Medeni Hukuk -2- 1.Ünite Ders Notları

tremendous

Forum Yöneticisi
Katılım
11 Ara 2012
Mesajlar
1,781
Tepkime puanı
8
Puanları
0
Bölüm:
MEZUN
Şehir:
İstanbul
Medeni Hukuk -2- 1.Ünite Ders Notları

TEMEL KAVRAMLAR-AYNİ HAK-EŞYA

Eşya Hukuku
Eşya hukuku eşyalar (nesneler) dünyasında kişilerin (öznelerin) ilişkilerinin bir kesintisini düzenleyen kurallar bütününü inceler. Eşya hukukunun temel kaynağı 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu(MK)’dur.

Ayni Hak
Tanımı Ve Nitelikleri...
Ayni hak tekelci, mutlak ve malvarlıksal bir haktır. Mülkiyet hakkı ve sınırlı ayni haklar olarak ikiye ayrılır.
Üç tür sınırlı ayni hak vardır: 1.İrtifak hakkı. 2.Taşınmaz yüklü. 3.Rehin.
Şerh: Tapu kütüğüne yapılan kayıtlardan biridir. Kanunda sayılan bir takım kişisel haklar, tasarruf yetkisi kısıtlamaları veya geçici tescilin şerhi istenebilir.
Eşyaya Bağlı Borç: Kişinin borçlanma yönünde iradesi olmadığı halde sırf bir eşyaya malik olduğu için borçlu olmasını ifade eder. Eşyaya bağlı borçlarda borçlu sıfatı eşyanın maliki kimse odur.

İçeriği
1.Yetkiler
Ayni hak, sahibine, konusu olan eşya üzerinde doğrudan aracısız egemenlik yetkileri sağlar.
a) Doğrudan egemenlik yetkileri. Bu yetki de kendi içinde üç grupta incelenebilir.
1.Kullanma yetkisi 2.Yararlanma yetkisi. 3.Tasarruf yetkisi
b) Koruyucu yetkiler
2.Yükümlülükler

Ayni Hakkın Konusu: Eşya
Eşya Türleri
Özel hukuka tabi olan ve özel hukuka tabi olmayan şeklinde ikiye ayrılır. Eşyanın asıl önemli ayrımı taşınır ve taşınmaz olarak yapılmaktadır.
Taşınır Eşya: Bir yerden diğer bir yere özü ve değeri değişmeksizin hareket ettirilebilen eşyalara denir.
Taşınmaz Eşya: Özü yada değeri değişmedikçe bir yerden diğer bir yere hareket ettirilemeyen eşyalara denir.
Bir de basit eşya – bileşik eşya – eşya birliği ayrımı vardır.
Basit eşya, bağımsız bir varlığı olan, diğer bir şeyle bağlantısı olmayan, başka bir eşyanın eklenmesine gerek olmaksızın tek başına varlığı ve doğası gereği bir bütünlüğü olan eşyadır.
Bileşik eşya, birden çok eşyanın birbirinden ayrılamayacak bir biçimde bir araya getirilmesiyle oluşan, hukuken ve ekonomik yönden birleşenlerinden ayrı bir varlık haline gelmiş olan eşyadır.
Eşya birliği, bağımsızlıklarını kaybetmeden birden fazla eşyanın ortak bir ekonomik amaç çevresinde toplanarak işlevsel bir birlik ilişkisi içerisine konulmaları halinde söz konusu olan eşyadır.

AYNİ HAKLARA EGEMEN OLAN İLKELER

1.Mutlaklık ilkesi, hak sahibine verilen eşya üzerinde aracısız ve tek başına doğrudan egemenliği dışa karşı koruma.
2.Sınırlı sayı ve tipe bağlılık ilkesi, yalnız yasayla düzenlenmiş sayıda ve yasada öngörülen içerikte olandır.
3.Açıklık ilkesi, ayni hakların dışa karşı kolayca tanınabilecek biçimde yansımasını, herkesçe bilinebilecek olmasını ve hak sahiplerinde ortaya çıkan değişikliklerin herkes önünde açıkça yapılmasını zorunlu kılan ilkedir.
4.Kamu güveninin korunması ilkesi, iyi niyetin korunması ilkesi olarak ta tanımlanabilir.
5.Belirlilik ilkesi, üzerinde ayni hak bulunan konunun, yani eşyanın belirli, diğer eşyalardan ayırt edilmiş olmasıdır.
6.Sebebe bağlılık ilkesi, ayni hakların kazanılmasında bir sebebin varlığı ve var olan sebebinde geçerli olmasır.
7.Ayni hakların düşümü süresine ve hak kaybettirici zamanaşımına bağlı olmaması da bir ilkedir.

ZİLYETLİK

Kavramsal Belirlemeler Ve Ögeleri
Kavramsal Belirlemeler
Zilyetlik, bir taşınır yada taşınmaz mal üzerinde fiili egemenliği elde etme ve elden kaçırmama yönündeki iradeye dayanarak sürdürülen kişi ile eşya arasındaki ilişkidir.
Kısmi Zilyetlik: Bir eşyanın bir kısmı üzerinde zilyetlik kurulmasına denir.

Ögeleri

Zilyetliğin ögeleri, fiili egemenlik ve zilyetlik iradesidir. Fiili egemenlik, bir kişinin bir eşya üzerinde icra ettiği fiziksel egemenliktir.

Türleri

Malik Sıfatıyla ya da Başka Sıfatla Zilyetlik
Malik Sıfatıyla Zilyetlik: Eşya üzerindeki zilyetliğin mülkiyet hakkına dayandığı durumlarda söz edilebilir.
Başka Sıfatla Zilyetlik: Mülkiyet dışındaki bir ayni yada kişisel hakka dayanan zilyetlikte söz edilebilir.
Tek Başına Ya da Birlikte Zilyetlik
Bir kişinin bir eşya üzerinde yalnız olarak kullandığı zilyetliktir. Buna karşılık birlikte zilyetlik, bir eşyanın birden fazla kişinin zilyetliğinde bulunmasıdır.
Asli Zilyetlik Ya da Fer’i Zilyetlik
Asli zilyetlik, eşya üzerinde malik sıfatıyla zilyet olarak hareket edilmesidir. Fer’i zilyetlik ise, eşyada mülkiyetten başka bir ayni yada kişisel hakka dayanan zilyetliktir.
Doğrudan Zilyetlik – Dolalı Zilyetlik
Bir kimsenin fiziksel egemenliği bizzat, herhangi bir aracı olmadan ve eşya üzerinde doğrudan kullanmasına denir. Şayet egemenlik bizzat değil, başkası aracılığıyla, yani o kimsenin kendisi tarafından değil, araya giren başka bir kişi tarafından kullanılmaktaysa buna dolaylı zilyetlik denilmektedir.
Haklı Zilyet – Haksız Zilyet
Zilyetliğin belli bir hakka dayanması haline haklı zilyetlik denir. Dayandırıldığı meşru bir menfaat bulunmayan ve sadece fiili bir elde tutma olarak tezahür eden zilyetliğe haksız zilyetlik denir.
İyi Niyetli Zilyet – Kötü Niyetli Zilyet
Zilyedin, zilyetliğinin haklı bir nedene dayanmadığını bilmediği veya bilmesi gerekmediği zilyetliğe iyi niyetli zilyetlik denir. Zilyetliğin haklı bir nedene dayanmadığının bilinmesi veya bilinmesi gerekmesi durumunda kötü niyetli zilyetlikten söz edilebilir.

Zilyetliğin Kazanılması
Kazanma Yolları

1.Zilyetliğin Aslen Kazanılması: Bir eşya üzerinde varsa önceki zilyetliğin zilyetliğinden bağımsız veya onun zilyetliğini yadsıyarak, tanımayarak ya da henüz üzerinde hiçbir zilyetlik bulunmayan bir eşyayı fiili egemenliğe alarak malik sıfatıyla zilyet olunması halinde zilyetlik aslen kazanılmış olur.
2.Zilyetliğin Devren Kazanılması: Bir eşya üzerindeki zilyetlik, önceki zilyedinin rızasına dayanılarak kazanılmakta ise, bu durumda devren kazanma ile karşılaşılır.
3. a) Teslim Yoluyla Zilyetliğin Kazanılması: Teslim suretiyle devren kazanma hazırlar arasında ise, şeyin kazanana fiilen teslim edilmesi, araçların teslimi ve zilyetlik anlaşması olmak üzere üç biçimde gerçekleştirilebilir.
1.Fiilen teslimde eşyanın doğrudan zilyetliğinin fiziksel olarak sağlanması suretiyle zilyetlik devredilmektedir.
2.Araçların tesliminde, şey fiilen teslim edilmiş olmasa da teslime yarayan araçlar teslim edilerek doğrudan zilyetlik devredilmektedir.
3.Zilyetlik anlaşması zilyetliğin fiziksel ya da araçların teslimi dışında, ayrıca eşyanın, kazananın rızasıyla ve fiili egemenliği kullanabileceği bir yere koyulmasıyla da zilyetlik devredilebilir.
4.Hazır olmayanlar arasında da zilyetlik devredilebilir.
b) Zilyetliğin fiilen teslimi ya da buna eş değer yollara başvurulmaksızın devredildiği hallere zilyetliğin teslimsiz kazanılması yada devri halleri denilmektedir. Bunlar kısa elden teslim, hükmen teslim, havale ve emtiayı teslim eden senetlerin teslimi olarak dört tanedir.
1.Kısa Elden Teslim: O ana değin eşyayı sınırlı bir ayni hak yada kişisel hakka dayanarak elinde tutan fer’i zilyede, o eşyanın asli zilyetliğinin bir hukuksal işlemle devridir.
2.Hükmen Teslim: Şeyin asli ve dolaylı zilyetliğini devreden kimsenin, o şeyin fer’i ve dolaysız zilyetliğini özel bir sebeple elinde tutmaya devam etmesi halinde zilyetliğin hükmen tesliminden söz edilir.
3.Zilyetliğin Havalesi: Aralarındaki sözleşmeye dayanarak dolaylı zileydin, zilyetliğini dolaysız zilyetten başka üçüncü bir kişiye devretmesidir.
4.Zilyetlik Emtiayı temsil eden senetlerin teslimi yoluyla da kazanılabilir. Bu aslında nitelikli havaledir.
4.Zilyetliğin Miras Yoluyla Kazanılması: Miras, miras bırakanın malvarlığının ve kişi varlığına ilişkin kimi değerlerin mirasçılara külli halefiyet yoluyla geçmesine denebilir.
5.Zilyetliğin Tesisen Kazanılması: Bir zilyedin, eşyada bir ayni hak, yada kişisel hak tanımak suretiyle başkasına fer’i zilyetlik sağladığı durumlara denir.
İşgal: Sahibi olmayan bir taşınmaz üzerinde zilyetlik tesis eden kimse bu taşınmaz üzerindeki zilyetliği aslen kazanmıştır.
Sahiplenme: Sahibi olmayan bir taşınır üzerinde zilyetlik tesis eden kimse bu taşınır üzerindeki zilyetliği aslen kazanmıştır
Külli Halefiyet: Bir malvarlığının hak ve borçlarıyla tüm olarak bir kişiden diğerine geçişini ifade etmektir.

Fiili Durumu Esas Alan Koruma Olanakları:

1.Kuvvet Kullanma Suretiyle Karşı Koyma: Zilyetliği gasp edilen ya da zilyetliğine el atılan zilyet, o anda kuvvet kullanarak zilyetliğini bizzat koruyabilir.
2.Taşınmaz Zilyetliğine Yönelik Tecavüze Karşı İdari Koruma: Bu yolun kullanılabilmesi için bir taşınmaza haksız bir müdahale ya da tecavüz olmalıdır.
Zilyetliğin Dava Yoluyla Korunması Olanakları
1.Zilyetliğin geri verilmesi davası sadece taşınırlar için öngörülmüş olan ve fiili durumu korumayı amaçlayan bir davadır.
2.Saldırıyı savma davası ise, hem taşınır hem de taşınmaz zilyetliğine yönelik saldırılara karşı koruma olanağı sağlamaktadır.
3.Hak karinelerine dayanan taşınır davası ile koruma
a) Hak karineleri, zilyetlik dediğimiz fiili durumun arkasında aslında bir hakkın bulunabileceği düşüncesine dayanmaktadır
b) Hak karineleri davacı tarafından iddiasına dayanak olarak ta tutulabilir. Taşınır davası böyle bir davadır. Bu dava önceki haklı zilyet tarafından, zilyetliğini kaybettiği şeyin iadesi istemiyle açılır.
Zilyetliği İade Yükümlülüğünün Kapsamı
Zilyetliği İade Yükümlülüğü iki başlık altında incelenebilir:
1.İyi niyetli zilyedin iade yükümlülüğü 2.İyi niyetli olmayan zilyedin iade yükümlülüğü
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst