Aöf Halk Hikayeleri Dersi 3.Ünite Özeti

AOFDESTEK

ADMİN
Yönetici
Admin
Katılım
9 Şub 2011
Mesajlar
6,041
Tepkime puanı
25
Puanları
48
Bölüm:
İşletme
Şehir:
Bursa
Halk Hikâyelerinin Anlatıldığı Bölgeler ve Halk Hikâyesi Anlatıcıları
Sözlü anlatımlar Türkiye’nin daha çok doğu bölgelerinde anlatıcı ve dinleyici bulabilmiştir (bunda uzun kış geceleri etkili olmuştur).
Erzurumlu Âşıklar
Erzurum’da meddahlar ve âşıklardır hikâye anlatıcıları. Mehmet Kaplan’ın bir süre bölgede bulunması hikâyelerin tespitinde literatüre çok katkı yapmıştır.
Âşık Sümmani 1861’de Narman ilçesinde doğdu. Badeli âşıklarımızdandır. Bade içtikten sonra rüyasında gördüğü Gülperi’yi bulabilmek için gezip dolaşmıştır. Şubat 1915’te vefat etmiştir.
Âşık Mıktat Köroğlu hikâyelerini yazdıran âşık olarak bilinir.
İshak Kemali 1914’te Çat’ta doğdu. İyi bir hikâye anlatıcısı olarak bilinir. Anlattığı bazı hikâyeler Fikret Türkmen tarafından derlenmiştir.
Behçet Mahir Resmiyette 1919 doğumlu görünmektedir. Mehmet Kaplan tarafından keşfedilerek üniversiteye alınmıştır. Ahmet Edip Uysal’ın da yardımıyla hikâyeleri yurtdışına kadar ulaşmıştır. 1988’de vefat etmiştir. Anlattığı hikâyeler; Âşık Garip, Davudoğlu Süleyman, Derdiyok ile Zülfüsiyah, Eba Müslim Horasani, Ebu Ali Sina, Emrah ile Selvi, Erzurumlu Mahiri Baba, Eşref Bey, Ferhat ile Şirin, Firdevs Şah, Firuz Şah, Hamzai Sahip-gıran, Hatem-i Tai, İmam Ali’nin Gan Galesi Cengi, Kerem ile Aslı, Kirmanşah, Köroğlu (on dört kolunu bilmektedir), Latif Şah, Leyla ile Mecnun, Nebi Han, Nemrut Han, Seyfülmülük, Sümmani, Sürmeli Bey, Şah İsmail, Şah Oğlu Şah Abbas ile Deli Murat, Tahir ile Zühre, Temimdari, Timurlenk, Yaralı Mahmut, Yusuf ile Züleyha, Zaloğlu Rüstem.
Mevlüt İhsani Şafak (Âşık Mevlüt İhsani) Şenkaya ilçesinde doğdu. Halk hikâyesi tasnif edebilmesinin yanında âşık makamlarını da iyi bilmektedir.
Nusret Yazıcı (Âşık Toruni) 1945 yılında Narman ilçesinde doğdu. Âşık Sümmani’nin torunudur. Çok sayıda âşık yetiştirmiştir. 2003’de vefat etti.
Hüseyin Yazıcı (Sümmanoğlu) 1937’de Narman ilçesinde doğdu. Âşık Sümmani’nin torunudur.
Yaşar Yılmaz (Âşık Yaşar Reyhani) 1934’te Hasankale’de doğdu. Yurtdışını gezip görme imkânı olmuştur. Uzun hikâyeler dışında türkülü hikâyeler de anlatmıştır. 2005’te vefat etti.
Ardahanlı Âşıklar
Çıldırlı Âşık Şenlik 1850 doğumludur. 1913’te vefat etmiştir. Türk edebiyatına yüzlerce şiirin yanı sıra üç hikâye kazandırmıştır. Şiirleri arasında koşma, destan ve sicillemeleri yeniliklerle doludur. Eserleri hakkında Ensar Aslan’ın tez çalışması vardır.
Sabit Ataman (Âşık Müdami) 1918’de Posof’ta doğdu. Hikâyeleri Boratav tarafından derlenmiştir. 1968’de vefat etmiştir.
Karslı Âşıklar
Timur’un Kars’ı işgali üzerine söylenen destan bölgede yetiştiğini varsaydığımız Baykan (Bıkan)’a aittir. Hikâyenin yanında masal anlatma geleneği de bu bölgede yaygındır.
Gülistan Çobanlar (Âşık Gülistan) 1900’de Arpaçay’da doğmuştur. Murat Çobanoğlu ve İbrahim Demir’in ustasıdır.
İslam Erdener 1921 doğumludur. Anlattığı hikâyeleri Âşık Şenlik’in oğlu Âşık Kasım’dan öğrenmiştir.Âşık Şenlik’e ait üç hikâyeyi (Latif Şah, Salman Bey ve Turnetel Hanım, Sevdakâr) Ensar Aslan’a anlatarak günümüze ulaşmasını sağlamıştır.
Şeref Taşlıova (Âşık Taşlıova) 1938’de Çıldır’da doğdu. Halk hikâyeleri ve folklor hakkında çok sayıda makalesi vardır. Çok sayıda çırak yetiştiren Taşlıova, âşık edebiyatını 150 kadar âşık makamını ve halk hikâyesini en iyi bilen âşıklarımızdandır.
İsmail Cengiz (İsmail Azeri) 1928’de Tebriz’de doğdu. Azeri mahlasıyla şiirler söylemiştir.
Dursun Cevlani 1900’de Sarıkamış’ta doğdu. Âşık İkrami’nin yanında çıraklık yapmıştır.
Muhittin Cuya (Âşık Mihmani) 1935 doğumludur. “Ozan-baksı geleneğinin İslami şekle girmiş tek temsilcisidir. Hem müzisyen, hem dansçı, hem din adamı, hem şair, hem de aktördür” (Bekir Sami Özsoy böyle demiş).
Murat Çobanoğlu (Âşık Çobanoğlu) 1940’ta doğdu. Badeli şairlerimizdendir. Ustası, babası olanGülistan Çobanlar’dır.
Sadi Değer (Hasreti) 1927’de Susuz’da doğdu. Âşıklık makamları ve halk hikâyesi konusunda çok bilgilidir.
Üzeyir Aziz Göktekin (Âşık Pünhani) 1917’de Sarıkamış’ta doğdu.
Laçin Kurt (Âşık Laçin Aladağlı) 1918’de Kağızman’da doğdu. Ustası Karslı Cemal Hoca’dır.
Vanlı Âşıklar
Van ilinin halk hikâyesine ilgisi Ercişli Emrah ile Selvi Han Hikâyesinden kaynaklıdır.
Ahmet Poyrazoğlu 1951’de Erciş’te doğdu. Ercişli Emrah onun manevi ustasıdır.
Gaziantep ve Baraklar
Ağırlıkla Gaziantep ilinin Nizip ilçesinde yaşayan Barakların göçleri, göç ettikleri yerlerde komşularıyla olan ilişkileri zamanla kısa hikâyeli türkülere konu olmuştur.
Baraklı Âşık Mahgül (Mehmet Kılıçoğlu) 1919’da Nizip’te doğdu. Hikâye dağarcığını Barakların Orta Asya’dan Horasan’a, oradan da Anadolu’ya göçlerinin teşkil ettiğini söyler. Hikâyelerinin konusunu Barakların Horasan’dan göçü, Yozgat ve civarına yerleşme ve Osmanlı ile ilk temas, Mehmet Bey’in sürgün edilmesi, Rışvan Bey’in misafir edilme olayı, Abuseyf’in ölümü, Feriz Bey’in Acem’e dönmesi, Abbas Paşa’nın Culab’ı dağıtması başlıkları altında sıralar.
Çukurova ve Bozlaklar
Yörede anlatılan kısa hikâyeli türkülere bozlak denir. Bozlaklar “Ahey, eyy” ünlemiyle başlarsa Karacaoğlan’a, “Aydost”la başlarsa Dadaloğlu’na, “Heyhey”le başlarsa Köroğlu’na aittir.
Ahmetce (Ahmet Cihan) Ceyhan’da yaşamıştır (tahmini 1898-1977). Yöredeki bozlakçıların ustası kabul edilir.
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst