yaklaşımı, egopsikolojisi, etkileşim çözümlemesi ve terapötik çevre uygulamaları yer almaktadır.Günümüzde sosyal çalışmada üzerinde hem sıklıkla durulan hem de yeni yeni etkisinden sözü edilen yaklaşımları hatırlamakta yarar var. Onlardan kısaca söz edelim.Yapısal bütüncü yaklaşım: Ekonomik-politik yapının toplumsal yapıda ve sosyal ilişkilerde belirleyici olduğunu, insan ve toplum etkileşiminin toplumsal bütün içinde değerlendirilmesi gerektiğini önesürer.

Disiplinlerarası yaklaşım: Genelci yaklaşımı ön planda tutarak farklı disiplinlerin bilgisinden yararlanır; yaptığı araştırmalarda da diğer disiplinlere bilgi aktarır.
Sorun alanlarına yönelik yaklaşım: Genelci yaklaşımı kuramsal çatı olarak tutarak sosyal hizmet sorun alanlarına yönelir.
Bütüncül (generalist) yaklaşım; hem eğitim hem de uygulama açısından son derece kavranması ve önemsenmesi gereken bir konudur. Çünkü, sosyal çalışma için birey, sistem içinde değerlendirilen bir öznedir (Cılga, 2001, 30-39)
Güçlendirme yaklaşımı: Başvuru sahiplerinin özellikleri ve güç koşullara karşı gelebilme konusunda sosyal çalışma uygulamasının etkililiği açısından üzerinde durulan bir yaklaşımdır.Kısaca sosyal çalışmanın yöntemleri (methods of social work) yada müdahale yöntemleri (intervention methods) sosyal çalışmada her başvurana yardım etmek için soruna, yapısına ve ortama bağlı olarak uygulanacak yöntemlerdir).

Bireyle çalışma, uzman personelin, kendi çalışma alanlarına giren konularda, sosyal, ruhsal, eğitsel takıntılı sorunları olan bireylerle yaptıkları, bireyin sorunlarını aşabilmesi amacına yönelik olan teke tek, yüz yüze, düzenli, sürekli, kayıda dayalı görüşmelerdir. Aile refahında bireyle çalışma yönteminde;
1. Odak noktası, çevresiyle çeşitli ilişkileri olan aile bireyleridir. Birey ve aile kendine özgü ihtiyaç ve güçlükleri nedeniyle sorumluluklarını tam anlamıyla yerine getiremediği için sorunlarla karşılaşır. Bunların bir kısmı birey ve ailenin içyapısından, diğer kısmı toplumsal yapıdan kaynaklanırlar.
2. Sorunların çözümlenmesi bireyin kendi yetenek ve becerileri yanında çevresindeki olanak ve kaynakların kullanılmasını gerektirir.
3. Sosyal çalışmacı mesleki bilgi ve deneyimini kullanarak sorunlarını çözebilecek düzeye gelmesi için birey ve aileye yardım eder. Buna göre sosyal çalışmacı ve başvuran sorun çözme sorumluluğunu birlikte paylaşır (Turan, 1999: 21).

Bireyle çalışmanın uygulama ilkeleri: Kabul etme, mesleki ilişki, bireyleşme, katılma, gizlilik, kendine bilinçli olma şeklinde sıralanabilir. .
Grupla çalışmanın ana hedefi demokratik anlayışı geliştirmektir. .

Grupla sosyal çalışma
[Yazar sosyal grup çalışması kavramını kullanmaktadır. Yazarın notu] üzerinde sistem kuramı başta olmak üzere psikoanalitik kuram, öğrenme kuramı, alan kuramı, sosyal alışveriş kuramı ve rol gibi kuramların büyük etkisi vardır (Bulut, 1994, 24, 25, 26).). Grupla (sosyal) çalışma, amacı, liderlik, fırsatlar, sosyal baskı gibi grup yapı ve sürecini kullanarak, bireyin kişiliğini geliştirmek ve ona başkalarıyla başarılı şekilde yaşaması için yardım etmektir
Sosyal çalışma uygulaması üç tür grup bilgisine dayanır:
1) Kişinin içinde doğduğu gruplar (aile, çevre, toplum);
2) Serbest seçilen arkadaş grupları;
3) Önemli ilgi grupları (Kut, 1988, 53Sosyal çalışma yöntemlerinden birisi olan sosyal hizmet yönetiminden sosyal çalışma mesleğinin uygulama alanlarında hizmet veren sosyal hizmet kuruluşlarının organizasyonu, etkili ve verimli kullanımı, sosyal hizmetlerin planlanması gibi konularda yararlanılır
Bir sosyal hizmet kuruluşunda sosyal hizmet yönetiminin (social service administration) esas görevi, kurum işlemleri için tespit edilen sosyal politikayı yürürlüğe koymaktır

Toplum örgütlenmesi sosyal çalışmacınınküçük toplum düzeyindeki uygulama tekniğidir.Diğer yöntemlerin çoğunun çıkış yeri gibi, toplum örgütlenmesi de 1843’de, Amerika’da yoksulların koşullarını iyileştirmek üzere ortaya çıkmış bir kavramdır. 1939 yılında ise bir sosyal çalışma yöntemi olarak kabul edilmiştir; toplum örgütlenmesi sosyal çalışmanın ilgilendiği, çeşitli nedenlerle yoksunluk içine düşmüş kişi, grup ve toplumların psiko-sosyal ve ekonomik uyumsuzluk sorunlarıyla ilgilidir. Toplum kalkınması ise köy ve gecekondu bölgeleri gibi gelişmemiş toplumların sosyal hizmetler de dâhil olmak üzere tarım, sağlık, eğitim, bayındırlık vb temel sosyal refah sorunlarıyla ilgilidir. Toplumla çalışma kavramı bu iki kavramların her ikisini de kapsar.
Toplumla çalışma, (community work), (toplumla çalışmacı: community worker) sosyal refah amaçları için toplumda değişiklik yapmayı hedef alan ve bu yöndeki çalışmaların en etkin biçimde toplumun demokratik katılımı ile gerçekleşeceğine inanan bir sosyal çalışma yöntemidir.
Sosyal hizmetlerin amaçlarına ulaşabilmesi için önce toplum tarafından tanınması ve sonra da insanların sosyal refah faaliyetlerine katılımlarının sağlanması gerekir. Bu konu toplumla çalışmanın temel görevlerinden birisidir (Koç yıldırım, 56-57).Sosyal çalışmacı, topluluğun yapısı, kaynakların niteliği, ekipman, var olan ya da geliştirilecek olan sosyal faaliyetler ve programlar, kullanılabilecek sosyal çevre ve kaynakları, toplumsal deneyim, özel ve kamu kuruluşlarının koordinasyonu gibi unsurları bir bütün olarak değerlendirmesi gerekir. Topluluğu/mahalleyi/yerel toplumu ilgilendiren konularda sakinlerin varmak istedikleri ortak amaca varabilmeleri için gerekli olan ve sosyal çalışmacı tarafından yürütülen her türlü çalışmalar sosyal eylem kapsamına girer.

Sosyal eylemin amaçları şunlardır:
Sosyal ilerlemenin sağlanması, sosyal politikanın değiştirilmesi, sosyal kanunların geliştirilmesi, sağlık ve sosyal yardım hizmetlerinin sağlanmasıdır (Friedlander, A. W, 1966, 241).Sosyal hizmetlerin görülmesinde vatandaşın katılması önemli bir konudur. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sosyal karakteri gereği yalnız toplumsal olay ve afet anlarında bir araya gelme alışkanlığındadır. Bunun dışında kendi yalnızlığı içinde yaşamayı tercih eder., sosyal hizmetlerden gereği gibi yararlanılabilmesi için ve devletin insani temel hakları ve ana özgürlükleri üstünde bir değer olabileceği kanısının silinmesi için vatandaşı sosyal hizmete ortak kılmak en yerinde hareket olacaktır (Çalışma Grupları Raporları, 1968, 125-140).Sosyal hizmet araştırması (research for social service), sosyal hizmet uygulamalarını kolaylaştırmak ve etkinliklerini arttırmak amacıyla bu alanda yapılan araştırma olarak açımlanırken, sosyal refah araştırması (social welfare research) ise sosyal çalışma mesleğinin uygulama yöntemlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Sosyal refah alanında, sosyal çalışmanın belirlenen sorun alanında konuyu tanıması, bunun için halkın soruna bakışının, gereksemelerinin ve boyutlarının saptanması, buna göre kendi hareket biçimini, çalışma yöntemini, çözüm yollarını netleştirmesi amaçlarıyla belirli bir bölgede ve sorun alanında yapılan tanımsal ağırlıklı araştırmadır

Araştırmanın konuları, sosyal hizmet sisteminin tarihçesi, yapısı, uygulanan sosyal hizmetlerde değişen ilkeler, sosyal hizmetin faaliyet ve maliyetini belirten istatistik etüdleri, sosyal çalışma eğitiminin yöntemleri ve sosyal çalışmanın profesyonel özelliği olabilir
Araştırmanın konuları, sosyal hizmet sisteminin tarihçesi, yapısı, uygulanan sosyal hizmetlerde değişen ilkeler, sosyal hizmetin faaliyet ve maliyetini belirten istatistik etüdleri, sosyal çalışma eğitiminin yöntemleri ve sosyal çalışmanın profesyonel özelliği olabilir . Sosyal çalışma görüşmeleri bilgi toplama ve sosyal inceleme, bilgi verme, teşhis ya dakarar verme tedavi görüşmeleri gibi adlar alabilir. Sosyal çalışmacının başvuru sahibinin sorununu çözmek için yapacağı plandaki başarısı görüşme yapma becerisine, iletişim bilgisine ve görüşme tekniklerine bağlıdır.

Çözüm yollarının değerlendirilmesinde şu noktalara dikkat edilmesi gerektiği unutulmamalıdır:
1. Sorun sahibi sorunu nasıl görmektedir?
2. Çevre sorunu nasıl görmektedir?
3. Bireyin ve çevrenin soruna karşı tutumu sorunu nasıl etkilemektedir?
4.Sosyal çalışmacı ile bireyin ve çevrenin sorunu ele alışlarında fark var mıdır?

Görüşmedeki ögeler ya da teknikler:
1. Gözlem
2.Dinleme
3. Bireyin bulunduğu yerden görüşmeye başlama
4. Soru sorma, olarak özetlenebilir .

Sosyal meslek elemanının iletişim becerisi gelişmiş, empati yeteneğine sahip olması ve iletişimde terapötik koşulları oluşturması gerekir. Görüşmenin başarısı olumlu ilişki kurulmasına bağlıdır. . Mesleki görüşme kayıt altına alınmak zorundadır. Bireyle çalışma, toplumla çalışma, grupla çalışma gibi yöntemler kullanılarak yapılan mesleki çalışmalarda rapor tutulması hem olgunun ya da başvuru sahiplerinin bilgilerini, gereksinimlerini, gelişim çizgisini, sunulan sosyal hizmetleri bir süreç dahilinde kaydetmek önemsenmesi gereken bir konudur. Kayıt tutma genelde pratik, idari, öğretim ve araştırma olmak üzere dört amaca hizmet eder.

Rapor türleri görüşme, süreç, özet, değerlendirme raporları olarak değerlendirilebilir. Grupla sosyal çalışmada:Grup üyeleri tanıtma raporları, süreç raporları, grubu ve üyeleri değerlendirme raporları tutulur.

 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst