Aöf Çatışma ve Stres Yönetim Ders Notları 2. Ünite

AOFDESTEK

ADMİN
Yönetici
Admin
Katılım
9 Şub 2011
Mesajlar
6,041
Tepkime puanı
25
Puanları
48
Bölüm:
İşletme
Şehir:
Bursa
ÇATIŞMA VE STRES YÖNETİMİ


ÜNİTE 2

ÇATIŞMANIN NEDENLERİ VE SONUÇLARI

Çatışmayı ortaya çıkaran faktörler nelerdir?

Çatışmanın nedenlerini bireysel, örgütsel ve iletişimden
kaynaklanan nedenler olmak üzere üç başlık altında incelemek
mümkündür.

Bireysel Faktörler,.


a) Kişilik Özellikleri

Otoriter ve baskıcı kişilik çatışmayı arttırır,
Dogmatik kişilik yapısı, yeniliğe, değişime karşı çıkar,Örgütte çalışma
arkadaşlarının
fikirlerini dinlemeyen, alınan kararlarda onların fikirlerini sormayan, tek
başına karar almayı tercih eden
kişiler, örgüt içinde hem yatay hem de dikey çatışmalar yaşanmasına
neden olurlar.

A tipi kişilik yapısına Sinirli, sabırsız, bencil özellikleriyle ön plana çıkan

sahip bireyler de
diğerleriyle daha sık çatışma yaşamakta ve çatışmayı çözmek için
işbirlikçi davranışları daha az
sergilemektedirler. A tipi kişilik yapısına sahip bireyler, özellikle bireyler
arası çatışma
yaşamaya daha yatkındır.

Kendini yansıtma özelliği yüksek olan kimseler ise içinde bulundukları

durum neyi gerektiriyorsa o
şekilde davranırlar; başarılı tiyatrocular veya politikacılar gibi karşı tarafın
duymak istediklerini söylerler (Yani balına göre şerbet verirler
diyebiliriz…) Negatif etkililiği olan, bir başka ifadeyle olaylara karamsar
yaklaşan ve sürekli olumsuz düşünen bireyler ise en fazla çatışma
yaşayan kişiler olarak nitelendirilir. İş-aile çatışması yaşayan bireylerin
genellikle negatif etkililiği yüksek olan ve A tipi kişilik özellikleri taşıyan
bireyler olduğu yapılan araştırmalarda ortaya çıkmaktadır. Tam tersi olan
pozitif etkililik ise bireyin kendisi hakkında, diğerleri hakkında ve dünya
hakkında olumlu görüş ve hislere sahip olmasıyla ilgilidir. Bu kişiler,
kendileriyle daha barışıktırlar; diğerlerine yardım etmeyi severler ve
gelecek hakkında umut taşıyan düşüncelere sahiptirler.

Kişilik özellikleri çatışmanın sıklığını, yoğunluğunu değiştirdiği gibi,

çatışmaya verilen tepkileri veya çatışma yönetimi davranışlarını da
etkilemektedir.

Dışa dönük kişiler, enerjik, sosyal, eğlenceli özellikleri ile çatışmaya daha

yapıcı yaklaşabilirler; fakat bu kişilerin aynı zamanda zorlayıcı, iddiacı,
baskıcı, sinirli olmaları, dışa dönük kişilik boyutu ile çatışma arasındaki
olumlu ilişkiyi değiştirebilir. İçe dönük kişiler ise sosyal olmayı sevmeyen,
arkadaş sayısı daha az olan, yalnız kalmayı tercih eden kişilerdir
Kendilik algısı, kişinin diğer kişilerden gelen geri bildirimler ve atıflarla
birlikte tecrübeleri ve çevreyi yorumlamalarıyla biçimlenen, kendi
hakkındaki bakış açısıdır.

Kontrol odağı ise içsel kontrol odağı ve dışsal kontrol odağı olmak üzere

ikiye ayrılmaktadır. İçsel kontrol odağına sahip olan kişiler, başlarına
gelen olaylar üzerinde kontrolleri olduğunu düşünürler. Buna karşın dışsal
kontrol odağına sahip olan kişiler, başlarına gelen olayları kader veya
şans gibi faktörlere bağlayarak, kendilerinin bu olaylar üzerinde hiçbir
kontrolleri olmadığını veya çok az kontrolleri olduğunu düşünmektedirler.
Duygusal zekâ, bireyin karşısındakinin düşüncelerini, hissettiklerini, istek
ve ihtiyaçlarını anlayabilme yeteneğini, bir başka ifadeyle empati
kavramını, bireyin kendisiyle ilgili zayıf ve üstün yönlerini tanımasını,
duygularını kontrol edebilmesini içeren bir beceridir.


b) Grubun Yapısı , Bireylerin yaş, kıdem, mesleki tecrübe, kültür gibi
özelliklerinin birbirinden farklı olması grubun heterojen bir yapıya sahip
olduğunu belirtir, diğer bir özellik ise, üyelerinin statülerinin birbirinden
farklı olması ve grup bağlılığıdır.

Örgütsel Faktörler

Örgütün yapısından kaynaklanan yönetim şekli, kaynak paylaşımı, örgüt
büyüklüğü, merkezileşme, ödül dağılımı gibi
faktörler eklenince örgütlerde kaçınılmaz bir olgu olarak çatışma yerini
almaktadır.

a)Yönetim Şekli

Örgütlerde çatışma yaratan potansiyel kaynaklardan bir tanesi örgütün
yönetim şeklinin ailesel yönetime
sahip olmasıdır. Aile şirketi, yönetim kademelerinin önemli bir bölümü
aile üyelerinden oluşan, en az iki
neslin temsil edildiği şirket türüdür. Yapılan araştırmalar, aile şirketlerinin
diğer şirketlere göre daha çok çatışma yaşadıklarını göstermektedir, bu
çatışmalar ( açıklamalarını biliyoruz artık)
 Rol Çatışmaları,
 Kuşak Farkı,
 Otoriter Liderlik Tarzı,
 Karar Verme Yetkisinin Karışması,
 Kaynakların Kıtlığı,
 Aile Üyesi Olmayan Çalışanların Olumsuz Algısı

b)Örgüt Büyüklüğü

Örgütler büyüdükçe örgütlerde yapılması gereken işlerin sayısı ve bu
işleri yapacak olan insan sayısı
Artar bu arada örgüt yapısı karmaşıklaşır ve bu karmaşıklık, her şeyden
önce iletişimden kaynaklanan çatışmaların yaşanma olasılığını artırır.

c)Merkezileşme ve Formelleşme

Merkezileşme, karar verme yetkisinin örgütün üst yönetiminde
olduğunu ifade eder, merkezileşme ve
formelleşme, çalışanların hissettikleri kontrolü de arttıracağı için
örgütlerde dikey çatışma yaşanmasına
neden olur.

d)Uzmanlaşma

Örgütlerde yapılan işler, amaçlarına ve içeriklerine göre bölümlere
ayrılmakta, her bölüme de o işe en
uygun bilgi ve yeteneğe sahip kişiler alınmaktadır. Bölümler ve de
bireyler, yaptıkları işte uzmanlaştıkça,
örgüt genelinde bir farklılaşma yaşanmaktadır.

e)Görev ve Yetki Belirsizliği

Birey veya bölümlerin sorumlulukları hakkında açık ve net bir bilginin
olmaması hem işlerin yapılması
hem de kaynakların paylaşılması konusunda bir çatışma yaratır; böylece
görev ve yetkilerdeki belirsizlik
arttıkça, çatışmanın miktarı ve yoğunluğu da artar.

f)Fonksiyonel Bağımlılık

Örgüt içerisinde bazı görevlerin tamamlanabilmesi diğer görevlerin
tamamlanmasına bağlıdır; bu
bağımlılığa ise fonksiyonel bağımlılık denir

Örgütlerde fonksiyonel bağımlılık üç şekildedir: Bütüne bağımlılık, sıralı

bağımlılık ve karşılıklı
bağımlılık.

Bütüne Bağımlılık: Birimlerin ayrı çalıştığı, farklı işlevleri yerine getirdiği,

fakat her birimin bütüne
katkıda bulunduğu ve karşılığında da bütünden destek aldığı bir
durumdur. Örneğin bir bankanın şubelerinin ortak çalışması beklenmez,
fakat her birinin başarısı bankanın başarısını belirler ve bu şubelerden
birinin kötü çalışması tümünü tehlikeye
soktuğundan zayıf da olsa bir bağımlılık söz konusudur. Bu durumda
çatışma potansiyeli oldukça düşüktür.

Sıralı Bağımlılık: İşlerin sıralı yapıldığı, bir birimin işini yapmasının diğer

birimin işini yapmasına bağlı olduğu bir durumdur. Bir grubun girdisi,
diğer grubun çıktısı olduğu durumlarda çatışma potansiyeli de yüksektir.
Örneğin otomotiv üretim hattında sıralı bağımlılık vardır.

Karşılıklı Bağımlılık: Her birimin çıktısını karşılıklı olarak birbirinin girdisi

olarak kullandığı, iki
veya daha fazla grubun işlerini tamamlamak için birbirine bağlı olduğu
durumlardır. Hastaneler, karşılıklı bağımlılığa en çok uyan örneği
oluştururlar. Hastalara en iyi hizmeti verebilmek için farklı servislerin
eşgüdümlü çalışması gerekir.

g)Paylaşılan Kaynakların Kıt Olması

Çeşitli görevleri yerine getirmek üzere bir araya gelmiş bulunan ve belli
alanlarda uzmanlaşmış olan birimler, görevlerini etkin ve eksiksiz bir
şekilde yerine getirmek için birtakım kaynaklara ihtiyaç duyarlar. Birey
veya bölümlerin paylaşmak zorunda oldukları bilgi, nakitler, fiziksel alan,
bilgisayar gibi kaynakların kıt olması, her zaman için bir çatışma
nedenidir.

h)Performans ve Ödül Sistemi

Çoğu çatışmaların kökeninde bireylerin gösterdikleri başarılar ölçüsünde
değerlendirilmeleri yatmaktadır.
Ödüllerin gösterilecek başarıya bağlanması, hatta eldeki örgütsel
olanakların bu başarılar ölçüsünde
dağıtılması, kişileri yarışma içine sokmaktadır.

I)Denetim Biçimi

Bire-bir (yakın) denetim tarzı, bireyin yaratıcı yönünü sınırlandırmakta,
özerkliğini azaltmaktadır. Esnek olmayan, bireylere söz hakkı tanımayan,
kural ve prosedürlerin biçimlendirdiği bir denetim, özellikle dikey
çatışmalar yaşanmasına neden olabilir.

i)Çıkarların ya da Amaçların Çelişmesi

Çıkarların çelişmesi bireyler arasında olabileceği gibi örgüt ve birey
arasında da söz konusu olabilir.

h)Değişim

Değişim, çatışma yaratmaktadır. Örgütlerde organizasyon yapısının
değişmesi, küçülmeye gidilmesi,
işletme stratejilerinin değişmesi belirsizliği artırır ve kaynak çatışmalarına
neden olur.

İletişime İlişkin Faktörler

a) Dil ve Anlatım Güçlükleri
b) Dinleme ve Algılama Yetersizliği
c) Bilgi Eksikliği
d)Hatalı Tamamlama, İki kişinin sürekli ilişki içinde olması, iletişimi
olumsuz yönde etkileyebilir

Çatışmanın Bireyler Üzerindeki Olumlu Sonuçları neler kısaca

özetleyelim J
1. Kendilerine olan güvenleri artar,
2. Bireysel gelişimleri artar,
3. Kendi seslerini duyurmaları açısından ben merkezli olmalarına yol açar.
4. Bireylerin bilgi ve beceri düzeylerini geliştirmeleri mümkün olacaktır.

Çatışmanın Örgütler Üzerindeki Olumlu Sonuçları neler kısaca

özetleyelim J

o Takımın yaratıcılığını ve yenilik kapasitesini arttırır,
o Takım üyelerinin iş tatminini arttırır,
o Grup yanılgısını azaltır veya önler, Grup yanılgısı, alınan
kararların kalitesinin düşük olmasıyla veya yanlış olmasıyla
sonuçlanmaktadır.
o Örgüt performanslarının artmasına yardımcı olacaktır.
o Müşteri hizmetinde müşteri tatmini ve kaliteli hizmet
sunmaya faydası olacaktır,
o Örgüt içinde adil bir rol dağılımını da beraberinde getirecektir.

Çatışmanın Bireyler Üzerindeki Olumsuz Sonuçları nelerdir?

 Stres düzeyleri artış olur, tükenme ile sonuçlanır. ( Tükenmişlik
sendromu bu olsa gerek J )
 Olumsuz etkililik içerisine girilir. ( karamsarlık, korkaklık, üzgün
olmak…)
 Bireylerin olumsuz duygular beslemelerine birbirlerine yıldırıcı
davranışlar sergilemelerine neden olmaktadır. ( hayal kırıklığı,
içerleme, yazılı-sözlü tehdit gibi…)

Çatışmanın Örgütler Üzerindeki Olumsuz Sonuçları nelerdir,

kısaca yazınız?
 Özellikle bireysel çekişmelerden, anlaşmazlıklardan kaynaklanan
duygusal çatışma arttıkça, bireylerin iş tatmini azalmaktadır.
 Duygusal çatışma, iş tatminin azalmasına, huzurlu, barışçıl çalışma
ortamının bozulmasına ve işbirliğinin azalmasına neden olur. Bu
sonuçlar ise, bireylerin örgütlerine duydukları aidiyet duygusuna,
bir başka ifadeyle örgütsel bağlılığa zarar verir,
 Güven ilişkisi, bireylerin ve örgütlerin başarısında önemli bir rol
oynar. Bireyler arasında güven yüksek olduğunda, bireyler,
bilgilerini birbirleriyle paylaşır, işbirliği yapar ve koordinasyonları
yüksek olur.
 Bilişsel çatışma, bireylerin yaratıcılığını, öğrenme isteğini
arttırmaktadır. Fakat çatışmanın yoğunluğu arttıkça ve gerilim
yükseldikçe, üyelerin performansı ve iş tatmini olumsuz
etkilenmektedir.
 Çatışmaların yoğun yaşanması, liderlerin otokratik bir tarzı
benimsemesine ve örgüt yapısının katı, merkeziyetçi olmasına
neden olmaktadır.

Kısa kısa kısa kısa kısa … Akılda kalsın diye… :)

 Kişilik özelliklerinden Olumlu kendilik algısına sahip olan kişi
çatışmayı daha etkin yönetir?
 Çatışmaya neden olan örgütsel faktörlerden biri de
Merkezileşmedir.
 Yöneticinin yapılmasını beklediği zor bir görevin sorumluluğunu
çalışanlardan hiç birinin üstüne almak istememesi çatışmaya neden
olan örgütsel faktörlerden Görev ve yetki belirsizliği olduğunu
göstermektedir?
 Üretim departmanında üç kişinin de bilgisayar eğitimi ihtiyacı
olmasına rağmen, eğitim maliyeti nedeniyle sadece bir kişiye eğitim
verilmesi çalışanlar arasında çatışmaya neden olan örgütsel
faktörlerden Kaynakların kıt olması nedenine işaret etmektedir?
 Bir örgüt geçen seneye göre satışlarını arttırdığında, bu başarı
karşısında sadece bölüm yöneticilerine maaş zammı yapılması
çatışmaya neden olan örgütsel faktörlerden Ödüllendirme biçimini
belirtmektedir?
 Bir departmandaki çalışanların kültürlerinin farklı olması nedeniyle
aralarında yaşadıkları çatışmanın bireysel nedeni Grup
heterojenliğidir.
 Çatışmanın bireyler üzerinde yarattığı olumlu sonuçlardan biri de
Kendine güvenin yükselmesidir.
 Bireyin bölümde birlikte çalıştığı arkadaşlarıyla sürekli tartışması
nedeniyle işini beğenmemesi ve yaşadığı çatışmalar nedeniyle iş
aramaya başlamak istemesi, çatışmanın örgütler üzerindeki
olumsuz sonuçlarından İş tatmini ve Örgütsel bağlılığın
düşmesine işaret eder.
 Almanya ve Güney Afrika’dan iki örgütün birleşmesi ve
çalışanlarının ortak dil kullanmadan birlikte çalışmaya başlaması
aşağıdaki çatışma nedenlerinden yetersiz iletişim olduğunu
gösterir.
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst