- Katılım
- 9 Şub 2011
- Mesajlar
- 6,043
- Tepkime puanı
- 25
- Puanları
- 48
- Bölüm:
- İşletme
- Şehir:
- Bursa
SOSYAL PSİKOLOJİ-1-
ÜNİTE 1
1. Sosyal Psikoloji nedir?
Sosyal Psikoloji: Sosyal psikoloji bireylerin, davranış, duygu ve
düşüncelerinin başkalarının gerçek, hayal edilen veya ima edilen
varlığından nasıl etkilendiğinin bilimsel yollarla araştırılmasıdır.
2. Sosyal Etki nedir?
Sosyal etki, insanlar arasındaki etkileşimlerin, insanların düşünce ve
davranışlarını etkilemesi olarak anlaşıldığında, sosyal psikolojinin ikna,
tutum değişimi ve uyma davranışı gibi büyük bir alanını kapsamaktadır.
McGarty ve Hassam (1997), sosyal psikolojinin, sosyal etkiden başka
sosyal algı ve sosyal etkileşim olmak üzere iki büyük alanının daha
olduğunu belirtmektedirler.
3. Sosyal Etkileşim alanı nedir?
Sosyal etkileşim alanı sosyal davranışla, yani işbirliği ve çatışma,
kişilerarası ilişkiler gibi insanlarla ilişkili davranışı kapsar. Sosyal etkinin
ise bu alanlarla ilişkisi 2 yönlüdür; hem sosyal davranış hem sosyal algı
alanındaki sosyal etkiden söz edilebilir. Dolayısıyla sosyal psikoloji, bu
birbirine bağlı üç alanın toplamı olarak tanımlanabilir.
4. Sosyal Psikolojiye ait verilen diğer tanımlar nelerdir?
• “Sosyal psikoloji, insanların diğer insanlar hakkında nasıl
düşündüklerinin, onları nasıl etkilediklerinin ve onlarla nasıl ilişki
kurduklarının bilimsel bir biçimde çalışılmasıdır”
• “Sosyal psikoloji, sosyal ve kültürel ortamdaki birey davranışının
özelliklerinin ve nedenlerinin bilimsel bir biçimde incelenmesidir”
• Sosyal psikoloji insan etkileşimlerini ve bu etkileşimlerin psikolojik
temellerini sistematik olarak inceleyen bir disiplindir”.
5. Sosyal Psikolojinin tarihi ne zaman ve nerede başlamıştır?
Modern sosyal psikoloji, 20. yüzyılın başından itibaren ABD’de varlık
göstermiş ve yaklaşık olarak 1960’ların sonlarına kadar da bu durum
devam etmiştir. Günümüzde dünyanın her yerinde sosyal psikoloji
mevcut olsa da, büyük ölçüde ABD ve Avrupa (Avustralya, Yeni Zelanda
ve Kanada da eklenebilir) merkezli bir sosyal psikolojinin ağır bastığı
söylenebilir.
6. Sosyal Psikolojinin Avrupa’daki Kökleri hangi akımla kendini
gösterir?
Modern sosyal psikolojinin kökleri 19. yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkan iki
entelektüel akıma kadar geri götürülebilir: Völkerpsikoloji ve kitle
psikolojisidir. Bunlar;
Völkerpsikoloji: 19. yüzyılda, Almanya’da geliştirilmiş, kültürel
davranışın tarihsel ve karşılaştırmalı olarak çalışılması gerektiğini öne
süren bir sosyal psikolojik yaklaşımdır.
Kitle Psikolojisi: 19. yüzyılın sonunda Fransız kuramcı Gustave Le Bon
ile başlayan, bireysel psikolojiden farklı olarak kitlelerin kendine özgü
psikolojisi olduğunu ileri süren bir sosyal psikolojik yaklaşımdır. Kitle
psikolojisinin temel şkri “grup zihni”dir
7. Grup Zihni nedir?
Gustave Le Bon tarafından geliştirilmiş, çeşitli psikolojik mekanizmalar
aracılığıyla, insanın tek bir varlık, psikolojik kitle haline gelmesine işaret
eden kavramdır. Daha düşük entelektüel ve ahlaki düzlemde davranış
gösterirler. Özellikle Bon için kitleler çılgın ve vahşidir. Özetle grup zihni
yaklaşımı, kitle ve grup davranışının bireysel davranıştan farklı olduğunu
ileri sürer.
Not….Lewin, Asch ve Muzaffer Şerif ABD ye göç etmişler ve hem
davranışçı hem de grup zihni yaklaşımını reddetmişlerdir.Gestalt
psikolojisinden etkilenmişlerdir.
8. Referans nedir?
Bilimsel disiplinlerin tarih yazımında her zaman başlangıç noktası olarak
belirli kişi ve/veya gelişmelere referans verilir.
9. Modern sosyal psikolojinin doğuşu nasıl olmuştur?
Modern sosyal psikolojinin doğuşu, sosyal psikolojik nitelikte görülen bir
deney ve diğeri, sosyal psikoloji ders kitaplarının yayınlanması ile
olmuştur.
Modern sosyal psikoloji deneysel yönteme ağırlık veren bir bilim dalıdır.
19. yüzyılın sonlarında Triplett tarafından gerçekleştirilen deney, sosyal
psikolojinin ilk deneyi kabul edilir ve bu deney, daha sonradan deneysel
yöntemin kazandığı önem yüzünden tarihsel bir başlangıç olarak
nitelendirilir. Triplett, bisiklet kullanan insanların yarışta olmasalar bile
başka bisikletlilerin varlığında, tek başlarına olduğu duruma göre daha
hızlı bisiklet sürdüklerini gözlemiş ve bu gözlemini laboratuarda test
etmiştir. Sonuçlar çok kesin olmasa da, sosyal psikoloji kitaplarında
yeniden yazıla yazıla, deneyin, başkalarının varlığının performansı
arttırdığına destek verdiği iddia edilmiştir.
10. Psikolojide davranışçılık nedir? Açıklayınız? ( mutlaka çıkar )
Davranışçılar, psikolojinin çalışma nesnesinin gözlenemeyen zihinsel
olgular değil, gözlenebilir insan davranışı olması gerektiğini ileri
sürmüşlerdir.
Davranışçı sosyal psikolojinin temsilcisi Şoyd Allport,
Sosyal Hızlandırma: Diğer insanların varlığının bireysel performansı
arttırdığı süreçtir.
Davranışçı Sosyal Psikoloji: 20. yüzyılın başında ABD sosyal
psikolojisinde ortaya çıkan ve gözlenebilir olan olguların çalışılması
gerektiğini ileri süren sosyal psikolojik yaklaşımdır.
11. Tutum ölçüm teknolojisi nedir?
Thurstone ve arkadaşları tarafından geliştirilmiştir. Daha önceleri, sosyal
bir nesneye yönelik oluşturulan bir eğilim anlamında kullanılan tutum
kavramı, sonradan zihinsel bir yapı olarak görülmeye başlandı. Tutum
çalışmaları, sosyal psikolojinin günümüze kadar süren temel araştırma
alanlarından biri olagelmiştir.
12.Sosyal Karşılaştırma: İnsanların kendi yetenek ve fikirleri hakkında
bilgi sahibi olmak için kendilerini diğerleriyle karşılaştırma sürecidir.
13. Bilişsel Çelişki: Davranışla tutarsız olan tutumların yarattığı
psikolojik sıkıntı ve bunun tutumları değiştirmek yönünde yarattığı
baskıdır.
14. Sosyal Temsiller: Kurucusu Moscovici, sosyal olguların (örneğin:
“yoksulluk” ve “delilik”) verili bir kültür ya da toplumda anlaşılma biçimi
ve bu anlama biçiminin söz konusu sosyal olguları yorumlamada bir temel
sağlamasıdır.
Sosyal Kimlik: Kurucusu Henry Tajfel, bireyin benliğinin bir parçasını
oluşturan, grup üyeliklerinden elde ettikleri kimliktir; bireyin benliğini
başka bir parçasını oluşturan ve bireyin biricikliğiyle ilgili olan bireysel
kimlikten farklıdır.
Atıf Kuramı: Kurucusu Heider, insanların sosyal etkileşimde neden ve
sonuç ilişkilerini nasıl çıkarsadıklarını açıklamak üzere geliştirilmiş bir
yaklaşımdır.
Sosyal Biliş: Nesneler değil, insanlar hakkındaki bilgiyi işlemeyle ilişkili
zihinsel süreçlerin çalışılması ya da sosyal etkileşimle ilgili zihinsel
süreçlerin çalışılmasıdır.
Sınırlı Bilgi işleme: Kapasitesi insanın psikolojik kaynaklarının (örneğin;
bellek ve dikkat) sınırlı olduğuna ve bu kaynakları korumanın psikolojik
süreçlerin doğasını belirlediğine işaret eden bir terimdir.
15.Doğal Gözlem nedir?
Belirli bir davranış konusunda doğrudan ve betimsel bilgi edinmenin yolu
doğal gözlemdir. Söz konusu sosyal davranışı gözlemeyi, kaydetmeyi, not
tutmak veya kamera çekimi ile kodlamayı içermektir. Sokakta yaşanan
bir olayın ağaç arkasına saklanarak izlenmesi bir doğal gözlemdir.
16.Doğal gözlemin güçlü yanları:
1. Bu yöntem, doğal ortamında kendiliğinden ortaya çıkan bir davranışı
araştırmada mükemmel bir yoldur
2. Bu yöntemin kullanıldığı araştırmalar sık sık gerçek hayata
uygulanabilen denencelerin geliştirilmesini sağlar, çünkü gözlenen gerçek
hayattır
17.Doğal gözlemin sınırlılıkları, zayıf yanları
1. Sayısal veri elde edilemediği için standartlaşma sorunu olabilir,
2. Olaylarda insanlar ve zaman değişken olduğundan genel sonuç
çıkarılmamalıdır,
3. Gözlenme bilindiği andan itibaren tepkisel davranma ortaya çıkar.
18.Korelasyon: iki ya da daha çok değişken arasındaki ilişkidir.
19.Korelasyon yöntemi: iki ya da daha çok değişken arasında
kendiliğinden oluşan ilişkileri araştırma yöntemidir.
20.Survey nedir?
Davranışın ya da bir tutumun bir toplumda ya da belli bir grupta görülme
derecesi ve bunların yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, sosyal ardalan vb.
etmenlerle nasıl bir ilişki içinde olduğu araştırılmaktadır. Örneğin, lise
gençliğinde uyuşturucu kullanma yaygınlığı nedir, uyuşturucu maddeye
yönelik tutumlar nelerdir ve liselilerin uyuşturucular hakkındaki bilgi
düzeyi nedir sorularına bu yöntem ile yanıt aranabilir. Ayrıca, uyuşturucu
kullanma ve bu konudaki tutum
21. Survey yöntemi nasıl uygulanır, açıklayınız?
Survey yönteminde veri toplama tekniği olarak anket ve görüşme
kullanılır Diğer taraftan görüşme tekniği, yapılandırılmış, yarı
yapılandırılmış ve yapılandırılmamış olabilir.
Yapılandırılmış görüşmede katılımcılara sorulacak tüm sorular
belirlenmiştir.
Yarı yapılandırılmış görüşmede ana sorular bellidir, ancak görüşme
esnasında katılımcının verdiği yanıtlara bağlı olarak da soru üretilir.
Yapılandırılmamış görüşmede, konu belli olmasına karşın hazırlanmış
soru yoktur. Bunun yerine görüşmenin akışına göre sorular sorulur.
22. Örneklem, Seçkisiz örneklem ve Temsil edici örneklem nedir?
Örneklem: Geniş bir evrenden katılımcıların seçimidir. Örneğin
uyuşturucu konusunda anket uygulamak için bir şehirdeki bütün liseli
gençlere ulaşmak zaman ve maliyet açısından makul olmadığından, bu
gruptan rasgele kişilere anket uygulanabilir.
Seçkisiz örneklem: Her potansiyel katılımcının örnekleme seçilme
şansının eşit olduğu örneklemdir.
Temsil edici örneklem: Örnekleme, evrenin özelliklerine oldukça yakın
özelliklere sahip katılımcıların seçilmesidir.
23.Surveyin güçlü yanları nelerdir?
Surveyle çok sayıda kişiden çok miktarda bilgi toplama olanağı
vardır.
Örnekleme tekniğiyle yapıldığı için, toplanılan bilgiden genelleme
yapılır.
Bu yöntem, diğer yöntemlere göre zaman ve maddi kaynakların
kullanımı açısından daha tasarrufudur.
24.Surveyin sınırlılıkları, zayıf yanları nelerdir?
Survey ile çok miktarda bilgi toplanır, ancak bu bilgi yüzeyseldir.
Büyük örneklem alınması gereken durumlarda çok zaman ve
paraya ihtiyaç vardır.
Kendisine genelleme yapılmak istenen evren çok geniş ise,
örneklem oluşturma bir sorun yaratabilir.
Surveyde katılımcıların yanıtlarına bağlı kalma zorunluluğu vardır.
Katılımcılar ise anket ve görüşmede çok çeşitli etmenlerin etkisi
altında kalarak yanıt verebilirler
25.Arşiv Araştırmasının zayıf ve güçlü yönleri nelerdir?
Arşiv araştırmasının güçlü yanları:
Bu yöntemde cansız materyaller kullanıldığı için, insanların yer
aldığı yöntemlerde ortaya çıkan sorunlar (yanıtların kişilik, beklenti
gibi etmenlerden etkilenmesi gibi) bulunmamaktadır.
Bu yöntemle, bir olgunun zaman içindeki değişimi ve gelişimi
izlenebilir.
Geçmişteki bir olguyu araştırmak için tek yoludur.
Arşiv araştırmasının zayıf yönleri,
1. Araştırmacı sadece var olan bilgiyle yetinmek zorundadır.
2. Materyal çok olduğunda, materyalden örneklem seçimi, daha sonra
tüm materyale bir genelleme yapılacağı için önem taşımaktadır.
26.Deneysel Yöntemlerde hangi sistemler kullanılır, tanımlarını
örnekleriyle ezberleyiniz ( çıkar mı çıkar J )
Örneğin, televizyon programındaki şiddetin çocukların daha sonraki
davranışları üzerinde bir etkiye neden olup olmadığını sınayan bir
araştırmada, televizyon programındaki şiddet düzeyi bağımsız değişken,
çocukların saldırganlık içeren davranış düzeyi bağımlı değişkendir.
Bağımsız değişken: Bir deneyde bağımlı değişken üzerindeki etkisini
görebilmek için değişime uğratılan değişkendir.
Bağımlı değişken: Bir deneyde bağımsız değişkende yapılan
değişimlerin, üzerinde yol açacağı etkiyi görmek için ölçülen değişkendir.
Denek: Bir deneyde tepkileri ya da cevapları gözlenen ya da ölçülen
bireylerdir.
Deney grubu: Bir deneyde bağımsız değişkende yapılan değişimin
uygulandığı gruptur.
Kontrol grubu: Bir deneyde bağımsız değişkende yapılan değişimin
uygulanmadığı ve deney grubu ile karşılaştırmak için kullanılan gruptur.
27.Laboratuvar Deneylerini açıklayınız?
Laboratuvar deneylerinin güçlü yanları:
Değişkenler arasında kesin bir nedensel ilişki kurmak ve denence
sınamak en fazla laboratuar deneyinde mümkündür.
Alan deneyi de dahil olmak üzere diğer tüm araştırma yöntemleri
içinde kontrolün en üst düzeyde olduğu yöntemdir.
Bütünüyle yapay bir ortamda gerçekleştirildiğinden, laboratuarda
elde edilen sonuçların kesinliği de yüksektir.
Laboratuvar deneylerinin sınırlılıkları:
Laboratuvar deneyleri yapay bir ortamda gerçekleştirildiğinden,
burada elde edilen sonuçları gerçek yaşama genellemek zordur.
Gerçek yaşamdaki tüm deneyimler laboratuarda araştırılmaya
uygun değildir. Örneğin, yoğun korku, nefret ve saldırganlık gibi
duygular laboratuarda çalışılamaz.
Sosyal psikolojide olduğu gibi laboratuarda denek olarak insan
kullanılınca, kaçınılmaz olarak sonuçlar insanların önyargılarından,
kişilik özelliklerinden ve beklentilerinden etkilenmektedir.
Laboratuvar deneylerinde deneklerin tepkisel davranmalarını
önlemek amacıyla, deneyin amacının gizlenmesi ve insanların
kandırılmaları önemli bir etik sorundur.
28.Alan Deneylerini kısaca açıklayınız?
Alan deneyinin güçlü yanları:
Doğal ortamda yapılmış olsa da temel olarak deney yöntemi
kullanılmış olduğundan, alan deneylerinde denence sınaması
kolaylıkla yapılabilir.
Alan deneyi doğal ortamda gerçekleştirildiğinden, sonuçların gerçek
yaşama genellenme sorunu yoktur.
Alan deneyi laboratuarda araştırılması zor olan konular için daha
uygundur. Sosyal etki, propaganda gibi konular doğal ortamda
daha kolay çalışılabilir.
Alan deneyinin sınırlılıkları:
Alan deneyi değişkenler arasında nedensel ilişki kurulmasına izin
verse de, bu ilişki laboratuar deneyindeki kadar kesin değildir.
Çünkü bu yöntemde araştırmacının kontrolü daha düşüktür.
Bu yöntemde de deneklerin tepkisel davranma olasılığı vardır.
Dolayısıyla deneklerin kandırılması etik bir sorun olarak alan
deneylerinde de yaşanmaktadır.
ÜNİTE 1
1. Sosyal Psikoloji nedir?
Sosyal Psikoloji: Sosyal psikoloji bireylerin, davranış, duygu ve
düşüncelerinin başkalarının gerçek, hayal edilen veya ima edilen
varlığından nasıl etkilendiğinin bilimsel yollarla araştırılmasıdır.
2. Sosyal Etki nedir?
Sosyal etki, insanlar arasındaki etkileşimlerin, insanların düşünce ve
davranışlarını etkilemesi olarak anlaşıldığında, sosyal psikolojinin ikna,
tutum değişimi ve uyma davranışı gibi büyük bir alanını kapsamaktadır.
McGarty ve Hassam (1997), sosyal psikolojinin, sosyal etkiden başka
sosyal algı ve sosyal etkileşim olmak üzere iki büyük alanının daha
olduğunu belirtmektedirler.
3. Sosyal Etkileşim alanı nedir?
Sosyal etkileşim alanı sosyal davranışla, yani işbirliği ve çatışma,
kişilerarası ilişkiler gibi insanlarla ilişkili davranışı kapsar. Sosyal etkinin
ise bu alanlarla ilişkisi 2 yönlüdür; hem sosyal davranış hem sosyal algı
alanındaki sosyal etkiden söz edilebilir. Dolayısıyla sosyal psikoloji, bu
birbirine bağlı üç alanın toplamı olarak tanımlanabilir.
4. Sosyal Psikolojiye ait verilen diğer tanımlar nelerdir?
• “Sosyal psikoloji, insanların diğer insanlar hakkında nasıl
düşündüklerinin, onları nasıl etkilediklerinin ve onlarla nasıl ilişki
kurduklarının bilimsel bir biçimde çalışılmasıdır”
• “Sosyal psikoloji, sosyal ve kültürel ortamdaki birey davranışının
özelliklerinin ve nedenlerinin bilimsel bir biçimde incelenmesidir”
• Sosyal psikoloji insan etkileşimlerini ve bu etkileşimlerin psikolojik
temellerini sistematik olarak inceleyen bir disiplindir”.
5. Sosyal Psikolojinin tarihi ne zaman ve nerede başlamıştır?
Modern sosyal psikoloji, 20. yüzyılın başından itibaren ABD’de varlık
göstermiş ve yaklaşık olarak 1960’ların sonlarına kadar da bu durum
devam etmiştir. Günümüzde dünyanın her yerinde sosyal psikoloji
mevcut olsa da, büyük ölçüde ABD ve Avrupa (Avustralya, Yeni Zelanda
ve Kanada da eklenebilir) merkezli bir sosyal psikolojinin ağır bastığı
söylenebilir.
6. Sosyal Psikolojinin Avrupa’daki Kökleri hangi akımla kendini
gösterir?
Modern sosyal psikolojinin kökleri 19. yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkan iki
entelektüel akıma kadar geri götürülebilir: Völkerpsikoloji ve kitle
psikolojisidir. Bunlar;
Völkerpsikoloji: 19. yüzyılda, Almanya’da geliştirilmiş, kültürel
davranışın tarihsel ve karşılaştırmalı olarak çalışılması gerektiğini öne
süren bir sosyal psikolojik yaklaşımdır.
Kitle Psikolojisi: 19. yüzyılın sonunda Fransız kuramcı Gustave Le Bon
ile başlayan, bireysel psikolojiden farklı olarak kitlelerin kendine özgü
psikolojisi olduğunu ileri süren bir sosyal psikolojik yaklaşımdır. Kitle
psikolojisinin temel şkri “grup zihni”dir
7. Grup Zihni nedir?
Gustave Le Bon tarafından geliştirilmiş, çeşitli psikolojik mekanizmalar
aracılığıyla, insanın tek bir varlık, psikolojik kitle haline gelmesine işaret
eden kavramdır. Daha düşük entelektüel ve ahlaki düzlemde davranış
gösterirler. Özellikle Bon için kitleler çılgın ve vahşidir. Özetle grup zihni
yaklaşımı, kitle ve grup davranışının bireysel davranıştan farklı olduğunu
ileri sürer.
Not….Lewin, Asch ve Muzaffer Şerif ABD ye göç etmişler ve hem
davranışçı hem de grup zihni yaklaşımını reddetmişlerdir.Gestalt
psikolojisinden etkilenmişlerdir.
8. Referans nedir?
Bilimsel disiplinlerin tarih yazımında her zaman başlangıç noktası olarak
belirli kişi ve/veya gelişmelere referans verilir.
9. Modern sosyal psikolojinin doğuşu nasıl olmuştur?
Modern sosyal psikolojinin doğuşu, sosyal psikolojik nitelikte görülen bir
deney ve diğeri, sosyal psikoloji ders kitaplarının yayınlanması ile
olmuştur.
Modern sosyal psikoloji deneysel yönteme ağırlık veren bir bilim dalıdır.
19. yüzyılın sonlarında Triplett tarafından gerçekleştirilen deney, sosyal
psikolojinin ilk deneyi kabul edilir ve bu deney, daha sonradan deneysel
yöntemin kazandığı önem yüzünden tarihsel bir başlangıç olarak
nitelendirilir. Triplett, bisiklet kullanan insanların yarışta olmasalar bile
başka bisikletlilerin varlığında, tek başlarına olduğu duruma göre daha
hızlı bisiklet sürdüklerini gözlemiş ve bu gözlemini laboratuarda test
etmiştir. Sonuçlar çok kesin olmasa da, sosyal psikoloji kitaplarında
yeniden yazıla yazıla, deneyin, başkalarının varlığının performansı
arttırdığına destek verdiği iddia edilmiştir.
10. Psikolojide davranışçılık nedir? Açıklayınız? ( mutlaka çıkar )
Davranışçılar, psikolojinin çalışma nesnesinin gözlenemeyen zihinsel
olgular değil, gözlenebilir insan davranışı olması gerektiğini ileri
sürmüşlerdir.
Davranışçı sosyal psikolojinin temsilcisi Şoyd Allport,
Sosyal Hızlandırma: Diğer insanların varlığının bireysel performansı
arttırdığı süreçtir.
Davranışçı Sosyal Psikoloji: 20. yüzyılın başında ABD sosyal
psikolojisinde ortaya çıkan ve gözlenebilir olan olguların çalışılması
gerektiğini ileri süren sosyal psikolojik yaklaşımdır.
11. Tutum ölçüm teknolojisi nedir?
Thurstone ve arkadaşları tarafından geliştirilmiştir. Daha önceleri, sosyal
bir nesneye yönelik oluşturulan bir eğilim anlamında kullanılan tutum
kavramı, sonradan zihinsel bir yapı olarak görülmeye başlandı. Tutum
çalışmaları, sosyal psikolojinin günümüze kadar süren temel araştırma
alanlarından biri olagelmiştir.
12.Sosyal Karşılaştırma: İnsanların kendi yetenek ve fikirleri hakkında
bilgi sahibi olmak için kendilerini diğerleriyle karşılaştırma sürecidir.
13. Bilişsel Çelişki: Davranışla tutarsız olan tutumların yarattığı
psikolojik sıkıntı ve bunun tutumları değiştirmek yönünde yarattığı
baskıdır.
14. Sosyal Temsiller: Kurucusu Moscovici, sosyal olguların (örneğin:
“yoksulluk” ve “delilik”) verili bir kültür ya da toplumda anlaşılma biçimi
ve bu anlama biçiminin söz konusu sosyal olguları yorumlamada bir temel
sağlamasıdır.
Sosyal Kimlik: Kurucusu Henry Tajfel, bireyin benliğinin bir parçasını
oluşturan, grup üyeliklerinden elde ettikleri kimliktir; bireyin benliğini
başka bir parçasını oluşturan ve bireyin biricikliğiyle ilgili olan bireysel
kimlikten farklıdır.
Atıf Kuramı: Kurucusu Heider, insanların sosyal etkileşimde neden ve
sonuç ilişkilerini nasıl çıkarsadıklarını açıklamak üzere geliştirilmiş bir
yaklaşımdır.
Sosyal Biliş: Nesneler değil, insanlar hakkındaki bilgiyi işlemeyle ilişkili
zihinsel süreçlerin çalışılması ya da sosyal etkileşimle ilgili zihinsel
süreçlerin çalışılmasıdır.
Sınırlı Bilgi işleme: Kapasitesi insanın psikolojik kaynaklarının (örneğin;
bellek ve dikkat) sınırlı olduğuna ve bu kaynakları korumanın psikolojik
süreçlerin doğasını belirlediğine işaret eden bir terimdir.
15.Doğal Gözlem nedir?
Belirli bir davranış konusunda doğrudan ve betimsel bilgi edinmenin yolu
doğal gözlemdir. Söz konusu sosyal davranışı gözlemeyi, kaydetmeyi, not
tutmak veya kamera çekimi ile kodlamayı içermektir. Sokakta yaşanan
bir olayın ağaç arkasına saklanarak izlenmesi bir doğal gözlemdir.
16.Doğal gözlemin güçlü yanları:
1. Bu yöntem, doğal ortamında kendiliğinden ortaya çıkan bir davranışı
araştırmada mükemmel bir yoldur
2. Bu yöntemin kullanıldığı araştırmalar sık sık gerçek hayata
uygulanabilen denencelerin geliştirilmesini sağlar, çünkü gözlenen gerçek
hayattır
17.Doğal gözlemin sınırlılıkları, zayıf yanları
1. Sayısal veri elde edilemediği için standartlaşma sorunu olabilir,
2. Olaylarda insanlar ve zaman değişken olduğundan genel sonuç
çıkarılmamalıdır,
3. Gözlenme bilindiği andan itibaren tepkisel davranma ortaya çıkar.
18.Korelasyon: iki ya da daha çok değişken arasındaki ilişkidir.
19.Korelasyon yöntemi: iki ya da daha çok değişken arasında
kendiliğinden oluşan ilişkileri araştırma yöntemidir.
20.Survey nedir?
Davranışın ya da bir tutumun bir toplumda ya da belli bir grupta görülme
derecesi ve bunların yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, sosyal ardalan vb.
etmenlerle nasıl bir ilişki içinde olduğu araştırılmaktadır. Örneğin, lise
gençliğinde uyuşturucu kullanma yaygınlığı nedir, uyuşturucu maddeye
yönelik tutumlar nelerdir ve liselilerin uyuşturucular hakkındaki bilgi
düzeyi nedir sorularına bu yöntem ile yanıt aranabilir. Ayrıca, uyuşturucu
kullanma ve bu konudaki tutum
21. Survey yöntemi nasıl uygulanır, açıklayınız?
Survey yönteminde veri toplama tekniği olarak anket ve görüşme
kullanılır Diğer taraftan görüşme tekniği, yapılandırılmış, yarı
yapılandırılmış ve yapılandırılmamış olabilir.
Yapılandırılmış görüşmede katılımcılara sorulacak tüm sorular
belirlenmiştir.
Yarı yapılandırılmış görüşmede ana sorular bellidir, ancak görüşme
esnasında katılımcının verdiği yanıtlara bağlı olarak da soru üretilir.
Yapılandırılmamış görüşmede, konu belli olmasına karşın hazırlanmış
soru yoktur. Bunun yerine görüşmenin akışına göre sorular sorulur.
22. Örneklem, Seçkisiz örneklem ve Temsil edici örneklem nedir?
Örneklem: Geniş bir evrenden katılımcıların seçimidir. Örneğin
uyuşturucu konusunda anket uygulamak için bir şehirdeki bütün liseli
gençlere ulaşmak zaman ve maliyet açısından makul olmadığından, bu
gruptan rasgele kişilere anket uygulanabilir.
Seçkisiz örneklem: Her potansiyel katılımcının örnekleme seçilme
şansının eşit olduğu örneklemdir.
Temsil edici örneklem: Örnekleme, evrenin özelliklerine oldukça yakın
özelliklere sahip katılımcıların seçilmesidir.
23.Surveyin güçlü yanları nelerdir?
Surveyle çok sayıda kişiden çok miktarda bilgi toplama olanağı
vardır.
Örnekleme tekniğiyle yapıldığı için, toplanılan bilgiden genelleme
yapılır.
Bu yöntem, diğer yöntemlere göre zaman ve maddi kaynakların
kullanımı açısından daha tasarrufudur.
24.Surveyin sınırlılıkları, zayıf yanları nelerdir?
Survey ile çok miktarda bilgi toplanır, ancak bu bilgi yüzeyseldir.
Büyük örneklem alınması gereken durumlarda çok zaman ve
paraya ihtiyaç vardır.
Kendisine genelleme yapılmak istenen evren çok geniş ise,
örneklem oluşturma bir sorun yaratabilir.
Surveyde katılımcıların yanıtlarına bağlı kalma zorunluluğu vardır.
Katılımcılar ise anket ve görüşmede çok çeşitli etmenlerin etkisi
altında kalarak yanıt verebilirler
25.Arşiv Araştırmasının zayıf ve güçlü yönleri nelerdir?
Arşiv araştırmasının güçlü yanları:
Bu yöntemde cansız materyaller kullanıldığı için, insanların yer
aldığı yöntemlerde ortaya çıkan sorunlar (yanıtların kişilik, beklenti
gibi etmenlerden etkilenmesi gibi) bulunmamaktadır.
Bu yöntemle, bir olgunun zaman içindeki değişimi ve gelişimi
izlenebilir.
Geçmişteki bir olguyu araştırmak için tek yoludur.
Arşiv araştırmasının zayıf yönleri,
1. Araştırmacı sadece var olan bilgiyle yetinmek zorundadır.
2. Materyal çok olduğunda, materyalden örneklem seçimi, daha sonra
tüm materyale bir genelleme yapılacağı için önem taşımaktadır.
26.Deneysel Yöntemlerde hangi sistemler kullanılır, tanımlarını
örnekleriyle ezberleyiniz ( çıkar mı çıkar J )
Örneğin, televizyon programındaki şiddetin çocukların daha sonraki
davranışları üzerinde bir etkiye neden olup olmadığını sınayan bir
araştırmada, televizyon programındaki şiddet düzeyi bağımsız değişken,
çocukların saldırganlık içeren davranış düzeyi bağımlı değişkendir.
Bağımsız değişken: Bir deneyde bağımlı değişken üzerindeki etkisini
görebilmek için değişime uğratılan değişkendir.
Bağımlı değişken: Bir deneyde bağımsız değişkende yapılan
değişimlerin, üzerinde yol açacağı etkiyi görmek için ölçülen değişkendir.
Denek: Bir deneyde tepkileri ya da cevapları gözlenen ya da ölçülen
bireylerdir.
Deney grubu: Bir deneyde bağımsız değişkende yapılan değişimin
uygulandığı gruptur.
Kontrol grubu: Bir deneyde bağımsız değişkende yapılan değişimin
uygulanmadığı ve deney grubu ile karşılaştırmak için kullanılan gruptur.
27.Laboratuvar Deneylerini açıklayınız?
Laboratuvar deneylerinin güçlü yanları:
Değişkenler arasında kesin bir nedensel ilişki kurmak ve denence
sınamak en fazla laboratuar deneyinde mümkündür.
Alan deneyi de dahil olmak üzere diğer tüm araştırma yöntemleri
içinde kontrolün en üst düzeyde olduğu yöntemdir.
Bütünüyle yapay bir ortamda gerçekleştirildiğinden, laboratuarda
elde edilen sonuçların kesinliği de yüksektir.
Laboratuvar deneylerinin sınırlılıkları:
Laboratuvar deneyleri yapay bir ortamda gerçekleştirildiğinden,
burada elde edilen sonuçları gerçek yaşama genellemek zordur.
Gerçek yaşamdaki tüm deneyimler laboratuarda araştırılmaya
uygun değildir. Örneğin, yoğun korku, nefret ve saldırganlık gibi
duygular laboratuarda çalışılamaz.
Sosyal psikolojide olduğu gibi laboratuarda denek olarak insan
kullanılınca, kaçınılmaz olarak sonuçlar insanların önyargılarından,
kişilik özelliklerinden ve beklentilerinden etkilenmektedir.
Laboratuvar deneylerinde deneklerin tepkisel davranmalarını
önlemek amacıyla, deneyin amacının gizlenmesi ve insanların
kandırılmaları önemli bir etik sorundur.
28.Alan Deneylerini kısaca açıklayınız?
Alan deneyinin güçlü yanları:
Doğal ortamda yapılmış olsa da temel olarak deney yöntemi
kullanılmış olduğundan, alan deneylerinde denence sınaması
kolaylıkla yapılabilir.
Alan deneyi doğal ortamda gerçekleştirildiğinden, sonuçların gerçek
yaşama genellenme sorunu yoktur.
Alan deneyi laboratuarda araştırılması zor olan konular için daha
uygundur. Sosyal etki, propaganda gibi konular doğal ortamda
daha kolay çalışılabilir.
Alan deneyinin sınırlılıkları:
Alan deneyi değişkenler arasında nedensel ilişki kurulmasına izin
verse de, bu ilişki laboratuar deneyindeki kadar kesin değildir.
Çünkü bu yöntemde araştırmacının kontrolü daha düşüktür.
Bu yöntemde de deneklerin tepkisel davranma olasılığı vardır.
Dolayısıyla deneklerin kandırılması etik bir sorun olarak alan
deneylerinde de yaşanmaktadır.