Aöf İslam Hukukuna Giriş 3. Ünite Soru-Cevap

AOFDESTEK

ADMİN
Yönetici
Admin
Katılım
9 Şub 2011
Mesajlar
6,041
Tepkime puanı
25
Puanları
48
Bölüm:
İşletme
Şehir:
Bursa
ÜNİTE 3, İSLAM HUKUK EKOLLERİ

1- İslam hukukçularının ihtilaf sebeplerinden kısaca bahsediniz?


Cevap: * Nassların metinlerinin farklı şekilde anlaşılması, hükümde görüş ayrılıklarına yol açmıştır. Burada ağırlıklı olarak dilin yapısı ve özellikleri devreye girmektedir.

*Sünnetle ilgili malzemenin tespiti. İslam hukukçularının sünnet konusundaki birikimlerinin farklı olması.
* Hadisler tedvin edildikten sonra ise hadisin güvenilirliğini tespite yönelik ayrılıklar.
* İslam hukukçularının delil ve yöntemlerin kaynak değeri konusunda farklı düşünmeleri.
* İslam hukukçularının farklı kavrayışlara sahip olması.
*İslam hukukçularının bulunduğu sosyal çevrelerin farklı olması. Bu duruma örnek İmamı şafinin
Irak’tayken benimsediği görüşlerin bir kısmını Mısır’da iken değiştirmiş olması.
*Siyasi yönelim farklılıklarının fıkhi eğilimler üzerindeki etkisi. Örnek; büyük çoğunluğun ehlisünnet vel-cemaat olmasının yanında Hariciler ve Şiiler de ortaya çıkmıştır.

2- İhtilafuz zaman ve İhtilaful burhan ne demektir?


Cevap: İhtilafuz zaman “şartların ve çevrenin farklılığından kaynaklanan ihtilaf” İhtilaful burhan “delil ve yöntem farklılığından kaynaklanan ihtilaf”


3- İslam hukuk ekollerinin sınıflandırılmasını anlatınız?


Cevap: -Ehlisünnet adı verilen büyük çoğunluk iki gruba ayrılır.

* Yaşayan Sünni hukuk ekolleri: “dört mezhep” Hanefi, Şafii, Maliki, Hanbelî
* Günümüze dek varlığını sürdürememiş Sünni hukuk ekolleri: Evzai, Sevri, Leys, Taberi, Zahiri — Sünni hukuk ekolleri dışında Harici ( Zeydi, Caferi ve İsmaili) ve Şii (İbazi) ekolleri

4- Hanefi ekolü kurucusu hakkında bilgi?


Cevap: Kufe’nin önde gelen hukukçusu, Rey ekolüyle adı özdeşleşmiş bir müctehid olan Ebu Hanife Numan b.Sabit etrafında şekillenmiş bir ekoldür. İmamı azam (büyük imam) olarak ta bilinir. 699 da Kufe’de doğmuş 767’de Bağdat’ta vefat etmiştir. Geçimini kumaş ticareti yaparak sağlamaktaydı. Gerek kelami meselelerle ilgilenmesi neticesinde gelişen akıl yürütme yeteneği, gerekse ticari faaliyetleri esnasında edindiği sosyal hayata ilişkin tecrübe ve birikim hukuk nosyonuna katkı sağlamıştır.


5- Ebu Hanife’nin hocası kimdir?


Cevap: Kufe’nin önde gelen fakihlerinden Hammad b.Ebi Süleyman. Hocasının vefatı üzerine ilim halkasının başına geçmiştir.


6- Ebu Hanife’nin ilmi silsilesini yazınız?


Cevap: Hammad->İbrahim en-Nehai ->Esved ve Alkame aracılığıyla Abdullah b.Mesud-> Hz Ali


7- Ebu Hanife’nin fıkıhta takip ettiği metot nedir?


Cevap: Önce Kitaba, sonra Sünnete müracaat ederdi. Bu ikisinde delil bulamazsa Sahabe görüşleri hakkında tercih yapardı. Konuyla ilgili sahabe görüşü yoksa tabiun ictihadlarını bağlayıcı kabul etmez kendi ictihad ederdi. Kitab-Sünnet-Sahabe kavli-İctihad(kıyas ve istihsan)


8- “hiyel” hakkında bilgi veriniz?


Cevap: Çözüm ve çare demek olan hile sözcüğünün çoğuludur. Arzu edilmeyen sonuçların, yine hukuk içersinde kalarak ve hukukun imkânları içinde aşılması. Ebu Hanife’nin hukuk anlayışında birçok hiyel örneklerine rastlanır.


9- Ebu Hanife’ye atfedilen eserler nelerdir?


Cevap: “El-fıkhül ekber, el-fıkhül esbat, el-vasiyye, el-alim vel müteallim”, risale ila Osman el-betti daha ziyade akait içerikli risalelerdir. Kendisinden rivayet edilen hadisleri içeren “Musnedü Ebu Hanife”.



10- Ebu Hanife’nin önde gelen dört öğrencisi kimlerdir?

Cevap:*Ebu Yusuf Yakub b. İbrahim, Muhammed b. Hasen eş-Şeybani, Züfer b. Hüzeyl ve Hasen b. Ziyad. Ebu Yusuf ve Ebu Muhammed Hanife’nin ardından 2.ve 3.imam kabul edilmişlerdir.

** Literatürde Ebu Hanife ve Ebu Yusuf için “şeyhayn”, Ebu Muhammed ve Ebu Yusuf için “imameyn ya da sahibeyn”, Ebu Hanife ve Ebu Muhammed için “tarafeyn” tabiri kullanılır.

11- Ebu Yusuf’un bize kadar intikal eden eserleri nelerdir?


Cevap:
“Kitabü’l asar, Kitabü’l harac, İhtilafü Ebu Hanife ve İbn. Ebi Leyla, Er-rad siyeri-l Evzai”


12-
Şeybani’nin eseleri?


Cevap: İki grup ta toplanır.

Zahirur-raviye(mesailül-usul) ve Nadirur raviye (mesailün nevadir)
Zahirür raviye eserleri “ el asl ya da el mesbut, el cemiül kebir, el cemiüs sağir, es siyerül kebir, es siyerüs sağir ve ez-ziyadat”
Nadirür raviye eserleri “keysaniyyat, haruniyyat, cürcaniyyat, rakkiyyat ve ziyadatü’z ziyadat

13-
Hanefi ekolünün yayıldığı coğrafya?


Cevap: Abbasiler ve Osmanlı zamanında resmi mezhep kabul edilmiştir. Umumiyetle Türk coğrafyasında ve Türkler aracılığıyla Müslümanlaşmış bölgelerde oldukça yaygındır. Mısır ve Kuzey Afrika’da yaygınlık kazanamamıştır.


14- Maliki ekolü kurucusu hakkında kısa bilgi veriniz?


Cevap: İmamı Malik adıyla tanınan Malik b.Enes el-esbahi etrafında şekillenmiştir. 713’te Medine de doğmuş 795’te Medine’de vefat etmiştir. Asıl itibariyle Yemen kökenlidir.


15- İmamı Malik’in hocaları kimlerdir?


Cevap: Fıkıhta başlıca hocası Rebia b.Ebi Abdirrahman dır. Hadis konusunda Nafi, İbn şihab ez zühri, Ebuz Zinad ve Yahya b.Said el-ensari hocalardan faydalanmıştır. Hocaları içerisinde 13 yıl boyunca derslerine devam ettiği Abdurrahman b. Hürmüz’ün ayrı bir yeri vardır.


16- İmamı Malik’in ictihadlarında kullandığı kaynaklar nelerdir?


Cevap: Önce Kitap ve Sünnete dayanırdı. Ancak ahad haber ile Medine ameli arasında çatışma görürse Medine ameline öncelik verirdi. Hakkında nas bulunmayan konularda kıyas ve mürsel maslahatla amel ederdi.


17- İmamı Malik’in eserinin adı nedir?


Cevap: Muvatta.


18-İmamı Malik’in öğrencileri?


Cevap:
Abdurrahman b. El-kasım, Abdullah b.Vehb, Eşheb b.Abdulaziz, Abdullah b. Abdulhakem,

Asbağ b.Ferec ve Muhammed b.Abdullah b.Abdulhakem.

19-
İmamı Malik’in görüşlerinin aktarılmasında Muvatta’dan sonra en önemli

kaynak hangisidir?

Cevap:
El-Müdevvenetü’l Kübra.


20- Maliki ekolünün yayıldığı coğrafya?


Cevap: Önce Hicaz bölgesinde yayılmış daha sonra Kuzey Afrika ülkeleri ve Endülüs’te yaygınlaşmıştır. Günümüzde Kuzey Afrika ülkeleri, Moritanya ve Nijerya bölgesi Maliki’dir.



21-Şafii ekolünün kurucusu hakkında bilgi veriniz?

Cevap: Ekolün kurucusu 767 de Gazze’de doğan 819’da Mısır’da vefat eden İmam Muhammed b.İdris eş-Şafii’dir. Aslen Kureyşlidir. Gerek Hicaz gerekse Irak ekollerinin görüşlerini öğrenme fırsatı bulan imam Şafii, kendine has bir metot ve hukuk anlayışı geliştirmiştir. Ömrünün son dönemlerinde Mısır’a yerleşerek eserlerini düzenlemiş ve görüşlerini yaymıştır. Mısır’da bulunduğu dönemde Irak’ta benimsediği bazı görüşlerini değiştirmişti. Bu bakımdan Irak’taki görüşleri için “mezhebi kadim” (eski mezhep), Mısır’daki görüşlerine “mezhebi cedid” denilir.


22- İmamı Şafii’nin hocaları?


Cevap: Müslim b.Halid, İmamı Malik, İmamı Muhammed b.Hasen eş-Şeybani.


23- İmamı Şafii’nin ictihadında başvuru kaynakları nelerdir?


Cevap: Önce Kitab ve Sünnete başvururdu. Daha sonra sahabenin ittifak ettiği görüşlere ondan sonra sahabenin ihtilaf halindeki görüşlere başvururdu. Son müracaat ettiği delil ise kıyastır. Ebu Hanefi’nin kullandığı istihsanı ise açık bir dille ve sert bir şekilde reddetmiştir.


24-İmamı Şafii’nin eserleri?


Cevap: Meşhur Er-Risale eserini Irak’ta yazmıştır.Hukuk kitabı niteliğindeki eseri “el ümm” adını taşımaktadır. Günümüze kadar gelen diğer bir eseri ise “ihtilafü’l hadis” tir.


25- İmamı Şafii’nin öğrencileri?


Cevap: Irak’taki öğrencileri Zaferani ve Kerabisi. Mısır’daki öğrencileri Harmele b.Yahya, Buvayti, İsmail El-Müzeni ve El ümm’ü rivayet eden Rebi b.Süleyman el-Muradi önde gelen öğrencileridir.


26-Şafii ekolünün yayıldığı coğrafya?


Cevap: Mısır’da Eyyübilerin desteğiyle bir dönem resmi mezhep ilan edilmiştir. Günümüzde Mısır, Suriye, Ürdün, Lübnan, Hindistan, İran, Filipinler, Malezya, Sri Lanka ve Endonezya gibi ülkelerde yayılmıştır. Ülkemizde de doğu ve güneydoğu bölgesinde önemli sayıda mensubu vardır.


27-Hanbelî ekolü kurucusu hakkında bilgi?


Cevap: Kurucusu 780’de Bağdat’ta doğan ve 855’te aynı yerde vefat eden İmam Ahmed b.Hanbel

eş-Şeybani’dir. Baskın olan yönü hadisçiliktir. Bu yüzden kimi müellifler Ahmet b.Hanbel’i hukukçu olarak kabul etmemişlerdir. Şafii’nin Bağdat’ta olduğu dönemde ondan ders almıştır.

28- Ahmed b.Hanbel’in eserleri?


Cevap: Eİ-Müsned, Kitabül İlel ve marifeti’r rical.


29- Ahmed b. Hanbel’in öğrencileri?


Cevap: Öğrencilerinin başında oğulları Salih ve Abdullah gelmektedir. Bunların yanında Ebu bekr el- esrem Ahmed b.Hani, Ahmed b.Muhammed El-Merzevi ve Abdulmelik b.Mihram gelmektedir.


30- Ahmed b. Hanbel’in başvuru kaynakları?


Cevap: Önce Kitab ve Sünnet. İkinci aşamada Sahabenin ittifak ettiği veya muhalifi bilinmeyen fetvalarını delil olarak kabul ederdi. Daha sonra sahabenin ihtilaf ettikleri görüşlerden naslara en

uygun olanı tercih ederdi. Daha kuvvetli bir delil bulamadığı durumlarda da mürsel ve zayıf hadisleri kıyasa tercih ederdi. Son aşamada ise artık mecbur kalınca kıyası kullanırdı.

31-Ahmed b.Hanbel’in fıkhi görüşlerini toplayıp tedvin eden kişi ve eserin adı?


Cevap: Ebu bekr El-Hallal. Eserin adı “el-cami”


32-
Hanbelî ekolünün yayıldığı coğrafya?



Cevap: Önce Bağdat’ta yayılmış, daha sonra Hicaz, Suriye ve Mısır’da taraftar bulmuştur. Günümüzde S.Arabistan’ın resmi mezhebidir. Kuveyt ve Körfez ülkelerinde de mensubu vardır.

33-Yaşamayan Sünni hukuk ekollerinden kısaca bahsediniz?


Cevap:
EVZAİ: Ebu Amr Abdurrahman b.Amr el-Evzai’ye nisper edilmektedir. Hadis taraftarıdır. Zamanla yerini Şafii ve Maliki mezheplerine bırakmıştır.

SEVRİ: Abu Abdullah Süfyan b.Said es-Sevri kurucusudur. Kufe olup hadis taraftarıdır. Reye karşı olduğu için Ebu Hanife ile arasının pek de iyi olmadığı ileri sürülmektedir.
LEYS: Ebu Leys b.Sa’d kurucusudur. Medine’de kendini yetiştirdikten sonra Mısır’a gidip oranın hukukçusu olmuştur. Şafii ve Maliki mezhepleri karşısında tutunamamıştır.
TABERİ: Ünlü tefsirci ve tarihçi İbn Cerir et-Taberani’ye nispet edilmektedir. İhtilafü’l fukaha adlı eseri günümüze ulaşmıştır.
ZAHİRİ: Ebu Süleyman Davud b.Ali ez-Zahiri kurucusudur. Önceleri Şafii mezhebine mensup olan Zahiri daha sonra kendi fıkıh anlayışını geliştirmiştir. Zahiri ekolünün en önemli savunucusu, ikinci imamı, ünlü Endülüslü bilgin İbn Hazm’dır. “ el ihkam ve en-nübez” adlı eseri vardır.

34- Diğer hukuk ekollerinden Şii çevrede gelişen Zeydi ekolü hakkında bilgi?


Cevap: Bu ekolün mensupları Hz Hüseyin’in oğlu Ali Zeynelabidin’in oğlu Zeyd b. Ali’yi kabul etmektedirler. Diğer Şii grupları Caferiler ve İsmaililer ise Zeyd b.Ali’nin ağabeyi Muhammed Bakır’ın imam olduğunu savunmaktadır. Zeyd b.Ali’ye nispet edilen “el-mecmu” adlı eseri günümüze kadar gelmiştir. Zeydi’ler günümüzde Yemen’de yaşamaktadırlar. Resmi mezhebidir.


35- Caferi ekolü hakkında bilgi?


Cevap: Şiilerin en kalabalık grubudur. Hilafetin Hz Ali’nin soyundan gelen on iki imama has olduğu görüşündedirler. İmamiyye ve isnaaşeriyye adıyla da anılır. Ekol, altıncı imam Cafer es-Sadık’a nispet edilir. Şii gruplar içersinde mensubu en çok olan ekoldür. İran’ın resmi mezhebidir. Ülkemizde de bazı mensupları vardır.


36- İsmaili ekolü hakkında bilgi?


Cevap: Cafer es-Sadık’tan sonra büyük oğlu İsmailin imam olduğunu savunan ekoldür. Batıniyye adıyla da anılır. Doğu İsmaililer ve Batı İsmaililer olmak üzere ikiye ayrılmışlardır.


37- Harici çevrede gelişen İbazi ekolü hakkında bilgi?


Cevap: Harici gruplar içinde en mutedili kabul edilen İbaziler, Abdullah b.İbaz’a nispet edilir. Ancak bu ekolün ilk teorisyeni olarak onun yerine Cabir b. Zeyd el-Ezdi kabul edilmektedir.
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst