Halk masalları

asah

GOLD Üye
Katılım
14 Eki 2012
Mesajlar
2,943
Tepkime puanı
11
Puanları
0
Bölüm:
Türk Dili ve Edebiyatı
Şehir:
Zonguldak
HALK MASALLARI

1.ÜNİTE1-Masal kelimesinin aslı:mesel ‘dir (Arapçadan gelmektedir)2-Masalın türk dünyasındaki karşılıkları:mesel,masal,hekat,hikaye,nağıl,ertek,erteği’dir.


3-Türkiye ve balkanlarda masal yerine kullanılan terimler:masal,mesel,hekat,hikaye 4-Kuzen ve Güney Azerbaycan ile Kafkasların büyük bir kısmında masal terimi yerine ‘’nağıl’’ terimi kullanılır.5-Hazar denizin doğusundaki türk ülkelerinde masal yerine *ertek *erteği kullanılmaktadır.(Bu ülkeler:Türkmenistan,Özbekistan,Kazakistan,Kırgızistan,Uygur özerk cumhuriyeti)6-Türk masallarındaki tekerlemelerin sınıflandırılmasını ilk yapan:pertev naili boratav7-Pertev naili boratav’ın türk masallarındaki tekerlemelerin tasnifi:Kısa giriş kalıp sözleri,Giriş ‘tekerlemesi’ biçimimdeki kısa maceralar,tekerleme biçimde kısa maceralar,ara ve bitiş kalıp sözleri.8-Bir masalın içinde yer alan halk edebiyatı Türkleri:efsane,fıkra,dua,beddua,mani,türkü,bilmece,ağıt,atasözü,deyim.9-Masallarda yer alan olagan üstü kahramanlar:cadı,dev,peri,cin.10-Türk masallarında yer olan bazı semboller şunlardır:evlenme arzusunun karpuz gönderilerek bildirilmesi,ölüm sembolü kanlı gömlek,ölüm sembolü kanlı bıçak.11-Helvacı güzeli ve sabır taşı masallarını dünyanın dört bir yanında tespit edebiliriz evrenseldir.12-Masalların kökeni ile ilgili ortaya konan görüşler:mitolojik görüş/tarih öncesi görüş/kablettarih nazariyesi,tarihi görüş/Hindoloji okulu/tarihi mazariye,etnografik görüş/antropoloji okulu/etnografik nazariye13-Masalların kaynağını mitolojiye bağlayan görüş:mitolojik görüş/tarih öncesi görüş/kablettarih nazariyesi.14-G.Huet masalların kökenini hint mitolojisinde aramaktadır.15-Tarih öncesi görüş ün temelini atanlar:*G.Grimm*Dasent*Max Müler*George Cox16-Hindoloji okuluna göre Budist ürünler mogollar aracılığı ile avrupaya geçmiştir.17-Masalların doğrudan doğruya gerçek hayatın artıkları olduğunu öne süren görüş:Etnoğrafik görüş18-Tip kelimesi Latince typus dur.19-Antropoloji okulunun temsilcileri:*A.Long*E.Tylor*M.Lennan20-‘Tip kendi başına var olabilen geleneksel bir masaldır.’ Sözünü THE FOLKTALE aslı eserinde kullanan araştırmacı : Stith Thomsen21-Dünyada masal tiplerini konu alan ilk tasnif:Anti Aarne’ye aittir.22-Anti Aarne’nin tasnifi (1910):*HAYVAN MASALLARI *ASIL HALK MASALLARI (sihir masalları,efsane tarzındaki masallar,kısa hikaye tarzındaki masallar,aptal dev masalları) *FIKRALAR23-Dünyada masal tiplerini konu alan ilk sınıflama olan Aarne’nin hazırladığı tip katoloğunda son numara:199924-Wolfram Eberhard ve Pertev Naili Boratav’ın birlikte hazırladığı tip kataloğu:TTV25-Stith Thomsen’ın tip kataloğunun ana başlıkları şunlardır:Hayvan Masaları,Asıl halk masalları,Şakalar ve Anekdotlar,Formülle başlayan masallar,Sınıflamaya girmeyen masallar26-Wolfram Eberhard ve pertev naili boratav’ın 1947’de tamamlayarak Almanca bir makale olarak yayımladıkları çalışmada hayvan masalları ele alınır.27-Eberhard ve Boratav’ın 1947’deki hayvan masalalrını ele aldıkları çalışmadaki tip sayısı:6028-Dinleyiciyi inandırmak gibi bir iddiası olmayan,bünyesinde formeller bulunan,masal anası,masal ninesi, masal atası adı verilen anlatıcılar tarafından anlatılan,hayal ürünü,formeller yönünden zengin,olağan üstü kahramanları olan,diğer halk anlatılarına göre daha uzun olabilen,genellikler gerçekler ilgisi olmayan anlatmalar:Asıl halk masalları29-1963 yılında 190 tekerlemeyi inceleyerek Türk masallaındaki tekerlemelerin sınıflandırılmasını yapan ilk araştırmacı:pertev Naili Boratav30-Dünyada masal tiplerini konu alan ilk sınıflandırma Anti Aarne’ye aittir.


2.ÜNİTE

1-Motif kelimesinin aslı Latince ‘motivum’ dan gelmektedir.2-Motif çalışmaları 19.yüzyılda başlamıştır.3-Motif kelimesinin ‘hikaye etmenin en küçük şekli’olarak tanımlayan:Max Lüthi4-Arthur Christensen motifi ‘Canlılıkları ile kendilerini kabul ettiren tarifi güç bir psikolojik kanuna göre dinleyiciyi avuç içine alabilen ve iptadai fikir silsilelerinden yeni terkiplere girmek için az veya çok parçalara ayrılabilen unsurlardır.’ Diye tanımlamaktadır.5-Motifi ‘Eskiden beri yaşama kabiliyetine sahip olan masalın en küçük unsuru’ olarak tanımlayan: Stith Thomsen6-Halk anlatmalarında motif kataloğu Stith Thomsen tarafından hazırlanmıştır.7-Ülkenimzde masal üzerine yapılan tezlerde ve çalışmalarda kullanılan masal araştırma yöntemleri:Tarihi-Coğrafi Fin Metodu-Propp’un Yapısalcı Metodu8-Propp’un yapısalcı metodunu Türkiyede Elazığ masalları’na uygulayan:Umay Günay9-Ülkemizde Saim Sakaoğlu’nun ‘Gümüşhane masalları’ ile birlikte masalların formel yapısı ile ilgili çalışmalar hız kazanmıştır.10-Hayvan masallarının kalıp söz/formel yapısı Ali Berat Alptekin tarafından çalışılmıştır.11-Hint masal kitaplarının en eskisi :pançatantra12-Pançatantra’yı ‘Pançatantra Masalları’ adıyla çeviren:Kemal Çağdaş13-‘Masal nehirleri okyanusu’ anlamına gelen Hint masal kitabı ‘Kathasaritsagara’ SOMADEVA tarafından yazılmıştır.14-Hint masal kitaplarının en büyüğü:Kathasaritsagara15-Hitopedaçe:Yazılış tarihi bilinmeyen bu eserlerdeki masalların büyük bir kısmı Pançatantra’dan alınmıştır.Türkçeye FAYDALI BİLGİLER olarak çevrilmiştir.Fabl ve özdeyiş değerindeki sözlerin örneklerini içerir.16-Masalın,bir cesette saklı kötü bir ruh, olarak açıklandığı masal kitabı:Vetalapancavincati17-Binbir gece masallarını avrupaya ilk defa tanıtan araştırmacı:Antoine Galland18-Binbir gece masallarının dilimize ilk çevirisi ABDİ’nin CAMASBNAME’si iledir.19-‘Elf leyle ve’l-leyle’nin dilimize ilk önemli çevirisi CEZAYİRLİ AHMED NEZİF tarafından yapılmıştır.20-Binbir gece masallarını dilimize aktaran araştırmacılar:Abdi,Ralf Karadağ,Şerif Onaran,Cezayirli Ahmed Nazif,Selami Mühir Yurdatap.21-Ferec Ba’de’ş-şidde:Eser X. Yüzyılda yaşayan Tanuhi tarafından kaleme alınmıştır.Farsçaya da Tanuhi’den çevrilmiştir.Ülkemizde kütüphanelerinde on kadar yazmadı vardır.Arap masal kitaplarındandır.22-Ferec Ba’de’ş-şidde üzerine çalışması olanlar:Bilge Seyidoğlu,Orhan Yavuz,Hasan Kavruk,Kazım Yoldaş,Süleyman Çaldak.23-Ferec Ba’de’ş-şidde’nin yazmasındaki 42 hikayeden şeçilen 12’si Bilge Seyidoğlu ve Orhan Yavuz tarafından hazırlanan GÜÇLÜKTEN KOLAYLIĞA KEDERDEN SEVİNCE adıyla 1990’da yayımlanmıştır.24-Erkeklerin vefasızlığından bahseden,yazarı ve yazılış tarihi bilinmeyen iran masal kitabı:Elfü’n Nehar ve’n-nehar25-Binbir gece masallarını Fransızcasından dilimize aktaran:Ahmed Raşid26-MÖ. VI. Yüzyılda yaşadığı varsayılan eski yunan masalcısı:Aisopos (Ezop)27-Aisopos’a mal edinen masalların bilinen en eski derlemesi PHALEROSLU DEMETRİUS a aittir.28-Aisopos masallarını, gerçek hayatın artıkları,olarak değerlendiren:MAXIMUS PLANUTES29-Aisopos masallarının kaynağını mezapotamya anlatmalarına bağlayan:p.Naili Boratav30-Aisopos masallarının kaynağının Doğu Anadolu olduğunu,buradan da Yunancaya çevirdiğini düşünen isim:Kemal Çağdaş31-Aisopos’u dilimize ‘Aisopos masalları’ adıyla kazandıran isim:Nurullah Ataç32-Masalları sadece çocuklara değil büyüklere de seslenen Fransız sahasında yetişen masalcıların başında gelen sanatkar:JEAN DE LA FONTAINE 34-La Fontaine masallarının tamamını ‘La fontaine /masallar’ adıyla çeviren isim:Sabahattin Eyüboğlu35-Andersen’in halktan dinleyerek ve az da olsa işleyerek yazdığı masal kitabı:Çocuklara masallar36-VII-IX yüzyıla ait bir eser olup Çinceden Uygurcaya verilen buda’nın hayatı ve menkıbeleri ile budizm’in esaslarını öğreten eser:Altun Yaruk37-Altun yaruk’u ilk defa yayımlayanlar:*W.RADLOFF*S.MALOF38-Prens kalyanamkara ve papamkara hikayesi’ni dünyada ilk C.HUART yayımlamıştır.39- Prens kalyanamkara ve papamkara hikayesi’ni Türkiye de ilk kez yayımlayan:HÜSEYİN NAMIK ORKUN40-‘Kıanşı im Pusar’ı ilk yayınlayan:Radloff.(Türkçe çevirisi ise Şinasi Tekin tarafından 1960 da yapılmıştır.)41-Şeytan Atavaka’nın Burkan’la olan savaşını anlatan ve Türkisch Turfantexte yer alan metin A.VON GABAIN tarafından yayımlanmıştır.42-Uygur dönemine ait Budist metinleri dört cilt halinde yayımlayan araştırmacı:F.W.K. Müler43-Türkçe mani el yazmalarını yayımlayan:A.VON LE Coq44-Mevlana’nın mesnevisinde yer alan hayvan masalları üzerine çalışma yapanlar:Mehmet Önder,Mehmet Seren,Özgün Baykal,Saim Sakaoğlu45-‘Mesnevideki hikayelerin kaynakları ve tesirleri’ adlı bildirinin sahibi:Saim Sakaoğlu46-‘Mevlananın mesnevi’sinde hayvan hikaye ve motifleri’ adlı doktora tezinin sahibi:Özgün Baykal47-XII.yüzyılda eserlerinden olduğu tahmin edilen ve şairi bilinmeyen mesnevi tarzında yazınmış 816 beyitten oluşan eser:DASTAN-I AHMET HARAMI48-1947 yılında Dastan-ı Ahmet haramı destanı’nı yayınlayan:Halis Akaydın49-Bursalı Çelebi’nin başlayıp oğlu Abdullah’ın tamamladığı eser:Mecmaü’l Letaif50-Letaifname’nin Atatürk Üniversitesi Nüshası üzerine çalışan ve yüksek lisans tezi yazan araştırmacı:Nurdoğan Savran51-Derviş Hasan Mehdi’nin ‘Kıssa-i Ebu Sina ve Ebu’l Haris’ adlı nüshası,İbni Sina’nın hayatını konu alan anlatmalara yer veren en eski nüshadır.52-1929’da tamamlanmış ‘Gencine-i Hikmet’ adlı yazmanın sahibi:Seyyid Ziyaaddin Yahya53-‘Muhayyelat’ aslı eserin müellifi:Giritli Aziz Efendi 54-Muhayyelad da yer alan üç hayalden ikincisini ‘the history of jewad’ adıyla İngilizceden çeviren:GRIBB55-Fransa kralı XVI.Lui’nin sekreteri olan M.Diegon NOUVEAUX TURK ET ARABES adlı eserinde türk masal metinlerine yer vermiştir.56- Diegon NOUVEAUX TURK ET ARABES adlı eseri türk bilim dünyasına tanıtan bilim adamı:Saim Sakaoğlu57-Radloff’un türk boyları arasında yaptığı derlemer sonucu ortaya koyduğu eserin Osmanlı Türklerindeki masalları konu alan 8. cilt IGNAC KUNOS tarafından yayınlanmıştır.58-Radloff tarafından hazırlanıp Kunoş tarafından yayımlanan Proben’in 8. ciltini günümün türk harflerine aktararak yayımlayan isimler:Saim Sakaoğlu ve Metin Ergun59-Üç türk halk anlatmasını küçük kitaplar halinde Almancaya çevirip Heidelberg’de yayımlayan isim:Sebastian Beck60-A Harvest of World Folktales aslı eserin sahibi:Milton Rugoff61-‘Turkish Fairy Tales’ adlı çalışmasında çocukluğunda dinlediği masalları toplayan ve bu masallarla Amerika’daki ilk türk masalları kitabını yayımlayan isim:Selma Ekrem62-ABD’de Archieve of Turkish Oral Narrative (Türk sözlü anlatmalar arşivi) arşivini Warren S.Walker kurmuştur.63-Warren Walker ve Ahmet Edip Uysal tarafından hazırlanmış 7 bölümden oluşan eser:Tales Alive in Turkey64-Erzurumlu meddah Behçet Mahir’in hayatı ve ondan alınan ‘Hamzai Sahipkıran’ hikayesinin metninin yer aldığı çalışma:A Turkish Folktale/The Art of Behçet Mahir65-Ziya Gökalp’in nazma aktardığı masalları bir araya getirdiği kitabı:Kızıl Elma66-Ziya Gökalp’in derlemeleri Küçük Mecmua’da yayımlanmıştır.67-Ziya Gökalp’in Küçük Mecmua’da yayımladığı masalları bir araya getirdiği kitabı:Altın Işık68-Türk masallarını ilk derleyen ve yazıya geçiren ilk Türk:K.D.69-Ankara Budun Bilgisi adlı çalışma Hamit Zübeyr Koşay’a aittir.70-1930 yılında Bahtaver Hanım tarafından hazırlanan ve dokuz masal metninin bulunduğu eser:Türk Masalları71-‘Cenupta Türkmen Oymakları I-II’ adlı çalışma Ali Rıza Yalgın’a aittir.72-74 masal metnini,yürük ve köylü hikayeleri,hayvan hikayeleri ve masallar olarak sınıflandırıldığı ‘Yürükler ve köylüler hikayeler-masallar’ adlı çalışma YUSUF ZİYA DEMİRCİOĞLU’a aittir.73-Öğrencilerin derlediği masalları ‘Öz Türk Masalları’adıyla yayımlayan isim:Suat Skalih Arsal75-Türk masallarına bilimsel yaklaşım Ziya Gökalp’le başlar.76-Türk halk edebiyatının ilk doktoru:pertev Naili Boratav77-Türk halk edebiyatıyla ilgili ilk arşivin kurucusu:pertev Naili Boratav78-‘Mahmutgazi köyünde halk edebiyatı’ adlı doktora tezi Mehmet Tuğrul’a aittir.79-Konusu doğrudan masal olan ilk doktora tezi Saim Sakaoğlu’nun ‘Gümüşhane Masalları’ adlı çalışmasıdır.80-‘Binbir gece masallarının türk masallarına tesiri’ adlı doktora tezi Ziyat Akkoyunlu’a aittir.81-Ali Berat Alptekin’in doktora tezi’nin kitaplaştırılmış hali:Taşeli Masalları82-‘Yukarıçukurova masallarında motif ve tip araştırması’ adlı çalışma Esma Şimşek’e aittir.83-Yeni bir masal anlayışı ile çocuk kitapları kaleme alan;Bülbül ile leylek,Mavi rüyalar gören çocuk,Kar altında bir kelebek, gibi eserlerin sahibi olan sanatkar:Mustafa Ruhi Şirin84-‘Anadolu masalları’ adlı çalışmasıyla Türkiye İş Bankası’nın 1991 Edebiyat Büyük İş Bankası’nın 1991 Edebiyat Büyük Ödülü’nü ‘Çocuk Edebiyat’ dalında alan isim:Hasan Latif Sarıyüce85-‘Keloğlan’ın allı gelini,Aslan Keloğlan,Keloğlan geldi’kitaplarının yazarı:Numan Kartal86-Oğuz Tansel’e Türk Dili Kurumu ödülünü kazandıran eseri:Al’lı ile Fırfırı


3.ÜNİTE

1-Divanı Lügatit Türk’te ‘fıkra’,KÜLÜT ve KÜLÜNÇ olarak geçer.2-19. yüzyıldan itibaren türk dünyasından fıkra kelimesi kullanılmaya başlanmıştır.3-Masal sınıflaması çalışmasını başlatan isim:Finli Anti Aarne4-Masal sınıflamasını düzenleyerek kitaplaştıran isim:Hans-Jörg Uther5-Fıkranın asıl kahramanına verilen isim:tip6-Türk fıkralarını tiplere göre sınıflandıran ilk isim:Dursun Yıldırım7-Mecmuatül Letaif adlı eserinin sahibi:Lamii Çelebi ve oğlu Abdullah8-Osman Cemal Kaygılı’nın bir romanına konu olan fıkra tipi:Bekri Çavuş9-Asya türk coğrafyasının pek çok yerinde tanınıp sevilen toplum hayatındaki çarpıklıkları ve çatışmaları eleştiren ve insanları aldatarak hayatını sürdüren fıkra tipi:Aldarköse10-KEMİNE:Türkiye dışındaki fıkra tiplerinden olup 1770 yılında Tükmenistan’ın Sarahs şehri yakınlarında doğmuş ve 1840 yılında vefat etmiştir.Türkmenler arasında çok sevilen bir nüktedandır.(tip)11-ŞAMLININ HACI İBRAHİM:Bolu’nun Gerede ilçesinde olup 92 yaşında vefat etmiştir.Gezmeyi çok seven hazır cevap ve nükteden biridir.Nasrettin Hoca gibi bir eşeği vardır.(tip)
 

Çevrimiçi üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

REKLAMLAR

Son mesajlar

Forum istatistikleri

Konular
17,421
Mesajlar
134,319
Kullanıcılar
90,728
Son üye
Steventiz
Üst