- Katılım
- 9 Şub 2011
- Mesajlar
- 6,044
- Tepkime puanı
- 25
- Puanları
- 48
- Bölüm:
- İşletme
- Şehir:
- Bursa
SOSYAL PSİKOLOJİ-1-
ÜNİTE 6
KİŞİLER ARASI ÇEKİCİLİK VE YAKIN İLİŞKİLER
Kişiler arası çekiciliğinin genel ilkeleri: Psikolojik çekicilik tutum
benzerliği ve yakınlık faktörleri
Yalnızlık: Bu eksiklik niceliksel olabilir: Hiç arkadaşımız olmayabilir, ya
da istediğimizden daha az arkadaşımız olabilir. Eksiklik nitelikselde
olabilir. İlişkilerimizin, istediğimizden daha yüzeysel olduğu bizi tatmin
etmediği duygusuna kapılabiliriz. Tek başımıza mutlu yada topluluk içinde
yalnız olabiliriz. Fakat insanlar tek başlarına kaldıklarında, başkalarıyla
birlikte olduklarından daha fazla yalnızlık duygusu yaşarlar
Kişiler arası çekicilik: Bir kişinin başka bir kişiye yaklaşma isteğidir
Sosyal karşılaştırma kuramı: Bizim, düşünce ve davranışlarımızı
başkalarınınkiyle kıyaslarsak değerlendirdiğimizi ileri süren kuramdır.
Özetlersek, insanlar tehlikeli bir durumla karşılaştıklarında, kendilerine
yaşadıklarını yorumlayacak, doğru düşünebilmelerine yardımcı olacak
kişilerle birlikte olmak isterler.
Çocuklukta bağlanma: Mary Ainsworth ve arkadaşları, küçük çocuklar
ve anne – babaları arasında üç bağlanma türü tanımlamışlardır.
1. Güvenli bağlanma
2. Kaçınan bağlanma
3. Kaygılı – kararsız bağlanma
Güvenli bağlanma: Ebeveyn genelde çocukla birlikte iken ve çocuğun
ihtiyaçlarını karşılamada hevesli ise ortaya çıkar.
Kaçınan bağlanma: Ebeveyn genelde çocuğun ihtiyaçlarını karşılamada
hevesli – içten değilse, hatta ret edici ise ortaya çıkar. Bebekler
başlangıçta bu ilgi eksikliğini protesto ederler, ama sonuçta bu
bağlanmalarını yitirirler.
Kaygılı / kararsız bağlanma: Bakımdan sorumlu olan kişi kaygılı,
çocuğun ihtiyaçlarına karşılık veremediğinde ortaya çıkar. Bakıcı bazen
vardır ve karşılık vermiyor olabilir, ama diğer zamanlarda yoktur ya da
ilgisiz olabilir.
Çocuğun bağlanması, hem doğuştan gelen BİYOLOJİK etkenler, hem de
ÖĞRENME ile açıklanabilir. Biyolojik görüş bağlanmanın çocuk için hayatta
kalma değeri üzerinde durur. Çocuk ve ebeveynin birbirine olan belli
davranışları GENETİK olarak programlandığı için bağlanma olmaktadır.
Çocukla ebeveyn arasında kurulan bu karşılıklı bağlanma, bebeklik
çağlarında ortaya çıkar ve tüm hayat boyunca devam eder.
Sosyal ilişkilerin yararları: Robert Weiss, aşağıda açıklanan 6 kavram
için, sosyal ilişkilerin bireylere sağladığı ödüllerdir diyor.<p> </p>
1. Bağlanma: En yakın iliĢkilerimizin bize sağladığı güvenlik, rahatlık
hissidir.
2. Sosyal Bütünleşme: Ortak ilgi ve tutumlara sahip olma duygusudur.
Genellikle dostlarımız, iş ve ekip arkadaşlarımız, aynı dini duyguları
paylaştığımız insanlar, komşularımız vs. tarafından sağlanır.
3. Değerin teslimi: Başkaları, sahip olduğumuz yetenekleri takdir edip bizi
değerli bir insan olarak gördüğü zaman sağlanır.
4. Destek duygusu: İhtiyaç duyduğumuzda bize yardım edecek insanların
olduğunu bilmektir. Acil durumlar ortaya çıktığında yardım için ailemize
koşarız.
5. Yol gösterme: Danışmanlar, öğretmenler, doktorlar, dostlar ve yardım
için gittiğimiz diğer insanlar tarafından sağlanır.
6. Bakım fırsatı: Biz başka birinin sorumluluğunu üstlendiğimizde söz
konusudur.
Araştırmacılar, sosyal desteğin birçok önemli türünü belirlemişlerdir.
Örneğin araçsal destek; parasal yardım ya da diğer malzeme ve hizmet
çeşitleri anlamına gelirken; bilgi desteği; öneri, rehberlik ya da yararlı
bilgi sağlama anlamına gelir.
Yalnızlık yaşantısı: Ağır yalnızlık duygusu gençlerde; bunalım, alkol ve
ilaç kullanımı, okulda düşük notlar alma, fiziksel hastalık; yaşlılarda ise
bakım evine düşme yada ölüm korkusu gibi çeşitli nedenlerle bağlantılıdır.
Yalnızlık 2 gruba ayrılır:
1. Duygusal yalnızlık; Çocuklar içi anne baba, yetişkinler için ise bir eş
yada yakın arkadaş gibi bir bağlanılabilecek bir figür yada imge
yokluğundan kaynaklanır.
2. Sosyal yalnızlık; iş ya da diğer arkadaşlardan oluşan bir gruba dahil
olma duygusunun eksikliğinde ortaya çıkar.
Kimler yalnız kalma riski altındadır: Boşanmış insanların çocukları,
normal ailelerin çocuklarından daha fazla yalnızlık riski altındadırlar. Evli
olmadan birlikte yaşayanlara kıyasla daha fazladır. Yalnızlık varlıklı
insanlardan ziyade yoksullar arasında, daha yaygındır.
Sosyal değiş – tokuş kuramı: Bizim, getirisi ötürüsünden fazla olan
ilişkiler arama ve bu tür ilişkileri sürdürme peşinde olduğumuzu ileri
süren kuramdır. Bu kurama göre karşılıklı etkileşimin bize sağlayacağı
doyumun, maliyetinden fazla olacağına inandığımız insanlardan
hoşlanırız.
Hoşlanmayı etkileyen 4 temel unsur: Yakınlık, tanışıklık, benzerlik ve
diğer bireylerin kişisel özellikleridir.
Bilişsel uyumsuzluk: Bir kimsenin tutumlarıyla tutarsız davranışta
bulunmadan kaynaklanan rahatsızlık duygusudur. Buna göre insanlar,
tutumlarındaki hoşlanma ve hoşnutsuzluklarını düzenli olarak dengede
tutabilmek için uğraş verirler
Benzerlik: Tutum, davranış, ilgi alanları, değer yargıları öz geçmiş ve
kişilik konusunda bize benzer insanlara daha bir yakınlık duyarız. Bu
benzerlik etkisi, arkadaşlık, flört ve evlenme içinde geçerlidir. İnsanlar
arasındaki çekiciliğin diğer bir etkeni benzerliktir.
Yeterlilik: Genel olarak yetenekli, zeki ve yeterli insanlardan hoşlanırız.
Hoş sohbet arkadaşlardan, iyi araba tamir eden ustalardan, iyi
konuşabilen bilgili profesörlerden
Fiziksel Çekicilik: Daha iyi görünümlü insanlar, genelde, daha az çekici
insanlara kıyasla, toplumsal olarak daha yetenekli daha arkadaş canlısı
olarak görülür. Gerçekte çekici insanların, daha az çekici insanlara kıyasla
sosyal ortamlarda daha rahat olduğu ve daha zarif sosyal yeteneklerin
olduğuna dair kanıtlar vardır.
Aşk davranışları : Değişik yaştan insanlara; romantik bir sevginin ya da
eşin; aşkı en iyi ifade eden davranışların neler olabileceğini sordu, yedi
kategoride topladığı yanıtlar şunlardır.
1. Seni Seviyorum demek veya diğer sözel sevgi ifadeleri.
2. Sarılmak ve öpmek gibi sevginin fiziksel ifadeleri.
3. Sözel olarak kendini ortaya koyma.
4. Sevgilinin yanında iken mutluluk, rahatlama gibi duyguların sözsüz
iletişimi.
5. Hediye verme, yada sevgiliye yardım için bir şeyler yapma gibi aşkın
materyal işaretleri
6. Sevgiliye gösterilen toleransta isteklilik ve ilişkiyi sürdürmek için
fedakarlık uzmanlar, ilişkilerin evliliğe doğru nasıl ilerlediğini gösteren
spesifik gözlemlerde yapmışlardır.
Aşk ve sevgi : Aşk, tutkunun, cinsel duyguların, acı ve hazzın, hırs ve
güvenin, başkalarını da düşünme ve kıskançlığın aynı anda var olduğu bir
duygusal ruh halidir. Sevgi ise bir insana sıkı sıkıya bağla olma duygusu
olarak tanımlanır.
Aşkı ateşleyen psikolojik olguların çeşitli kaynakları : Cinsel
arzular, Ret edilme korkusu, Birisini tanımanın heyecanı ve çevreden olası
müdahalelerin yarattığı gerginlik, ve benzeri bunları tümü aşktaki güçlü
duyguların etkenleri olabilmektedir.
Yetişkinlerin romantik bağlanması: Yetişkin sevenlerin bağlılığı da
bebeklerde olduğu gibi karşılıklıdır. Ayrılışta sıkıntı, yakınlığı sürdürmek
içi caba ve birlikte zaman geçirme. Yine bebek bağlanması gibi, yetişkin
romantik bağlanmasının da biyolojik bir kökün olduğuna inanmaktadırlar.
Yetişkin romantik bağlanması çocuklukta bağlanmanın daha önce
açıkladığımız 3 şekline benzemektedir:
1. Güvenli,
2. Çekinen
3. Endişeli – kararsız bağlanma
Çocuktaki bağlanmanın özellikleri :
1. Bağlanma çocukla bakıcı arasında çift yönlüdür.
2. Bağlanma çevre hakkında çocuğa bilgi verir.
3. Bağlanmanın genetik kökleri vardır.
4. Bağlanma öğrenme ile ilgilidir.
Sosyal ilişkilerin insana sağladığı yararlar: Değerin teslimi, yol
gösterme, destek duygusu, bakım, fırsat
Strobe : Evlilikte fiziksel çekiciliğin flört dönemindeki çekicilikten daha az
önem taşıdığını ortaya koymuştur.
ÜNİTE 6
KİŞİLER ARASI ÇEKİCİLİK VE YAKIN İLİŞKİLER
Kişiler arası çekiciliğinin genel ilkeleri: Psikolojik çekicilik tutum
benzerliği ve yakınlık faktörleri
Yalnızlık: Bu eksiklik niceliksel olabilir: Hiç arkadaşımız olmayabilir, ya
da istediğimizden daha az arkadaşımız olabilir. Eksiklik nitelikselde
olabilir. İlişkilerimizin, istediğimizden daha yüzeysel olduğu bizi tatmin
etmediği duygusuna kapılabiliriz. Tek başımıza mutlu yada topluluk içinde
yalnız olabiliriz. Fakat insanlar tek başlarına kaldıklarında, başkalarıyla
birlikte olduklarından daha fazla yalnızlık duygusu yaşarlar
Kişiler arası çekicilik: Bir kişinin başka bir kişiye yaklaşma isteğidir
Sosyal karşılaştırma kuramı: Bizim, düşünce ve davranışlarımızı
başkalarınınkiyle kıyaslarsak değerlendirdiğimizi ileri süren kuramdır.
Özetlersek, insanlar tehlikeli bir durumla karşılaştıklarında, kendilerine
yaşadıklarını yorumlayacak, doğru düşünebilmelerine yardımcı olacak
kişilerle birlikte olmak isterler.
Çocuklukta bağlanma: Mary Ainsworth ve arkadaşları, küçük çocuklar
ve anne – babaları arasında üç bağlanma türü tanımlamışlardır.
1. Güvenli bağlanma
2. Kaçınan bağlanma
3. Kaygılı – kararsız bağlanma
Güvenli bağlanma: Ebeveyn genelde çocukla birlikte iken ve çocuğun
ihtiyaçlarını karşılamada hevesli ise ortaya çıkar.
Kaçınan bağlanma: Ebeveyn genelde çocuğun ihtiyaçlarını karşılamada
hevesli – içten değilse, hatta ret edici ise ortaya çıkar. Bebekler
başlangıçta bu ilgi eksikliğini protesto ederler, ama sonuçta bu
bağlanmalarını yitirirler.
Kaygılı / kararsız bağlanma: Bakımdan sorumlu olan kişi kaygılı,
çocuğun ihtiyaçlarına karşılık veremediğinde ortaya çıkar. Bakıcı bazen
vardır ve karşılık vermiyor olabilir, ama diğer zamanlarda yoktur ya da
ilgisiz olabilir.
Çocuğun bağlanması, hem doğuştan gelen BİYOLOJİK etkenler, hem de
ÖĞRENME ile açıklanabilir. Biyolojik görüş bağlanmanın çocuk için hayatta
kalma değeri üzerinde durur. Çocuk ve ebeveynin birbirine olan belli
davranışları GENETİK olarak programlandığı için bağlanma olmaktadır.
Çocukla ebeveyn arasında kurulan bu karşılıklı bağlanma, bebeklik
çağlarında ortaya çıkar ve tüm hayat boyunca devam eder.
Sosyal ilişkilerin yararları: Robert Weiss, aşağıda açıklanan 6 kavram
için, sosyal ilişkilerin bireylere sağladığı ödüllerdir diyor.<p> </p>
1. Bağlanma: En yakın iliĢkilerimizin bize sağladığı güvenlik, rahatlık
hissidir.
2. Sosyal Bütünleşme: Ortak ilgi ve tutumlara sahip olma duygusudur.
Genellikle dostlarımız, iş ve ekip arkadaşlarımız, aynı dini duyguları
paylaştığımız insanlar, komşularımız vs. tarafından sağlanır.
3. Değerin teslimi: Başkaları, sahip olduğumuz yetenekleri takdir edip bizi
değerli bir insan olarak gördüğü zaman sağlanır.
4. Destek duygusu: İhtiyaç duyduğumuzda bize yardım edecek insanların
olduğunu bilmektir. Acil durumlar ortaya çıktığında yardım için ailemize
koşarız.
5. Yol gösterme: Danışmanlar, öğretmenler, doktorlar, dostlar ve yardım
için gittiğimiz diğer insanlar tarafından sağlanır.
6. Bakım fırsatı: Biz başka birinin sorumluluğunu üstlendiğimizde söz
konusudur.
Araştırmacılar, sosyal desteğin birçok önemli türünü belirlemişlerdir.
Örneğin araçsal destek; parasal yardım ya da diğer malzeme ve hizmet
çeşitleri anlamına gelirken; bilgi desteği; öneri, rehberlik ya da yararlı
bilgi sağlama anlamına gelir.
Yalnızlık yaşantısı: Ağır yalnızlık duygusu gençlerde; bunalım, alkol ve
ilaç kullanımı, okulda düşük notlar alma, fiziksel hastalık; yaşlılarda ise
bakım evine düşme yada ölüm korkusu gibi çeşitli nedenlerle bağlantılıdır.
Yalnızlık 2 gruba ayrılır:
1. Duygusal yalnızlık; Çocuklar içi anne baba, yetişkinler için ise bir eş
yada yakın arkadaş gibi bir bağlanılabilecek bir figür yada imge
yokluğundan kaynaklanır.
2. Sosyal yalnızlık; iş ya da diğer arkadaşlardan oluşan bir gruba dahil
olma duygusunun eksikliğinde ortaya çıkar.
Kimler yalnız kalma riski altındadır: Boşanmış insanların çocukları,
normal ailelerin çocuklarından daha fazla yalnızlık riski altındadırlar. Evli
olmadan birlikte yaşayanlara kıyasla daha fazladır. Yalnızlık varlıklı
insanlardan ziyade yoksullar arasında, daha yaygındır.
Sosyal değiş – tokuş kuramı: Bizim, getirisi ötürüsünden fazla olan
ilişkiler arama ve bu tür ilişkileri sürdürme peşinde olduğumuzu ileri
süren kuramdır. Bu kurama göre karşılıklı etkileşimin bize sağlayacağı
doyumun, maliyetinden fazla olacağına inandığımız insanlardan
hoşlanırız.
Hoşlanmayı etkileyen 4 temel unsur: Yakınlık, tanışıklık, benzerlik ve
diğer bireylerin kişisel özellikleridir.
Bilişsel uyumsuzluk: Bir kimsenin tutumlarıyla tutarsız davranışta
bulunmadan kaynaklanan rahatsızlık duygusudur. Buna göre insanlar,
tutumlarındaki hoşlanma ve hoşnutsuzluklarını düzenli olarak dengede
tutabilmek için uğraş verirler
Benzerlik: Tutum, davranış, ilgi alanları, değer yargıları öz geçmiş ve
kişilik konusunda bize benzer insanlara daha bir yakınlık duyarız. Bu
benzerlik etkisi, arkadaşlık, flört ve evlenme içinde geçerlidir. İnsanlar
arasındaki çekiciliğin diğer bir etkeni benzerliktir.
Yeterlilik: Genel olarak yetenekli, zeki ve yeterli insanlardan hoşlanırız.
Hoş sohbet arkadaşlardan, iyi araba tamir eden ustalardan, iyi
konuşabilen bilgili profesörlerden
Fiziksel Çekicilik: Daha iyi görünümlü insanlar, genelde, daha az çekici
insanlara kıyasla, toplumsal olarak daha yetenekli daha arkadaş canlısı
olarak görülür. Gerçekte çekici insanların, daha az çekici insanlara kıyasla
sosyal ortamlarda daha rahat olduğu ve daha zarif sosyal yeteneklerin
olduğuna dair kanıtlar vardır.
Aşk davranışları : Değişik yaştan insanlara; romantik bir sevginin ya da
eşin; aşkı en iyi ifade eden davranışların neler olabileceğini sordu, yedi
kategoride topladığı yanıtlar şunlardır.
1. Seni Seviyorum demek veya diğer sözel sevgi ifadeleri.
2. Sarılmak ve öpmek gibi sevginin fiziksel ifadeleri.
3. Sözel olarak kendini ortaya koyma.
4. Sevgilinin yanında iken mutluluk, rahatlama gibi duyguların sözsüz
iletişimi.
5. Hediye verme, yada sevgiliye yardım için bir şeyler yapma gibi aşkın
materyal işaretleri
6. Sevgiliye gösterilen toleransta isteklilik ve ilişkiyi sürdürmek için
fedakarlık uzmanlar, ilişkilerin evliliğe doğru nasıl ilerlediğini gösteren
spesifik gözlemlerde yapmışlardır.
Aşk ve sevgi : Aşk, tutkunun, cinsel duyguların, acı ve hazzın, hırs ve
güvenin, başkalarını da düşünme ve kıskançlığın aynı anda var olduğu bir
duygusal ruh halidir. Sevgi ise bir insana sıkı sıkıya bağla olma duygusu
olarak tanımlanır.
Aşkı ateşleyen psikolojik olguların çeşitli kaynakları : Cinsel
arzular, Ret edilme korkusu, Birisini tanımanın heyecanı ve çevreden olası
müdahalelerin yarattığı gerginlik, ve benzeri bunları tümü aşktaki güçlü
duyguların etkenleri olabilmektedir.
Yetişkinlerin romantik bağlanması: Yetişkin sevenlerin bağlılığı da
bebeklerde olduğu gibi karşılıklıdır. Ayrılışta sıkıntı, yakınlığı sürdürmek
içi caba ve birlikte zaman geçirme. Yine bebek bağlanması gibi, yetişkin
romantik bağlanmasının da biyolojik bir kökün olduğuna inanmaktadırlar.
Yetişkin romantik bağlanması çocuklukta bağlanmanın daha önce
açıkladığımız 3 şekline benzemektedir:
1. Güvenli,
2. Çekinen
3. Endişeli – kararsız bağlanma
Çocuktaki bağlanmanın özellikleri :
1. Bağlanma çocukla bakıcı arasında çift yönlüdür.
2. Bağlanma çevre hakkında çocuğa bilgi verir.
3. Bağlanmanın genetik kökleri vardır.
4. Bağlanma öğrenme ile ilgilidir.
Sosyal ilişkilerin insana sağladığı yararlar: Değerin teslimi, yol
gösterme, destek duygusu, bakım, fırsat
Strobe : Evlilikte fiziksel çekiciliğin flört dönemindeki çekicilikten daha az
önem taşıdığını ortaya koymuştur.
