Aöf Büyük Selçuklu Tarihi Ders Notları 3. Ünite

AOFDESTEK

ADMİN
Yönetici
Admin
Katılım
9 Şub 2011
Mesajlar
6,041
Tepkime puanı
25
Puanları
48
Bölüm:
İşletme
Şehir:
Bursa
BÜYÜK SELÇUKLU TARİHİ

3. ÜNİTE

*Huttelan; (veya huttel ) –Kuzey Horasan’da merkezi Hulbuk olan Vahş ile Ceyhun nehri arasında ,Türkmen atları ile meşhur eyaletin adıdır.

*Çağaniyan; (veya Saganiyan)-Ceyhun’un Maveraünnehir tarafında,merkezi Tirmiz olan bölgenin adıdır.

*Vezir Kündüri ;Alp Arslan’a ,bir elçi ve kendi el yazısıyla bir mektup göndermiştir.

*Alp Arslan’a gönderilen mektupta neler yazmaktadır;
-Süleyman’ın saltanatının Tuğrul Bey’in isteği olduğundan buna razı göstermesi gerektiği,
-Bu tarafa gelmesi halinde kendisine ait olan Horasan ve Harizm’in sahipsiz kalacağı,
-Eğer isterse para gönderebileceği,
-Aksi taktirde üzerine sevk edileceği

*Alp Arslan ,Kutalmış’ın harekatından da haberdar olmakla birlikte,bu sırada tahtı ele geçirmek için harekete geçen ,büyük amcaları İnanç Yabgu üzerine Herat’a yürümüştür.

*Alp Arslan Musa Yabgu meselesini halleder halletmez Rey’e doğru hareket etmiştir.

*Yunus Yinal’ın oğulları Erdem ve Erbasgan Kazvin’de Alp Arslan adına hutbe okutmuşturlar.

*Kutalmış,Alp Arslan’ın Nişabur’a vardığını öğrenince ,iki ordu arasında kalkma için Rey’den yola çıkarak ona doğru ilerlemiştir.Kutalmış kendisine yapılan çağrıyı geri çevirmiştir.Bu durumda savaş kaçınılmaz olmuştur.Damgan civarında Milh vadisinde iki Selçuklu şehzadesi orduları karşı karşıya gelmiştir.Savaşta Kutalmış yenildi ve hayatını kaybetti.Kardeşi,oğulları Süleyman Şah ve Mansur esir edildiler.Alp Arslan Kutalmış’ı Tuğrul Beyin yanına defnetmiştir.

*Alp Arslan 23 Ocak 1064 tarihinde ,başkent Rey’e girip saltanata oturmuştur.

*Kavurt Bey Alp Arsanla adına hutbe okutmuştur.

*Müsadere;Devlet memurlarının ,görevleri sırasında makamlarının gücünü kötüye kullanarak haksız kazanç edindikleri gerekçesiyle,servetlerine el konulmasıdır.

*Nevbet,çaldırmak,hutbe okutmak,para kestirmek gibi önemli saltanat alametlerinden biridir.Bağımsız hükümdarlar günde beş vakit saraylarının kapısında davul (tabl) vurdururlardı.

*Halife el-Kaim Biemrillah 27 Haziran 1064 yılında Alp Arslan adına hutbe okutmuştur.

*Alp Arslan kızını ölümünden kısa bir süre önce ,halifenin torunu ve veliahdı ile evlendirerek (Haziran 1072 ) halifelik kurumuyla bağlarını güçlendirmeye çalışmıştır.

*Alp Arslan ilk olarak Rum Gazasına çıkmıştır.

*Alp Arslan’ın Birinci Kafkasya ve Azerbaycan seferinde ;Meryemnişin,Ahalkelek Anberd,Sürmeli,Ani fethedilmiştir.

*Ani son derece müstahkem bir şehir olup,üç taraftan Arpaçay ve Nehri ,diğer taraftan ise her birinin üzerinde kaleler bulunan dağlarla çevrili idi.

*Ani’nin savunmasından sorumlu komutanların iç kaleye çekilmesi ahalinin direncini kırdı.Yeniden saldırıya geçen Selçuklu ordusu saman ve çuvallarıyla hendeği doldurmak suretiyle Ani’ye girdi.Pek çok esir ve ganimet alındı (16 Ağustos 1064).İç kalede çetin bir direniş göstermekle birlikte müdafiler,Sultan’ın bizzat kumanda ettiği saldırılar sonucunda,cizye ödemeyi kabul ederek teslim oldular.

*Ani Fethi İslam Dünyasında büyük bir sevinç yaratmıştır.Halife bu vesile ile tebrik mektubu gönderdiği Alp Arslan’a Ebulfeth (Fethin Babası) ünvanı vermiştir.

*Cizye;İslam devletlerinde Müslüman olmayan ahaliden alınan baş vergisine denir.

*Kavurt;Alp Arslan’ın Kirman Meliki olan kardeşidir.

*Kavurt;Alp Arslan’a bağlı Şebankare emiri Fazlu’layı mağlup edip Şiraz’ı işgal etmiştir.

*Terken,Hatun’un özel ismi olmayıp ,Karahanlı meliklerine verilen Türkçe bir ünvandır.Selçuklu hükümdarlarıyla evlenen başka Karahanlı prensesleri de bulunmakla birlikte ,Melikşah’ın hanımı olan Terken Hatun meşhur olmuştur.

*Terken Hatun;Melikşah’ın eşi.

*Melikşah;Alp Arslan’ın oğlu.

*Alp Arslan;
İnanç Yabgu’yu(Büyük Amcası);Mazenderan’a
Süleyman’ı (Kardeşi) ;Belh’e
İlyas’ı (Oğlu);Çağanıyan’a
Arslan Argun’u ;Harizm’e
Arslanşah’ı ,Merv’e
Mesud ve Mevdud’u(Ertaş’ın oğlu (İbrahim Yinal’ın kardeşi) ) ;Başgur ve İsfizar’a

tayin etmiştir.

*Alp Arslan’ın Deşt-i Kıpçak Seferine çıkmasının sebebi;
Ticaret yollarının güvenliğinin sağlanmasıdır.

Alp Arslan ;Kıpçak Reisini mağlup edip itaat altına almıştır.Buradan Aral’ın kuzeyine ve sonra ata yurdu Cend’e varmıştır.Cend Emiri Alp Arslan’ı hediyelerle karşılayarak hürmet göstermiş,ona bağlılığını bildirmiştir.Selçuklular’ın uç şehri olan Cend’in hakimiyetini oğlu Melikşah’a vermiştir.

*Alp Arslan 1067 yılında Kavurt Bey’in isyanıyla karşılaşmış ve Kirman’a yürümüştür.

*Alp Arslan’ın İkinci Kafkasya Seferi’nin sebebi;
Hazar’ın kuzeyinden Avrupa’ya göç eden Oğuzlar’ın yarattığı karışıklık.

*Anadolu fetihleri 1067 yılında Kayseri’ye kadar genişlemiştir.

*Eudokia,Romanos Diogenes adlı Komutan ile evlenerek onun tahta geçmesini sağlamıştır.

*Diogenes’in aslı hedefi ,Suriye’nin kapısı durumundaki Haleb’i ele geçirmekti.

*Diogenes’in başka bir hedefi ise Ahlat’tı. Diogenes, Kayseri Sivas üzerinden Palu’ya kadar gelmiştir. Türk akıncılarının Konya’ya girmeleri ve Malatya bölgesini korumakla görevli Ermeni Philaretos’un yenilip kaçması üzerine İstanbul’a dönmek zorunda kalmıştır.

* Fatımî veziri Ebû Cafer b. Hamdân, Alp Arslan’ı anlaşmazlık hâlinde bulunduğu ordu komutanı Bedrülcemâli’ye karşı Mısır’a davet etmiştir (1070).

*Alp Arslan’ın Suriye Seferi’nin amacı ;
Fatımileri cezalandırmaktır.

* Mısır seferine karar veren Sultan, hem Diogenes’le birlikte Türkler’e karşı saldırıya geçen Bizans’a gözdağı vermek; hem de Suriye istikametinde ilerlerken arkasında pürüz bırakmamak düşüncesiyle Anadolu’ya gelmiştir(Temmuz 1070).

* Alp Arslan Fırat Nehri’ni geçerek (20 Ocak 1071) Halep yakınlarına gelmiştir.

* Alp Arslan bunun Halep’i kuşatmaya karar vermiştir. (Nisan 1071).

*Fersah; bir islâmî uzunluk birimi olup 3 mile eşittir. Bir mil yaklaşık 2 km. olduğuna göre bir fersah da 6 km.dir.

*Malazgirt Zaferi; (26 Ağustos 1071)

-Büyük Selçuklu Hükümdarı Alparslan ile Bizans İmparatoru IV. Romen Diyojen arasında gerçekleşen bir savaştır.

Malazgirt Savaşı’nın Nedenleri
1) Tuğrul Bey ve Alp Arslan’ın Anadolu’ya sürekli akınlar yaptırmaları ve bunu devlet politikası haline getirmeleri

2) Selçukluların göçebe Oğuzları Anadolu’ya sevketme düşüncesi

3) Romen Diyojen’in Türkleri Anadolu’dan çıkarmayı daha sonra da İslam ülkelerini ele geçirmeyi hedeflemesi

4) Türklerin Anadolu’yu kendilerine yurt edinmek istemeleri

5) Bizans’ın Pasinler savaşın intikamını almak istemesi

6) Türkmen baskıları

Malazgirt Zaferinin Önemi Ve Sonuçları:
1)Bizans İmparatoru Romen Diyojen komutasındaki ordu savaşı kaybetti

2)Savaşta, Bizans ordusunda paralı askerlik yapan Oğuz ve Peçeneklerin yardıkları da belirleyici rol oynadı

3)Anadolu’nun kapıları Türklere açıldı

4)Türkler fazla bir direnişle karşılaşmadan Marmara kıyılarına kadar ilerlediler

5)Bugünkü Türkiye’nin temelleri atıldı.

6)Anadolu’da gücü kaybolan Bizans, Balkanlara çekildi

7)Abbasi ve İslam dünyası üzerindeki Bizans baskıları kayboldu

8)Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ilk Türk beylikleri kuruldu.
Not: Alparslan, Anadolu’yu komutanlarına ikta olarak verdi Bu olay, Anadolu’da beyliklerin kurulmasına neden oldu

9)Bizansla Selçuklular arasında bir antlaşma yapıldı Buna göre Bizans; Selçuklulara vergi ödeyecekti. Fakat Romen Diyojen tahttan indirilince bu antlaşma uygulanamadı.

Not: Bizans ilk defa Büyük Selçuklulara vergi ödemeyi kabul etti

*Alp Arslan’ın Türkistan Seferi;
Karahanlı hükümdarını cezalandırmak için 200.000 kişilik bir ordu ile sefere çıkmıştır.
Sefer Barzam kalesinin direnişi sebebiyle duraklamıştır.
Seferin sebebi Karahanlılar’la yaşanan sınır çatışmalarıdır.
Karahanlı hükümdarı ,Sultan’ın kızını öldürmüştür.
Alp Arslan ,bu sefer sırasında şehid edilmiştir.

*Alp Arslan’ın ölümü;

Yusuf, bir suikast plânı yapmıştır. Sultan’ın huzuruna çıkarıldığında çizmesinin
koncuna sakladığı hançeri çıkarıp üzerine atıldı.
Alp Arslan ve komutanlarından Gevherâyin ağır şekilde yaralanmıştır.
Yusuf, Sultan’ın adamları tarafından hemen orada öldürülmüştür.
Ancak Sultan Alp Arslan da aldığı yaraların tesiri ile dört gün sonra
25 Kasım 1072 tarihinde şehit olmuştur.
Ölümü karışıklıkları önlemek düşüncesiyle bir müddet gizli tutulmuştur.
Cenazesi daha sonra Merv’e getirilerek, orada babası Çağrı Bey’in yanına defnedilmiştir.
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst