Aöf Sosyal Hizmet Kuruluşları 1. Ünite Ders Notları

AOFDESTEK

ADMİN
Yönetici
Admin
Katılım
9 Şub 2011
Mesajlar
6,041
Tepkime puanı
25
Puanları
48
Bölüm:
İşletme
Şehir:
Bursa
ÜNİTE 1:GENEL VE KAVRAMSAL GİRİŞ
[FONT=Times New Roman,Times New Roman][FONT=Times New Roman,Times New Roman]Sosyal hizmet en kısa deyişle sosyal alanda verilen hizmettir.Sosyal diyince ne anlamalıyız?İnsanın yakın çevresi ile ilişkilerini anlamalıyız.Ailesi,akrabaları,günlük arkadaşları,sokakta bir alışveriş,bir iş ile ilgili olarak iletişim kurduğu insanlar ile dengeli,verimli iletişim kurabilmek ve yaşamını bu ilişkilerle sağlıklı sürdürebilmek sosyal olmak demektir.Hepimiz bir ölçüde sosyaliz.Bu toplum içinde severek,sevilerek,kavga etmeden yaşamımızı ve işlerimizi sürdürebiliyoruz.Ancak çeşitli nedenlerle bu doğal ve düzgün olması gereken iletişim bağlarını sağlıklı sürdüremeyen insanlar olabilir.Kalıcı yada geçici bedensel,zihinsel yada ruhsal bir eksikliği nedeniyle topluma çıkması güç olan,sağlıklı iletişim kuramayan insanlar olabilir.bu durumda onun sağlıklı toplumsal iletişiminin bozulmasına neden olmuş olur.Zaman zaman karşılaşabileceği sıkıntılardan ötürü iş ilişkileri kesilmiş,işsiz kalmış yada hastalık,kaza gibi nedenlerle çalışamayan yada hastaneye yatmış,cezaevine girmiş,ailesi dışarıda kalmış insanlara geçicide olsa dışarıdan birinin bir kuruluşun desteğine,yardımına,katkısına,bakımına bağlı duruma gelebilir.İşte sosyal hizmet yada sosyal hizmetler bu kategoriye giren insanlara verilen hizmetlerdir.Topluma girmekte güçlük çeken her insana verilen,onların durum ve konumlarına özgü hizmetlerin hepsi birer sosyal hizmettir.Bundan amaç,geçici yada sürekli olarak özel bir desteğe yardıma gereksinim duyan bu insanlara ve yakınlarına;a)toplumda rahatça yaşabilecekleri gücü yada yeterliliği kazanmaları için gerekli müdahaleleri yapmak,b)toplumda rahatça yaşayabilecekleri ortamı ve koşulları sağlamaktır.

SOSYAL ÇALIŞMACI VE SOSYAL TEKNİKER

20.Yüzyılın başlarından itibaren bu tür hizmetlerin verilmesi meslekleşmiştir.Bu tür hizmetleri bu işin eğitimini görmüş meslek elemanları verir.Bunların başında sosyal çalışmacılar gelir.Bunlar lisans düzeyinde sosyal çalışma eğitimini görmüş meslek elemanlarıdır.Bunların yanı sıra psikologlar,çocuk gelişimciler,öğretmenler,hukukçular,hekimler v.b. aynı alanda kendi mesleklerini uygulayarak çeşitli sıkıntıları nedeniyle toplumla istenilen bağını kurmakta zorlanan insanlara gerekli hizmetleri verirler,yardımcı olurlar.Bunlardan başka meslek elemanları da çeşitli görevler üstlenirler.Bunlar;özel donanıma sahip hasta bakıcılar,çocuk bakım elemanları,yaşlı bakım elemanları,özürlü ve engellilere bakan bilgili elemanlar,gençlik yardımcıları,kadın sorumluları,tıbbi sekreterler ve daha bir çok görev elemanları…Biz bunlara genel bir kavram olarak sosyal tekniker diyebiliriz yada sosyal yardımcı.Sosyal teknikerlik Türkiye’de yeni yeni gelişmeye başlayan
önemli meslek alanıdır.Sosyal çalışmacılar ve sosyal teknikerler bir çok sorun alanında etkin hizmetlerde bulunur.Böylece işler hızlanır,rahatlar,etkili ve verimli duruma gelir.

KURULUŞ VE KURUM

Kuruluş ve kurum birbirinden farklı kavramlardır.Kuruluş;Önceden belirlenmiş amaçlara uygun olarak düzenlenerek oluşturulmuş bina,gereçler,insan gücü gibi maddi ögeleri olan,hizmet üreten örgütlü
[/FONT]
[/FONT][FONT=Times New Roman,Times New Roman][FONT=Times New Roman,Times New Roman]birliklerdir.Kurum;Kendisine bağlı enaz bir kuruluşuyla önceden belirlenmiş bir amaca yönelik hizmet vermek için bu hizmete uygun maddi öğeleri ve personeliyle birlikte kurulmuş gelişmeye açık düzenli örgütlenmelerdir.Kurum kuruluşa göre daha üst düzeyde bir kavramdır.Kuruma bağlı kuruluşlar olabilir.örneğin;TC.Karayolları bir kurumdur.Karayollarına ait bir konukevi,kreş birer kuruluştur.Kurumlarda kuruluşlarda kendilerini yaşatan ve çalıştıran genel ve özel mevzuata bağlı olarak çalışırlar.

ÖZEL GEREKSİNİM GRUPLARI

Sosyal ilişkilerinde herhangi bir nedenle aksamaya ve zorluğa yol açarak tıbbi,ruhsal ve sosyal özür yada engeli bulunan ve bu nedenle sosyal hizmet kuruluşlarında yatılı,yataklı yada gündüzlü sosyal bakımları,sosyal tedavileri ve sosyal rehabilitasyonları yapılan yada bu gereksinimi duyan kişilerin oluşturduğu gruba özel gereksinim grupları denir.Korunmaya muhtaç çocuklar,gençler,yaşlılar,özürlüler,engelliler,kadınlar,erkeler,göçmenler,sığınmacılar,şiddet mağdurları,yoksullar,hastalar,tutuklu ve hükümlüler..bu kapsamdadır.Bunlarla sosyal çalışmacılar,sosyal teknikerler,her kategoriden sosyal yardımcılar,sosyal meslek elemanları hizmet verenler kapsamına girerler.

REHABİLİTASYON

Bir hastalığın tedavisinden sonra,hastalığın giderilmesinden sonra ortada kalan eksikliği,yetersizliği,güçsüzlüğü gidermek için yapılan çalışmalardır.

ÖZÜRLÜ VE ENGELLİ KAVRAMLARI

Özürlülük kavramı kişide doğustan gelen bedensel yada yetisel bozuklukları anlatır,Engellilik ise kişinin yaşamı sırasında,sonradan ortaya çıkmış bedensel ve yetisel eksikliklerdir.

TÜRKİYE’DE SOSYAL HİZMET KURULUŞLARININ TARİHSEL GELİŞME SÜRECİ

*Osmanlı öncesi dönem (---1299)
*Osmanlı imparatorluğu dönemi (1299-1923)
*Cumhuriyetin kuruluşuyla başlayan dönem (1923- -----)
*Türkiye Cumhuriyeti tarihsel sürecinde sosyal hizmetlerle ilgili ilk bakanlığın kurulmasından bugüne (2011- ----)

OSMANLI DÖNEMİ

[/FONT]
[/FONT][FONT=Times New Roman,Times New Roman][FONT=Times New Roman,Times New Roman]Cumhuriyetten önce,Osmanlı imparatorluğu zamanında çeşitli sosyal hizmet kuruluşları vardı.öncelikle vakıflara bağlı kuruluşlar gelir.vakıfların çatısı altında imaretler,kervansaraylar,medreseler bulunmaktaydı.Darüşifalar,bimareler,ıslahhaneleri,darüleytamlar,tabhaneler,çeşmeler,hanlar,hamamlar gibi sosyal hizmet kuruluşları Osmanlı imparatorluğu döneminde sadece vakıflar kapsamında değil devlet tarafından da kurulmuştur.Sonuç olarak Osmanlı imparatorluğunda sosyal güvenlik sosyal yardım sistemine dayanmaktadır.

CUMHURİYET DÖNEMİ

1923 yılında kurulan Türkiye Cumhuriyeti Osmanlı imparatorluğunda var olan sosyal hizmet kuruluşlarını hem kurum hemde kültürel miras olarak devraldı.Bunların başında vakıflar gelir.Mülhak vakıflar ile yeni vakıflar arasındaki en önemli fark mülhak vakıfların Cumhuriyetten önce,yeni vakıfların Cumhuriyetten sonra kurulmuş olmalarıdır.

SOSYAL HİZMET KURULUŞU NE DEMEKTİR?

Sosyal hizmet bir özel gereksinim grubuna yada bireye onu topluma kazandırmak,rehabilite etmek gibi amaçlarla ve o kişiye o zaman içinde gerekli olduğu düşünülerek verilen mesleki bir hizmettir.Bunun tüm çeşitleriyle bütününede Sosyal Hizmetler denir.Sosyal çalışmacıların,sosyal yardımcıların,sosyal teknikerlerin,yaşlı bakıcılarının,sosyal sekreterlerin çalışıp sosyal hizmet ürettikleri mekansal örgütlenmelerede sosyal hizmet kuruluşu yada kuruluşları denir.Sosyal hizmet kuruluşları ikiye ayrılır;a)Doğrudan sosyal hizmet vermek için kurulmuş kuruluşlar,çocuk yuvaları,kreşler,çocuk bakım evleri,çocuk ve gençlik merkezleri,kadın sığınma evleri,kadın konukevleri,huzurevleri v.b.bu kapsam içindedir.b)Başka bir temelde hizmet vermek için kurulmuş,ancak içinde kaçınılmaz olarak hizmet gereği sosyal hizmet büroları da olan kuruluşlardır.Hastaneler,okullar,üniversiteler,adliye,cezaevi,psikiyatri klinikleri v.b.bu kapsamdadır.

SOSYAL HİZMET KURULUŞLARININ ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ

Sosyal hizmet kuruluşları içinde barındırdıkları yada hizmet verdikleri kimselerin özelliklerine uygun olarak farklı farklı düzenlenmiştir.Kuruluşlar verilen hizmetin genel kategorisine uygun olarak farklılıklar gösterirler.Sağlık kuruluşu,eğitim kuruluşu,adalet kuruluşu gibi..sosyal kuruluş,ticari kuruluş gibi..Bunlar o kuruluşun ilgilendiği genel alanı belirler.Sosyal çalışma alanı bunların her birinde yer bulur.Verilecek hizmete göre bir eğitim kuruluşu da bir sağlık kuruluşu da sosyal hizmet kuruluşu olabilir.içinde sosyal birimler açılır ve hizmet sağlanır.Sosyal hizmet kuruluşlarını çalışma modellerine göre 2’ye ayırabiliriz.yatılı kuruluşlar ve gündüzlü kuruluşlar.İşleyişleri farklılaşır.biri yirmi dört saat,diğeri çalışma saatleri içinde hizmet sunar.Yönetim ve hizmetler buna göre düzenlenir.Buna göre sosyal hizmet kuruluşları;*Öncelikle adı üzerinde sosyal hizmet veren kuruluşlardır.*belirli nüfus gruplarına,belirli gereksinim gruplarına hizmet verirler.*verilen hizmetin gerektirdiği işlevlerle donanırlar.*Hizmetlerini kesintisiz verirler.*Hizmetlerini yürütmeye yetecek kadar oda,döşeme ve maddi donanımı bulunur.
[/FONT]
[/FONT][FONT=Times New Roman,Times New Roman][FONT=Times New Roman,Times New Roman]TÜRKİYE’DE SOSYAL HİZMET KURULUŞLARININ GENEL YAPILANMASI
Türkiye’de sosyal hizmet kuruluşları dört kategoriye bağlı olarak kurulur ve çalıştırılırlar.1-Kamu Kurumlarına 2-Yerel yönetimlere 3-Sivil toplum örgütlerine bağlı olarak 4-özel sektör eliyle kurulur ve çalıştırılırlar.
Sivil toplum ikinci dünya savaşından sonra demokratikleşme süreci içinde kamu ve halk ayrımının belirginleşmesi ve halkın toplumda daha katılımcı ve etkin rol almasıyla ortaya çıkan bir kavramdır.Asker yada devlet kamu kurumlarının gücü içinde yer almayan,devlet erkinin dışında kalan yada duran geniş halk kesimlerini anlatır.Birey olarak kamusal güce dayanmayan bu kesimin kendi içinde örgütlenmelerine de sivil toplum örgütlenmeleri denir.Sivil toplum örgütlenmeleri diyince akla dernekler ve vakıflar gelir.özel yasalarla kurulan gönüllü örgütlenmelerdir.Başkanları ve yönetim kurulları seçimle belirlenir.üst mevzuatı dernek yasası,alt mevzuatı dernek tüzüğüdür.bu iki temel düzenleme çerçevesinde hizmet üretirler.Vakıflar türk medeni kanunu hükümlerine göre kurulurlar.çalışmaları vakıflar yasasıyla düzenlenir.kuruluşları asliye hukuk mahkemeleri tarafından tescil edilmeleriyle gerçekleşir.kapatılmaları yada ölüm gibi nedenlerle fesihlerinde gene mahkeme yoluyla olur.oysa dernekler mahkeme kararıyla değil idari kararla kurulur yada kapatılırlar.vakıfların kurulmalarının ve kapatılmalarının yargı kararına bağlanmasının nedeni öncelikle çok uzun ömürlü,derneklere göre daha kalıcı kuruluşlar olmalarıyla,hayır amaçlı kullanılması öngörülen büyük miktarlarda paraların kullanılmasını sağlayan kuruluşlar olmalarıyla ilgilidir.

BUGÜNKÜ SOSYAL HİZMET KURULUŞLARI
Türkiye’de ilk kez 2011 yılında sosyal hizmetler bir bakanlık çatısı altında bütünleştirildi.bu bakanlık Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığıdır.yalnız gençlikle ilgili hizmetleri sosyal hizmetler kapsamında görmemiş ve onu sadece Gençlik ve Spor bağlamında değerlendirerek bu bakanlığın çatısı altında bırakmıştır.TC.Başbakanlığa bağlı olarak 1983 yılında kurulan Sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu (SHÇEK) lağvedilerek kurum ve kuruluşları maddi varlıkları ve kadrolarıyla bakanlık kapsamına alınmıştır.Aile ve sosyal araştırmalar genel müdürlüğü teşkilat ve görevleri hakkında kanunda Aile ve Sosyal politikalar bakanlığının kurulmasıyla yürürlükten kaldırılmış ve adı geçen genel müdürlük bakanlığa bağlanmıştır.Kadının Statüsü,Özürlüler idaresi başkanlığı,Sosyal Güvenlik kurumu primsiz ödemeler genel müdürlüğü de Aile ve Sosyal politikalar bakanlığına alınmıştır.Böylece ana uzmanlık birimleri oluşturulan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Türkiye’de ilk kez sosyal hizmetleri en geniş çerçevede çatısı altında toplamıştır.

AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞININ YAPISI

Denetim hizmetleri başkanlığı,Strateji geliştirme başkanlığı,hukuk müşavirliği,bilgi işlem dairesi başkanlığı,özel kalem müdürlüğü gibi her bakanlıkta olan klasik birimlerin dışında bakanlığın kapsamına alınan altı sosyal hizmet birimi bulunmaktadır.bunlar;1-Aile ve Toplum hizmetleri genel müdürlüğü 2-Çocuk hizmetleri genel müdürlüğü 3-Kadının statüsü genel müdürlüğü 4-Özürlü ve yaşlı bakım hizmetleri genel müdürlüğü 5-Sosyal yardımlar genel müdürlüğü 6-Şehit yakınları ve gaziler dairesi başkanlığıdır.Bakanlığın kurulduğu 2011 tarihinden önce SHÇEK çatısı altında bulunan sosyal hizmet
[/FONT]
[/FONT][FONT=Times New Roman,Times New Roman][FONT=Times New Roman,Times New Roman]kuruluşları bakanlığın kurulmasıyla illerin il özel idaresine bağlandı.yönetimleri il özel idarelerine bırakıldı.bu kuruluşlardan sorumlu birimler ilgili genel müdürlüklerdir.

AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞINA AİT SOSYAL HİZMET KURULUŞLARI

Kamuya ait sosyal hizmet kuruluşları sayısı en çok olan kuruluşlardır.buraya ait sosyal hizmet kuruluşları da Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı çatısı altında toplanmıştır.

AİLE VE TOPLUM HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Aile toplum içindeki en küçük örgütlenmedir ve toplumun çekirdeği olarak görülür.bu çekirdeğin her bakımdan sağlıklı olması toplumun sağlıklı olması demektir.bu müdürlük,ailenin toplum içinde her bireyle birlikte güçlendirilmesi,sağlıklı aile bilincinin geliştirilmesi aile içi ilişkilerin sağlıklı olarak güçlendirilmesi gibi aile sağlığını her boyutuyla ilgilendiren konularda çalışmalar yapar.Toplum merkezleri ve aile danışma merkezleri bu müdürlük çatısı altındadır.

ÇOCUK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Bu genel müdürlüğün çatısı altındaki çocuk ve gençlerle ilgili kuruluşlar şunlardır;
1-Koruma bakım ve rehabilitasyon merkezleri
2-Bakım ve sosyal rehabilitasyon merkezleri
3-Çocuk ve gençlik merkezleri
4-Kreş ve gündüz bakımevleri
5-Yetiştirme yurtları
6-Sevgi evleri/çocuk evleri
7-Çocuk yuvaları
8-Çocuk gözlemevleri

ÖZÜRLÜ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

[/FONT]
[/FONT][FONT=Times New Roman,Times New Roman][FONT=Times New Roman,Times New Roman]Bu çatı altında özürlüler ve yaşlılara verilen hizmetler yer almaktadır.genel müdürlük yapısı içinde özürlü ve yaşlı daire başkanlıkları bulunur.bu kuruluşlarda yedi yaşından en ileri yaşa kadar her yaş grubundan özürlü yada engelli bulunur.bu kuruluşlar çoğunlukla karmadır.kapasiteleri 30 ile 190 arasındadır.Yaşlı hizmetleri çatısı altında huzurevleri ile yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezleri bulunur.huzurevi 60 yaş üzeri yaşlı kişileri huzurlu bir ortamda korumak,bakmak ve bu kişilerin sosyal psikolojik gereksinimlerini karşılamak amacıyla kurulan yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır.Kamuya ait huzurevleri için kuruluşa kabul yaşı en az 55 olmalıdır.yaşlıların kuruluşa kabulunde ırk,renk,cinsiyet,dil,din,uyruk,siyasal düşünce,inanç ve eğitim gibi hiçbir ayrım yapılmaz ve varsa geçmişteki hükümlülükleri göz önüne alınmaz.

KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Amacı,toplumda kadının statüsünün güçlendirilmesine destek vermek,bu alandaki çalışmaları desteklemek ve hızlandırmak,özel konumlarından ötürü mağdur olan,şiddet gören kadınlara sahip çıkmak haklarına kavuşmak için gerekenleri yapmaktır.en önemli sosyal hizmet kuruluşları kadın konukevleridir.Kadın konukevleri kocalarından yada birlikte yaşadıkları erkeklerden şiddet gören kadınların devlete başvurmalarıyla varsa küçük çocuklarıyla birlikte koruma altına alındıkları yataklı kurumlardır.buralarda sosyal çalışmacılar,psikologlar görev yaparlar ve aile içindeki sorun çözünüldüğü zaman kadın tekrar evine döner yada kendisi için yeni bir yaşama
ve çalışma düzeni kurulur.Eşlerinden yada yakınlarındaki diğer erkeklerden şiddet gören kadınların geçici olarak barındırıldıkları yataklı kuruluşlarının adı sığınma evidir.kadın konukevleri ile sığınma evleri arasında görev ve işlem bakımından bir farkı yoktur.bu kuruluşların adreslerinin gizli olması yapılan işin gereğidir ve sadece resmi makamlar tarafından bilinir.

SOSYAL YARDIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Sosyal yardımlar çeşitli kategorilerde sağlanmaktadır.yardımlar aile,sağlık,eğitim,özürlü yardımlarıyla özel amaçlı yardımlar olmak üzere beş ayrı kategoride sınıflandırılmışlardır.bu sosyal yardımlar il ve ilçelerde kurulan sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları aracılığıyla verilmektedir.sayısı 973’tür.Sosyal yardım hattı sosyal yardımlar genel müdürlüğü tarafından hizmete sokulan sosyal yardımlar konusunda yurttaşların her zaman ulaşabilecekleri bir acil yardım numarasıdır.

ŞEHİT YAKINLARI VE GAZİLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Amacı;şehitlerimizin anılarının yaşatılması,şehit yakınları ile gazilerin ekonomik ve sosyal her türlü mağduriyet ve yoksunluklarını gidermek amacıyla ulusal politika ve stratejilerin belirlenmesine ön ayak olmak,koordine etmek,şehit yakınları ile gazilere yönelik sosyal hizmet ve yardım etkinliklerini yürütmek bu alanda ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllü kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak olarak belirlenmiştir.Şehit ve gazi yakınları arasında iletişimi sağlamak,arttırmak ve dayanışmayı güçlendirmektir.
[/FONT]
[/FONT][FONT=Times New Roman,Times New Roman][FONT=Times New Roman,Times New Roman]DİĞER KAMU KURUMLARINA BAĞLI OLAN SOSYAL HİZMET KURULUŞLARI
Kamu elindeki sosyal hizmet kuruluşlarının temel örgütü Aile ve Sosyal Politikalar bakanlığıdır.Valiliklere bağlıda bir çok sosyal hizmet kuruluşları vardır.

YEREL YÖNETİMLERE AİT SOSYAL HİZMET KURULUŞLARI

Valilikler tarafından yürütülen bir çok sosyal hizmet uygulamaları özellikle büyükşehir belediyeleri ve kapsamlarında yer alan belediyelerce de yürütülmektedir.Yoksul yurttaşlara,özürlülere sosyal yardımlar olduğu kadar,kentte yaşayanların kentsel ve toplumsal bütünleşmesini sağlayacak her türlü sosyal hizmet belediyelere görev olarak verilmiştir.kentin sokakta yaşayan evsiz barksız ve karnını doyurmakta zorlanan sakinlerine sosyal yardım yapmakta yerel yönetimlerin görevleri arasındadır.

ÖZEL GİRİŞİMLERE AİT SOSYAL HİZMET KURULUŞLARI

Özel girişimde yapısı gereği gelir getirici sosyal hizmetlerin yürütülmesinde işlev üstlenmektedir.

SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİNE AİT SOSYAL HİZMET KURULUŞLARI

Sivil toplum örgütleri yani dernekler ve vakıflarda sosyal hizmet kuruluşlarına sahiptirler.bunların en büyük özelliği kar amacı olmayan örgütler ve kuruluşlar olmalarıdır.Vakıf ve dernek yönetimleri tarafından açılırlar ve işletilirler.hepsinin ortak özelliği insana hizmet sunmaları özel gereksinim gruplarına hizmet sunmaları ve hizmetlerdeki sürekliliktir.
[/FONT]
[/FONT][FONT=Times New Roman,Times New Roman][FONT=Times New Roman,Times New Roman][/FONT][/FONT]
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst