- Katılım
- 9 Şub 2011
- Mesajlar
- 6,041
- Tepkime puanı
- 25
- Puanları
- 48
- Bölüm:
- İşletme
- Şehir:
- Bursa
SOSYAL PSİKOLOJİ -1-
ÜNİTE 7
ÖZGECİ DAVRANIŞ
* Hiçbir karşılık beklemeden başkalarına yardım etme ya da
kötülüklerden korumaya özgecilik denilmektedir.
*Özgecilik, birisine yarar sağlama yada onu zarardan-kötülükten koruma
dışında herhangi beklentisi olmayan yardın davranışıdır.
Özgeci Davranış : Herhangi bir ödül beklentisi olmadan, birisine
isteyerek yardım etmedir.
*Bir davranışın özgeci olup olmadığını ölçüsü , yardım edenin
niyetidir.Yardımda bulunanın kafasında,şimdi ya da gelecekte
sağlayabileceğini düşündüğü bir yarar varsa ; yapılan iyilik özgeci
olamaz.
*Karşılıksız olmak koşuluyla yapılan her yardım ve iyilik , hatta bir
telefon etmek bile özgeci davranışa girer.
Gruplar halinde yaşayan diğer türlerde özgeci davranışlar
göstermektedir. Kuşlar,köpekler,yunuslar ve şempazelerden; karınca, bal
ve eşşek arılarına kadar birçok canlı özgeci davranışlarda
bulunmaktadırlar.
ÖZGECİ DAVRANIŞ KURAMLARI
-Evrimsel Yaklaşım
-Kültürel Yaklaşım
-Öğrenme Yaklaşımı
Evrimsel Yaklaşım : Hayvanlar ve insanda görülen bu yardım etme ,
gerektiğinde -başkalarının hayatta kalması için- kendini tehlikeye atma
davranışı; evrimsel psikolojiyle ilgilenenler tarafında , bir kuşaktan
diğerine aktarılan genetik bir özellik olduğunu ileri sürmüşlerdir.
Toplumsal Norm ; Bir gruba mensup üyelerin nasıl düşünmesi ve
davranması gerektiğine ilişkin kural ve beklentilerdir.
* Üç toplumsal norm yardım etme davranışıyla ilgilidir: Toplumsal
sorumluluk karşılıklılık ve toplumsal adalet.
Toplumsal Sorumluluk : Yardımımıza muhtaç olan insanlara yardım
etmemizi söyleyen bir normdur.
Karşılıklılık: Yardım aldığımız insanlara bizimde yardım etmemizi söyler.
Toplumsal Adalet : Eşit işe eşit ödül ilkesini öne çıkarmaktadır Eşitlik
duygusu bir başkasına iyilik yapma sonucunda da görülebilir.
Öğrenme Yaklaşımı (Ödül-Ceza-Pekiştirme-Gözlem-Koşullu
Öğrenme)
Yardım etme kararını verilme süreci
-Birinci basamak
-İkinci basamak
-Üçüncü basamak
-Dördüncü basamak
* Birinci basamak yardım etmeyi gerektiren bir sorunun algılanması
basamağıdır.Bu algılamanın sonunda , yardımın gerekli olup olmadıgı
kararı verilir ikinci basamak , kişisel sorumluluk almadır.Üçüncü basamak
üstlenilecek sorumulugun getiri ve götürüsünün ne olacağını
düşünmektir. Elde edilecek sonuç göze alınanlara değmelidir.Yardım
etmenin getiri ve götürüsüyle birlikte sonuçları da hesaba katılmaktadır .
Yardım etme kararı sürecinin son basamagı , yardımın biçimine karar
verme ve harekete geçmektir.
*Taylor,Peplau ve Sears'ın, Shotland ve Huston'dan aktardığına göre
(1979),Bir olayın yardım gerektirip gerektirmediğine karar verirken beş
göstergenin varlıgına bakılmaktadır.
-Olayın aniden ve beklenmedik olması
-Kurbana zarar verecek açık bir tehdit durumunu olması
- Müdahele edilmediği takdirde kurbanın göreceği zararın dahada artacak
olması
-Kurbanın çaresizliği ve yardıma ihtiyacının belirgin olması
-Sonuç verecek bir müdahalenin mümkün olaması
* İnsanın kendisini keyifli mutlu, neşeli hissetiğinde başkalarına yardım
etmeye daha istekli olduğunu insanın kendisini kötü hissetmesi,
başkalarına yardım davranışının azaltabilmektedir.
Kötü Hissetme; Başkalarının yaşadığı olumsuzluklara verilen duygusal
bir tepkidir.
Empati:Bireyin kendisini bir başkasının yerine koyarak onu duygularını
anlama ve bunu karşıdakine hissetirmedir.Empati özgeci bir davranıştır.
Yardım Etme Biçimleri
-Başkalarının varlığı
-Çevresel koşullar
-Zaman baskısı
Sorumluluk dağılması , zor durumdaki bireye çevrede yardım edebilecek
başka kimse yoksa ; yardım etme sorumluluğu bütünüyle ona ait olacak ,
dahası yardım yapmassa suçlanacaktır ama birçok insan olaya tanık
olmuşsa o zaman sorumluluk paylaşılacak demektir.
Değerlendiriliyor Olma Kaygısı, birileri bizi seyrediyorsa , yanlış yapma
yada başaramama korkusu bir harekete geçmeden alıkoyabilir.
Çevresel Koşullar (Kent büyüdükçe yardım etme davranışı azalmaktadır)
Zaman Baskısı ( İnsanlar geç kalmamak,bir toplantıya,bir randevuya
yetişmek gibi zaman baskısı altında olduklarında yardım etme davranışını
azalmaktadır
ÜNİTE 7
ÖZGECİ DAVRANIŞ
* Hiçbir karşılık beklemeden başkalarına yardım etme ya da
kötülüklerden korumaya özgecilik denilmektedir.
*Özgecilik, birisine yarar sağlama yada onu zarardan-kötülükten koruma
dışında herhangi beklentisi olmayan yardın davranışıdır.
Özgeci Davranış : Herhangi bir ödül beklentisi olmadan, birisine
isteyerek yardım etmedir.
*Bir davranışın özgeci olup olmadığını ölçüsü , yardım edenin
niyetidir.Yardımda bulunanın kafasında,şimdi ya da gelecekte
sağlayabileceğini düşündüğü bir yarar varsa ; yapılan iyilik özgeci
olamaz.
*Karşılıksız olmak koşuluyla yapılan her yardım ve iyilik , hatta bir
telefon etmek bile özgeci davranışa girer.
Gruplar halinde yaşayan diğer türlerde özgeci davranışlar
göstermektedir. Kuşlar,köpekler,yunuslar ve şempazelerden; karınca, bal
ve eşşek arılarına kadar birçok canlı özgeci davranışlarda
bulunmaktadırlar.
ÖZGECİ DAVRANIŞ KURAMLARI
-Evrimsel Yaklaşım
-Kültürel Yaklaşım
-Öğrenme Yaklaşımı
Evrimsel Yaklaşım : Hayvanlar ve insanda görülen bu yardım etme ,
gerektiğinde -başkalarının hayatta kalması için- kendini tehlikeye atma
davranışı; evrimsel psikolojiyle ilgilenenler tarafında , bir kuşaktan
diğerine aktarılan genetik bir özellik olduğunu ileri sürmüşlerdir.
Toplumsal Norm ; Bir gruba mensup üyelerin nasıl düşünmesi ve
davranması gerektiğine ilişkin kural ve beklentilerdir.
* Üç toplumsal norm yardım etme davranışıyla ilgilidir: Toplumsal
sorumluluk karşılıklılık ve toplumsal adalet.
Toplumsal Sorumluluk : Yardımımıza muhtaç olan insanlara yardım
etmemizi söyleyen bir normdur.
Karşılıklılık: Yardım aldığımız insanlara bizimde yardım etmemizi söyler.
Toplumsal Adalet : Eşit işe eşit ödül ilkesini öne çıkarmaktadır Eşitlik
duygusu bir başkasına iyilik yapma sonucunda da görülebilir.
Öğrenme Yaklaşımı (Ödül-Ceza-Pekiştirme-Gözlem-Koşullu
Öğrenme)
Yardım etme kararını verilme süreci
-Birinci basamak
-İkinci basamak
-Üçüncü basamak
-Dördüncü basamak
* Birinci basamak yardım etmeyi gerektiren bir sorunun algılanması
basamağıdır.Bu algılamanın sonunda , yardımın gerekli olup olmadıgı
kararı verilir ikinci basamak , kişisel sorumluluk almadır.Üçüncü basamak
üstlenilecek sorumulugun getiri ve götürüsünün ne olacağını
düşünmektir. Elde edilecek sonuç göze alınanlara değmelidir.Yardım
etmenin getiri ve götürüsüyle birlikte sonuçları da hesaba katılmaktadır .
Yardım etme kararı sürecinin son basamagı , yardımın biçimine karar
verme ve harekete geçmektir.
*Taylor,Peplau ve Sears'ın, Shotland ve Huston'dan aktardığına göre
(1979),Bir olayın yardım gerektirip gerektirmediğine karar verirken beş
göstergenin varlıgına bakılmaktadır.
-Olayın aniden ve beklenmedik olması
-Kurbana zarar verecek açık bir tehdit durumunu olması
- Müdahele edilmediği takdirde kurbanın göreceği zararın dahada artacak
olması
-Kurbanın çaresizliği ve yardıma ihtiyacının belirgin olması
-Sonuç verecek bir müdahalenin mümkün olaması
* İnsanın kendisini keyifli mutlu, neşeli hissetiğinde başkalarına yardım
etmeye daha istekli olduğunu insanın kendisini kötü hissetmesi,
başkalarına yardım davranışının azaltabilmektedir.
Kötü Hissetme; Başkalarının yaşadığı olumsuzluklara verilen duygusal
bir tepkidir.
Empati:Bireyin kendisini bir başkasının yerine koyarak onu duygularını
anlama ve bunu karşıdakine hissetirmedir.Empati özgeci bir davranıştır.
Yardım Etme Biçimleri
-Başkalarının varlığı
-Çevresel koşullar
-Zaman baskısı
Sorumluluk dağılması , zor durumdaki bireye çevrede yardım edebilecek
başka kimse yoksa ; yardım etme sorumluluğu bütünüyle ona ait olacak ,
dahası yardım yapmassa suçlanacaktır ama birçok insan olaya tanık
olmuşsa o zaman sorumluluk paylaşılacak demektir.
Değerlendiriliyor Olma Kaygısı, birileri bizi seyrediyorsa , yanlış yapma
yada başaramama korkusu bir harekete geçmeden alıkoyabilir.
Çevresel Koşullar (Kent büyüdükçe yardım etme davranışı azalmaktadır)
Zaman Baskısı ( İnsanlar geç kalmamak,bir toplantıya,bir randevuya
yetişmek gibi zaman baskısı altında olduklarında yardım etme davranışını
azalmaktadır