Aöf Sosyal Psikoloji-1- Ders Notları 4. Ünite

AOFDESTEK

ADMİN
Yönetici
Admin
Katılım
9 Şub 2011
Mesajlar
6,041
Tepkime puanı
25
Puanları
48
Bölüm:
İşletme
Şehir:
Bursa
SOSYAL PSİKOLOJİ 1

ÜNiTE 4

SOSYAL ETKi VE SOSYAL GÜÇ

Kültür nedir?
Doğanın ya da tanrının yarattıklarına karşılık, insanoğlunun yaşayarak
yarattığı, öğrendiği, öğrettiği, aktardığı, geliştirdiği maddi manevi
anlamda her şey kültürdür.

Kültürleme nedir?

Bir toplumdaki kültürü, o toplumun bireylerine kazandırma sürecidir.
Kültürleme süreci sayesinde Arap-Araba, Türk- Türke benzer. Yemekte
bizim çatal-kaşık, Japonun çubuk kullanması ya da Arabın elle yemesi de
kültürlenmenin ürünüdür. Ya da bizim göbeğimizi çatlatarak güldüğümüz
bir fıkraya diyelim ki Amerikalının kös kös bakması da kültürlerimiz
arasındaki fark nedeniyledir.
Kültürlemeye toplumbilimciler sosyalizasyon (toplumsallaştırma),
eğitimciler ise “eğitim süreci” diyorlar. Kültürleme sonucunda toplumda
geçerli olan bilgi, tutum ve davranışları kazanırız.

Uyum nedir?

Uyum bir kişinin inanç ve davranışlarını, grup standartlarına göre
değiştirme eğilimidir. Grup normlarına uyma, bazen toplumsal uyumu
gerçekleştirmek ve toplum içinde kabul görmek için ödenen bir bedeldir.
Akran Baskısına Uyma insanlar kendilerince şüpheli olmayan bir
durumla karşılaştıklarında, kendi algılamalarına güvenirler ve kendi
bağımsız kararlarını verebilirler. Ancak herhangi bir grupta ve belli bir
konuda, azınlıkta kaldığımız da sıkça karşılaşılan bir durumdur.

Uyum davranışının nedenleri nelerdir?

 Bilgisel Etki; Doğru Davranma Arzusu, insanların
davranışlarının yararlı bilgiler içermesidir. Bu bilgisel etki olarak
bilinir. Bilgisel etkiye dayanan uyum eğilimi iki temel sürece
dayanır; birincisi grubun bilgisine ne kadar güvendiğimiz, ikincisi de
kendi kararımıza ne kadar güvendiğimizdir.

 Normatif Etki; Beğenilme Arzusu insanların uyum

göstermelerinin bir başka nedeni de takdir toplamak ya da
ayıplanmaktan çekinmeleridir. Biz genelde kabullenilmek,
beğenilmek ve iyi muamele görmek isteriz. Normatif etki, biz
toplum içinde kabul görmek için davranışlarımızı değiştirdiğimiz
zaman oluşur. Örneğin; bilinçli beslenen arkadaşlarımızla
birlikteyken, pek beğenmesek de salata ve balığı tercih edebiliriz.
Fakat yalnız olduğumuzda kendi özel tercihlerimize yöneliriz.

İnsanlar ne zaman uyum gösterir?

 Grubun Büyüklüğü
Uyum gösterme genellikle grubun büyüklüğü ile artar. Bir odanın içinde
olduğunuzu ve odanın rahatsız edici derecede soğuk olduğunu hayal edin.
Odada bir başka kişi olduğunda ve bu kişi de sıcaktan şikâyet ediyorsa,
bu durumda onun hata yaptığını ya da ateşi olabileceğini düşünürsünüz.
Ama odada 4 kişi varsa ve hepsi de sıcaktan şikâyet ediyorsa hatanın
sizde olduğunu düşünürsünüz.


 Grup Bütünlüğü
Birey, ittifak halindeki bir grupla karşılaştığında, grubun uyum baskısı çok
büyük olabilir. Buna karşılık grupta görüş birliği yoksa uyum seviyesinde
büyük bir düşüş olabilir. Grup kararlarını reddeden bir kişi bile olsa, uyum
seviyesi düşer. Arada bir aykırı seslerin çıkması, bazı üyelerin birbirini
sevmemesi, grubun büyük olması, üslenilen görevlerin zor olması
durumunda grubun bütünlüğü tehlike oluşturabilir.(ezberleyelim)

 Grubun Vaadi

Grup ve üyeleri arasındaki bağın gücü de uyumu etkiler. “Vaat”, bireyi
grup ya da ilişkilerin içinde tutmaya yarayan olumlu ya da olumsuz tüm
güçleri kapsar.

 Bireycilik Arzusu

İnsanlar bazen, farklı görünmek için kendi düşüncelerinde değişiklik
yaparlar. Bazıları grupla birlikte hareket etmeye ve grup kararına uymaya
daha uygundurlar, bazıları da öne çıkmak isterler. Ayrıca aşırı bireyci
kişiliği olanlar daha az itaatkâr, daha eleştirel ve daha kabadırlar.

 Azınlık Etkisi:

Gruplarda Yenilik Çoğunluğa uyma etkisi toplumsal hayatın temel
kalıplarından biridir. Fakat çoğunluğun gücüne yaptığımız vurgu azınlığın
etkililiğini görmemize engel olmamalıdır.

BOYUN EĞME – iTAAT hakkında kısa bilgi…

İnsanları etkilemenin temel yollarından biri de onlardan istekte
bulunmaktır. Bazen isteklere hiçbir neden olmadan uyarız. Bir çalışmada
araştırmacılar, fotokopi makinesini kullanmak için bekleyen insanlara
gitmelerini, çünkü çok fotokopi çekeceklerini söyleyerek yaklaştılar ve
insanlar da bu isteğe hiç düşünmeden uydular. Ellen Langer bu davranışı
dikkatsizlik olarak tanımlıyor. Çünkü kişiler isteğe hiç düşünmeden
uyuyorlar.

İnsanları Etkileme Yolları nelerdir?

 Ödüller, Bazı ödüller oldukça kişiseldir, örneğin bir arkadaştan
gelen onaylama gülümsemesi. Bazen insanları etkilemek için
anlaşılır pazarlıklar yapılır. Bir patron çalışanına, bir projeyi hafta
sonuna yetiştirmesi halinde ikramiye verebilir.

 Baskı, Baskı fiziksel güç kullanımından, ceza tehdidine veya

onaylamama işaretlerine kadar genişletilebilir. Örneğin, yönetici
çalışanını eğer işe geç kalmaya devam ederse onu disiplin cezasıyla
tehdit edebilir.

 Uzmanlık, Özel bilgi, uzmanlık ve deneyin güç kaynaklarıdır.

Uzmanlara güvenir ve tavsiyelerine uyarız. Çünkü bilgilerinin kişisel
hedeflere ulaşmada yardımı olacağını biliriz.

 Bilgi, Sıkça insanlara bilgi vererek ve onlara doğru hareket yönünü

göstererek onları etkilemeye çalışırız.

 Yasal Otorite, Bazı durumlarda bir kişi, bir diğerinin nasıl

davranması gerektiğini söyleme hakkına sahiptir. Yaramaz bir
öğrencisine fazladan ödev yapmasını söyleyen bir öğretmen ya da
askerlerine savaşmayı emreden bir generalin kullandığı, yasal
otoritedir.

 Acizliğin Gücü, Raven’a göre acizliğin gücü de insanlara bir şeyleri

yaptırmanın etkili yollarından biridir. Bir işin üstesinden gelmekte
yetersiz kişilere yardım etmek bir sosyal sorumluluk olarak kabul
edilir. Fakirlere yardım, küçük bir çocuğun botlarını çıkarması için
annesinden yardım istemesi buna örnek olarak gösterilebilir.

Boyun Eğdirme Teknikleri nelerdir?

Toplumsal etkilerle ilgili olarak yapılan bir grup araştırma, insanlara nasıl
boyun eğdirileceğiyle ilgilidir.

 § Önce Küçük, Sonra Büyük Rica Tekniği (Foot-in-the door

Tekniği) Kişilerin küçük isteği kabul ettikten sonra büyük isteği
kabul etmeleri daha kolay olacaktır.

 § Önce Büyük, Sonra Küçük Rica Tekniği (The door in the

face Tekniği), Bu teknik bazen yukarıda açıklanan ile zıt, ama
oldukça etkilidir. Tekniğe göre önce çok büyük bir istekte
bulunmak, kabul edilmeyince daha küçük bir istekte bulunmak
küçük isteğin kabulünü arttırır.

 § Giderek Artan Ricalar Tekniği (The low ball Tekniği) Arka

arkaya gelen şu istekleri nasıl kabul edeceğinizi bir düşünün:
Araştırmacılar önce, sizi arar ve sabahın erken saatlerinde
başlayacak olan bir çalışmaya katılmak isteyip istemeyeceğinizi
sorarlar. ikinci durumda ise, bir deneye katılmayı isteyip
istemeyeceğinizi sorar. Siz kabul ettikten hemen sonra da deneyin
saatini size söyler.

 § Sadece O Değil Tekniği (The that’s not all) Diyelim ki satış

elemanı potansiyel bir müşteriye mikro dalga fırının özelliklerini
anlatır ve fiyatı hakkında bilgi verir. Müşteri tam fırını alıp almamak
konusunda düşünürken satış elemanı ekler; “ancak hepsi bu kadar
değil, eğer fırını bu gün alırsanız hiçbir ek ücret ödemeden beşli
mikro dalga tava setine de sahip olacaksınız.” Aslında tepsi seti
daima fırınla birlikte verilmektedir.


 § Sıradışı istek Tekniği (The pique Tekniği) ,Önerilen ilginç bir
teknik de insanların bazen hiç düşünmeden istekleri
reddetmesinden doğmuştur. Bilirsiniz pek çok şehirde dilenciler
yayalardan para isterler. Çoğu yaya sürekli olarak tekrarlanan
istekleri duymazlıktan gelir, kafasını başka yöne çevirip geçer gider.

Dış Baskıya Direnme yani Tepki nedir? Burada temel düşünce,

kişiler kendi kişisel özgürlüklerine sahiptirler; bu özgürlüklerin tehdit
edildiğini hissettiklerinde, bu tehdide karşı ellerinden gelen ne varsa
yaparlar.

Otoriteye boyun eğmek neden önemlidir, kısa bilgi…

Otoriteye itaat bir boyun eğme biçimidir, bir uyum biçimidir, toplumsal
işleyiş açısından önemlidir, otoriteye karşı gelmenin mutlaka bir cezası
vardır. Her sosyal grupta, örgütlenmede, insanların yasal otoriteden
gelen emir ve kurallara uyum sağlaması önemlidir. Savaş dönemlerinde
generaller askerlerinden itaat beklerken uymayanları da cezalandırırlar.
Ödevini yapmayan öğrenciyi de öğretmeni düşük not vererek veya başka
yolla cezalandırır.

Milgram Deneyleri

Stanley Milgram tarafından 1960’larda, laboratuar ortamında
yapılan deneylerle, otoriteye itaat konusunu incelemiştir.
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst