Aöf Örgütsel Davranış Dersi 1.Ünite Ders Notları

tremendous

Forum Yöneticisi
Katılım
11 Ara 2012
Mesajlar
1,781
Tepkime puanı
8
Puanları
0
Bölüm:
MEZUN
Şehir:
İstanbul
Aöf Örgütsel Davranış Dersi 1.Ünite Ders Notları

Örgütsel davranış bilimi çok genel anlamda: Örgüt içerisindeki insan davranışlarının nedenlerini anlamaya, geleceğe ilişkin tahminler yapmaya, insanların iş yerindeki mutluluklarını sağlayabilecek koşulları yaratmaya ve örgüt içindeki insan davranışlarını kontrol etmeye çalışan bir bilimdir.

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ VE iLGi ALANLARI

Bir şirketin kullandığı teknolojinin yapısı ne kadar iyi, ürettiği ürünler ne kadar başarılı olursa olsun, her örgüt onu oluşturan insanlardan oluşur

Bir örgüt en tepe noktasındaki yöneticisinden, en alt düzeyde çalışanına kadar insanlardan meydana gelir.

Örgütsel davranış disiplini de kısaca (ÖD) şeklinde belirtilirse konusu insan odaklı olan bir bilim dalıdır.

Amacı, örgüt içindeki insan davranışlarını anlamak, çalışanı daha etkin ve başarılı kılmaktır.

Eğer bir işyerinde yöneticiyseniz işiniz insanların tutum ve davranışlarını olumlu yönde etkileyecek planlar formüle etmektir.Bunlar arasında iş başvurularını değerlendirmek, yeni işe alınanları eğitmek, örgütsel toplumsallaşmayı sağlamak, performanslarını değerlendirmek, çalışanlar arasındaki mevcut çatışmaları gidermek sayıLabilir

Örgütsel davranış: Bir saha çalışması olup örgüt içindeki birey ve grupların davranış ve tutumlarını anlamayı açıklamayı ve geliştirmeyi amaçlayan, ilgi alanı insan ve örgütler olan bir disiplindir.

Örgütsel davranışın dört temel karakteristiği:

1..örgütsel davranış bilimsel yöntemi kullanarak araştırmalar yapar,
2. Birey, grup ve örgütler üzerinde odaklanır,
3. Doğası gereği disiplinler arası bir yapıdadır
4. Örgütün etkin bir biçimde çalışması ve bireyin başarısı üzerinde durur

Örgütsel davranış yönetimsel sorunlar›n çözümünde bilimsel yöntemi uygular.

Örgütsel davranış birey, grup ve örgüt düzeyinde analizler yapar

Örgütsel davranış doğası gereği disiplinler arasıdır.

Örgütsel davranış örgütün etkinliğini ve işyerinde kaliteli bir yaşam› geliştirmek için araştırmalar yapar.

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ İŞ YAŞAMINDA NEDEN ÖNEMLİDİR?

X kuramı: Örgütsel davranış örgütün etkinliğini ve işyerinde kaliteli bir yaşamı geliştirmek için araştırmalar yapar. Bundan yüz sene önce yöneticilerin çalışanları hakkında son derece olumsuz düşünceleri bulunmaktaydı. Onlara göre çalışanlar genelde tembel, işlerine karşı sorumsuzdular ve yöneticiler bunlara saygısız bir tutumla yaklaşıyorlardı. Bu olumsuz yaklaşım bizimle çok uzun süre yaşadı ve yönetimde (X) kuramı olarak tanımlandı.

Bu yönetim felsefesine göre çalışanlar tembeldi işlerini sevmiyorlardı, yönlendirilmeye ihtiyaçları vardı ancak yönetim tarafından zorlandıkları zaman çok çalışıyorlardı.

Eğer çalışanların yaptıkları çabaları takdir ediyorsanız, onların haklarını veriyorsanız, başarıları için fırsatlar tanıyorsanız, eğitiyorsanız çalışanlar yöneticiler tarafından zorlanmadan da çok çalışabilirler

Y Kuramı : .O hâlde yönetimin görevi insanların çalışabilecekleri uygun ortamları yaratmaktır.Bu ortamlar sağlandığı takdirde insanlar arzu edilen performansları gösterebilirler. Bu yaklaşım ise yönetim Y kuramı olarak adlandırılır ve McGregor tarafından ileri sürülmüştür. Bu düşünceye göre insanların bazı psikolojik gereksinimlerini karşıladığınız takdirde başarı ve sorumluluğu arzu edeceklerdir.

Bu yaklaşım çalışanların iş yaşamlarının kalitesinin arttırılmasında önemli bir fayda sağlamıştır

iyiyse ; Y kuramı
Kötüyse; X kuramı

Örgütsel davranış: Örgüt içindeki ve çevresindeki bireylerin duygu, düşünce,davranış ve ne yaptıklarının bilimsel ve sistematik olarak incelenmesidir.

Davranış sosyal bilimler içinde üç temel disiplin : Psikoloji -Sosyoloji Antropolojidir

Psikoloji : İnsan davranışları üzerinde çalışan temel disiplinlerden biridir. Bireylerin temel tutumları, kişilik özellikleri, algı, güdü ve davranışları üzerinde çalışır.
Psikolojinin temel odağı; insanı bir bütün olarak ele almasıdır.

Sosyoloji : Sosyal davranışlar, sosyal gruplar arasındaki ilişkiler, toplumsal düzen ve insan ilişkileri konusunda odaklaşır.
Sosyolojinin de temel ilgi alanı toplumsal yapıların analizi ve yapılar arasındaki posizyonlardır. Örneğin; liderin davranışları ile izleyicileri arasındaki ilişkiler gibi.

Antropoloji : insan ve insan davranışlarının bütün olarak incelenmesi üzerinde durur ve temel ilgi alanı insanın yarattığı kültür konusudur.Örgütsel davranış açısından da ilgi alanı; kültür sistemleri, inançlar, gelenek ve görenekler grup ve toplum içindeki değer sistemleri, farklı kültürler arasındaki davranış biçimleri gibi konulardır.

Profesyonel çalışmalar üzerinde yapılan bir çalışmada insanların iş performanslarıyla ilgili üç önemli faktör ;
• Yönetim ve organizasyon
• Bilgi teknolojileri
• işyeri dizaynıdır

Çalışma yaşamının temelinde yatan şey kâr etmektir.

Bir örgütün en önemli kaynağı çalışan iyi insanlarıdır. Bu kaynağı iyileştirmek ve örgüt içinde mutlu ve verimli kılmak ise örgütsel davranış bilimcilerine düşmektedir.

J. Greenberg çalışma yaşamına ilişkin temel düşünce ve gelişmeler

• Örgütsel davranış örgütlerin her zaman dinamik bir yapıda olduğunu ve her zaman değiştiğini öngörür.
• Örgütsel davranış disiplini örgüt içersinde davranış açıklayabilecek tek ve en iyi bir davranış ve davranış modelinin olmadığını, farklı durumlarda farklı yaklaşımların kullanabileceğini benimser.

Durumsallık yaklaşımı: Özel bir hareketi veya davranışın farklı ortamlarda farklı sonuçlarının olabileceğini ifade eder.

Bir sorunla karşılaştığımız zaman bu durumu en iyi biçimde analiz ve teşhis edip bu duruma uygun strateji ve çözümler geliştirmemiz en iyi yoldur

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ, KÜRESEL EKONOMi VE ULUSLARARASI TiCARET

Örgüt içindeki insan davranışlarını anlamada önemli bir olgu günümüz işletmelerinin Uluslar arası bir ekonomik sistem içinde çaılşıyor olmalarıdır.

Dünya ülkelerinden birinde meydana gelen bir felaket veya kriz anında dünya ülkelerini etkilemektedir. Bunun örneği Japonya’da Mart 2011 tarihinde yaşanan deprem ve tsunami felaketi’dir.

Su baskını ile atom reaktörlerinin zarar görmesi, enerji kesintisi Japonya’nın iç ve dış ticaretini çok yoğun bir şekilde etkilemiştir.

Japonya dünyanın elektronik ve otomotiv sektöründeki en ileri ülkelerinden birisidir. kültüre uyum, küresel ekonomide başarı için en önemli etken Yöneticilerin karşılaştıkları bir diğer sorun ise aynı ülkede yaşayan farklı alt kültürlere ilişkin davranış ve tutumlardır.

Etnik, din, cinsiyet, yaş, bölgesel farklılıkları nedeniyle kültürdeki farklılıklar da bir diğer sorun alanıdır.

Kozmopolit; Küresel yönetici, başka kültürlere saygılı ve onların bu farklılıklarına olumlu yaklaşan bir kişidir.

Kozmopolit bir yönetici, başında bulunduğu küresel şirketin örgüt kültürünü yine içinde yaşadığı ulusal kültüre özgü bir biçimde algılar

Çok uluslu şirketler dünyanın farklı uluslarıyla ticaret yapan çıktılarının yaklaşık %25’ini buralara yönlendiren ancak esas yönetim merkezleri tek bir ülkede olan buradan yönetilen şirketlerdir. Royal Dutch Shell,Exxon Mobil, Walla Mart, British Petrol (BP) ve Chevron gibi şirketler

Geçmişte bu şirketler arasında genelde (General Motors,ve Ford gibi) otomotiv şirketleri yer alırken günümüzde giderek petrol şirketleri bunların yerini almaya başlamıştır.

Küreselleşme sonucu ortaya çıkan önemli olgu : Kendi kültürleri dışında yaşayan çalışanların karşılaştıkları farklı kültürler ve buna uyum süreçleridir.

Kültür: Bir dizi gelenek görenek, değer ve inançlardan oluşan, bir ortak paydayı paylaşan insanların oluşturduğu bir yapıdır.

TEKNOLOJiK GELiŞMELER VE ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ

Bugün 21. yy.’da işlerin ve örgütlerin hızla değişen yapısında en etkili olan faktör hızla gelişen bilgisayar teknolojileri ve internet kullanımının yaygınlaşmasıdır.

Teknoloji sayesinde daha az insanla daha fazla iş yapılır hâle gelmekte, otomasyon teknolojisi ile insanların yerini gelişmiş makine veya robotlar almaktadır.

Örgütsel yeniden yapılanmada yöntem : İşletmenin temel işlemleri içersinde yer almayan (noncore) bazı işlerin (buna perifer veya çevre işlemleride denilmektedir) dış firmalarına sipariş verilerek yaptırılmasıdır.

Bilgi teknolojileri sayesinde gelişen yeni örgüt yapılarından biri de sanal örgüt (virtual organization) ve şebeke yapılardır.

Sanal örgütler: Son derece esnek bir yapıda olup bir grup işletmenin geçici olarak ortak birgün Oluşturup belirgin bir işi veya fırsatı yaratmak veya üretmek amacıyla bir araya gelmesidir.

Tele Çalışma (Tele Commuting): Evi Terk Etmeden işleri Yürütme

ele çalışma yöntemi Amerika’da yaklaşık 14 milyon insan tarafından gündelik olarak kullanılmaktadır

Örgütsel davranış örgüt, içindeki insan davranışlarını anlamaya ilişkin bir disiplin olması nedeniyle çağımız modern ötgütlerindeki yöneticilere mesleklerinde yardımcı olan bir daldır.

Yönetici, insanları kullanarak işleri yaptıran ve yürüten kişidir.

Çalışan bireylerin davranışlarını ve çalışmalarınını yürüten, belirli amaçlara ulaşmayı hedefleyen kimseler yöneticilerdir.

Yöneticinin Fonksiyonları

20.yüzyılın başlarında Fransız Henry Fayol yöneticilerin beş temel fonksiyonu olduğunu söylemekteydi. Bunlar; planlama, organizasyon, yürütme, koordinasyon ve kontroldü.
Bugün bunlar biraz daralarak 4’e inmiştir. Yani,
1. Planlama
2. Organize etme
3. Liderlik
4. Kontroldür.

Planlama:Örgütün amaçlarını belirleme ve tanımlama, stratejiler oluşturma,çeşitli faaliyetleri koordine için planlar yapma fonksiyonudur.

Organizasyon (Örgütleme): Yöneticiler aynı zamanda örgütün yapısından sorumlu, olan kişilerdir. Ne tür işler yapılacak, bunları kim yapacak, işler ne şekilde gruplanacak, kim kime rapor edecek ve kararlar nerede alınacak, bunların hepsi organize etme fonksiyonudur.

Liderlik Etme: Her örgüt insanlardan oluşur. İşe yönlendirmek, koordine etmek yöneticinin en önemli fonksiyonudur

Kontrol: Son fonksiyon kontrol etmedir. Örgüt içinde faaliyetleri gözleyerek daha önce planladığı biçimde gitmelerini izlemek, aksayan veya başarılı gitmeyen işleri rayına koymak yöneticinin diğer fonksiyon alanıdır.

Modern anlamda yöneticinin rolleri
1. Bireyler arası rolü,
2. Bilgi rolü,
3. Karar verme rolleridir.

Bireyler arası rolü,: örgüte başkanlık etme, örneğin politikacılara veya ziyarete gelenlere örgütü tanıtma, diğer şirketlerle ilişkileri düzenleme, çalışanlar› işe alma, eğitime cezalandırma ve güdüleme rolü vardır.

Bilgi rolü: Diğer şirketlerden bilgi toplama, yeni dergileri ve yazılanları okuma, diğer şirketlerin yaptıklarını öğrenme gibi görevleri vardır. bilgilerin örgüt içinde çalışanlara duyurulması ve örgütün dışarıda temsil edilmesi rolüdür.Buna Mintzberg “monitoring roles” adını vermektedir

Karar verici rolü: Yatırımcılık, kaynak ayırma, görüşmeci ve sorun çözücü fonksiyonları yerine getirilir

Yöneticinin bu rol ve fonksiyonları icra ederken bazı bilgi ve becerilere gereksinimi vardır. Bunları Robert Katz üçe ayırır. Bunlar;
• Teknik bilgi,
• insanla ilgili bilgi,
• Kavrama ile ilgili bilgi ve becerileridir

Teknik bilgi : Yöneticinin işini yönetirken sahip olması gereken ihtasaslaşmış bilgidir.

İnsanla ilgili bilgi : Yapısı insanı güdülemek anlamak, onlarla çalışmak, grup yaşantısını bilmekle ilgili bilgilerdir

Kavrama ile ilgili bilgi : Yapısına gelince yöneticilerin zekâ yapısı açısından karmaşık olayların tasnifi, teşhisi ve çözümleyici bir beceriye gereksinimini ifade eder

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ BiLiMiNDE YÖNTEMLER
• Olguları gözler
• Olguları sınıflandırır
• Olgular arasındaki ilişkilere ait hipotezler öne sürer,
• Veri toplamak için deney yapar ve bunun sonucunda olguları ispatlamaya çalışır ve
• Olgular arasındaki neden sonuç ilişkilerine dayanarak genellemeler yapar.

Bir bilimin amacına ulaşmasını her şeyden önce yöntemi sağlar.

Nesnel gerçeği en çok ve en iyi yansıtmayı amaçlayan her bilim, en kesin ve en bilimsel yöntemi uygulamak zorundadır.

Örgütle ilgili bir sorunla karşılaşan bilim adamının takip edeceği yollar

*Sorun hakkında ön araştırma: Bu aşamada konu hakkında bilgi toplanır ve sorunun sınır alanları tespit edilir

*Sorunun yeniden formülasyonu: ikinci aşamada konu davranış bilimlerinin kullandığı kavramlar doğrultusunda yeniden incelenerek sorunla ilgili diğer faktörler tespit edilmeye sorun çözümünde izlenecek yol ve tutum belirlenmeye başlar.

*Hipotez geliştirme: Sorun hakkında genel bir kanıya varıldıktan sonra, sorunun özel yanları genelden soyutlanır.

*Veri toplama yöntemleri: Bu aşamada öne sürülen hipotezin doğrultusunda sorun ile ilgili veriler toplanır.

*Verilerin analizi ve açıklanması

*Verilerin sunulması ve çözüme ilişkin uyarılar


Örgütsel davranış biliminde kullanılan veri toplama teknikleri:
• Sorun sahibiyle yapılan görüşmeler
• Anket
• Katılımlı ve katılımsız gözlem
• Örgüt ve sorunla ilgili içerik analizleri veya kayıtların incelenmesi

Örgütsel araştırmalarda yaygın olarak kullanılan araştırma teknikleri
• Vaka Etüdü,
• Saha Araştırmas›,
• Laboratuvar Deneyi,
• Saha Deneyidir.

Vaka Etüdü: Vaka etüdü, bir gerçek yaşam öyküsünün ele alınıp detaylı bir biçimde
incelenmesini ifade eder

Vaka incelemesi : Bir gerçek olayın derinlemesine incelenmesini içerir

◄ Bilgiler katılımlı gözlem, mülakat veya işletme kayıtlarının incelenmesinden elde edilir. Bu tekniğin en zayıf noktası algısal yanlılığa açık olmasıdır. Diğer bir dezavantajı ise tek bir olaydan genelleme yapma olasılığının tehlikesidir

Saha Araştırması: Bu teknik anket ve mülakat tekniklerinin birlikte kullanılması ile uygulanır.
Avantajı ekonomik olmasıdır.

◄ Ayrıca insanların tepkilerini belirtmeleri için de uygun bir yöntemdir.

Zayıf noktaları :
*Özellikle anketleri posta ile gönderdiğimiz zaman geriye gelmeme olasılığı büyüktür.
*Detaylı bilgi alma olasılığı çok yoktur. Çünkü, saha araştırması, bir konuyu detaylı incelemek üzere planlanmıştır.
*Örneklem çapına bağlı olarak genelleme yapma olanağının kısıtlılığıdır.

Laboratuvar Deneyi: Yapay bir ortam araştırmacı tarafından oluşturulur.

Amaç, araştırmacının bağımsız değişkeni belirli bir biçimde bağımlı bir değişken üzerinde uygulamasıdır.

Burada iki grup söz konusudur. Bunlar deney ve kontrol gruplarıdır. Kontrol grubunda şartlar aynen korunur, deney grubunda ise bağımsız değişken manipüle edilir.

Deneysel yöntemin neden-sonuç ilişkilerini ortaya koymasını sağlayan işlemler

• Bağımsız değikeni manipüle etme (değişimleme),
• Değişimlemenin bağımsız değişkene etkisini gözleme,
• Diğer değişkenleri kontrol etme.

Saha Deneyi: Saha deneyi yukarıda anlatılan laboratuvar deneyine çok benzerdir.
Sadece burada deney gerçek çalışma ortamlarında yapılır. Yapay olarak hazırlanmış laboratuvar ortamında yapılmaz

Mülakat :Karşılıklı konuşma,yani mülakatçının,soru sorup cevaplarını kaydetmesi yöntemidir.

*Avantajlar: Anlaşılmayan sorular geri bildirim yoluyla hemen farkedilir ve açıklığa kavuşturulur. Detaylı bilgi alma yolları vardır. Esneklik ve uyum sağlar.

*Dezavantajları: Uzun zaman alır ve masraflıdır.(Özellikle mülakatçıların eğitimi açısından) Ölçümü yapan mülakatçıdan dolayı yanlı davranmalar olabilir.

Anket : Cevaplandırılması istenen bir grup yazılı sorudan oluşmuş bilgi formudur.

*Avantajları : Büyük bir örneklem grubuna ucuz maliyetle ulaşabilme imkânı sağlar; bütün cevap verenlere aynı uyarıcılar uygulandığı için birlik sağlar.

*Dezavantajları: Cevaplandırma oranı düşüktür. Özellikle mektupla gönderilen anketlerin geri gelmesi çok vakit alır,anında geribildirim alma imkanı yoktur. Eksik doldurulmuş veya açık biçimde cevaplanmamış soruları analiz etme imkânı çok zayıftır. Anketin planlaması çok zaman alır, cevaplayıcıların okur-yazar olması gerekir.

Testler : Bireylerin davranışsal özelliklerini saptamak için ankete benzer bir biçimde sorulardan hazırlanmış ölçüm aracı (Başarı, Yetenek, Stres Testleri gibi).

*Avantajları : Standartlaştırılmış testler, yerleşmiş çeşitli normlar arasında karşılaştırma yapma imkânı sağlar.

*Dezavantajları : Testin planlaması, hazırlanması ve değerlendirilmesi zaman aldığı gibi, bu konuda ihtisaslaşmış kişilere gerek duyurulur. Ayrıca, güvenirliği tartışabilir. (Örneğin bir zekâ testi bireyin yeteneklerini mi, yoksa lisanı kullanmadaki becerisini mi ölçmektedir?)

Gözlem : İnsan davranışlarının doğrudan veya dolaylı bir biçimde gözlenmesidir.

*Avantajları : Davranışlar olduğu anda gözlenmesi nedeniyle uzun sürebilir. insanın tek başına veremeyeceği birçok bilgi, gözlem ile elde edilebilir.

*Dezavantajları : Gözlemciden kaynaklanan yanlı davranışlara neden olur. Bireyin olaydan etkilenmesi söz konusudur. Gözlemcinin eğitimi masraflı vepahalıdır.

iyi bir sorun çözücü olmak dört aşamalı bir süreci içerir:
1. Teşhis (diagnosis)
2. Çözüm (solution)
3. Eylem (action)
4. Değerlendirme
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst