Aöf Temel Bakım Hizmetleri Dersi 2.Ünite Ders Notları

tremendous

Forum Yöneticisi
Katılım
11 Ara 2012
Mesajlar
1,781
Tepkime puanı
8
Puanları
0
Bölüm:
MEZUN
Şehir:
İstanbul
Aöf Temel Bakım Hizmetleri Dersi 2.Ünite Ders Notları


Yaşlılık dönemi bireyin, yaşam tarzı ile ilgili pek çok değişikliği de beraberinde getirir. Bunun nedenleri çoğunlukla yaşa bağlı değişen fiziksel, duygusal ve sosyal durumlardır.

Yapılan çalışmalarda, yaşlıların %56,6’sında görme gücünde azalma,

• %39,6’sında işitme gücünde azalma,• %78’inde unutkanlık, • %76,2’sinde yürüme güçlüğü, • % 60,8’inde karanlığa uyum göstermekte güçlük ve• %88,1’inde güçsüzlük ve bitkinlik problemleri olduğu belirlenmiştir. Tüm bu olumsuz durumlar yaşlının kazalara yatkınlığını arttırır. Yaşlılar hem ev içi hem de ev dışı alanlarda kazalara yatkındırlar. Bununla beraber yaşlılarda en fazla görülen kazalar ev kazalarıdır.


KAZA TANIMI

Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre kaza Arapça kökenli bir sözcük olup” Can veya mal kaybına, zararına neden olan kötü olay” anlamına gelmektedir. Daha geniş bir ifade kullanmak gerekirse kaza; daha önce alınabilecek önlemlerle engellenebilen, önceden planlanmayan ve beklenmeyen bir zamanda ortaya çıkan, can ve mal kaybı ile sonuçlanan bir olay olarak tanımlanmaktadır.

Kazalar şu şekilde sınıflanabilir,

• İş kazaları, Ev kazaları,• Trafik kazaları, Zehirlenmeler,• Yanıklar, Diğerleri (spor, kitlesel, boğulma, elektrik çarpması).

Genel popülasyona baktığınızda, Türkiye’ deki kazaların

• %40’ ı trafik kazaları, %20’ si iş kazaları, • %20’ si ev kazaları ve %5’ i ise ateşli silah yaralanmalarıdır.

Ayrıca tarımsal uygulamalar ve sportif etkinliklerde de kazalar görülmektedir. Türkiye genelindeki kaza dağılımında ev kazaları, trafik kazalarından sonra iş kazaları ile birlikte ikinci sırada yer almaktadır. İş kazaları, daha sıklıkla çalışma hayatındaki genç popülasyon arasında görülürken, ev kazaları evde daha çok zaman geçiren çocuk, özürlü ve yaşlı grupta daha fazla görülür. Trafik kazaları yaşama, duyu organlarının zayıflaması ve reflekslerde azalmadır.Yaşlılarda en sık rastlanılan kazalar ev kazaları ve düşmelerdir.

YAŞLILARDA EN SIK KARŞILAŞILAN KAZALAR VE SONUÇLARI


Bütün yaş gruplarında kazalara rastlanabilir ama özellikle çocuklar ve yaşlılarda bunların görülme oranı biraz daha yüksektir.

Yaşlılarda kazaların oluşmasındaki ana nedenler, dikkat azalması, yalnız yaşam, görme ve işitme gücünün azalması, karanlığa adaptasyonun zayıflaması, adale kuvveti ve koordinasyonun yetersiz olması, unutkanlık, erken yorulma ve ileri yaştır. Yaşlılarda en sık görülen kazalar ev ortamında görülen kazalardır.

Ev Kazaları

Ev kazaları içerisinde en sık rastlanan kaza tipleri düşme, yangın, havasız kalma ve zehirlenmelerdir.

Düşme

Düşmenin pek çok nedeni vardır.Düşme risk faktörleri; biyolojik, davranışsal, çevresel ve sosyoekonomik faktörler olarak dört grupta toplanmaktadır.

Biyolojik faktörler İleri yaş, kadın olmak, refleks ve duyu azalması, unutkanlık, kronik ya da akut diğer hastalıklar

Davranışsal faktörler Dolabın en üst rafını temizleme gibi fiziksel yeteneğinin üstünde aktivite ve günlük işleri yapmak, uygun olmayan ayakkabı-terlik giyme, yetersiz besin alımı ve yetersiz egzersiz yapmak

Çevresel faktörleri Kayan zemin, yetersiz aydınlatılmış alan, tutma yerlerinin eksikliğiSosyal ve ekonomik faktörler Yetersiz gelir, düşük eğitim, kötü koşullu konutlarda yaşam Düşme tipleri

a. Çarpma b. Dengesiz eğilmec. Uzanma d. Denge kaybıe. Kayma

Düşme nedenleri;

• Merdiven, sandalye, yatak, koltuk gibi yüksek bir yerden düşme,• Tümsek, halı gibi engellere takılarak düşme,• Zayıf ışıklandırma, karanlıkta yapılan aktiviteler nedeniyle düşme,• Şekli bozulmuş veya cilalanmış yüzey, tuvalet, banyo gibi ıslak zemin sorunları nedeniyle düşme,• Beyin hastalıklarına bağlı denge ve baş dönmesi problemleri nedeniyle düşme,• Görme, işitme, dokunma gibi duyu kayıplarına bağlı ortaya çıkan düşme,


Yanıklar, Ev Yangınları

Unutkanlık, refleks kaybı, dikkat eksikliği, ihmal veya fiziksel kusurlar ev yangınlarının en büyük nedenleri arasındadır.Yanık dışında yangında ortaya çıkan diğer bir durum, karbon monoksit solunmasına bağlı zehirlenmelerdir.


Yabancı Cisim Yutma, Aspirasyon ve Boğulma

Yutma zorluğu, diş problemi olan ve yatağa bağımlı kişiler yemek parçalarını veya aldıkları sıvıyı solunum yollarına kaçırırlar, ana bronşlardan birinin tıkanması ile hasta nefes alamaz ve ölebilir. Buna aspirasyona bağlı asfiksi adı verilir.

!!! Yapılan çalışmalar, 65 yaş üstü grupta, kadınların, evli olmayanların ve eğitim düzeyi düşük olanların, 75 yaş üstü grupta ise, yalnız yaşayanların daha fazla ev kazası riski taşıdığını saptamıştır. Genel anlamda kaza oranları kadınlarda erkeklerden daha yüksek olup her iki cinste de yaşla birlikte artmaktadır.


KAZALARDAN KORUNMADA KİŞİSEL FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ



Yaşlıların davranışsal problemleri kazaları oluşturan en önemli nedenlerden biridir. Depresyon, demans, inmelere bağlı davranış ve dikkat değişiklikleri, beceri yeteneğindeki kayıp kişisel davranış problemlerinin başında gelir.

Yaş kaza geçirme olasılığını daha çok arttıran bir nedendir. Seksen yaş ve üzerinde bulunan yaşlılar ev kazası geçirenler arasında ilk sırada saptanmıştır. Yaş arttıkça ev kazası geçirenlerin sıklığı da artmaktadır.Görme ve işitme kusurları gerek ev içi gerekse ev dışı ortamlarda kazalara açık bir durum yaratır.

Kadınlar erkeklere göre daha fazla kaza geçirmektedir. Bunun sebebi ise kadınların ortalama yaşam sürelerinin daha fazla olması ve bu nedenle kronik hastalıklara daha fazla oranda yakalanma riski taşımalarıdır.

Eğitim durumu dikkate alındığında, 8 yılın altında eğitim alanların kaza riski daha fazladır. Eğitim düzeyi arttıkça kaza geçirme olasılığı da azalmaktadır. Bu durum öğrenim düzeyi düşük olan yaşlılara, ev kazaları ve korunma yolları konusunda eğitim verilmesi gerekliliğini açıklar.

Birlikte yaşadığı bir kişinin varlığının kaza sıklığına etkisi ile ilgili çalışmalar çelişkilidir. Örneğin bazı çalışmalar, yalnız eşiyle birlikte yaşayanların ( %47) ev kazalarını, eşi ve çocukları (%20,5), sadece çocukları (%12) ve yalnız başına yaşayanlara (%22,2) daha sık yaşadıkları saptarken diğerleri, yalnız yaşayanların başka birisi veya birileri ile birlikte yaşayanlara göre daha fazla yaşadıkları belirlemiştir.

Yaşlı eş ile yaşayanların daha sık kaza geçirdiğini savunan görüş, bunun nedeni olarak eşle birlikte yaşamanın çocuklarının desteğinden daha yoksun kalmaları anlamına geldiğinden bahsetmişlerdir.

KAZALARDAN KORUNMADA ÇEVRESEL FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ


Birçok çalışma, yaşlıların ev kazalarını en çok kış mevsiminde (%60), mutfakta (%27,7) ve kayma nedeniyle (%36,1) yaşadıkları belirlenmiştir. Yine yapılan çalışmalar yaşlı bireylerin en çok koridorda, tuvalette, mutfakta, oturma odası ve yatak odasında düşerek kaza geçirdiklerini belirlemişlerdir.Sosyokültürel yapıya göre ev içi döşemenin yapısı (örneğin muşamba) kaza olasılığını arttırır.

Kaygan yüzeyler, düzgün olmayan zeminler, evdeki aydınlatma hataları ve yetersiz ışık, sabit olmayan mobilyalar, eşikler, yürüme zorluğu olan hastaların evlerindeki çok miktarda halı, sehpalar, yerde bulunan objeler, kalabalık mobilyalar, kazaya en çok neden olan çevresel koşullardır.


KAZAYI ÖNLEMEDE KİŞİSEL ÖNLEMLER



1. Eğitim; yaşlıyı ve çevresini bilgilendirmeye yönelik eğitimler, olabilecek risklere karşı farkındalık yaratarak kişiye güvenli davranışları öğretir ve bunları destekler.


2. Destekleyici uygulamalar; yaşlının evde veya dışarıda hareketi ve eylemi için gerekli destekleyici uygulamalar kaza riskini azaltır. Örneğin, baston veya diğer destekleyici alet kullanma, duştan çıktıktan sonra ıslak zemin için kullanacakları kaymayı engelleyen gereçler ya da tutunma yerlerine yönelik düzenlemeler yaşlıların güvenli davranışlarını destekleyecek önlemler den bazılarıdır.


3.Sağlık personelinin desteği; risk faktörlerini azaltmak için, kazalara yönelik risk faktörlerinin saptanmasında önemlidir. Doktor, sağlık personeli, hemşire, kurum çalışanları kişiyi olabilecek kazalardan korumak için, uyarı işaretleri koyabilirler. Kişinin sağlık ve denge kontrolleri sık sık yaptırılabilir. İşitme cihazı, gözlük, yürüme gereçleri tavsiye edilebilir. Gece karanlıkta kalkmaması tavsiye edilebilir
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst