Aöf Görüşme Teknikleri Dersi 3.Ünite Ders Notları

tremendous

Forum Yöneticisi
Katılım
11 Ara 2012
Mesajlar
1,781
Tepkime puanı
8
Puanları
0
Bölüm:
MEZUN
Şehir:
İstanbul

Aöf Görüşme Teknikleri Dersi 3.Ünite Ders Notları

GÖRÜŞME SÜRECİNDE UZMANLARIN TAŞIMASI GEREKEN ÖZELLİKLERİ

Görüşmeyi sohbetten ayıran en belirgin özelliklerden biri görüşmenin profesyonel bir çerçevede gerçekleştirilmesidir. Herhangi bir profesyonel görüşme, görüşülen kişi ya da kişiler ile uzman ya da uzmanların etkileşiminden doğmaktadır.

İLK NOKTA:
alanda kullanılan terimlerle ilgilidir.

İKİNCİ NOKTA: Bir teknik olarak görüşmenin kullanıldığı meslek gruplarıyla ilgilidir. Görüşme tek başına bir uygulama ya da bilim alanı değil, birçok meslekte kullanılabilen bir beceri ya da tekniktir.

Bireyle Sosyal Çalışma: Sosyal hizmetin en eski ve en yaygın kullanılan yöntemidir. Bireyle sosyal çalışmanın konusu, bireysel ailesel düzeyde yani mikro düzeyde yaşanan psikolojik ve sosyal sorunlardır. Temel amacı ise bu sorunların çözümünde başvuranlara yardımcı olmaktadır. Evden kaçan gençlere bireysel danışmanlık işsizlere iş bulma konusunda yardım intihar girişiminde bulunanlara ya da bulunma olasılığı taşıyanlara danışmanlık, evsiz çocukların güvenli ortamlara yerleştirilmesi istismara uğramış çocuklara ve ailelerine koruyucu hizmetler sunma travma geçirmiş bireye uzun süreli bakım sağlamada yardım, cinsel işlev bozukluğu olanlara danışmanlık alkol bağımlısı olan bireylere durumlarını fark etmede yardım, süreğen yada ölümcül hastalığı olanlara danışmanlık tek ebeveynli ailelere hizmet sağlama psikiyatri ya da rehabilitasyon servislerinde tedavi ekibinin bir parçası olma vb… Sosyal Çalışma: insanın toplumsal rollerini daha iyi yerine getirmesini sağlayarak toplumsal işlevleri geliştirmek, düzeltmek, sürdürmek ya da daha anlamlı hale getirmek için onun yaşamının psikolojik yönlerine müdahale eden bir sosyal hizmet tekniği olarak ifade edilmektedir. Psikoterapi: ruhsal duygusal ve davranışsal sorunların gelişimsel krizler ve gecikmelerin bir psikoterapist ve danışanın karşılıklı iletişimine dayalı olarak biyolojik olmayan bir süreçle iyileştirilmeye çalışılması olarak betimlenir. Psikolojik danışma: bireyin kendini tanımasına davranışlarını fark etme yönünde cesaretlenmesine ve duygusal baskıdan kurtulmasına destek vererek başkaları ile olan ilişkilerini bazı tutum ve alışkanlıklarını kavrayıp değiştirmesine yardımcı olma işidir. Bu 3 yöntemin gerçekte bir çok ortak noktası vardır ve bu doğaldır.3 yöntem için ortak noktalar şöyledir. Aynı kuramsal bilgiden yararlanır. İnsanlara yardım etme amacı güder İlişki kurmak için görüşme tekniklerini kullanır. Benzer etik ilkelere dayanır.

ÜÇÜNCÜ NOKTA: Görüşmenin amaçları ve işlevleriyle ile ilgilidir. Bilgi toplamak bilgileri değerlendirmek ve bir değişim yaratmak amaçlarıyla yapılır. Bu amaçlar aynı zamanda görüşmenin işlevleridir.

GÖRÜŞMECİNİN ÖZELLİKLERİ, YETERSİZLİKLERİ BECERİLERİ
Etkili bir görüşmeci olmak uzmanın aşağıdaki özelliklere sahip olmasını gerektirir. Sosyal hizmet alanının uygulama ilkelerini benimseme Alanın öngördüğü uygulamacı yeterlilikleri ölçütlerini karşılama, yardım ilişkisi kurabilme görüşme becerilerini uygulama, vs

UYGULAMA İLKELERİNİ BENİMSEME Uygulama ilkesi:
Yaklaşım kuram yöntem ve tekniklerin ötesinde koşuldan koşula kişiden kişiye göre değişim göstermeyen meslek üyelerinin tümünün uyması gereken evrensel davranış kuralı ya da temel düşünce olarak algılanabilir.

TEMEL UYGULAMA İLKELERİ
İlişkinin Profesyonelliği Bilimsel dayanaklılık Bireyin bütün olarak ele alınması Meslek bilinci ile hareket etme Başvuran merkezlilik Güçlü yönlere vurgu Meslek etiğine uygunluk Sosyal adaletten yana olma
Ulusal Sosyal Çalışmacılar Birliğinin görüşü temel alınarak özetlenmiştir. 1. Başvuran ile görüşmeci arasında profesyonel ilişki kurulması Sosyal hizmetin nihai hedefi değişim yaratmaktır. Profesyonel ilişkinin en önemli getirisi başvuranın görüşmeciye güven duymasıdır. 2. Uygulamaların Bilimsel Dayanaklı Olması Sorunla ilgili bilgi toplama tanılama eylem planı uygulama ve yapılan işi değerlendirme. Bilimsel dayanaklı bir uygulama bu aşamaları göz önünde bulundurulmalıdır. 3. Bireyin bir bütün olarak ele alınması İnsan biyo-psiko-sosyal bir bütündür. 4. Meslek bilinci ile Hareket edilmesi Meslek ilkeleri görüşmecinin kişisel becerilerini gölgede bırakmamalı yalnızca önemli bir çerçeve görevi görmelidir. 5. Başvuran Merkezli Anlayışın Geçerli Olması
6. Başvuranın Güçlü yönlerine vurgu yapılması 7. Mesleki etiğe uygun davranılması İnsan haklarına aykırı her durum bir etik ihlalidir. Etik ilkelerden biri gizliliktir. Başvuranla ilgili özel bilgiler bazı durumlar dışında başkaları ile paylaşılmamalıdır. 8. Sosyal adaletten yana olunması: Görüşmeci meslek etiği başvurana karşı yansız olmasıdır.

Temel Uygulamacı Yeterliliklerini Taşıma
Sosyal çalışmacılar ancak aşağıdaki yeterliliklere sahip olduklarında yöntemleri sağlıklı bir biçimde uygulayabilirler. Sosyal çalışmacılar için gerekli temel uygulama becerileri/yeterlilikleri şöyledir. 1) Sorun sahibi ile uygun profesyonel ilişki kurabilme becerisine sahip olmalıdır. 2) Sorunları sorunla ilişkili konuları gereksinimleri ve gereksinimlerin giderebilmesi için gerekli kaynakları bilmelidirler. 3) Bilgi toplama ve değerlendirme becerisine sahip olmalıdırlar. 4) Amaçlar çerçevesinde planlama becerisine sahip olmalıdırlar 5) Başvuranların problem çözme sorunlarla baş etme becerilerini geliştirebilmeli ve gelişimsel kapasitelerini açığa çıkarabilmelidir. 6) Başvuranlara en üst düzeyde hizmet verebilmek için yalnızca başvuranla değil, ilgili diğer meslek uzmanlarıyla işbirliği içinde olmalıdır. NASW; Sosyal çalışmacıların genel yeterlilikleri destekleyici nitelikte bazı ek özelliklere sahip olması gerektiğini vurgulamaktadır. Ancak bu özellikler temel beceriler değil temel becerileri besleyen özelliklerdir. şöyledir: - Anlaşılır konuşabilme ve yazabilme – Başkalarına öğretebilme – profesyonel ilişki için model olabilme herhangi bir insanın performansını ve duygularını değerlendirebilme-stres altında çalışabilme-vs

YARDIM İLİŞKİSİ KURMA: Temel Değerler
Görüşmecinin taşıması gereken önemli özelliklerden biri de profesyonel yardım ilişkisi kurabilme becerisidir. Yaşayan en ünlü psikoterapistlerden olan IRWİN YALOM ‘a göre iyileştiren ilişkidir.

Gerçek İlişki:
günlük yaşam içinde herhangi iki yada daha fazla insan arasında gerçekleşen ve profesyonel olmayan ilişki biçimleri kastedilmektedir.

Çalışma İşbirliği:
görüşmeci ve başvuranın birlikte çalışmasının getirdiği etkileşimli ortaklıktan doğan ilişki yönüdür. Aktarım: Başvuranın profesyonel ilişki kapsamında olmayan duygu ve düşüncelerinin uzmana yönlendirilmesidir.

Karşıt Aktarım: Profesyonel ilişki çerçevesinde olmayan duygu ve düşüncelerin uzmandan başvurana doğru yönlendirilmesidir. Yardım ilişkisinde 5 farklı boyut görülebilir. Gerçek ilişki, profesyonel ilişki, çalışma işbirliği aktarım ilişkisi, karşıt aktarım ilişkisi . Profesyonel yardım ilişkisini hedefleyen görüşmecinin bazı temel değerlerine sahip olması gerekir. Terapötik Koşullar olarak da adlandırılan bu değerler kabul etme yargılamama içtenlik saygı empati güçlendirme farklılıklara duyarlılık pozitif yanlılık saydamlıktır.

1) KABUL ETME: Herhangi bir sorun nedeniyle görüşme sürecine alınan başvuranın önyargısız bir biçimde ele alınması anlamına gelmektedir. Başvuranı olumlu kabul etme ilk görüşmeler de daha geçerlidir. Çünkü ilk görüşmelerde bilgi alma daha yoğun gerçekleşir. Kabul etmenin 3 temel işlevi olduğu söylenebilir
a)başvuranda güven duygusu oluşturmak
b)başvuranı görüşme sürecinde tutmak
c)doğru bilgi alımı sağlamak.

2) YARGILAMAMA: Kişiler arası ilişkilerde en sık gözlenen hatalı davranış biçimlerinden biride iletişim taraflarından birinin diğerini bilerek ya da bilmeyerek yargılamasıdır.

3) SAYGI Kişinin kendine saygı duyması ve diğer insanlara saygı duyması. Kuşkusuz saygı duymak empati,kabul etme ve yargılamama ile yakından ilişkilidir.

4) EMPATİ: Bireyin kendini karşısındaki bireyin yerine koyarak onun duygularını ve anlamaya çalışmasıdır.

Sempati:
bireyin kendini karşısındaki bireyin yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini anlamaya çalışması ve ona hak vermesidir.Empatide hak verme yokken sempatide vardır.Onunla düşünmek empati onun gibi düşünmek sempatidir.

5) İÇTENLİK-DOĞALLIK SAYDAMLIK

İçtenlik: bir görüşme sürecinde başvuranın ve görüşmecinin duygu düşünce tutum ve davranışlarını olana ya da gerçeğe uygun olarak ve yapaylıktan kaçınarak aktarma eğilimi olarak tanımlanabilir.
Doğallık: duygu düşünce ve imgelerin süsleme ve abartıdan uzak aslına uygun aktarılmasıdır. içten olmama durumunda gerçeğin saklanma eğilimi yapaylık ya da kasıtlı olarak farklılaştırılması söz konusuyken doğal olmama durumunda gerçeğin abartılması olmadığı gibi gösterilmesi ya da hesaplanılarak davranılması öne çıkmaktadır.
Saydamlık: içtenliği ve dürüstlüğü de barındıran bir kavramdır.Saydamlık duygu ve düşüncelerin karşıdaki tarafın anlaşılabilir görülebilir biçimde aktarılmasıdır.Saydamlığın oluşabilmesi için 2 koşula bağlıdır.1-kişinin kendi duygu ve düşüncelerinin farkında olması2-bu duygu ve düşünceleri karşıya iletmesi.

6) BAŞVURANI GÜÇLENDİRME: Bireyin kaynaklarının farkına varmasını sağlama bu kaynakları etkili kullanmasına yardım etme dolayısıyla potansiyellerini açığa çıkarmak için destekleyici olma anlamında kullanılmaktadır.

7) FARKLILIKLARA DUYARLILIK Görüşmeci herhangi bir nedenle başvuranlar arasında ayrım yapamayacağı gibi onların her türlü farklılıklarına saygı duymakla yükümlüdür. Yaş cinsiyet cinsel yönelim etnik kimlik vs.

8) POZİTİF YANLILIK Başvuranın 3.kişi yada kurumlarla bir çatışması ya da sorunu olması durumunda görüşmeci başvuranın tarafında olmak kaydıyla bir taraflılık sergileyebilir. Pozitif yanlılık tarafsızlığın ihlali değil başvuranın yararını gütmektedir.

GÖRÜŞME BECERİLERİ
Sessizlik, yapılandırma teşvik etme gözlem dinleme dili etkili kullanma somutluk yansıtma soru sorma özetleme kendini açma yönlendirme geribildirim\pekiştirme yönetme.

1) YAPILANDIRMA:
Görüşme sürecinin ne olduğu doğası süresi koşulları sınırları nerede ve kim tarafından gerçekleştireceğinin belirlenmesi ve bunun başvurana aktarılmasıdır. Burada görüşmeci görüşmenin başından sonuna kadar olan süreç hakkında başvurana bilgi verir. Görüşmecinin en önemli görevi başvurana neden görüşme sürecinde olduklarının açıklanmasıdır.Görüşme açısından yapılandırmanın 4 temel yararı vardır.
a) görüşmeci ve başvuranın sınırlarının belirlenmesi
b)Başvurana görüşme hakkında bilgi sağlanması
c)Her iki tarafta süreç hakkında nitelik kazandırması
d)Anlaşmanın bağlayıcı niteliğinin olması.

2) TEŞVİK ETME:
Başvuranın anlatmaya yani konuşmaya cesaretlenmesi becerisidir.

3) GÖZLEM:
Başvuran ve sorunlarına ilişkin olabildiğince çok bilgi almak için görüşmeci tarafından başvuranın sözlü ve sözlü olmayan davranışlarının izlenmesidir. sözlü olmayan davranışlar daha çok dikkat çekicidir. Görüşmenin başka bir uzman tarafından izlenmesi gerekiyorsa başvurandan izin alınması gerekmektedir.

4) DİLİ ETKİLİ KULLANMA Dil: duygu düşünce davranış ve tutumların karşı tarafa aktarılması ve onlardan gelen iletilerin alınabilmesi için kullanılan semboller dizisi olarak kavramsallaştırılabilir.
ALICI DİL: sözlü ya da sözlü olmayan iletilerin fark edilmesi ayırt edilmesi ve algılanması iken ,İfade edici dil: iletinin üretilmesi ve aktarılmasıdır.Sözlü olmayan dilin 2 temel bileşeni olduğu düşünülmektedir.
PROKSEMİKS iletişimdeki kişilerin fiziksel olarak birbirlerinden uzaklıklarını mesafelerini; KİNESİKS: hareket jest ve mimikleri kapsar.

5) DİNLEME: İşitmek fiziksel genellikle otomatik olarak gerçekleşen ve sonucunda bir anlama ulaşması sorunlu olmayan bir insan etkinliğidir. Dinlemek ise beyin kabuğunda bilinçli bir şekilde gerçekleştiren ve sonucunda bir anlama ulaşmayı hedefleyen etkinliktir.

AKTİF DİNLEME: Görüşmecinin özel ve etkili bir uyanıklık ve dikkatle karşısındakini anlama çabasıdır. Görüşme sürecinde en ideal dinleme türüdür.

KESTİRİCİ DİNLEME: Aktif dinlemenin sonucunda oluşan ve bir sonraki iletinin ne olacağını tahmin etmeye yönelik dinlemedir.

SEÇİCİ OLMAYAN DİNLEME:
Üçüncü kulakla dinleme olarak da bilinen bu dinleme biçiminde özel bir hedef ya da seçicilik yoktur. Her şey dinlenir.

DİNLERMİŞ GİBİ YAPANLAR, KISMİ DİNLEYİCİLER
,(Bir noktaya odaklanır)

BENMERKEZCİ DİNLEYİCİLER
(iletişimde kendilerini düşünürler.)

6) SESSİZLİK: Sıklıkla dinleme ile karıştırılan bir görüşme becerisidir. Dinlemede karşıdaki konuşuyorken susmak söz konusuyken sessizlikte karşıdaki konuşmadığında da susmak vardır. Sessizlik: herhangi bir biçimde sözlü iletişim içermeyen aktif bir görüşme becerisidir. Sessizlik başvuran tarafından reddedici bir durum olabilir. Buna olumsuz sessizlik denmektedir. Sona yaklaşan görüşmelerde sessizlik bir duygu ifadesi ve kabul edici bir tutum olarak algılanabilir. Buna da olumlu sessizlik denir.

7) SOMUTLUK:
Başvuranın somut ifade geliştirmede sorunu olabilir. Ancak konunu uzmanı olarak görüşmeci kendi duygularına en açık en somut biçimde ifade ederek başvuranı da teşvik etmelidir. Görüşmeciler açık başvuran tarafından anlaşılır terimler kullanılmalıdır.

8) YANSITMA:


DUYGU YANSITMASI:
Görüşmecinin göreli olarak daha sık kullandığı duygu yansıtması duyguları açığa çıkarmak amacıyla başvuranın duygularını ifade etmesine yardımcı olmak ve tekrar ona göstermektir.

İÇERİK YANSITMASI
duygular değil düşünceler ve anlamlar görüşmeci tarafından yansıtılır. Yansıtma becerisi 3 biçimde uygulanabilir.

A-Hemen yansıtma: başvuranın duygu ya da içeriği ifade etmesinin hemen ardından yansıtma yapma.
B- Özet yansıtma: Başvuranın ifade ettiği birkaç duygu ya da içeriğin toparlanıp özetlenerek geri verilmesi
C:Sonlandırma yansıtması: Görüşme seansının sonunda genel bir duygu ve içerik toparlama biçiminde görülür.

9) SORU SORMA: Kapalı uçlu sorular: yanıtının evet\hayır var\yok biçiminde ya da çok kısa olduğu yoruma açık olmayan sorulardır(adın ne ).Açık uçlu sorular: yanıtın farklı seçenekler içerebileceği yoruma açık sorulardır.(günün nasıl geçti vs) KADUSHİN etkisiz soru biçimlerini 5 grupta toplamıştır. a)yönlendirici ya da öneri yüklü sorular b)Çok fazla evet\hayır sorusu c)Belirsiz ya da çarpık sorular d)Çift ya da çoklu sorular e)Çok fazla neden sorusu

10) ÖZETLEME görüşme sürecinde konuşulanların görüşmeci tarafından kısa ve anlaşılır bir dille toparlanmasıdır.

11) KENDİNİ AÇMA
Başvuranın duygularını ifade etmesine model olmak ve onu cesaretlendirmek üzere görüşmecinin zaman zaman kendi duygu düşünce ve yaşantılarını dile getirmesidir. –Başvuranda yalnız olmadığı duygusu yaratır. -görüşmeci ve başvuranın eşit oldukları fikrini doğurur. Başvurana kendisini amcası için cesaret verir. Taraflar arasında içtenliğin gelişmesine katkı sağlar.

12- YÖNLENDİRME
Yapılandırma sürecinde yer alan ve görüşmeciyle başvuranın sürecin gidişine ortak karar vermelerini içeren bir beceridir

13-GERİBİLDİRİM VE PEKİŞTİRME Görüşmeci geribildirim becerisini sözel ya da sözel olmayan yollarla kullanabilir. Başvuranın anlattıklarına yansıtma ve özetleme yapması zaman zaman sözel olmayan ifadelerle onu anladığını belirtmesi başvuranın anlatım seyrini olumlu etkileyecektir.

14-YÖNETME:
Görüşmeci liderlik ve yönetme becerisine sahip uzmandır. Yönetme becerisi ile kastedilen görüşmecinin liderlik görüşmeyi örgütleme planlama başlatma bitirme ve izleme gibi karmaşık süreçlerini koruyarak yürütebilmesidir.

UZMANLARIN BECERİLERİ ETİKİLİ KULLANMA DÜZEYLERİNİ ETKİLEYEBİLECEK BİREYSEL ÖZELLİKLER
Esneklik: .Mesleki esneklik: profesyonel yardım ilişkisi içerisinde kişisel esnekik: sosyal ilişkilerde kişisel sınırlar dahilinde yere zamana yani bağlama uygun davranabilme yeteneği olarak tanımlanabilir.(nabza göre şerbet verme özelliği olarak yorumlanabilir.Görüşme süreci:görüşmecinin değil başvuranın tanınmaya çalışıldığı bir ilişki biçimidir. Zekâ: Bireyin düşünme akıl yürütme gerçekleri algılama yargılama ve sonuç çıkarma yeteneklerinin tamamını kapsayan en temel bilişsel süreç ya da yapıdır. **başvuran kadın ya da erkek görüşmeci talep edebilir. Kişilik: Bireyi diğer bireylerden ayıran zaman ve koşullara göre ciddi bir değişim göstermeyen bireyin yaşam biçimini önemli oranda belirleyen bilinçli ya da bilinç dışı psikolojik örüntülerin toplamıdır.

ETKİLİ VE ETKİSİZ GÖRÜŞMECİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
1-Etkili görüşmeci sosyal olguları rahatlıkla gözlemler.etkisiz görüşmeci görüşmecinin amacını ve kendini net bir şekilde anlatmaz. 2-Etkili görüşmeci yardım ilişkisinin saygı empati kabul etme vs. doğallıkla görüşmeye yansıttığından başvuranı görüşmeye güdüler. Etkisiz görüşmeci yardım ilişkisi değerlerini görüşmeye yansıtırken güven vermez. 3-etkili görüşmeci görüşmeye hazırlıklıdır etkisiz görüşmeci değildir. 4-Etkili görüşmeci görüşmenin seyrini esnek bir şekle denetim altına alabilir.etkisiz görüşmeci kontrolü kaybeder 5- etkili görüşmeci etkili sorular sorar uygun zamanında vs.diretksiz görüşmeci zamanlamayı ustaca yapamaz vs.. Etkili görüşmeci olmak bir çok özelliği bir arada taşımak özellikleri görüşme becerileriyle birleştirmek ve tüm bunları görüşme sürecine yansıtmakla mümkündür.
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst