Aöf İktisada Giriş -2- Ders Notları (1-4 Ünite)

tremendous

Forum Yöneticisi
Katılım
11 Ara 2012
Mesajlar
1,781
Tepkime puanı
8
Puanları
0
Bölüm:
MEZUN
Şehir:
İstanbul
Aöf İktisada Giriş -2- Ders Notları (1-4 Ünite)

1.ÜNİTE

Mikro iktisadın birimleri olan bireyler(tüketiciler)ve firmaların(üreticiler)iktisadi faaliyetlerini inceleyen ve aynı zamanda ihtiyaç fayda değer ve fiyat kavramlarını analiz eden alt daldır
Makro iktisat iktisadın az sayıda ve toplulaştırılmış değişkenlerini analiz eden ayrıca toplam gelir toplam tüketim toplam tasarruf toplam yatırım ve fiyatlar genel seviyesi gibi konuları inceleyen alt daldı
Sosyal bilim olarak ortaya çıkış 18 yy. İngiltere’de başlayıp Avrupa ülkelerine yayılmıştır sanayi devrimi yıllarında
Büyük bunalımda klasik modellerin yetersiz kalması makro iktisadın doğup gelişmesinde öncülük etmiştir .
1930’lu yıllar sonrasında makro iktisat mikro iktisattan farklı kavramlar ı konuları ve analiz yöntemleri ile gündeme gelmiş oldu
Mikro iktisadın ilgi alanı;ihtiyaç ,fayda ,değer ,fiyat kavramları
Makro iktisadın ilgi alanı; toplam yatırım ,toplam tüketim ,toplam tasarruf ,enflasyon
Makro iktisad büyük buhran sonrasında ortaya çıkmıştır .
Ekonomik işleyiş sırasında ,firmalara üretim için gerekli üretim faktörlerini sağlayan hane halkıdır .
GSYH :bir ekonomide belli bir dönemde(1 yıl )üretilen tamamlanmış mal ve hizmetlerin parasal değerleri toplamıdır.
Makro iktisadın en güncel konularından birisi olan iktisadi büyüme için toplumların refah düzeylerinin artışı çok önemlidir, ulaşılmak istenilen başlıca makro ekonomi amaçlardan birdir ,bir ekonomideki üretebilme gücünün artırmak, artış hızı büyüme oranı olarak bilinir.
Cari ücret düzeyinde çalışmak isteğinde olanların tamamının çalıştığı durum tam istihdam olarak adlandırılır .
Çalışma gücü ve arzusu olduğu halde cari ücret düzeyinde iş arayıp da bulamayanlar işsiz olarak adlandırılır.
Fiilen çalışıyor görünmelerine rağmen iş alanından çekildiklerinde üretimde hiçbir azalmanın olmadığı kişilerin oluşturduğu işsizlik gizli işsizlikolarak adlandırılır
Belirli bir süre içinde ülkenin yerlileri ile yabancı ülkeler arasında yapılan ekonomik akımların ve bu akımlara bağlı değerlerin ,transfer ödemelerinin ve rezervlerden meydana gelen değişiklikleri sistematik ve muhasebe kayıtlarına uygun olarak tespit edildiği istatistiki tablo ödemeler bilançosu olarak adlandırılır.

2.ÜNİTE
GSYH bir akım değişkendir .o yüzden belirli bir dönem için genellikle bir yılda yada üç ay için ölçülür . Doğrudan tüketiciler tarafından kullanılan başka bir üretim sürecinde kullanılmayan mal ve hizmetlere tamamlanmış( nihai) maldenir .
Bir başka mal yada hizmetin üretiminde kullanılan mallara ara maldenir .
GSYH bir ülkenin sınırları içerisinde yerli ve yabancı tüm kişi ve kurumlarca üretilen mal ve hizmetleri kapsar GSYH üç farklı metotla hesaplanır a)üretim yöntemi b)gelir yöntemi c)harcama yöntemi
GSYH’nin üretim yöntemi ile hesaplanmasında ekonomik birimler tarafından yaratılan katma değerler toplanır .
Bir malın piyasa değeri ile bu malın üretim süresince kullanılan girdilerin değeri arasındaki farka katma değerdenir .
Mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılan bina,makine, teçhizatgibi fiziksel sermayenin yıpranma ve eskimesi nedeni ile değerinde meydana gelen azalmanın parasal büyüklüğüne amortisman denir .
Bireylerin nihai mal ve hizmetleri edine bilmek için yaptıkları harcamalara tüketim harcamaları denir
Firmaların ve devletlerin başka bir malş yada hizmet üretmek üzere satın aldıkları nihai mal ve hizmetler için yapılan harcamalarayatırım harcamalarıdenir .
Devletin eğitim ,sağlık, güvenlik, yargı gibi temel fonksiyonlarını yerine getirmek için duyduğu hizmet ve mal alımlarına kamu harcamalarıdenir.
Yurt içinde üretilip başka bir ülkeye satılan mal ve hizmetlere ihracat denir
Yurtdışında üretilip yurtiçinde satılan mal ve hizmetlere ithalat denir.
GSMH : bir ülkenin üretim faktörleri o ülkenin sınırları içerisinde ve dışarısında belirli dönemlerde üretilen nihai mal ve hizmetlerin piyasa değerine gayri safi milli hasıladenir.
Bir ülkenin mal ve hizmet ihracatı ile ithalatı arasındaki farka net ihracatdenir .
Yerli üretim faktörlerine yurtdışından yapılan ödemeler ile yerli ekonomi tarafından yabancı üretim faktörlerine yapılan ödemeler arasındaki farka net faktör gelirleri (NFG)denir .
GSYH dan amortismanların çıkarılması ile safi yurtiçi hasıla (SYH)elde edilir.
GSMY dan amortismanların çıkarılması ile safi milli hasıla (SMH) elde edilir.
Safi milli hasıla dan dolaylı vergiler çıkarılıp sübvansiyonların eklenmesi ile Milli gelir (MG)bulunur. Bir ekonominin sahip olduğu üretim faktörlerine yapılan ödemelerin toplamına eşittir.
Cari fiyat :hesap döneminde piyasa geçerli olan fiyattır .
Nominal GSYH :GSYHnın hesaplamanın yapıldığı dönemdeki piyasa fiyatları cinsinden değeridir.nominal GSYH ya cari fiyatlarla GSYH da denir.
Reel GSYH :belirli bir yıldaki GSYH’nin baz yılı fiyatları cinsinden değeri
Bir ekonominin üretim kapasitesinin zaman içerisinde reel olarak artmasına ekonomik büyüme denir.
Bir grup mal ve hizmet cari fiyatlarladeğerinin aynı mal grubunun belirli bir yıldaki (baz yıl)fiyatlarla değerine oranına fiyat endeksidenir.
GSYH deflatörü: nominal GSYH’daki fiyat değişimi etkisini yok ederek reel GSYH‘ yı hesaplamak için kullanılan özel bir fiyat endeksidir.
Bir ekonomide fert başına düşen ortalama GSYH Ya kişi başı GSYH denir .
Nominal döviz kurubir ulusal paranın bir biriminin başka bir ulusal para cinsinden değeri yani fiyatıdır.
Reel döviz kuruiki ülke arasındaki benzer mal ve hizmetlerin dönüşüm oranıdır .
Belirli bir mal ve hizmet sepetinin satın alınabilmesi için gerekli ulusal para tutarının birbirine oranına satın alma gücü paritesi (SGP)denir.
İGE gelir ,eğitim ve sağlıklı yaşam süresini hesaba katarak ülkelerin insani gelişme düzeyne göre sıralayan endekse insani gelişme endeksi (İGE)denir.
2011 yılında Türkiye ekonomisinin en büyük harcama kalemi özel tüketim harcamaları olmuştur.
Birleşmiş milletlerin 2011 yılında insani gelişme raporuna göre Hollanda yüksek insani gelişme raporu içinde yer almıştır .
Bir ülkedeki tüm mal ve hizmetleri içeren fiyat endeksi GSYH deflatörüdür.

3.ÜNİTE

Bir eşitlik değişkenlerin bütün değerleri için geçerli ise özdeşlik adı verilir .
Diğer ülkelerle ticaretin söz konusu olmadığı ekonomilere kapalı ekonomiadı verilir .kapalı bir ekonomide ihracat ve ithalat olmadığı için sıfırdır.
Diğer ülkeler ile ticari ilişkileri içinde olan ülkeler ise açık ekonomiolacak niteliktedir.
Toplam gelirin devlet veya hanehalkarı tarafından tüketilmeyen kısmına tasarruflar denir.
Devletin topladığı vergilerden hanehalklarına transfer ödemeler çıkarıldıktan sonra kalan Kısımınanet vergi hasılatıdenir .
Devletin sosyal güvenlik ödemeleri veya sosyal yardımlar gibi hanehalklarına yaptığı gelir transferleri transfer harcamalarıolarak adlandırılır .
Toplama gelirin hanehalkları tarafından tüketilmeyen kısmına özel tasarruflaradı verilir
Devletin net vergi hasılatı ile kamu harcamaları arasındaki farka kamu tasarruflarıdenir.
Toplam gelirin devlete ödene vergilerden sonra kalan kısmına toplam harcanabilir geliradı verilir
Her dönemde elde edilen gelire o dönemin cari geliridenir.
Vergiler ödendikten sonra kalan cari gelire ise cari harcanabilir gelirdenir.
Bir şeyden daha fazla elde etmek için başka şeyden vazgeçme zorunluluğuna Ödünleşimdenir.
Bireylerin veyahanehalklarının her dönem yaptıkları tasarrufların toplamına servet denir.
Türk lirasıcinsinden ödenme garantisi vaat edilen faiz oranına nominal faizdenir.
Nominal faiz oranından mal ve hizmetlerin fiyatlardaki artış oranı çıkarıldıktan sonra elde edilen faiz oranına reel faiz oranıdenir.
Toplam tüketim harcamalarının toplam harcanabilir gelirler tarafından belirlenen kısmınauyarılmış tüketim harcamalar veya gelire bağlı tüketim harcamalarıdenir.
Marjinal tüketim eğilimiToplam harcanabilir gelirdeki artışın ne kadarlık bir kısmının tüketim harcamalarına gittiğini gösterir. Marjinal tüketim eğilimi kısacası MPC olarak yazılır ve “c”ile gösterilir.
Marjinal tasarruf eğilimi toplam harcanabilir gelirdeki artışın ne kadarlık bir kısmının tasarruf edildiğini gösterir marjinal tasarruf eğilimi kısaca MPS olarak yazılır ve “s” ile gösterilir .
Toplam tüketim harcamalarının harcanabilir gelir dışındaki faktörler tarafından belirlenen kısmına otonom tüketim harcamaları adı verilir.
Konutlar ,Konut dışı binalar makinalar ve teçhizat sermaye mallarıolarak adlandırılır sermaye malları özelliği diğer mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılan dayanıklı mallar olmalıdır .
Yatırım harcamalarıkonut, Konut dışı bina inşaatlar makine ve teçhizat alımları firmaların ürün stoklarındaki artışlar.
Üretimde kullanılabilecek durumda olan her türlü bina makine teçhizat ekonomideki sabit sermayestokunu oluşturur.
Bir dönemden diğerine sermaye stokundaki artış net yatırımlarolarak adlandırılır.
Sadece yeni bina inşaatları için yapılan harcamalar yatırım harcaması kapsamında değerlendirilir. önceki dönemlerde yapılmış binaların satın alınması için yapılan harcamalar yatırım harcaması kapsamında değildir Çünkü bu zaten üretilmiş olan bir sermaye malının el değiştirmesinden ibarettir.
Firmaların sermaye malları alabilmek ihtiyaç duydukları paraya finansal sermayeadı verilir .
bir yatırım maliyetisermaye mallarının maliyeti ile finansal sermayenin maliyetinden oluşur .Sermaye mallarının maliyeti bu malların fiyatları tarafından belirlenir. Finansal sermayenin maliyeti ise faiz oranıdır.
Sınırların kapalı olması o ekonominin kapalı olduğunu göstermez .
Bir ekonomide tasarruflar yatırımlara her zaman eşit olur.
Bir bireyin içinde bulunulan dönemin gelirine cari gelir denir.
Bir vergi ödendikten sonraki gelire harcanabilir gelir denir.
Bireylerin cari dönem tasarruflarının azalmasına gelecek yıl tahsil edilecek büyük bir miras kalması önemli bir faktördür.
Tüketim seviyesini artırmak için borçlanan bir bireyin reel faiz oranındaki bir artışa tasarruf miktarını artırmak gibi bir tepki verebilir.
Marjinal tasarruf eğiliminin artması Keynes tüketim fonksiyonunun eğiliminin azalmasına yol açar.
Bir fabrika için devletten arazi satın alınması yatırım harcaması sayılamaz .yatırımcılar gelecek dönemlerde talebin azalacağını beklemeleri ödünç verilebilir fonlar piyasasında faiz oranlarını azalmasına yol açar.

4.ÜNİTE


İktisadi büyüme ,istihdam ve verimlilik iktisadın üç önemli konusudur.İktisadi büyüme ,reel milli gelirde artış demektir. İktisadi büyüme ile reel ulusal gelirdeki büyüme olarak düşünüldüğünde daha fazla mal ve hizmet üretildiği böylece hasılanın arttığı ve ülke halkının daha fazla mal ve hizmet tüketebildiği anlaşılır.
GSMH ve GSYH ölçülen reel milli gelirdeki artışa iktisadi büyümedenir
İçinde tanımlanmış bir mal demeti bulunan sepeti satın alabilmek için cari yılda yapılacak harcama ile aynı sepeti baz yılda salmak için yapılacak ödemenin birbirine oranına fiyat endeksidenir .
Cari fiyat ile reel fiyatlar arasındaki fark iktisadın diğer bölümlerinde de karşımız çıkacaktır .Zaman serisi olarak bakıldığında cari fiyatlar enflasyonu içerirken reel fiyatlar enflasyondan arındırılmıştır .
İktisadi büyümede önemli olan iktisadi ajanların(Hane halkı, iş insanları, kamu kesimi ve dış alem)
Nüfusun ayrıldığı beş dilimin (her birisi nüfusun %20 nin kapsar) her birisinin GSYH yüzde kaçını aldığının hesaplanmasına gelir dağılımı denir. Böylece en zengin %20 ikinci zengin %20 en fakir %20 olarak beş dilimi ayrılmış olur.
İktisadi büyüme ülkenin her yurttaşına eşit yada yakın gelir artışı sağlamayabilir. Bazı fertler diğerlerinden daha fazla gelir artışına sahip olabilirler. Bunun anlamı yaşam standartı ve yaşam kalitesi artışlarının da orantısız olabileceğidir.
Uzun dönem toplam arz eğrisi tam istihdam gelir seviyesinde (potansiyel ulusal gelir) dik bir doğrudur. toplam arz eğrisinin sağa doğru kaymasında dört önemli etkenvardır bunlar; iş gücü (emek) ,sermaye ,toprak ve doğal kaynaklar, teknolojidir.
Bir gencin fiziksel ve zihinsl olarak çalışmaya başlayacağı yaş olarak kabul edilen 15 ile emekliye ayrılma yaşı olarak kabul edilen 60 yaş arasındaki nüfus toplam nüfusa oranınaiş gücü denir.
Üretime katılan son işçi işletmenin toplam hasılasına yaptığı katkı yada toplam hasılada meydana getirdiği değişikliğe marjinal ürün hasılasıdenir.
Firmanın istihdam ettiği son işçinin firmanın toplam maliyetine yaptığı değişikliğe marjinal faktör maliyeti denir.
Okun yasası (kanunu) doğal işsizlik oranı ile cari işsizlik oranı arasındaki fark nedeni ile potansiyel hasıla kaybını ölçen bir katsayıdır.
İktisadi büyümenin en önemli faktörlerinden biri olan sermaye günlük yaşamda kullanılan para ve benzeri kavram değildir üretimde kullandığımız makine, ekipman, fabrika ,ofis ,işyeri ,depo ,baraj ,enerji santrali vb ekipmanı kapsar .
Teknoloji iktisadi büyümenin en önemli ve anahtar faktörlerindendir. Teknoloji kısaca mal ve hizmet üretiminde üretim faktörlerini nasıl bir araya getireceğimiz konusunda bilgilerimizi kapsar.
Üretimin (hasılanın)bunu yaratan üretim faktörlerine (iş gücü ,sermaye ya da her ikisine)oranına verimlilik denir . Üretim faktörlerindeki büyüme oranı ve verimlilik büyüme oranın toplamı iktisadi büyüme oranını belirler.
İktisadi kalkınmada kullanılan en önemli üretim faktörü sermaye ve iş gücüdür.
Uzun dönemde bir ülke ekonomisini yaşam standartlarının artırılması için en önemli etkisi yüksek oranlı verimlilik artışıdır.
İş gücünün sermaye ye göre bol olduğu bir ekonomide iş gücü verimliliği düşük olur.

 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst