Aöf İslam Kurumları ve Medeniyeti Ders Notları 2. Ünite

AOFDESTEK

ADMİN
Yönetici
Admin
Katılım
9 Şub 2011
Mesajlar
6,041
Tepkime puanı
25
Puanları
48
Bölüm:
İşletme
Şehir:
Bursa
Aöf İslam Kurumları ve Medeniyeti

ÜNİTE 2

İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU VE KAYNAKLARI MEDENİYET
KAVRAM BOYUTU
Terim anlamı olarak, bir neslin kendisinden sonrakine miras bıraktığı dini,siyasi,sosyal ve iktisadi kurumlar ,faaliyetler ,icatlar ,teknolojiler gibi maddi unsurlar gibi düşünce ve değerler gibi manevi unsurların toplamıdır.

KÜLTÜR
- bir topluluğun yaşam tarzı
- atalardan gelen maddi-manevi değerler toplamı
- insanın tabiatı ve kendini idare etme yoluyla bizzat meydana getirdiği eser
- bir toplulukta örf ve adetlerden davranış tarzlarından ,teşkilat ve tesislerden kurulu ahenkli bütün
- bir milletin hayati tezahürleriyle uslup bütünlüğü
- yaşanan çevre ile ferd arasında varolan düşüncelerin ,zevklerin,alışkanlıkların ortaklığı.

UMRAN VE HADARET
Medeniyet karşılığında kullanılmıştır.
Ümran ,bir yerde iskan,ikamet etmek yapı yapmak anlamı taşır
Hadaret modern Arapçada kullanılır.şehirde ikamet etmek,şehirli olmak,medeni olmak medeniyet anlamına gelir.bedeviliğin ve göçebeliğin zıddını ifade eder.

MEDENİYETE İDEOLOJİK VE POLİTİK YAKLAŞIMLAR
Batı medeniyeti , bazı ülke aydınları tarafından ideoloji olarak benimsenmiştir. Batının bu boyutu bizde medeniyetçilik kavramıyla bir alan oluşturmuştur.
Bazı stratejistler bağlı bulundukları devletin çıkar planlarını meşrulaştırmak için bilimsel
tezler orataya atmıştır.SAMUEL P.HUNTİNGTON bunlardan birdir.MEDENİYETLERİN ÇATIŞMASI
teziyle .

İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU ETKİLEYEN FAKTÖRLER.
Dil,sanat
İnsan unsuru iletişim
Hukuk
Coğrafya sağlık ve güvenlik kurumları Kurumsal ve güçlü bir ekonomik yapı Şehirleşme
Göç/hicret/yer değiştirme
İstikrarlı bir siyasi sistem
Sağlıklı eğitim
Medeniyetlerin doğuşlarını etkileyen önemli unsurlardır.
Ancak en büyük rol ve etkinin İslam inancına bağlı değerler sistemi olduğunu unutmamalıdır

İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞDUĞU ORTAM
İslam medeniyetinin uzak arkla planını teşkil eden terkipler
1 Nilden Amuderya ya kadar uzanan pegamberi geleneklere kaynak olan ve merkezi dil olarak Süryanice , Aramice, Pehlevice dillerinin kullanıldığı BEREKETLİ HİLAL bölgesinin Sami-
İran terkibidir.
2 Anadoludan italyaya kadar kuzey Akdeniz boyunca uzanan tales,pisagor,Sokrat,plato,aristotalesyetiştirmiş olan ve merkezi dil Latincenin kullanıldığı Avrupa terkibidir.
3 Upanişadlar.buda ve mahavira devirleri ile öne çıkan Hindistan bölgesindeki Hindu
terkibidir.
4 Konfüçyus Lao-Tze halefleriyle öne çıkan çin ve komşularının uzak doğu terkibidir.

BEREKETLİ HİLAL BÖLGESİ VE İRAN / SASANİLER
Bizans ve Sasani devleti olmak üzere iki güç hakimdi. Mezopotamya sasani hakimiyetindeydi.
Zerdüş inancı olan Mecusilik hakim olan ülkede Mardin doğumlu Mani peygamber olduğunu ilan
etmiştir.’’ Alemin ve içindeki her şeyin aslının ,nur ve zulmet olarak iki asıldan olduğunu
söylemiş ve kabul görmüştür.ama derisi yüzülerek öldürülmüştür zerdüşler tarafından. Üç asır sonra
Devrimci kişiliği ile MAZDEK ‘’ insanın sahip olabileceği her şeyin su, ateş ve mera ortaklığı gibi,ortaklığını savunur.ve bununla ,insanlar arsındaki kıskançlığı ve anlaşmazlıkları ortadan kaldırmayı ve dini saf hale getirmeyi düşünüyordu.oda yandaşlarıyla idam edildi.
Sasaniler zedüşlüklerini yine korumuş oldu.
Sasanilerde din adamları, bürokratlar,askerler ve halk olmak üzere dört sınıf vardı.Enüşirvan
CÜNDİŞAPUR da bir tıp okulu kurudu.süryaniceden,pehleviceye tercümeler yapıldı
Kelile ve Dimme sanskristçeden Farsçaya çevrildi.
HZ. Peygamberin mektubunu yırtan( husrev perviz ) döneminde İranda sanayi,mimari,sanat gelişmiş devlet hayli zengindi.
Harran bölgenin en kadim ilim merkezidir ve sasanilerin toprağı olmuştur.
HZ.Ömer döneminde barış yoluyla İslam coğrafyasına katılmıştır.

AVRUPA BÖLGESİ
Konstantinus 325 de İznik hristiyan kilisesinin ilk din kurultayını toplayarak hristiyanlığı devletin desteklediği bir din haline getirdi.
Theodosius Hristiyanlığın dışındaki bütün inmançları yasaklamış ve resmi din haline getirdi. HİPPOLU AUGUSTİNUS un TANRI DEVLETİ eserinde hırıistiyanlığın yaratılıştan kıyamete
kadar genel tarihini çizmiştir. Bu eser Batı Avrupa dünya görüşünün temellerinden biri olmuştur.

HİNDİSTAN
Hindistan da JAİNİZM ve Budizm dinleri yaygındır. Jainizm Mavahira tarafından kurulmuştur.
Budizm prens GAUTAMA tarafından şekillenmiştir.prens gautama bilgeliği ve aydınlığı ifade eden BUDA dır .
Her ikiside – kişisel duygu ve istekleri y etmeyi veya bunlara boyun eymeyi en aza indirmeyi
amaçlar. Jainizm ise ondan radikal oluşuyla daha çileli bir sistemle ayrılır.
Zor durumlarda faydalanılmadığı için Budizmde hiç bir zaman hindistanda tam egemen din olmamamıştır.
MS. İlk yüzyıldan sonra Brahmanizm yeniden şekillenip HİNDUİZM hint halkında daha yaygındır.birbirlerine rakip olan iki tanrı ŞİVA ve VİŞNA çevresinde doğmuştur.ve bir parçası olan en yüksek otorite kaynağı VEDALAR kabul görmüştür.
Ülkede KAST sistemi vardı.
Brahmanlar : din adamları
Kşatriyalar : asiller ,askerler
Vaisyalar : çifçiler ,sanatkarlar,tüccarlar
Surdalar : işçiler
Paryalar : köleler

UZAK DOĞU BÖLGESİ ÇİN
Dini yapı Konfüçyanizm di.
Hayatta iken ülke yönetimine çağrılmadığı için ‘’ erdemin ancak iktidar ve sorumluluk ile
ortaya konabileceğine inanır Konfüçyus.
‘’ insanın duygu dünyasının derinlikleri ve tabiatın sırları ‘’ ile ilgili alanı dolduran TAOİZM
konfüçülüğe bir denge kazandırdı.
İç savaş ve komşu istilalar neticesinde konfüçyusculuk Çine yetmedi ve yeni coşguyu
Budizm de buldular.
7 yy. başlarında çin idaresini eline geçiren TANG hanedanı dönemin başlarınada BUDİZM
resmi din durumuna gelmişti.

ORTA ASYA : GÖKTÜRKLER.
6CI YY. ORTALARINDAN 7 YY ORTALARINA KADAR ORTA ASYA BÖLGESİNİN HAKİMİ DİR.
Türk boylarını Göktürk devleti adı altında birleştirmişlerdir.
İslamın doğuş yıllarında batı ve doğu Göktürkler olarak ikiye ayrılmışlardır.
Kağan ın ilahi güçleri olduğuna inanılırdı.bozkır medeniyetinin unsurlarına sahip göçebe tarzı
hayat yaşarlardı.

HİCAZ BÖLGESİ:
MEKKE VE MEDİNE
Mekke ismi Bekke olarakta ayetlerde geçer.
İslam tarihinde ümmül –kura , el-beledül-emin , el-beledül-haram gibiadlarla kullanılmıştır.
Hz. İsmailden HZ.muhammed (as) doğum tarihi 571 yılına kadar geçen 2442 yıllık sürede birçok arap kabilesi iktarı görmüştür.
Mekke ,uluslar arası ana ticaret yollarının kavşağında bulunuyordu.romalıların,Habeşlilerin
kavimlerinin ticari işleri görülmesi için bürolar vardı. MEDİNE asıl adı Yesrib dir.
Peygamberin hicretinden evvel medinetün –nebi sonrasında ise Medine-i Münevvere şeklinde
adlandı.
Kuranı Kerimde hem yesrib hemde Medine diye kullanılmıştır.
En iyi cins hurma vahalarıyla ünlü olan şehir en stratejik özelliği SURİYE YEMEN ticaret
yolu üzerinde geçit konumunda olmasıdır.
İslamdan önce Medinede Araplar ve Yahudiler olmak üzere iki kavim yaşamakta idi. Hicretten önce Yahudiler şehre sosyal kültürel siyasi ticari açıdan hakimdiler.
Yahudilerin sayısı savaşçılarının sayısı ile tahmin edilir 2000 den biraz fazladır. Medineye Yahudilerden sonra gelen EVS ve HAZREC kabileleri dir.ve yahudilerin altında yaşamışlardır. Mekkenin fethi sırasında İslam ordusuna 4000 savaşçı vermiştir.

DİNİ YAPI
HZ.ibrahimle başlayan tevhid inancı zaman içinde değiştiren Mekkeliler islamdan önce cahiliye döneminde Putpereslik ,meteryalizm/ataizm,Yahudilik azda olsa Hıristiyanlık vardır.hz. ibrahimin dinine bağlı haniflik vardır.

SİYASİ YAPI
Hem dini hem siyasi ,Kabe merkezlidir.
Mekkenin idaresi 5 ci ortalarından itibaren hz. Peygamberin beşinci kuşaktan dedesi Kusaya geçmiştir.
Darun –nedve adı verilen parlemento binası mekkenin merkezi toplanma,istişare ve karar
alma meclisi idi.
islamın ortaya çıktıdığı dönemde hükümet on kişilik bir şura yani oligarşik bir hükümet vardı.

SOSYAL YAPI

Temeli kabile idi. En güçlü asabiyet sırayla: soy bağı, akrabalık ,kabile ve kabileler arası anlaşma asabiyeti idi.
Arap kabileciliğinin sosyal hayatı şekillendiren önemli kabul KARDEŞLİK
ANLAŞMASIDIR.kabileler arsında olabilir ve gerçek kardeş kabul edilip birbirlerine mirasçı
olurlar.
Cahiliye döneminde halk hürler,esirler ve mevali olmak üzere üç sosyal sınıfa ayrılmıştır.

AİLENİN YAPISI VE KADININ DURUMU
Erkek imtiyazlıdır.
Kadının cahiliye döneminde hiç değeri yoktur.koca için herhangi bir mal gibidir .çok evlilik vardır.kız çocukları diri diri toprağa gömülürdü.

HUKUKİ YAPI
Hukuki çözümlerin gerçekleşmesi geleneğin yaptırım gücüne bağlı idi.
A - Kabe hakemleri
B - Tard ve Hal : toplum dışı bırakma ve kanun dışı sayma
C - Eşnak : tazminat belirleme.İslamdan önce hz. Ebubekir tarafndan yürütülmekteydi
D - Kaseme : yemin ettirme.

EKONOMİK YAPI
En önemli faaliyet ticaret idi.
Genel olarak bölgenin arazi ve iklim yapısı ziraatle uğraşmaya elverişli
değildi .Taif ve Medine gibi su bulunan bölgelerde sebze ve meyve üretimi,sınırlı şekilde birkaç
bölgede buğday ekimi vardı.hayvancılık ,deve,keçi sürüleriyle sınırlı idi. Bu yüzden ticaret
daha gelişmiştir.
Kabe ve diğer kutsal mekanlara geziler,bölge ticaretinin pazarı olan
panayırların gelişimini sağlamak ticarete katkıda bulunmuştur. Hicaz bölgesi ticaret ağının en önemli yeridir.Mekke mutlaka uğranan istasyon şehirdir.
İslam medeniyeti arka planda olan eski medeniyetlerin miraslarını kabul etmiştir.
Bizans imparatorluğunu İskenderiye aracılığı ile grek mirasını
Kalde, babil ve hin medeniyetlerinden çizgiler taşıyan sasani (iran) mirasını
Bağdat ta kurulan Beytül Hikme de tercümelerle Hind mirasını
Farklı ilişkilerle ulaştığı Çin mirasını tamamen reddetmemiştir ,en iyi yönlerini almış,özümsemesini bilmiştir.onlarada İSLAM ın özünü katmıştır.

İSLAM MEDENİYETİNİN KAYNAKLARI

İbn Haldun medeni topluluğu , insan nesli devamı için zorunlu görür.Medineleşmenin bedevi
Unsurların şehre yerleşmesinden sonra başladığını söyler
Hegel ve Marks medeniyetin , zıtların çatışmasından kaynaklandığını savunur.
Toynbee göre medeniyetler , ortaya çıkışlarındaki sebepler böyle basitve tek başına etken neden değildir . medeniyetler uzmanı olan toynbee , bu konuda diğerlerinden daha geniş ve
kapsamlı düşünmektedir.
İslam dini medeniyetin bir unsuru değil ,onun belirleyicisidir. İslam medeniyetinin doğuş sürecinde iki temel kaynağı vardır.
VAHİY ve onu hayata aktaran HZ. Peygamberdi.yani KURAN VE SÜNNET.
Doğal süreçte ,yazılı kaynaklar,sanat eserleri, diğer medeniyetlerin yaşayan unsurları ve onlardan yapılan tercümeler eklenmiştir.

İSLAM MEDENİYETİ ÖZÜ
İslam medeniyeti özü ,bilinebilir ve analiz edilebilir ve tarif edilebilir özü TEVHİD dir. Çünküislam dininin ve İslam medeniyetinin en belirleyici özellik tevhiddir.
ALLAH a bağlı olduğumuz hakikatı kurulan medeniyetin özüne yarleştirilmiştir.
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Forum istatistikleri

Konular
17,414
Mesajlar
134,310
Kullanıcılar
90,716
Son üye
Abdullah Kara
Üst