- Katılım
- 9 Şub 2011
- Mesajlar
- 6,044
- Tepkime puanı
- 25
- Puanları
- 48
- Bölüm:
- İşletme
- Şehir:
- Bursa
SOSYAL PSİKOLOJİ -1-
ÜNİTE 8
SALDIRGANLIK
Saldırganlık: Diğer kişiye fiziksel ve psikolojik olarak zarar vermeyi
yada incitmeyi amaçlayan davranıştır.
Şiddet : Diğer kişiye fiziksel olarak zarar vermeyi amaçlayan
davranışıtır.(Kasıtlı yapılan)
Pasif saldırganlık
iğer kişiye zarar vermeyi ya da onu incitmeyi
amaçlayan faaliyetsizlik halidir. Araçsal saldırganlık:Kişi tarafından değerli
görülen bir amaca ulaşmak için gösterilen saldırganlıktır.
Düşmanca Saldırganlık : Amacı diğer kişiye zarar verme yada onu
incitmek olan saldırganlıktır.
*Büyük bir mirasa konmak için kişinin akrabasını öldürmesi ,
profesyonel bir boksörün rakibine vurması , bir hırsızın girdigi evin
sahibine vurması yada futbolda rakip oyuncunun gol atmasını engelleme
araçsal saldırganlık örnekleridir
* Düşmanca saldırganlık öfke yada kızgınlık duygusuyla birlikte ortaya
çıkmaktadır.Adamın tartışma esnasında öfkelenip eşine bağırması yada
vurması yada bir kahvehanede veya bir kumarhanede hileli kart yada
zardan dolayı patlak veren bir kavga düşmanca saldırganlık örnekleridir
Özgeci saldırganlık : Toplumsal normlara uygun olarak görülen ve
toplum tarafından onaylanan saldırganlıktır (Polisin kamu güvenligini
koruma görevinde , bir suçluyu vurması nedeniyle alkışlanması)
Antisosyal Saldırganlık : Toplumsal normları çiğneyen ve toplumca
onaylanmayan saldırganlıktır (suikast , dövme , cinayet ,saldırı)
İzin verilmiş saldırganlık :Toplum kurallarının sınırları içinde olan ve
açık bir onay verilmese de toplum tarafından meşru olarak algılanan
saldırganlıktır.
İçgüdüsel Yaklaşımlar : Saldırganlıkla ilgili ilk kuramsal gelişme ,
saldırgan davranışı, insan ve hayvan doğasının doğuştan gelen, genetik
kökenli bir iç güdünün dışa vurumu olarak gören anlayıştır.
* Freud'un psikanaliz çerçevesinde geliştirdiği bu kuram insanlarla ikili
bir içgüdü oldugunu savunur.Buna göre bireyin davranışı iki temel güç
tarafından yönetilir:Yaşam içgüdüsü (eros) ve ölüm içgüdüsü (thanatos)
Eros : Kişileri haz aramaya ve isteklerini gerçekleştirmeye yönlendirirken
thanatos benlik-yıkımına yöneltir bu kurama göre , saldırganlık insan
doğasının kaçınılmaz bir parçasıdır ve birey kontrolü dışındadır.
*Saldırganlığı hayvan davranışlarını gözlemleyerek inceleyen etologlar
(hayvan davranışlarını doğal ortamlarında gözleyen araştırmacılar) ,
saldırganlığın evrim süreci içinde önemli bir işlemi olduğunu ileri
sürmüşlerdir bu yaklaşıma göre saldırgan davranış türün en güçlü ve
genetik olarak en uygunlarının hayatta kalmasını sağlayarak türlerin
evrimsel gelişiminde uyumsal bir işlev görmektedir
* Hem psikanalizciler hem de etologlar saldırganlıgı insan doğasının
kaçınılmaz bir özeliği olarak görmüşlerdir ancak etologlar saldırganlıgın
uyum sağlayacagı bir davranıs olarak görürken psikanalizciler
saldırganlıgı yıkıcı dürtülerin temsilcisi olarak görmektedirler Buna bağlı
olarak saldırganlıgın nasıl azaltılacagı yada bertaraf edileceği sorusuna
verdikleri yanıtlar farklıdır.
* Etologların ketleme anlayışından farklı olarak psikanalizde ketlemeler
çevreyle etkileşim içinde geliştirilir ; bunlar bireyin ilk yaşlardaki aile
ilişkileri ve daha sonra süperegonun gelişimi ve toplumsal olarak
kültürleşme sürecinin sonucu olarak kazanılırlar.
Sosyal Öğrenme Yaklaşımı
Sosyal öğrenme kuramı : Sosyal davranışların direkt pekiştirme ve model
alma yoluyla öğrenildigini öne süren kuramsal yaklaşımdır bu görüşe göre
saldırgan davranışı öğrenmenin en temel yolu bireyin bu tür davranışların
direkt olarak pekiştirilmesidir.
Pekiştirmeavranışı izleyen ve organizma üzerinde hoşa gidici bir etki
yaratarak davranışın tekrar olma olasılığını artıran uyarıcıların
verilmesidir.
Model olarak öğrenme : Değer verilen kişilerin davranışlarını
gözlemleyerek öğrenmedir
Model: Davranışının taklit edildiği ve uygun davranış için rehber olarak
alınan kişidir.
SALDIRGANLIĞIN SOSYAL, DURUMSAL VE KİŞİSEL
BELİRLEYİCİLERİ
Sosyal Belirleyiciler
-Engellenme
-Tahrik
-Medyadaki Ģiddet
Durumsal Belirleyiciler
-Alkol
-Yüksel sıcaklık
Kişilik Belirleyiciler
-Kişilik
-Cinsiyet farklılıkları
Engellenme : Engellenme kişinin amaca yönelik davranışının dışsal
olarak bloke edilmesidir saldırganlıgın en önemli nedeni engellenmedir
Engellenme - Saldırganlık modeli : Engellenmenin saldırganlıgın
güçlü bir belirleyicisi oldugunu öne süren kuramsal yaklaşımdır
*Medyadaki şiddetin etkisini gösteren kanıtlar üç farklı yöntemle
yapılan araştırmalardan elde edilmiştir ; laboratuvar deneyleri ,
korelasyonel surveyler ve alan deneyleri. laboratuvar çalışmaları çok
kesin olmasada medyada gözlenen şiddetin saldırgan davranışı artırma
eğiliminde oldugunu göstermiştir korelasyonel çalışmalarının büyük bir
çoğunlugu çocukların şiddet içeren televizyon programlarından
hoşlanmaları ile sergilediği saldırgan davranışlar arasında orta derecede
olumlu bir ilişki elde etmişlerdir.Alan deneyleri genel olarak medyadaki
şiddetin kişisel arasındaki saldırganlık üzerinde sadece orta derecede bir
etkisi oldugunu göstermektedir.
Duyarsızlaştırma etkisi : Uzun süre şiddeti izleme sonucunda bireyin
acı çeken insanlara karşı duyarsızlaşması ve eskiye oranla daha az
duygusal tepkiler vermesidir .
* Fiziksel çevrenin sıcaklıgı kadar kalabalık ve hava kirliligi gibi diğer
durumsal etmenlerde saldırganlıgın ortaya çıkışını etkilemektedir
A tipi kişilik : Yüksek düzeyde rekabetçilik zamanla yarışma ve
düşmanlık içeren bir kişilik örüntüsüdür
* A tipi kişiliği olanların aşırı rekabetci sürekli acelesi olan zamana karşı
yarışan ve çok aktif kişiler oldukları ve kalp hastalığına yatkın oldukları
ifade edilmektedir
Bunların tam tersi özelikler ise B tipi kişilik adı verilen davranış tarzını
işaret etmektedir
Direkt Saldırganlıgı : Fiziksel saldırı itme hedefe birşeyler atma
vb.(Kadınlara göre erkeklerde daha fazladır)
Dolaylı Saldırganlık : Hedef kişi hakkında çevreye söylentiler yayma
hedefin arkasında dedikodu yapma hedef kişiyi zor durumda bırakacak
hikayeler uydurma vb
(Erkeklere göre kadınlarda daha fazladır.)
Saldırganlıgı Azaltma
-Arınma (katarsis)
-Cezalandırma
-Saldırgan olmayan davranışların model alınması
-Sosyal beceri eğitimi
Arınma : Uyarılmış (Harekete geçmiş) psişik enerjinin harcanması ve
sistemin tekrar psikolojik denge durumuna dönmesidir.
ÜNİTE 8
SALDIRGANLIK
Saldırganlık: Diğer kişiye fiziksel ve psikolojik olarak zarar vermeyi
yada incitmeyi amaçlayan davranıştır.
Şiddet : Diğer kişiye fiziksel olarak zarar vermeyi amaçlayan
davranışıtır.(Kasıtlı yapılan)
Pasif saldırganlık
iğer kişiye zarar vermeyi ya da onu incitmeyiamaçlayan faaliyetsizlik halidir. Araçsal saldırganlık:Kişi tarafından değerli
görülen bir amaca ulaşmak için gösterilen saldırganlıktır.
Düşmanca Saldırganlık : Amacı diğer kişiye zarar verme yada onu
incitmek olan saldırganlıktır.
*Büyük bir mirasa konmak için kişinin akrabasını öldürmesi ,
profesyonel bir boksörün rakibine vurması , bir hırsızın girdigi evin
sahibine vurması yada futbolda rakip oyuncunun gol atmasını engelleme
araçsal saldırganlık örnekleridir
* Düşmanca saldırganlık öfke yada kızgınlık duygusuyla birlikte ortaya
çıkmaktadır.Adamın tartışma esnasında öfkelenip eşine bağırması yada
vurması yada bir kahvehanede veya bir kumarhanede hileli kart yada
zardan dolayı patlak veren bir kavga düşmanca saldırganlık örnekleridir
Özgeci saldırganlık : Toplumsal normlara uygun olarak görülen ve
toplum tarafından onaylanan saldırganlıktır (Polisin kamu güvenligini
koruma görevinde , bir suçluyu vurması nedeniyle alkışlanması)
Antisosyal Saldırganlık : Toplumsal normları çiğneyen ve toplumca
onaylanmayan saldırganlıktır (suikast , dövme , cinayet ,saldırı)
İzin verilmiş saldırganlık :Toplum kurallarının sınırları içinde olan ve
açık bir onay verilmese de toplum tarafından meşru olarak algılanan
saldırganlıktır.
İçgüdüsel Yaklaşımlar : Saldırganlıkla ilgili ilk kuramsal gelişme ,
saldırgan davranışı, insan ve hayvan doğasının doğuştan gelen, genetik
kökenli bir iç güdünün dışa vurumu olarak gören anlayıştır.
* Freud'un psikanaliz çerçevesinde geliştirdiği bu kuram insanlarla ikili
bir içgüdü oldugunu savunur.Buna göre bireyin davranışı iki temel güç
tarafından yönetilir:Yaşam içgüdüsü (eros) ve ölüm içgüdüsü (thanatos)
Eros : Kişileri haz aramaya ve isteklerini gerçekleştirmeye yönlendirirken
thanatos benlik-yıkımına yöneltir bu kurama göre , saldırganlık insan
doğasının kaçınılmaz bir parçasıdır ve birey kontrolü dışındadır.
*Saldırganlığı hayvan davranışlarını gözlemleyerek inceleyen etologlar
(hayvan davranışlarını doğal ortamlarında gözleyen araştırmacılar) ,
saldırganlığın evrim süreci içinde önemli bir işlemi olduğunu ileri
sürmüşlerdir bu yaklaşıma göre saldırgan davranış türün en güçlü ve
genetik olarak en uygunlarının hayatta kalmasını sağlayarak türlerin
evrimsel gelişiminde uyumsal bir işlev görmektedir
* Hem psikanalizciler hem de etologlar saldırganlıgı insan doğasının
kaçınılmaz bir özeliği olarak görmüşlerdir ancak etologlar saldırganlıgın
uyum sağlayacagı bir davranıs olarak görürken psikanalizciler
saldırganlıgı yıkıcı dürtülerin temsilcisi olarak görmektedirler Buna bağlı
olarak saldırganlıgın nasıl azaltılacagı yada bertaraf edileceği sorusuna
verdikleri yanıtlar farklıdır.
* Etologların ketleme anlayışından farklı olarak psikanalizde ketlemeler
çevreyle etkileşim içinde geliştirilir ; bunlar bireyin ilk yaşlardaki aile
ilişkileri ve daha sonra süperegonun gelişimi ve toplumsal olarak
kültürleşme sürecinin sonucu olarak kazanılırlar.
Sosyal Öğrenme Yaklaşımı
Sosyal öğrenme kuramı : Sosyal davranışların direkt pekiştirme ve model
alma yoluyla öğrenildigini öne süren kuramsal yaklaşımdır bu görüşe göre
saldırgan davranışı öğrenmenin en temel yolu bireyin bu tür davranışların
direkt olarak pekiştirilmesidir.
Pekiştirme
avranışı izleyen ve organizma üzerinde hoşa gidici bir etkiyaratarak davranışın tekrar olma olasılığını artıran uyarıcıların
verilmesidir.
Model olarak öğrenme : Değer verilen kişilerin davranışlarını
gözlemleyerek öğrenmedir
Model: Davranışının taklit edildiği ve uygun davranış için rehber olarak
alınan kişidir.
SALDIRGANLIĞIN SOSYAL, DURUMSAL VE KİŞİSEL
BELİRLEYİCİLERİ
Sosyal Belirleyiciler
-Engellenme
-Tahrik
-Medyadaki Ģiddet
Durumsal Belirleyiciler
-Alkol
-Yüksel sıcaklık
Kişilik Belirleyiciler
-Kişilik
-Cinsiyet farklılıkları
Engellenme : Engellenme kişinin amaca yönelik davranışının dışsal
olarak bloke edilmesidir saldırganlıgın en önemli nedeni engellenmedir
Engellenme - Saldırganlık modeli : Engellenmenin saldırganlıgın
güçlü bir belirleyicisi oldugunu öne süren kuramsal yaklaşımdır
*Medyadaki şiddetin etkisini gösteren kanıtlar üç farklı yöntemle
yapılan araştırmalardan elde edilmiştir ; laboratuvar deneyleri ,
korelasyonel surveyler ve alan deneyleri. laboratuvar çalışmaları çok
kesin olmasada medyada gözlenen şiddetin saldırgan davranışı artırma
eğiliminde oldugunu göstermiştir korelasyonel çalışmalarının büyük bir
çoğunlugu çocukların şiddet içeren televizyon programlarından
hoşlanmaları ile sergilediği saldırgan davranışlar arasında orta derecede
olumlu bir ilişki elde etmişlerdir.Alan deneyleri genel olarak medyadaki
şiddetin kişisel arasındaki saldırganlık üzerinde sadece orta derecede bir
etkisi oldugunu göstermektedir.
Duyarsızlaştırma etkisi : Uzun süre şiddeti izleme sonucunda bireyin
acı çeken insanlara karşı duyarsızlaşması ve eskiye oranla daha az
duygusal tepkiler vermesidir .
* Fiziksel çevrenin sıcaklıgı kadar kalabalık ve hava kirliligi gibi diğer
durumsal etmenlerde saldırganlıgın ortaya çıkışını etkilemektedir
A tipi kişilik : Yüksek düzeyde rekabetçilik zamanla yarışma ve
düşmanlık içeren bir kişilik örüntüsüdür
* A tipi kişiliği olanların aşırı rekabetci sürekli acelesi olan zamana karşı
yarışan ve çok aktif kişiler oldukları ve kalp hastalığına yatkın oldukları
ifade edilmektedir
Bunların tam tersi özelikler ise B tipi kişilik adı verilen davranış tarzını
işaret etmektedir
Direkt Saldırganlıgı : Fiziksel saldırı itme hedefe birşeyler atma
vb.(Kadınlara göre erkeklerde daha fazladır)
Dolaylı Saldırganlık : Hedef kişi hakkında çevreye söylentiler yayma
hedefin arkasında dedikodu yapma hedef kişiyi zor durumda bırakacak
hikayeler uydurma vb
(Erkeklere göre kadınlarda daha fazladır.)
Saldırganlıgı Azaltma
-Arınma (katarsis)
-Cezalandırma
-Saldırgan olmayan davranışların model alınması
-Sosyal beceri eğitimi
Arınma : Uyarılmış (Harekete geçmiş) psişik enerjinin harcanması ve
sistemin tekrar psikolojik denge durumuna dönmesidir.
