- Katılım
- 9 Şub 2011
- Mesajlar
- 6,041
- Tepkime puanı
- 25
- Puanları
- 48
- Bölüm:
- İşletme
- Şehir:
- Bursa
ÇATIŞMA VE STRES YÖNETİMİ
ÜNİTE 5
Çatışma Yönetiminde Arabuluculuk
Alternatif Çatışma Çözme Yöntemleri (AÇÇY) nedir?
AÇÇY, anlaşmazlık içinde olan tarafların, anlaşmazlık durumlarını
geleneksel mahkeme veya dava gibi yasal süreçlere gerek kalmadan
çözmeye yönelik yöntemleri içermektedir.
Alternatif çözüm yöntemleri nelerdir?
Müzakere, arabuluculuk, uzlaştırma ve tahkimdir. Arabuluculuk, kamu ve
özel sektörde alternatif anlaşmazlık çözüm mekanizmalarından en yaygın
olarak kullanılanlarından biridir Müzakerede rekabetçi kazan-kaybet
anlayışının egemen olabileceği; arabuluculukta ise işbirlikçi kazan-kazan
anlayışına dayalı sonuçlara odaklanıldığı söylenebilir.
Diğer bir çözüm yöntemi de mahkemedir.Bu doğrultuda mahkeme, temel
karar vericinin yargıç ya da hâkim olduğu; sürecin hâkim tarafından
kontrol edildiği ve ilişkilerin formal biçimde sürdürüldüğü; üçüncü tarafın
müvekkillerini savunduğu; sürece taraflar adına temsilcilerin katıldığı;
hukuk kurallarına bağlı olarak kararların verildiği ve kazan/kaybet
anlayışının egemen olduğu bir süreçtir.
Arabuluculuk nedir?
Arabuluculuk, çatışma içinde bulunan tarafların anlaşmazlıklarının
çözülmesi ve isteklerinin karşılanması için üçüncü kişi aracılığıyla
yürütülen anlaşma sürecidir.
Arabuluculuk hangi durumlarda ve nasıl tanımlanır?
İki veya daha fazla kişi ya da grup arasındaki çatışma durumunda,
Çatışmaya neden olan her iki tarafın taleplerinin karşılandığı,
Tarafların gönüllü olarak talep ettiği,
Yansız üçüncü bir kişi tarafından yürütülen,
Resmi olarak bağlayıcılığı olamayan kabul edilebilir kararların alındığı,
Biçimsel olmayan (informal) sorun çözme süreci ve
Bir sanat olarak tanımlamak olanaklıdır.
Arabuluculuğun Kullanım Alanları nerelerdir?
Aile danışmanlığı ve boşanma davaları
örgüt ve yönetim alanıdır.
Arabuluculuk, okul yaşamında öğrenci-öğretmen-veli-okul yöneticisi
dörtgeni içinde taraflar arasında veya her bir kesimin kendi içinde
ortaya çıkan çatışma ve anlaşmazlıkların çözümlenmesinde de
kullanılabilen bir yöntemdir.
Arabuluculuğun özellikleri nelerdir?
Arabuluculuk tamamıyla farklı bir sorun çözme felsefesine
dayanmaktadır.
Arabuluculuk denetim odaklı değil, tatmin odaklıdır.
Arabuluculuk sonunda süreçle ilişkili tüm insanlar karşılıklı
anlaşmaya ulaşırlar. Böyle bir süreçte kazanan ve kaybeden yoktur;
herkesin kazandığı bir ortam söz konusudur.
Akran arabuluculuğu nedir , faydaları nelerdir?
Son yıllarda okullarda çatışmaları çözme amacıyla akran arabuluculuğu
projeleri uygulanmaktadır. İlk defa ABD’de uygulanan akran
arabuluculuğu öğrencilerin kendi kendilerine çatışmalarını çözmek
amacıyla uygulanan, okullarda anlaşmazlıkların çözümünde oldukça etkili
sonuçlar veren bir yöntemdir.
Arabuluculuk süreci, arabuluculuğun etik ve mesleki ilkelerini
yansıtan ilkeler çerçevesinde tanımlanır. Bu ilkeler;
Arabulucunun tarafsızlığı,
Arabuluculuğa tarafların gönüllülüğü,
Taraflar ve arabulucu arasında güvene dayalı ilişki,
Sürecin esnekliği şeklinde özetlenebilir
Arabuluculuk çatışmayı tüm tarafların gereksinimlerinin karşılanabileceği
bir yolla çözmeyi amaçlar. Tarafların problemi kendi mantıkları
çerçevesinde görme ve kaderlerini tayin etme hakkı vardır.
Arabulucu, arabuluculuk sürecinde katalizör veya kolaylaştırıcıdır; bir
yargıç, bir avukat veya bir otorite değildir.
Çatışmanın çözümü nihai anlaşmadan daha fazlasını kapsar. Sorunları
inceleme, ilişkileri güçlendirme ve daha fazla anlayış, içgörü kazanma
süreci ve empati, başarılı arabuluculuğun bütünleyici bir parçasıdır.
Arabuluculuğun amacı, mevcut sorunun çözümünden daha geniştir.
Arabuluculuk bir öğrenme sürecidir ve arabuluculuk sürecinde elde edilen
deneyimler, sosyal ilişkilere ve gelecekteki çatışmalara uygulanabilir.
Arabuluculuk düşmanca olmayan bir süreçtir; insanların farklı ve birbiriyle
zıtlaşan bakış açılarına ve çıkarlara sahip olabileceklerine saygı gösterir.
Arabuluculuk barışçıl, şiddete başvurmayan tarafların farklı gereksinim,
istek ve arzularını karşılayan bir sorun çözme sürecidir.
Arabuluculuk tüm çatışmaların bir duygusal boyutu olduğu anlayışına
sahiptir. İnsanlar yaşamlarının, işlerinin ve inançlarının her boyutuna
duygusal olarak bağlanırlar.
Arabuluculuk zamanı verimli kullanma, daha az maliyet oluşturma ve
bireysel olarak doyum sağlayıcı olmayı amaçlar.
Arabuluculuk basit bir süreçtir.
Arabuluculuk yaratıcı bir süreçtir.
Arabuluculuk kapsamlı bir süreçtir.
Arabuluculuk esnek bir süreçtir.
ARABULUCULUK STRATEJİLERİ VE TARZLARI
Öze Dönük Arabuluculuk: Tarafsızlık, eşitlik ve güven duygularını
oluşturmasına bağlıdır.
Ortama Dönük Arabuluculuk: Amaç, anlaşmazlığın çözümü için uygun bir
ortam yaratmaktır.
Kişilere Yönelik Arabuluculuk: Görüş, istek, duygu ve çıkarlarının neler
olduğunu ortaya çıkarmaya çalışır.
İş/Görev Yönelimli Arabuluculuk: İş/görev yönelimli liderlik veya
yöneticilik anlayışı ile ilişkilendirilebilir.
Sosyo-Duygusal Arabuluculuk: İletişimi geliştirmek ve altta yatan duygu
ve nedenleri ortaya çıkarmaya odaklanır.
Kolaylaştırıcı Arabuluculuk: Teşvik etme, koçluk yapma ve öneriler
geliştirme…
Değerlendirici Arabuluculuk: Tarafların farklı görüşleri analiz edilir ve
tahkim veya mahkeme sürecinde ne olup olmayacağına dair görüşler
sunulur.
Tarafları arabuluculuğa yönelten nedenler nelerdir?
Zamandan Tasarruf
Maliyetin Azlığı
Tarafların Tercihi
Arabuluculuğun Olası Sonuçları
Gereksinimlerin Karşılanması Arayışı
Görüşmelerin Başlatılması ve Sürdürülmesi Sorunlarının Aşılması
Tarafların Köklü Görüş Ayrılıklarının Ortadan Kaldırılması
Taraflar Arasındaki İletişimin Sürdürülmesi
Karmaşık Çatışma Durumlarını Çözme
Gizlilik Gereksinimi.
Arabuluculuğun tercih edilmemesine neden olan etkenler
nelerdir?
Tarafların Arabuluculuğu İstememesi
Tarafların Sürece Katılmaması
Müzakere Edilemeyen Durumlar
Arabuluculuğun Sabote Edilmesi
Taraflardan Birinin Yoksul Olması
Gerekli Bilgilere Ulaşma Çabası
Arabuluculuk süreci nelerdir?
1. Arabuluculuk Oturumuna Hazırlık ve Masaya Oturma
2. Arabuluculuk Oturumunu Açma
3. Tarafların Açılı! Sunumları
4. Görüşmelere Arabuluculuk Yapma
5. Anlaşma
Arabulucuda bulunması gereken nitelikler, özellikler nelerdir?
Tarafsızlık, Sır saklama, Özgün düşünceler üretebilme, Tarafları
anlayabilme,
Nesnellik, Arabuluculuk sürecini devam ettirebilme becerisine sahip
olma,
Kendi yetki sınırlarını bilme,
Empati kurabilme, Dostça yaklaşma, İnsan sevgisine sahip olma,
Yerinde espri duygusuna sahip olma, Engelleyici olmama,
Bizden biriş olarak arabulucu duygusunu oluşturma
Girişimcilik, Kendi çözüm önerilerini dayatmama, Esnek olma,
Kişisel nüfuza dayalı saygı duyulan bir otorite olarak arabuluculuk
davranışı sergileme,
Anlaşmazlığın karmaşıklık düzeyini hızlı anlama yeterliğine sahip
olma,
Bilgi birikimine sahip olma, Fiziksel dayanıklılık, Sabırlı olma,
Duygularını kontrol edebilme, Bilgeliğe sahip olma,
Anlama yeterliliğine sahip olma, zeki olma(süreç becerileri ve alan
bilgisi).
Arabulucunun rolleri nelerdir?
Mütercim ve Tercümanlık
Kolaylaştırıcılık
Eşgüdümleyicilik ( koordinatör)
Gerçeklik Ajanı
Empati ve Etkin Dinleme
Arabulucunun yeterlikleri nelerdir?
Duyguların yoğun olduğu durumlarda sorun çözmeyi sever.
Entelektüelliğin yoğun olduğu durumlarda sorun çözmeyi sever.
İnsanların davranışlarını açıklayan iyi bir nedene sahip olduklarını
bilir.
Sorunla ilgili tarafların sürekli ipuçları verdiklerinin farkındadır.
Çatışma içinde olanların soruna ilişkin en iyi farkındalığa ve bilgiye
sahip olduklarını fark eder ve kabul eder.
Davranışları şekillendiren ve eylemleri güdüleyen unsurlara ilişkin
merak sahibidir.
Arabulucu tüm davranışların bir geçmişe sahip olduğunu ve
geçmişin değerli bir hikâye olduğunu fark eder.
Sorunların hikâyelerle ilgili olduğunu anlar. Zamanla hikâyeler farklı
şekilde ifade edildiğinde, yöntemler de değişir.
Sorular aracılığıyla anlaşmazlığın biçimini değiştirmeye yardım
eder.
Arabuluculuğun yararları nelerdir?
Gizlilik vardır
Tarafların duygularının ortaya çıkmasını sağlar
Anlaşmazlık içindekilerin ilgileri ve öncelikleri göz önünde
bulundurulur.
Esneklik vardır
Süreç çatışmacıları eğitir.
Sorunun nedeni belirlenir.
Genellikle yaratıcı çözümler ile sonuçlanır.
Büyük oranda anlaşmaya uyulur.
Göreceli olarak ucuzdur.
Arabuluculuğun sınırlılıkları ( zayıf yönleri) nelerdir?
Arabulucuların çözüm dayatma gücü yoktur.
Katılıma zorlama gücü yoktur.
Yasal süreç yoktur.
Güçlü taraf sonuçta etkili olabilir.
Anlaşma kesin ve kanıtlanmış delillere dayalı olmayabilir.
Genellikle bağlayıcılığı yoktur.
Sonucun geçerliliği yoktur. ( Mahkeme )
Kamusal standartların geliştirilmesi ve uygulanması söz konusu
değildir.
Sonucun belirli bir ilkeye dayanması gerekmez.
ÜNİTE 5
Çatışma Yönetiminde Arabuluculuk
Alternatif Çatışma Çözme Yöntemleri (AÇÇY) nedir?
AÇÇY, anlaşmazlık içinde olan tarafların, anlaşmazlık durumlarını
geleneksel mahkeme veya dava gibi yasal süreçlere gerek kalmadan
çözmeye yönelik yöntemleri içermektedir.
Alternatif çözüm yöntemleri nelerdir?
Müzakere, arabuluculuk, uzlaştırma ve tahkimdir. Arabuluculuk, kamu ve
özel sektörde alternatif anlaşmazlık çözüm mekanizmalarından en yaygın
olarak kullanılanlarından biridir Müzakerede rekabetçi kazan-kaybet
anlayışının egemen olabileceği; arabuluculukta ise işbirlikçi kazan-kazan
anlayışına dayalı sonuçlara odaklanıldığı söylenebilir.
Diğer bir çözüm yöntemi de mahkemedir.Bu doğrultuda mahkeme, temel
karar vericinin yargıç ya da hâkim olduğu; sürecin hâkim tarafından
kontrol edildiği ve ilişkilerin formal biçimde sürdürüldüğü; üçüncü tarafın
müvekkillerini savunduğu; sürece taraflar adına temsilcilerin katıldığı;
hukuk kurallarına bağlı olarak kararların verildiği ve kazan/kaybet
anlayışının egemen olduğu bir süreçtir.
Arabuluculuk nedir?
Arabuluculuk, çatışma içinde bulunan tarafların anlaşmazlıklarının
çözülmesi ve isteklerinin karşılanması için üçüncü kişi aracılığıyla
yürütülen anlaşma sürecidir.
Arabuluculuk hangi durumlarda ve nasıl tanımlanır?
İki veya daha fazla kişi ya da grup arasındaki çatışma durumunda,
Çatışmaya neden olan her iki tarafın taleplerinin karşılandığı,
Tarafların gönüllü olarak talep ettiği,
Yansız üçüncü bir kişi tarafından yürütülen,
Resmi olarak bağlayıcılığı olamayan kabul edilebilir kararların alındığı,
Biçimsel olmayan (informal) sorun çözme süreci ve
Bir sanat olarak tanımlamak olanaklıdır.
Arabuluculuğun Kullanım Alanları nerelerdir?
Aile danışmanlığı ve boşanma davaları
örgüt ve yönetim alanıdır.
Arabuluculuk, okul yaşamında öğrenci-öğretmen-veli-okul yöneticisi
dörtgeni içinde taraflar arasında veya her bir kesimin kendi içinde
ortaya çıkan çatışma ve anlaşmazlıkların çözümlenmesinde de
kullanılabilen bir yöntemdir.
Arabuluculuğun özellikleri nelerdir?
Arabuluculuk tamamıyla farklı bir sorun çözme felsefesine
dayanmaktadır.
Arabuluculuk denetim odaklı değil, tatmin odaklıdır.
Arabuluculuk sonunda süreçle ilişkili tüm insanlar karşılıklı
anlaşmaya ulaşırlar. Böyle bir süreçte kazanan ve kaybeden yoktur;
herkesin kazandığı bir ortam söz konusudur.
Akran arabuluculuğu nedir , faydaları nelerdir?
Son yıllarda okullarda çatışmaları çözme amacıyla akran arabuluculuğu
projeleri uygulanmaktadır. İlk defa ABD’de uygulanan akran
arabuluculuğu öğrencilerin kendi kendilerine çatışmalarını çözmek
amacıyla uygulanan, okullarda anlaşmazlıkların çözümünde oldukça etkili
sonuçlar veren bir yöntemdir.
Arabuluculuk süreci, arabuluculuğun etik ve mesleki ilkelerini
yansıtan ilkeler çerçevesinde tanımlanır. Bu ilkeler;
Arabulucunun tarafsızlığı,
Arabuluculuğa tarafların gönüllülüğü,
Taraflar ve arabulucu arasında güvene dayalı ilişki,
Sürecin esnekliği şeklinde özetlenebilir
Arabuluculuk çatışmayı tüm tarafların gereksinimlerinin karşılanabileceği
bir yolla çözmeyi amaçlar. Tarafların problemi kendi mantıkları
çerçevesinde görme ve kaderlerini tayin etme hakkı vardır.
Arabulucu, arabuluculuk sürecinde katalizör veya kolaylaştırıcıdır; bir
yargıç, bir avukat veya bir otorite değildir.
Çatışmanın çözümü nihai anlaşmadan daha fazlasını kapsar. Sorunları
inceleme, ilişkileri güçlendirme ve daha fazla anlayış, içgörü kazanma
süreci ve empati, başarılı arabuluculuğun bütünleyici bir parçasıdır.
Arabuluculuğun amacı, mevcut sorunun çözümünden daha geniştir.
Arabuluculuk bir öğrenme sürecidir ve arabuluculuk sürecinde elde edilen
deneyimler, sosyal ilişkilere ve gelecekteki çatışmalara uygulanabilir.
Arabuluculuk düşmanca olmayan bir süreçtir; insanların farklı ve birbiriyle
zıtlaşan bakış açılarına ve çıkarlara sahip olabileceklerine saygı gösterir.
Arabuluculuk barışçıl, şiddete başvurmayan tarafların farklı gereksinim,
istek ve arzularını karşılayan bir sorun çözme sürecidir.
Arabuluculuk tüm çatışmaların bir duygusal boyutu olduğu anlayışına
sahiptir. İnsanlar yaşamlarının, işlerinin ve inançlarının her boyutuna
duygusal olarak bağlanırlar.
Arabuluculuk zamanı verimli kullanma, daha az maliyet oluşturma ve
bireysel olarak doyum sağlayıcı olmayı amaçlar.
Arabuluculuk basit bir süreçtir.
Arabuluculuk yaratıcı bir süreçtir.
Arabuluculuk kapsamlı bir süreçtir.
Arabuluculuk esnek bir süreçtir.
ARABULUCULUK STRATEJİLERİ VE TARZLARI
Öze Dönük Arabuluculuk: Tarafsızlık, eşitlik ve güven duygularını
oluşturmasına bağlıdır.
Ortama Dönük Arabuluculuk: Amaç, anlaşmazlığın çözümü için uygun bir
ortam yaratmaktır.
Kişilere Yönelik Arabuluculuk: Görüş, istek, duygu ve çıkarlarının neler
olduğunu ortaya çıkarmaya çalışır.
İş/Görev Yönelimli Arabuluculuk: İş/görev yönelimli liderlik veya
yöneticilik anlayışı ile ilişkilendirilebilir.
Sosyo-Duygusal Arabuluculuk: İletişimi geliştirmek ve altta yatan duygu
ve nedenleri ortaya çıkarmaya odaklanır.
Kolaylaştırıcı Arabuluculuk: Teşvik etme, koçluk yapma ve öneriler
geliştirme…
Değerlendirici Arabuluculuk: Tarafların farklı görüşleri analiz edilir ve
tahkim veya mahkeme sürecinde ne olup olmayacağına dair görüşler
sunulur.
Tarafları arabuluculuğa yönelten nedenler nelerdir?
Zamandan Tasarruf
Maliyetin Azlığı
Tarafların Tercihi
Arabuluculuğun Olası Sonuçları
Gereksinimlerin Karşılanması Arayışı
Görüşmelerin Başlatılması ve Sürdürülmesi Sorunlarının Aşılması
Tarafların Köklü Görüş Ayrılıklarının Ortadan Kaldırılması
Taraflar Arasındaki İletişimin Sürdürülmesi
Karmaşık Çatışma Durumlarını Çözme
Gizlilik Gereksinimi.
Arabuluculuğun tercih edilmemesine neden olan etkenler
nelerdir?
Tarafların Arabuluculuğu İstememesi
Tarafların Sürece Katılmaması
Müzakere Edilemeyen Durumlar
Arabuluculuğun Sabote Edilmesi
Taraflardan Birinin Yoksul Olması
Gerekli Bilgilere Ulaşma Çabası
Arabuluculuk süreci nelerdir?
1. Arabuluculuk Oturumuna Hazırlık ve Masaya Oturma
2. Arabuluculuk Oturumunu Açma
3. Tarafların Açılı! Sunumları
4. Görüşmelere Arabuluculuk Yapma
5. Anlaşma
Arabulucuda bulunması gereken nitelikler, özellikler nelerdir?
Tarafsızlık, Sır saklama, Özgün düşünceler üretebilme, Tarafları
anlayabilme,
Nesnellik, Arabuluculuk sürecini devam ettirebilme becerisine sahip
olma,
Kendi yetki sınırlarını bilme,
Empati kurabilme, Dostça yaklaşma, İnsan sevgisine sahip olma,
Yerinde espri duygusuna sahip olma, Engelleyici olmama,
Bizden biriş olarak arabulucu duygusunu oluşturma
Girişimcilik, Kendi çözüm önerilerini dayatmama, Esnek olma,
Kişisel nüfuza dayalı saygı duyulan bir otorite olarak arabuluculuk
davranışı sergileme,
Anlaşmazlığın karmaşıklık düzeyini hızlı anlama yeterliğine sahip
olma,
Bilgi birikimine sahip olma, Fiziksel dayanıklılık, Sabırlı olma,
Duygularını kontrol edebilme, Bilgeliğe sahip olma,
Anlama yeterliliğine sahip olma, zeki olma(süreç becerileri ve alan
bilgisi).
Arabulucunun rolleri nelerdir?
Mütercim ve Tercümanlık
Kolaylaştırıcılık
Eşgüdümleyicilik ( koordinatör)
Gerçeklik Ajanı
Empati ve Etkin Dinleme
Arabulucunun yeterlikleri nelerdir?
Duyguların yoğun olduğu durumlarda sorun çözmeyi sever.
Entelektüelliğin yoğun olduğu durumlarda sorun çözmeyi sever.
İnsanların davranışlarını açıklayan iyi bir nedene sahip olduklarını
bilir.
Sorunla ilgili tarafların sürekli ipuçları verdiklerinin farkındadır.
Çatışma içinde olanların soruna ilişkin en iyi farkındalığa ve bilgiye
sahip olduklarını fark eder ve kabul eder.
Davranışları şekillendiren ve eylemleri güdüleyen unsurlara ilişkin
merak sahibidir.
Arabulucu tüm davranışların bir geçmişe sahip olduğunu ve
geçmişin değerli bir hikâye olduğunu fark eder.
Sorunların hikâyelerle ilgili olduğunu anlar. Zamanla hikâyeler farklı
şekilde ifade edildiğinde, yöntemler de değişir.
Sorular aracılığıyla anlaşmazlığın biçimini değiştirmeye yardım
eder.
Arabuluculuğun yararları nelerdir?
Gizlilik vardır
Tarafların duygularının ortaya çıkmasını sağlar
Anlaşmazlık içindekilerin ilgileri ve öncelikleri göz önünde
bulundurulur.
Esneklik vardır
Süreç çatışmacıları eğitir.
Sorunun nedeni belirlenir.
Genellikle yaratıcı çözümler ile sonuçlanır.
Büyük oranda anlaşmaya uyulur.
Göreceli olarak ucuzdur.
Arabuluculuğun sınırlılıkları ( zayıf yönleri) nelerdir?
Arabulucuların çözüm dayatma gücü yoktur.
Katılıma zorlama gücü yoktur.
Yasal süreç yoktur.
Güçlü taraf sonuçta etkili olabilir.
Anlaşma kesin ve kanıtlanmış delillere dayalı olmayabilir.
Genellikle bağlayıcılığı yoktur.
Sonucun geçerliliği yoktur. ( Mahkeme )
Kamusal standartların geliştirilmesi ve uygulanması söz konusu
değildir.
Sonucun belirli bir ilkeye dayanması gerekmez.